Ísafold - 14.07.1906, Side 1

Ísafold - 14.07.1906, Side 1
Kenmr út ýtnist einn sinm efia '■visv. i vika. Yerð árg. (80 ark. núnnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eéJa ll/a doll.; borgist fyrir miðjan júli (erlendis fyrir fram). Uppsdgn (sknf)eg) bnmlia » Ö iramdt, ógild oms komin sé til útgefanda fyrir l. október og kaup- andi sknldlaus við biaðið. Afgreiðsla Austurstrœii 8 XXXIII. Reykjavik langardaginn 14. jiílí 1906 46. tölublað. '• 0 0. F. 887279 “^nisekning ók. 1. og 3. þrd. kl. 2—3 i spítal otngripasafn opið A mvd. og ld. 11—12. ÍJlutabankinn opinn 10—2 l/g og b*/a—7. U. M. Lestrar- og skritstofa frá 8 árd. til 10 síðd. Alm. íundir fsd. og sd. 8 */* síod. i n^akotskirkja. Guðsþj. 9 og 6 á helgidögum. andakotsspítali f. sjúkravitj. 104/«—12 og 4—6. jUandsbankinn 10 x/a—:2»/*. Bnnkastjórn við 12—1. ^andsbókasafn 12—8 og 6-8. UandsskjalaRafnið á þrd^ fmd. og ld. i2—1. ^kning ók. i læknask. þrd. og fsd. 11—12, ^úttúrugripasafn k sd. 2—S. ^annlækning ók. i Pósthússtr. 14, l.ogð.md. 11—1 upp í Borgarnes 20. og 26. júlí. Ketnur við á Akranesi í hverri ferð báðar leiðir. Tjl Straumfjarðar og Akra 17. júlí. Suður í Keflavík fer Reykjavíkin . 23. júlí. Stefnufesta og stefnuleysi. Furðu-hranalega og þar eftir hugs- tinarlaust lætur nýja blaðið Dagfabi ö'nhvsrn misvitran náunga rausa um bannkomu sunnlenzku þjóðræðisblað- anna í 8kilnaðarmáliou og þingmanna- heimboðsmálinu, brigzla þeim um stefnuleysi og fleira ilt. Bnginn kippir sér upp við slíkt af stjóruarsleikju- blöðunum. Bkki óar þau við neinni íiarstæðu, ef hún lýtur að því að rýra ^rðstír andstæðinga sinna. Um hina Varir þess síður, þá er heldur vilja annars saman safna en sundur dreifa ^ðiuu, sem berst undir merkjum auk- in8 sjálfsforræðis til handa þjóðinni. •^klegast er þetta eitt dæmi þess af ^örgum, að ekki þarf annað en hafa yfir nógu oft, til þess að jafnvel ^setir menn fan að hafa það eftir, í t'atiaiegu, algerðu athugaleysi. Má og Veía, að fullmikið sé að því gert stund- Un3) að ganga þegjandi fram hjá rógi ^hlutvandra manna. það er leiðinda- verk og má æra óstöðugan, að vera að ADza öllum rógkendum heimskuþvætt- ing> stjórnarmáltólanna um frjálslyndu ■blöðin og þeirra menn. það m á t i 1 ;að treysta það dómgreind manna, að þeir átti sig á slíku leiðbeiningarlaust. F a 1 a má það ! sagði ísafold í vetur Dm skilnað við Dani, — kvað vera ®uga fjarstæðu að nefna hanu. það e k k i sama og að mega alls ekki ^eyra annað nefnt. Stefnuleysisámæli tyfir að minnast síðan á landstjóra- ^firkomulag nær því ekki nokkurr- Að svo stöddu tekur naumast ö°kkur skilnaðarmaður dýpra í árinni 8tl það, að viija gera skilnað að stefnu- þjóðræðismanna, ef ekki fæst fult sl^lfsforræði í sambandinu við Dani. ^kki er meira vit í stefnuleysisbrigzli , lr að laggja í móti þingmannaheim- lQD, þ. e. að það væri þegið af ðr®ðismönuum, ea vilja láta nota þegar ekki tókst að afstýra því, það væri þegið af einhverjum ^^r®öÍ8mönnum, til þess að fá því arrigengt, sem til var ætlast með eituoiuni: að gera Dönum áþreifan- það, að Verzlunin Edinborg‘. Skiftavinir njóta góðs af stórkaupum. Þar eð vér seljum ósköpin öll af vörum í matvörudeildinni, má. nærri geta, að vér verðum að kaupa vörurnar í stærri skömtum en flestir aðrir og fáum þær þar af leiðandi ódýrari. Vér höfum ásett oss að láta skiftavini vora eftirleiðis njóta góðs af þessu og bjóðum þeim því að heimsækja oss i næstu viku í matvörudeildinni og kynna sér verð og gæði varanna. Það er