Ísafold - 15.09.1909, Side 2

238
ISAFOLD
Utsalan hjá Th. Thorsteinsson að Ingólfshvoli heldur áfram!
Meö Vestu:
Mikið úrval af NÝJUM,
GOÐUM og VÖNDUÐUM vörum
til hausts og vetrar brúkunar.
Vörurnar eru valdar erlendis
(en ekki pantaðar), þær eru því af
n ý j u s t u t í z k u.
en verða seldar með
rnjög lágu verði.
Saumastofa fyrir kvenfólk
sem ungfrá Hedvig Bartels
veitir forstöðu.
YERZLUNIN
#
REYKJAVÍK
BNGAR
FYRNINGAR
ÞAÐ KOSTAR EKKEJRT að koma og skoða, þá munuð
þér fljótt sannfærast um r.ð okkar nýju smekklegu vörur
eru ódýrari en hinar fornu vörur sem yður bjóðast á
utsölunum.
Verziunin Dagsbrún selur
VEFNAÐARVÖRU af öllum tegundum, FATNAÐ,
HÖFUÐFÖT, REGNVERJUR o. m. m. fl.
handa KONUM, KÖRLUM og BÖRNUM.
Góðar vörur
Sanngjarnt verð
Fljót og lipur afgreiðsla
inn flaug i háa loft og sprakk þar.
Tætlurnar voru hirtar og ná á að
gera við bátinn enn. Wellman er
ekki af baki dottinn, eða var ekki þá.
Hann ætlar af stað enn á næsta sumri,
ef hann hættir þá ekki við alt saman
þegar hann hefir frétt um sigurför
dr. Cooks, þess er fann heimsskautið
í fyrra og getið er um í blaðinu áður.
Zeppelin III. heitir loftskip eitt mik-
ið, sem þýzki greifinn samnefndur
hefir látið smíða með sínu lagi og
þýzka rikið á. Greifinn hefir farið á
þvi loftför mikla nýlega, frá Friedrichs-
hafen á norðvestanverðu Þýzkalandi
og alla leið til Berlinar. Meðan hann
var í þessu ferðalagi, stóð alt Þýzka-
land á öndinni og þegar loftdrekinn
sveif yfir strætunum í Berlin, varð
fögnuður meiri og hátíðahöld en dæmi
eru til á nokkurri þjóðhátíð. Þjóð-
verjum þykir þetta þjóðarsæmd, sem
von er og ekki mega þeir heyra
hnjóðsyrði um Zeppelin eða skip hans
né að bornar séu brigður á ágæti
þeirra. Hlekkist skipinu á, vill þjóð-
in ekkert af því vita. Smá-óhöpp er
það kallað og alt afsakað og fyrirgef-
ið. Zeppelin III. hélt síðan aftur af
stað sömu leið, en bilaði á leiðinni
— lítilsháttar, segja Þjóðverjar — og
er ná verið að bæta gallana.
Kdppflug mikið hefir farið fram við
borgina Reims á Frakklandi og stað-
ið í vikutima. Þar var satnan kom-
inn hinn mesti mannfjöldi og athygl-
isæsingur óx dag frá degi. Fjöldi
flugmanna tók þátt í kappfluginu.
Fjölda verðlauna hafði verið heitið
og eftir því sem á leið vikuna, óx
vélunum hraði. Sá sem verið hafði
meistari einn daginn, var margsigrað-
ur af öðrum næsta dag og svo koll
af kolli.
Lokaárslitin urðu þessi:
Champagnes- og Reimsverðlaunin
(50,000 franka) vann Farman fyrir
mesta vegarlengd. Hann flaug 180
rastir á 5 tímum, 4 mín. og 562/5
sek. Næstur honum var Latham með
154 Va röst, og þriðji maður Paidhan
með 134 rastir. Gordon Bennetts-
verðlaunin (25,000 frankar og lista-
verk, sem kostar 12,500 frk.) fyrir að
verða fljótastur að fljága yfir 20 rast-
ir, vann Ameríkumaðurínn Curtiss.
