Ísafold - 25.04.1906, Síða 3

Ísafold - 25.04.1906, Síða 3
ISAFOLD 99 l'ess héraðs, sem stemiur á lægra stigi nú, en það stóð fyrir 20 árum, eftir hans sögn. Slika sögu hefði mátt fremur ætla ein- Vefjum útlendum ferðalang. Það gerir enginn góður dreng ur, að breiða yfir það Jnrtasta og bezta á siani eigin ættjörð, en segja frá þvi svartasta og versta, og 8era það jafnvel enn svartara, enn verra et> það er i raun og veru. ^okkuð hefir hann þó séð hér, sem ekki ^"n vera tilkomuminna en það var fyrir arum. Það er útsýnið af Almannaskarði. v‘ lýsir hann allve), enda mættu það 'era dauðar tilfi nningar, sem það útsýni r‘fnr ekki í heiðríku veðri, þegar jörð stendur í blóma. margt er hér fleira fagurt, cr hann “innist ekkert á, sem úthlutað er af nátt- Ur“nnar hendi sveit, vorri til prýðis. fJað er aðallega Nesjasveit, sem um er r»Öa I áminstu bréfi, þó að ýrnsu leyti 8eti það náð til alls Hornafjarðarliéraðs. ffm hornfirzku hændurnar segir hann 6v° : Fyrir hér um bji 20 árum voru hænd- Urnir hornfirzku mjög vel fjáðir og höfð- ln8jar miklir; og nefnir hann því til sönn- nnar aðeins eitt dæmi, Stefán alþingismann ■riksson í Arnanesi. A öðrum stað stendur svo: Alment eru ®ndur ekki eins vel fjáðir nú. Þetta er alveg öfugt. í’essir stóru bændur voru tiltölulega fáir, sanianhurði hið liina, sem varla gátu eytið sjálfbjarga. Þeir völdu það helzta Ur vinnufólkinu og guldu þvi lítið sem e*kert kaup i samanburði við það sem nú er. ^ðaleigu þeirra var sauðfé, talsvert af r°ssum áttu þeir, kýr varla eins margar nú gerist á meðalheimilum. Jarðeignir nttu þejr noij^ra,., Ekti eyddu þeir í á'rleg húsakynni. Enda mun hafa verið erfitt hér i þeim árum að fá viði til húsa, e8 mjög eru fá hér í sveit 20 ára gömul U8> hvað þá eldri. Þegar góð ár komu, fjölgaði sauðfé stór- a, en svo kom einn harður vetur, þá féll féð aftur hrönnum saman. Fyrir ,)vi gerðu þessir góðn bændur varla hetur en halda við. Þetta hefir helzt breyzt eftir eiIisvorið 1882, þegar flestir hér um slóðir eiuu meirihluta sauðfjár sins, sumir ait. Siðan hefir enginn horfellir orðið hér. nda hefir sauðfé og nautgripum fj/Ugað stórkostlega, og mun það láta nærri, að ffamleiðsla hafi aukist um helming á 20 árum, en verzlunarskuldir nn «kk: 1 nema einn þriðji i samanburði við sem þá var; aðrar skuldir ekki teljandi. ú segir bréfritarin þessu næst: Annars það Þ. ^ata bændur gert litið til að bæta efnahag s,nn á siðastliðnum 20 árum. ^n það er þó um hibýli manna að . sja, að óviða mun betur hýst á hóndahæ- ■Þöi upp til sveita. ®n ytir tekur þar sem hréfr. segir: Bú- Peningnum hafa þeir alveg gleymt, og ney‘nu líka. f’etta er einmitt sem vér hugsum mest um aðalvinna vor lendir i árið um kring, er sem búum eingöngu að landbúnaði. Yér o®tum alls ekki gleyint þvi, þótt vér vild- f CrripahÚ8Ín hafa verið stórum bætt er á siðari árum, öll nýrri hús járni þakin, US standa þau ekkert að haki gripahúsum nnnarsstaðar, þar sem eg þekki til. Sama er að þ®ndu sega um hlöður. Hér eiga allir r hlöður yfir meiri hluta beyja sinna, u*ir yfir alt hey. En viða eru hlöður úr T 8tancia v‘® fjárhúsin; innangengt p , ile‘m i þær. Það er mikið þægilegra 0 1 ur en ef ein hlaða væri fyrir alt hey sfm ^6Ðn' Þynft* Pera t‘i fjárhúsa, , v‘ða standa langt frá bæ. Það er og e* tuminna i óþurkaBumrum, að hafa fleiri að utt *'eyri‘m i annars neyðast menn oft til all ’*,a Þurt- Stærri hiöður eru hér j ar járni þaktar, og á flestum bæjum hér s\eit mun vera hlaða með járnþaki, sum- 8ta»ar fleiri en ein. iiréfshöf. veit af einni og telur þvi víst, að “ muni verða höfð til fyrirmyndar. fyr aröabóta hefir hann ekki orðið var hér spil en ‘ aumar sem ieið, að plægðar voru tvei Ur 'ler ^ no^icruu‘ bæjum. Þó hafa Hse'k k®nttur i>er i sveit