Ísafold - 06.01.1906, Blaðsíða 1

&emur út ýmist einn sinni eða
tvisv. í viku. Yerð árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eöa
1 */, doll.; borgist fyrir miðjan
júlí (erlendis fyrir fram).
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifieg) btindin við
iramót, ógild nema komin sé til
útgefanda fyrir 1. október og kaup-
andi skuldlaus við blaðið.
Afgreiðsla Austurstrœti 8.
XXXIII. krg.
Reykjavík laugardaginn 6. janúar 1906
2. tölublað
I. 0. 0. F. 871128 V2- I-
Faxaflóagufubáturmn Reykjavik
fer upp i Borgarnes 13., 19. og 26. jan. 5.,
12. og 24. febr. og 5., 14., 22. og 31. marz.
Kemur við á Akranesi báðar leiðir.
S u ð u r fer hann (Keflavík m. m.) 8. jan.;
1., 16. og 20. febr.; og 9., 19. og 26. marz.
Fer jafnan héðan kl. 8 árd. stundvísl.
SAGA er komin sæs af hyl
með svoddan firn af vörum.
í EDINBORG þvi alt er til
með allra beztu kjörum.
Ekki byrjar nýja árið mjög óálitlega fyrir verzl. EDINBORG^
þar sem gufuskipið SAGA er nýkomið hlaðið margskonar vörum til verzlunar-
innar, í viðbót við það sem fyrir var; getur hún því boðið mönnum góðar v'örur
með góðu verði og góðum kjörum ekki síður en að undanförnu. Einnig kom
mikið af hinum annáluðu Whitehill-kolum. — Meira næst!
♦-* N
O
-O
fl
*-< J3 4» \o
<D ae n

U* C 4 •H <u C3 QG
iO > 00 B
rt
• V-i
V. -Aá
ri cn
-X N kH
<U
<U • -o
u <u
A
Ut rt ö

<
E G N A þess að margir kaupmenn, sem orðið hafa fyrir slæmum innkaupum á
útlendum vörum, áður en þeir komu til mín og sáu sýnishornabirgðir mínar hér í Reykjavík,
V •
haía hvatt mig til að auglýsa meira, en eg hef gert, svo að ókunnugir viti, hvert þeir eigi að fara
til að fá ódýrust og bezt innkaup á öllum útlendum vörum, þá auglýsist hérmeð, að það er hjá
Chr. Fr. Nielsen,
Kobenhavn, Peder Skramsgade 26 St. Reykjavík, Suðurgata 8.

G crq
Þ* c 3
o> c cr
Cl n> B O OX
< m
co jí O: -1 ET c
-t c-+ c
B 00 CfQ W O- H- o> aq c O aq
® S- n>
<T • c c c Í3.
to 01
o\ ® w-
S 00
C
p.
Augnlækning ók. 1. og 3. þrd. kl. 2—3 i spítal.
Forngripasafn opið á mvd. og ld. 11—12.
Hlutabankinn opinn 10—2 */« og 7.
K. F. U. M. Lestrar- og skrifstofa frá 8 Ard. til
10 siðd. Alm íundir fsd. og sd. 8^/a siðd.
Landakotskirkja. Guðsþj. 9 og 6 á helgidögum.
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 10 4/«—12 og 4—6.
Landsbankinn 10'/í—21/*- Bankastjórn við 12—1.
Landsbókasafn 12—3 og 6—8.
Landsskjalasafnið á þrd^ fmd. og ld. 12—1.
Lækning ók. i læknask. þrd. og fsd. 11—12
Náttúrugripasafn á sd. 2—3.
Tannlækning ók. i Pósthússtr. 14, l.ogS.md. 11—1
Stjórnbyltmgaraðferðin nýja:
Aðgerðaleysið.
I.
Sum ár í maunkynssögunni eru svo
tíðindamikil, að á þeim ber viðHka
miklurn mun meira en öðrum árum
tugum saman, eins og hæstu fjöll í
heimi gnæva hátt upp yfir aðra fjall-
garða, eins og þeir gerast flestir.
Svo var t. d. um árið 1789, er stjórn-
byltingin mika hófst á Frakklandi, árið
1815, er Napóleon mikli var feldur frá
löndum og nýju lagi komið á landa-
skipan og ríkja um álfu vora, og árið
1848, er bylting varð samtímÍB í ýmsum
höfuðlöndum álfunnar.
Eitt 8tórtíðindaárið þar á borð við
«r þetta, sem nú er nýliðið, eins og
vikið var á í síðasta blaði.
Svo margt sem gerst hefir sögulegt
í heiminum á því, mun það að öllum
líkindum verða mest talið og merki-
legast, að á því hefir verið upp tekin
alveg ný byltingaraðferð.