sannfæring vor að það verði ekki síður skiftavinum vorum til góðs en oss. Munið eftir að lesa næstu auglýsingar okkar. legt, að hér væri megD óánægja með stjórnarástand það, er skapast hafði með stjórnarbótinni frá 1903 og fram kvæmd hennar. það er heimskingjaDna stefnufesta, að vilja fara gegnum fjall, ef hægt er að komast yfir það eða út fyrir það. því það er sama sem að vilja ekki komast áfram. Slík stefnufesta er nákvæmlega sama sem stefnuleysi. Umboðsleysi af þjóðarinuar hálfu til málaleitunar við danska stjórnmála- menn í utadför þingmanna er hé- gómafyrirsláttur. Aukið sjálfsforræði vill hvert þjóðarinnar maunsbarn, er til vits og ára er komið, nema ef til vill allra-undirgefnustu stjórnarfylgifiskar. því þarf ekkert sérstakt umboð til að halda fram. Bn samninga stóð ekki til að gera við Dani í þessari ferð. Erindið að eins að leita hófa við þá, reyna til að fá skilyrðislaus svör um það. Annað mál er að vantreysta því, að þau fáist. þ a ð gera flestir, ekki sízt þeir, sem bezt vita, hve gersamlega ókunnugir því nær allir danskir stjórn- málamenn eru stjórnarhögum vorum og háttum, auk hins, hve nauða ófim- lega þeim hafa löngum farist öll stjórn- arafskifti af oss, og fleirum. En þá er þó tilraunin gerð, og óvandari eftirleik- tröllatrú á tilrauninni, því skyldi þá meiua að gera hana? það var sæmi- lega útlátalaust, og ekki hægt að saka 8i"g um eftir á, að hún hefði verið van- rækt. því gátu þeir vel samsint henni efcir atvikum, er enga trú höfðu á henni né hafa enn. Iönaðarsýning fyrir Norðurland var haldin á Akur- eyri í mánaðamótin síðustu, vikutíma. þar voru verðlaun veitt fyrir 1. tré- smíði, 2. járnsmíði, 3. gull- og silfur- smíði, 4. skósmíði og söðlasmíði, 5. listiðnað, 6. hannyrðir, 7. tóvinnu og 8. annan iðnað, 10 alls fyrstu verð- laun (10 kr.), og 27 önnur verðlaun (ð kr.). Fjórar konur fengu 1. verð- laun fyrir hannyrðir, og tvær fyrir tó- vinnu. Hin 4 fyrstu verðlaunin voru veitt fyrir listiðnað, karla og kvenna. Settir héraðslæknar um standar sakir i koDungsheimboðs-ntanför liéraðs- læknanna Gnðm. Björnssonar og Þorjcrims Þórðarsonar alþingismanna eru þeir Stein- grímur Matthiasson í Reykjavík og læknaskólastudent Olafur Þorsteinsson i Keflavík. Framtíö JNorðurlanda. Um það mál flutti Björnstjerne Björn- son snjalla ræðu þjóðhátíðardag Dana í vor, 5. júní, þar sem heitir Skamlings- bakken, á landamærum Danmerkur og þýzkalands, fyrir fullum 12,000 manna; og mun það vera hinn langstærsti söfnuður, sem nokkur maður hefir tal- að yfir á Norðurlöndum, enda er B.B. vaíalaust mestur ræðuskörungur, er þar hefir uppi verið nokkurn tíma. það var aðalefni í ræðu hans, að mjög væri undir hælinn lagt, hvort þjóðirnar norrænu fengi að vera í friði og sjálfum sér ráðandi eftirleiðis, og væri það frámunalegt fyrirhyggjuleysi, að láta forlög sín reka þann veg á reiðanum, í stað þess að sjá sér far- borða í tíma með því eina ráði, sem að haldi kæmi, en það væri að þær | gerðu með sér bandaiag, Svíar, Danir og N.orðmenn, og byðu þar næst öðr- um smáríkjum álfunnar að ganga í það löguneyti, svo sem Hotlaudi, Belgíu, Sviss og Luxemburg m. fl. Ekkert stórveldanna lítur við bandalagi við ríki, sem ekki er nema 2 milj., mælti hann, svo sem eru Danir eða Norð- menn, og jafnvel ekki frá 5 miljóna þjóð, eins og Svfar eru. En leggi þær allar saman, þá eru það 9 miljónir, og um það munar þó heldur dálítið. En bætist hin smáríkin áðurnefndu í bandalagið, erum vér orðnir 20 miij. þá er fyrst