Hann flaug skeiðið á 15 mín. og 503/5
sek. Næstur honum varð Bleriot,
þriðji Latham, fjórði Lejevri. Hraða-
verðlaunin (30 rastir) vann og Curtiss.
Farþegaverðlaunin vann Farman. Hann
flaug með 2 farþega innan borðs yfir
xo rastir á 10 mín. og 39 sek. og
yfir sama svæði með einn farþega á
9 mín. og 52 sek. Hæðarverðlaun
vann Latham með 154 stikum. Paul-
ham hafði að vísu flogið yfir 200
stikur, en þá voru mælingarloftbát-
arnir ekki til taks og því varð hann
af verðlaununum, Hringferðarverð-
laun (10 rastir) vann Bleriot. Loft-
báturinn Colonel Renard vann verð-
launin fyrir stýranlega loftbáta.
Allir verðlaunamennirnir eru fransk-
ir nema Curtiss. Frakkar eru gramir
því, að Bleriot skyldi ekki vinna
Gordon Bennetts launin.
Ný kappflug er verið að undirbáa
í óða önn. Þjóðverjar og Englend-
ingar eru að reyna að fá flugmennina
til þess að koma til Berlín og London.
Blaðið Daily Mail hefir heitið vænt-
anl. Londonarfundi 18,000 kr. styrk.
Bráðum á og kappflug að fara fram
við Brescia á Ítalíu, annað i grend
við París, þriðja í Tournai og auk
þess ýmsar kappstefnur nána i haust.
Franska blaðið Le Matin hefir heitið
100,000 franka verðlaunum fyrir loft-
hringferðina París — Dijon — Belfort
— Nancy — Lille — París. Á hán
að fara fram fyrir lok ágástmánaðar
1910.
Yfir Eyrarsund eru Danir að hugsa
um að komast í flugvél. Blaðið Poli-
tiken hefir heitið 500 kr. verðlaunum
þeim sem fyrstur flýgur yfir sundið.
Dani einn að nafni Folmer-Hansen
lagði af stað um daginn frá Helsingja-
borg i Svíþjóð og hugðist að fljága
yfir um til Helsingjaeyrar á Sjálandi
og vinna verðlaunin. En sá för fór
hrapallega. Hann féll í sjójnn strax
við landsteina og það varð honum til
lífs, að hann var ekki kominn nógu
djápt. Sagt er að Ellehammer ætli að
reyna sig í næsta mánuði.
Lojtskipasambandi á að koma á bráð-
um milli ýmissa stórborga á Þýzka-
landi. Hlutafélag hefir verið sett á
stofn með 3 milj. marka höfuðstól.
Báist er við, að ríkið muni kaupa
hluti. Zeppelinsfélagið á */2 miljón í
hlutabréfum. Flutningsskipin eiga að
verða með Zeppelinslaginu og á hvert
þeirra að taka 20 farþega. 6 mílna
ferð á að kosta um 175 mörk.
Ekki mun þess langt að bíða, að
þetta gjald þyki of dýrt. Það á ekki
að líða á löngu áður en loftferðir
verði mun ódýrari en land- og
skipsferðir.
Bylting á Grikklandi.
Hermannauppþot.
Ráðuneytlssklfti.
Fer Georg konungur frá völdum?
Það hefir lengi þótt við brenna,
að óánægja hefir ríkt í Grikklandi
út af hernaðarmálum og útgerð hers-
ins hefir þótt í mesta ólagi í alla
staði. Herforingjar margir hafa þótt
mjög óduglegir og það verið vitt að
konungssynir hafa verið settir í æðstu
embætti í hernum. Að þessu hafa
herforingjar margir fundið hvað eftir
annað, en því ekki verið skeytt.
Menn hafa kent konungi nokkuð um
þetta og ætt hans og hann hefir því
átt litlum vinsældum að fagna í rík-
inu upp á síðkastið.