hlotið verðlaun úr i>ast tUnarsíóði Llands, fyrir unnar jarða- natnTDÐar fyrir tve‘mur árum, hinn árið nir ,ei ’ °8 eru það þó ekki einu bændur- bjtuD^r 1 sve‘t, sem unnið hafa að jarða- staða . t,estum Þæjum er nátthagi, sum- VeriT t!eiri en e‘nn, °g hafa þeir flestir g ^erðir á siðustu 6 árum. á sumT^T ^afa verið a i‘verJu ári spildur það T . '®jnm nú um nokkur ár, og eru stóruT nir *a^le&ir fiet‘r °g Prýða túnin 8arðarUai^arðar hafa verið hlaðnir. Ogkál- Eu v aTnÍr að miklum mun. 10 l)etta sé alt i fremur smáum stil, þá er það aðgætandi, að þetta hefir mest verið unnið á síðustu 10 árum. Fleira er það í bréfi þessu, sem alls ekki er rétt, svo sem það að flestar jarðir hafi hlunnindi. a einum stað segir höf.: Það bar oft við áður, að íiskur hljóp í fjörðinn; var það búendum stór gróði, og ekki spilti það til, að hvahr ráku fiskinn inn. Það er satt, að mjög títt var það hér fyr á árum, að fiskhlaup kom i fjörðinn. En að hvalir hafi rekið fiskinn inn, hefir enginn heyrt hér fyr. En oft bar við, að hvaiir lentu á grynningum hér i Homafirði og voru drepnir. Það ýmist ekki fyr en eftir sumarmál, svo að sól hins fyrsta sum- ardags var fyrir nokkru upprunnin,er byrjað var að flytja heim rengið. Mér datt í hug sagan alkunna um Horna- fjarðarmánann, þegar eg las þetta Horna- fjarðarbréf. Ekki er það þó neitt likt. En þetta bréf befir alveg sömu afleiðingar fyrir Horníirðinga nú og hún hafði á þeim tima, sem hún var borin út um land alt: að setja okkur á bekk með skrælingjum, af þeim sem ekki þekkja neitt til okkar, og er það illa farið einmitt þegar Hornafjarfar- máninn gamli var að ganga undir og við farnir að fylgjast dálítið með, farnir að rétta úr okkur og sjá gallana á búskapar- háttum okkar, og sjá að okkar kæra ætt- jöið er vel þess verð, að hlynt sé að henni, og nóg verkefni fyrir hraustar hendur og dugandi menn. Yið viljum ekki vera þar siðastir eða siztir í baráttunni, og verðum það ekki, hvað svo sem um okknr verður sagt. Hoffelli 9. apr. 1906. Guðm. Jónsson. Fórn Abrahams. (Frh.J. Áttundi kapituli. í herteknu landi. Út á miðri sléttunni stóð einBtakur bær. Jöað var aflangt hús rétthyrnt uieð tveimur gluggum á framhliðinni og á milli þeirra voru svalir, en þak þeirra hvíldi á fjórum tréstólpum ófötf- uðum. Umhverfis bæjarhlaðið, sem var illa gróið grasi, lá þunn girðing úr tígulsteini. Ibúðarhúsið var úr sama efni. Ofurlitið fjær stóð vagna- skemma og hesthús á bak við hana ásamt nokkurum smáum geymsluhús- um, sem alt var þakið bárujárni, þess- ari nýtíðar-uppfundmng; þar á móti varð íbúðarhúsið að láta sér nægja gamalt hálmþak. Morgunsólin hneigði árdegisgeisla sína niður á hinar smáu og marglitu gluggarúður einmanalegs hússins, og hringinn i kring lá hin viðáttumikla og eyðilega slétta. Enga mannveru var unt að eygja og ekkert hljóð rask aði þögninni djúpu, þar til er ríðandi maður, einn síns liðs, gægðist upp í 8jóndeildarhringinn. |>að var maður hár vexti og herða- breiður, mikið hafði hann skegg, er náði niður um alla bringu, smá augu °g þýðleg, er með kærleiksþrá horfðu að langa húsinu í fjarlægð. Klæðnað urinn óhreinn hékk í druslum utan um sterklega limi hans, andlitið var svartlitað af púðurreyk og um enn- ið hafði hann skítugt umvaf. En mað urinn hafði ýtt hattinum stóruni rösk- lega aftur á hnakka og þandi brjóstið út, svo sem hann andaði að sór bein- línis þessu loftí með meiri ánægju en venjulega. Hesturinn var líkur reið- manninum, hann var vesallegur og út- ataður, og beizlið var í slitrum, eu þegar hann heyrði hvatningarávarp húsbónda síns og sá húsið eins og spretta upp úr jörðinni, þá hneggjaði hann og þóttist kannast hér við sig, og herti af sjálfsdáðum hlaup sitt. Tvær mílur voru þegar farnar á harða stökki, og