Höfðingjavíg, vopnaburður múgmenn-
is með h^ers konar spjöllum — það
er eldri aðferðin og öllum kunn.
Nýja aðferðin er því gagnstæð. Hún
fæst ekki við neitt af þessu, öðru vísi
en ef það er sama sem óvart, svo sem
í handalögmáli við ríkisvald, sem vopn-
um beitir að fyrra bragði.
Hún er, nýja aðferðin, fólgin í ger-
aamlegu aðgerðaleysi.
Alt verkafólk, allur þjónustulýður í
heilu landi tekur sig til og vinnur ekki
nokkurt handarvik.
Alþekt er það og hefir lengi tíðkað
verið, að verkamenn í einhverri einni
atvinnugrein hætta vinnu til þess að
kúga vinnuveitendur til að greiða sér
hærra kaup, ýmist í einni verksmiðju,
einum bæ eða bygðarlagi, eða jafnvel
í heilu landi, sem hefir þó verið mjög
sjaldgæft.
Hitt er alveg nýtt, að a 11 vinnandi
fólk, hvaða verk sem það vinnur, haldi
að sér höndum, ekki til þess að afla
sér þann veg kauphækkunar eða neinna
annarra hlunninda sér til handa, held-
ur í því skyni, að neyða valdhafa til
að veita landinu stjórnarbót.
f>að er það ráð, sem beitt var í haust
bæði á Rússlandi sjálfu og einkura á
Finnlandi, og reyndist svo öflugt, svo
óviðráðanlegt, að alveldis-kastalavirkin,
jarðföst og mosavaxin, hrundu eftir
fáa daga, eins og virki Jeríkóborgar
fyrir ópi og lúðraþyt Jósúa og hans
manna forðum.
pað sem Nikulás keisari hafði aldrei
fengist til áður og allir fortóku að
mundi fást til nokkurn tíma, það gerði
hann, er þannig vaxið verkfall eða í
þá átt hafði staðið nokkra daga.
Hann veitti þegnum sínum á Rúss-
landi 8tjórnarbót með keisarabréfi 30.
okt. í haust. Og Finnlendingum gerði
hann líka skil daginu eftir.
par með létti þegar verkfallinu á
Finnlandi, með því að Finnlendingar
gerðu sig ánægða með boðskap keisar-
ans. Bn á Rússlandi reyndist hann
ekki einhlítur. par víldu þeir heimtu-
frekustu hafa töluvert rífara þjóðfrelsi,
og aðrir tortrygðu keisarann eða stjórn
hans um refjalausar efndir fvrirheitis
hans. f>etta hefði hrifið, sögðu margir,
ef það hefði ekki komið alt um seinan.
pví hefir þar verið svo ókyrt í vetur,
sem kunuugt er, fremur þó fyrir hraDa-
lógar aðfarir valdhafa en að lýðurinn
hafi sýnt sig í ofríkisverkum. Aðal-
ráðið af hans hendi hefir verið þetta,
að hætta að vinna. pað er kunnugt
orðið af Mareoni-hraðskeytum, að al-
ment verkfall hófst þar um land alt
rétt fyrir jólin, eftir voru tímatali,
Hrannvígin miklu í Moskva á jólun-
um virðast hafa stafað af því aðallega,
að stjórnin hafi ætlað að þröngva lýðn-
um þar með hervaldi til að hætta við
verkfallið.
það er fróðlegt að lesa um aðdrag-
andann að etjórnbótarúrskurði keis-
ans 30. okt. Hann sést á frétta-ann-
álnum þessum:
Okt. 21. Járnbrautaverkfall færist
út um Rússland.
23. Járnbrautavórkfallið heldur á-
fram að færast út um Rússland. Moskva
er stíað frá samgöngum við alt landið
utanborgar.
25. Járnbrautaverkfallið á Rússlandi
gerist gífurlega víðtækt; fulltrúaþing
járnbrautafélaga í Pétursborg gerir
menn á fund Kilkoffs fursta (samgöngu-
málaráðgjaíans) og Witte greifa, for-
sætisrá'ðgjafans væntanlega, og fer fram
á stjórnarábyrgð fyrir fullu þjóðfrelsi og
að stefnt sé til þjóðfundar með almennu
kosningarfrelsi. — Tekið er gersamlega
fyrir járnbrautaferðalög á Rússlaudi,
og póstgöngum yfirleitt hætt að sinni.
26 Búðum lokað í Pétursborg.
Verkamenn við höfnina og við Newski-
verksmiðjurnar miklu í Pétursborg
ganga í lið með verkfallsmönnum,
herlið hefir löggæzlu um helztu stræti
borgariuDar. Stjórnín rússneska heitir
á Svía að flytja fyrir sig póstbréf og
sendingar um Helsingfors ogStokkhólm.