Nána nýlega hefir flokkur herfor-
ingja farið með aðfinningarskjal át af
öllu þessu til herráðsins, en þar var
neitað að veita þeim áheyrn og þvi
borið við, að ólöglegt væri íyrir hann
að koma með slíkar aðfinslur og að
þessum herforingjum hefði flestum
verið hegnt áður fyrir ávirðingar ýms-
ar. Af þvi, er siðan hefir gerst hafa
ekki borist glöggar sögur, því að
stjórnin hefir haft umsjón með sím-
skeytasendingu eins og víðar. Eitt
er þó víst og það er það, að her-
menn hafa gert upphlaup og það hefir
orðið til þess, að þeir hafa fengið öll-
um kröfum framgengt um endur-
nýjungu hersins og konungsefni með-
ai annars vikið frá æðstu hervöldum.
Rhallis ráðuneytisforseti varð að fara
frá, en í hans stað er kominn Maur-
omichalis. Hann ætlar að koma á
þessum endurbótum öllum, en halda
áfram að öðru leyti friðarstefnu Rhallis
í Krítarmálinu.
Grikkir eru harðóánægðir með Georg
konung. Það vita allir. En þeir
vilja ekki almennilega reka hann frá,
því að þeir verða þá í vandræðum
með eftirmanninn. Engum þykir fýsi-
legt að takast á hendur konungdóm
þar syðra. Þær fregnir ganga annars
fjöllunum hærra, þó að verið sé að
bera þær til baka, að Georg kóngur
muni fara burt á næstunni með alt
sitt og hætta við konungdóm.
Kritarprætan er þögguð um sinn.
Grikkir hafa komið þar svo friðsam-
lega fram, að Tyrkir sjá sér eigi fært
að halda át í ófrið, þó að ekkert
kjósi þeir heldur. Stórveldin eru enn
að þinga um eyna og afdrif hennar.
Leo Tolstoy og friðarmáliö.
Það var rætt um það fyrir skömmu,
að halda friðarþing í Stokkhólmi í
Svíþjóð, en þetta fórst fyrir þó að
leitt væri, því að þar átti Leo Tolstoy
að knma og flytja ræðu. Ná hefir
verið stungið upp á því í Noregi,
að honum yrði veitt friðarverðlaun
Nobels til þess að hann geti komið
til Kristjaníu og haldið þar fyrirlestur-
inn. Annars hefir honum verið boð-
ið að korna til Berlínar til þess að
halda þar fyrirlesturinn 10 sinnum
og boðin 5000 mörk fyrir hvert sinn.
Má það heita vel borguð 1 kl.t. vinna.
Óvíst er enn hvað ár þessu verður.
1200 manns fórust
nýlega í Mexiko, í bænum Montercy,
í vatnsflóði. Eignatjón metið á 20
milj. dollara.
Ldtinn er í Höfn Bahnson hershöfð-
ingi, tengdafaðir Ásgeirs stórkaupmanns
á ísafirði, er eitt sinn var hermálaráðgjafi
í Estrupsráðaneytinu alræmda. Við
hann eru kend landvirki þau, sem
ná standa um Kaupmannahöfn og
enn eiga að haldast í 12 ár. Þ.iu lét
hann setja fyrir nokkrum árum í blóra
við þing og landslög.
Heim til
Björnstjerne Björnson
að Aulestad í Noregi, kom nýlega
ítölsk greifafrá, Linda Bonmartini (f.
Murri). Fyrir lasleika sakir veitir
Björnson engum gestum viðtöku, en
í þetta sinn brá hann vana sinum
því að sérstaklega steridur á. Þessi
greifafrá var dæmd fyrir mörgum ár-
um í æfilangt fangelsi á Italíu, grun-
uð um að hafa myrt mann sinn,
þrátt fyrir mótmæli hennar. Þegar
Björnson var á ítaliu, kynti hann sér
þetta mál, sá að konan var saklaus,
fekk málið tekið upp að nýju og
konuna sýknaða. Ná hefir hán gert sér
ferð til Noregs til þess að þakka
honum fyrir lifgjöfina, sem svo mætti
kalla.
Skipaferðirnar.
Innan skamms ætlar Sameinaða
gufuskipafélagið að taka Vestu át ár
íslandsferðunum og setja Botníu í
staðinn. Henni á Gotfredsen að
stýra, sá sem ná er skipstjóri á Vestu.