farandi fram á bandalag við stórþjóðirnir. þá er til nokkurs að vinna fyrir þær. það 20 miljóna bandalag slagar hátt upp í eitt stórveldið, og á að geta átt atkvæði á því þingi, er þau ráða ráð- um 8inum um stórmál heimsins. Duga mundi meira að segja til slíkra hluta | þótt ekki væn beint bandalag, heldur að eins samtök um sameiginlega blut- leysisyfirlýsing af hendi fyrnefndra smáríkja, hveuær sem ófriður risi upp einhversstaðar. Smáríkjabandalagið vildi ræðumaður (B. B.) láta, þegar það væri á komið, leita bandalags við eitthvert stórveldið eða þá fleiri en eitt stórveldi. þegar það væri komið f kring, yrði það mikla bandalag svo óárennilegt, að enginn þyrði á það að leita, og gætu smáríkin afrekað þann veg það, er alt mann- kyn þráir mest, en það er heimsfriður. En hvar eiga smáríkin helzt á að leita til bandalags? Sumir vísa á þýzkaland. það sé afarvoldugt og liggi mitt á meðal smá- ríkjanna. Ed væri sú tillaga borin undir atkvæði, eg vil ekki segja í Dan- mörku að eina, heldur í Hollandi, í Belgíu, í Svíþjóð, í Norvegi, í Sviss, þá mundi hún ekki fá 1000 atkvæði, hvað þá heldur meira. Hvernig stendur á því? Er það af því, að vér höfum svo rnikinn ímugust á þjóðiuni þýzku? Nei. þegar vér hittumst, finnum vér þegar til frænd- seminnar. þúsundum saman eiga menn af voru kyni heima á þýzkalandi, og þúsundum saman búa þjóðverjar hér á Norðurlöndum og vinna hér. Eg er viss um, að ýmsir þeir, er hér sitja, eru af þjóðverjum komnir, dugandi þjóðverjum. Vér eigum þeirri þjóð mikið upp að inna; það er voldugt menniugarríki. Nei, ástæðan er ekki sú. Er það þá ástæðan, að þjóðhöfðingi þeirra sé slæmur maður og ógeðslegur. það er öðru nær. Hann er hið mesta glæsimenni, orðsnar og snjallur í máli. Það er vissulega ekki honum að kenna. Nei, eg skal segja yður, hvað það er: það er ófrelsið þýzka, sem oss stendur stuggur af. það er skriffinskuríkið og hermenskubragurinn, sem stórlýtir þýzkan anda. þess vegna er það, sem vér þorum ekki að leita þar athvarfs. þýzkaland, ríkið það, virðir vettugi anuarlegt þjóðerni. það misþyrmir þjóðernisandanum í löndum þeim, er það hefir unnið frá oss Norðurlanda- búum, frá Pólverjum, frá Frökkum, níðist á samvizkufrelsi fólks þar, fót- um treður tungu þess. það ber öll- um saman um. það er eins og um Svía áður. þeir eru laugstærsta þjóðin á Norðurlönd- um, þeir gátu skipað þar öndvegi, þeir ! áttu það skilið, það er mikil þjóð og fræg þjóð. Eg segi alveg hið sama ! um þýzkaland. það gat haft forustu | fyrir öllum Norðurgermönum og öll- | um Suðurgermönum. En hagar sér þann veg í landsstjórnarmálum, að slíks er enginn kostur. það er blint. það á enga framsýni til. Ræðum. hugsaði sér helzt að reynt væri að samlaða alla Germana eða Gota um allan heim, á Norðurlönd- um, á þýzkalandi, í Austurríki, í Hol- landi, Belgíu, Sviss, á Bretlandi hinu mikla og i Ameríku. Hann vildi láta koma á laggir félögum í öllum þess- um löndurn cil þess að vinna að því markmiði, láta færa raenn ferðast land úr landi í því skyni, láta félögin halda allsherjarfundi i Lundúnum eða Ber- lín og hætta eigi fyr en flestir eða allir Germanar væri orðnir samhuga um þetta. Vér megum ekki láta það á oss bíta, þótt vér séum smáir, norrænu þjóðirnar. Minnumst þess, að mestu framfarahugsjónirnar hafa risið upp hjá smáþjóðunum og hjá stórþjóðun- um meðan þær voru smáar. Ræðum. kvað að vísu ekki vænlega horfa að svo stöddu um samdrátt með

x

Ísafold

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.