27. Allar hraðvélarbyssurnar, sem
hafðar höfðu verið í Tzarskoe-Selo
(sveitarhöll keisarans skamt frá Péturs-
borg), eru fluttar til höfuðstaðarius.
Samblástursþingið 1 Pétursborg skorar
á stúdenta að vinna að stjórnarbylt-
ingunni dag og nótt. Tekið er fyrir
raflýsing; vatnsveituvarkamenn og gas-
ljósa og sporvagna hætta vinnu.
28. Landslýður á Rússlandi heldur
áfram aðgerðaleysisbyltiugunni. Stjóru-
in er ekki þess megnug að halda uppi
neinu löghlýðnisyfirvarpi, hvað þá
heldur meira.
30. Rússakeisari ritar undir
ú r s k u r ð um stjórnarbóo í
Peterhoff (sumarhöll keisarans, skamt
frá Pétursborg).
Nánari lýsing á ástandinu síðustu
dagana af október má lesa í bréfi frá
W. T. Stead, Lundúna-blaðamanninum
heimsfræga, dags. í Helsingfors í Finn-
landi 28. okt., — hann var á heimleið
frá Rússlandi, hafði dvalist þar undan-
farnar vikur, lengst í Moskva:
það var diramur dagur í gær í Pét-
ursborg og heldur ískyggilegur. Verk
fallsmannaflokkar gengu búð úr búð
og jafnvel banka úr banka, og skipuðu
að loka. þriðjudagskveldið þyrptust
menn þúsundum saman inn í háskóla-
salina, héldu voðasvæsnar ræður, kváð-
ust mundu hálshöggva keisarann og
yfir höfuð mölbrjóta og sundurmerja
alt og alla. Allir töluðu. Verð á mat-
vælum hækkaði um helming. Lyfsalar
gerðu verkfall, svo að fólk fekk engin
meðul. Okumenn hótuðu að hætta
vinnu, lögreglan möglaði og bjóst til
að halda fund til að bera upp kvein-
stafi sína. Altalað var, að herliðinu
mundi eigi mega treysta og að stór-
skotaliðið fengist ekki til að skjóta á
lýðinn. Rafiýsingarverkamenn hættu
vinnu, og kváðust ekki taka til hennar
aftur fyr en lokið væri alveldisstjórn.
Búðarmenn hjá gimsteinasölunum
miklu gerðu verkfall; þeir sögðust hafa
engu yfir að kvarta, en kváðust ekki
geta fengið af sér að halda áfram að
vinna, er bræður þeirra um land alt
hefði lagt niður víduu fyrir frelsið.
Sex hundruð og fimtíu þúsund (650,000)
járnbrautamenn höfðu gert verkfall.
Moskva og Pétursborg voru eins og í
umsát. Fyrst var haldið, að Péturs-
borg mundi geta aflað sér vista sjó-
leiðis. En þá hættu affermingarverka-
menu vinnu og varð því varningnum
ekki komið á land. þegar kvöldaði
sást, að strætin voru ekki nema hálf-
lýst. J>að logaði á gaslömpum, en raf-
ljós öll voru horfin. Allir flyktust í
búðir að kaupa sér kerti og olíulampa
og kertastikur. Bnginn vissi, hve lengi
eða skamt gasljósin mundu lifa. Hugsið
yður borg með 1,500,000 íbúum, með
vanalegri ítölu bófa og illvirkja, alt í
einu sokna niður í niðamyrkur. Spor-
brautarvagnar nær allir hættir göngu.
Allir voru á glóðum. Bg hitti enskan
tiðindamann. Hann var ekki með
sjálfum sér. Hann fullyrti, að ef keis-
arinn kæmi til Vetrarhallariunar (í
Pétursborg), mundi hann verða tættur
ur sundur lið fyrir lið, og að enginn
hlutur á jarðríki fengi forðað stjórn-
inni við sviplegu falli og stofnun þjóð-
veldis, nema stjórnarbót og almennur
kosningarréttur.
Ráðið þetta hreif.
Stjórnarbótin kom 3 dögum síðar
eða fyrirheitið um hana. (Nl. næst.)
Skipafregn. Hingað kom i fyrra dag
gufusk. S a g a (380 smál.) frá Leith með.
kol og ýmsar vörur aðrar til Edinborgar-
verzlunar. Fer i kveld til ísafjarðar. Kem-
ur hingað aftur og fer þá með fiskfarm
til Spánar.
Síðdegisguðsþjónusta i dómkirkjunni á
morgun kl. 5 (B. H.)