launin fyrir það voru þetta, að þeir voru brátt komnir að tígulsteinsgirðingunni. Reiðmaðurinn tók í taumana og aðgætti hvern ein- stakan hlut með svo viðkvæmu augna- ráði, sem hann hefði viljað sýna blíðu- STEINOLIUMOTORINN THOR frá L. Frandsens járnsteypuverksmiðju í Holbæk er áreiðanlega goður motor, sem við undirrit. höfum útsölu á. Leitið upplýsinga hjá okkur, áóur en þið pantið annarsstaðar. — Maður, sem sérstakiega hefir lært að setja upp þessa mótora og fara með þá, verður jafnan við hendina. Reykjavík og Hafnarfirði, 14. marz 1906 NÍC. Jtíjarnason Og S. Bergmann & Co., umboðsmenn fyrir Suðurland. þyrilskilYindan RECORD og strokkar frá hinu alþekta sænska skilvindufélagi í Stokkhólmi. f>essi ágætu áhöld sem eru áreiðanlega hin beztu og um leið hin ódýrust eru til á ýmsum stærðum hjá útsölumönnunum fyrir Suðurland: S. Bergmann & Co., Hafnarfirði. Nic. Bjarnason, Reykjavík. STÚDENTAFÉLAGIÐ heldur almenna skemtun á föstudagskveldið 27. apríl 1906 í B árubúð kl. 9 e. h. skáld, ræðumenn og söngmenn skemta með aðstoð þeirra, er ágætlega leika á hljóðfæri. Aðgöngumiðar seldir í Bárubúð á föstudaginn, kl. xo—2 og ld. 4—7 og við innganginn. Inngangseyrir 1 lti». — Ágóðinn rennur allur í samskotasjóð handa ekkjum og’ munaðarleysingjum nýdruknaðra sjómanna. Náuara á götuauglýsiugum. “^Sg BJARNI JÓNSSON frá Vogi formaður stúdentafélagsins. Ýmsar nauðsynjaverur til daglegra lieimilisþarfa er bezt að kaupa i Aðalstræti 10. atlot jafnvel hinum klúru tréstólpum undir skúrnum og síðan mælti hann: — Heimilið mitt! Hann hneigði sig fyrir húsinu, steig af bdki og teymdi hestinn að hrossa- húsiuu. þá er þar var komið hríati hann áhyggjufullur höfuðið, það var alt í óhirðu þar inni í básunum er stóðu auðir. Eu fögnuðurinn yfir því að vera aftur kominn hingað var auð sjáanlega mairi en svo að nokkur hlut ur gæti skert ánægju hans. Hestur- inn var kominn inn í einn af básun- um og sneri sér hálfvegis að húsbónd- anutn, svo sem til að ákæra hann fyr- ir eftirtektarleysið,og þetta vakti mann- inn upp af hugsunum hans. Hann sótti fult fang af fóðri í heystæðuna og lagði það á stallinn, og úr kassa við annan vegginn tók hann mæli af korni sem hann lét í jötuna. þegar þessu var lokið klappaði hanu hestin- um og mælti: — Sjáðu nú, Gráni, og éttu. Við höfum báðir átt erfitt, ea við höfum gert það sem við gátum. þegar hann svo aftur hafði klappað honum, þá yfirgaf hann hesthúsið. Hann var miðja vega milli hesthúss- ins og ibúðarhússins, þegar dyrnar á því voru opnaðar í hálfa gátt, og rautt nef gægðist varlega út um gættina. Maðurinn á hlaðinu nam staðar undr- unarfullur og horfði með spyrjandi augnaráði á dyrnar þar sem gaf að sjá sköllótt höfuð með vætumiklum augum er héldu vörð yfir rauða nef- inu. Hin litlausu augu horfðu ýmist til hægri eða vinstri hliðar og fundu loks manninn, er stóð á hlaðinu og beið. Piltungurinn á þröskildinum hrökk við eins og hann hefði séð draug og dyrunum var Iokað í snatri, en ein- ungis til þess að verða opnaðar aftur í fulla gátt. Fríttstandandi þvottapottar emailleraðir og óemailler- aðir, fást ódýrir í verzlun J. J. Lambertsens. Safnaðarfundur dómkirkjusafnaðarins til að kjósa í sókuarnefnd og héraðsnefnd og ræða kirkjumál verður haldinn í Iðnaðar- mannahÚBÍnu miðvikudaginn 2. maí næstkomandí ki. 5 síðdegis. Reykjavík, 24. apríl 1906. Jóliann Þorkelsson. Steikarapotlar beztir í verzlun J. J. Lambertsens. Lagermamis þrautræstingarduft hreinsar alla hluti úr tré, málmi og leir. Notið Lagermans Boxcalf-Créme á skóna yður. 2 herbergi með sérinngangi til leigu fyrir einhleypa frá 14. mai i miðhænum. Ritstj. vlsar á.__ Brúkaður barnavagn til sölu. Ritstj. visar á.

x

Ísafold

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.