Hervirkjamál Dana.
Bræðins8s»mþyktin í fólksþinginu
Síminn hefir sagt frá því, að her-
varnafrumvarp það, er soðið var sam-
an af bræðingsflokkunum, hafi náð
samþykki fólksþingsins. Eins og menn
muna, var það aðal mergur laganna,
að landvirki þau, sem ná eru kring-
um Kaupmannahöfn, skyldi standa í
12 ár eða til 1922, en síðan lögð
niður, nema þingið tæki aðra ákvörð-
un þangað til. Þetta kom engum á
óvart. Það var vitanlega svo um
hnátana báið um leið og ráðuneytið
var að myndast ár bræðingsflokkun-
um, að þetta yrði samþykt. Umræð-
ur urðu snarpar í þinginu við þriðju
umræðu málsins. Christensen var
hinn óbilgjarnasti og vék ekki spönn
frá sínum skilningi á frumvarpinu og
það varð alt fram að ganga, sem hann
vildi. Það var í raun og veru hann,
sem réð einn öllu. Raunar segja
hægrimenn þeir, er atkvæði greiddu
með bræðingnum, að þeir hafi gert
það til þess að frumvarpið kæmist
upp í landsþingið, en fulla vissu hefðu
þeir fyrir því, að það yrði því að eins
samþykt þar, að herfræðingar teldu
þessi ákvæði góð og gild til varnar
Kaupmannahöfn. En lítinn tránað
leggja menn á slíkt og mörgum verð-
ur að spyrja hverjir séu þessir her-
fræðingar, hvort það sé hinn nýskip-
aði hershöfðingi, eða sá er frá fór
(Liitken) vegna þess að hann treystist
ekki til að stjórna hernum framvegis
með þessu hervirkja fyrirkomulagi!
Þessir svonefndu herfræðingar þykja
yfirleitt allsundurleytir í skoðunum í
þessu máli og jafnvel sömu mennirn-
ir margsaga. Utanríkisráðgjafinn hefir
og þótt nokkuu tvískinna í málinu.
í vetur meðan mestur var völlurinn
á Neergaard, sagði Ahlefeldt I ræðu
eitthvað á þá leið, að Iandvirki og
sjóvirki yrðu að fara saman, því að
hitt yrði álitin forréttindapólitík
af stórþjóðunum, ef ekki yrðu sett
annað en sjóvirkin ein. Ná stóð
hann upp aftur í þinginu um daginn
og ná var alt gott og blessað. Ná
var nj'ja frumvarpið með ákvæðinu
um að sleppa landvirkjum, alveg hættu-
laust í því tilliti.
Ná hefjast umræður í landsþinginu
á morgun. Það er ekki laust við, að
óþreyja sé í mönnum át af árslitun-
um þó að líklegt sé talið, að alt falli
í ljáfa löð.
Hneysklið í þjóðþinginu.
(Um ræðu þá er frk. Westenholz
hélt i þjóðþinginu danska þ. 19. ág.
hefir áður verið getið. Fréttaritari vor
segir nánar frá atvikum).
Forseti sat meðan konan lét dæl-
una ganga klukkulaus og ráðalaus og
gat ekkert annað sagt en þetta: »Hán
hefir tekið frá mér klukkuna mína.«
Konan lagði þá frá sér klukkuna aft-
ur og forseti fór ná að hringja alt
hvað af tók. En konan hætti ekki
fyr en hán hafði talað át og síðan
gekk hún snáðugt át sömu leið og
hún hafði komið, um sjálfar þing-
mannadyrnar.
Eins og vænta má varð af þessu
hið mesta uppþot í þinginn, hlátur
eða gremja. Menn áttu ekki slíkum
ósköpum að venjast.
Fröken Westenholtz komst inn í
þingsalinn með slægð. Hán fekk
dyraverði bréf og beiddi hann að af-
henda það forseta. Síðan gekk hán
á hælunum á dyraverði alla leið upp
að forsetastólnum o. s. frv. sem áður
er sagt frá.