Ísafold - 24.06.1911, Side 2

162
ISAFOLD
Gísít Sveinsson og
Vigfús Eittarsson
yfi rdómslögmenn.
Skrifstofutimi ll1/^—I og 5—6.
Þingholtsstræti 19. Talsími 263
Þessi sama skrá var einnig á sýn-
ingunni 1883. Er sagt, að Englend-
ingar einhverir hafi þá viljað kaupa
hana fyrir offjár, ef Magnús gerði á
henni örlitla breytingu. Magnús hafði
gert það og sent bróður sinn með
hana til Englands. Kendi honum
hvernig opna skyldi. En þá fór svo
hrapallega, að þessi maður var búinn
að gleyma hvernig opna skyldi skrána
þegar til Englands kom. Enginn þar-
lendur smiður fekk opnað hana — og
strönduðu þá kaupin — segir sagan.
Eftir Magnús er einnig kyrfileg
dúnhreinsunarvél.
Prýðisgripir eru margir á sýning-
unni, stóll úr hvalbeini eftir Steýdn
hinn oddhaga Eiríksson skorinn út af
hinni mestu list. Kostar gersemin
1500 kr. Enn er eftir hann lár og
kanna úr filabeini.
Magnús Erlendsson sýnir marga
gripi. Þar á meðal sgullbeltið góða«,
6000 kr. grip.
Nafni hans Benjamínsson sýnir
klukku stóra, er hann hefir búið til
sjálfur »frá hvirfli til iljac. Ennfremur
rennibekk o. fl.
Jón rokkasmiður Þórarinsson sýnir
dálítinn rokk, prýðisvel gerðan.
Ríkarður Jónsson sýnir spegil sinn
hinn fræga og margt fleira hagleiks-
smíðið. Carl Bartels sýnir úr, sem
hann hefir sjálfur smíðað alt.
Og svona mætti enn upp telja
lengi, en hér skal staðar numið að
þessu sinni. Þetta átti að eins að
verða bragð eitt fyrir lesendur ísafoldar.
Síðar mun sagt gerr frá hverri
deild um sig.
Um iðnsýninguna er ísafold ennfremur
ritaö á þessa leið:
Eg get ekki neitað því, að eg var
einn þeirra manna, sem gerði sér litl-
ar vonir um þessa sýningu og var
vantrúaður og bjóst jafnvel við, að
hún yrði oss fremur til hneisu en til
ánægju. Eg þóttist vita það með sjálf-
um mér, að iðnaðurinn hér á landi
væri í raun og sannleika ekki sýning-
ar verður. Hér heyra menn aldrei
um annað talað en að panta og panta
alt frá útlöndum. Ef menn þurfa að
kaupa einhvern hlut, þá er altaf við-
kvæðið: Það er hægt að panta hann,
hvort heldur það er nú frá Mey &
Edlich eða öðrum jafnsnjöllum. Og
svo annað veifið heyrist vesaldar bar-
lómssöngur um atvinnuleysi, um pen-
ingavandræði — engir peningar nema
staðar í landinu. Alt hverfur á burt
og fólkið á eftir til Ameríku. Hér
getur enginn þrifist, sem eitthvað kann
verklega, segja menn, en það er því
miður satt, og það er von meðan öf-
ugstreymið er svo mikið bæði x hugs-
unum fólksins og öllum framkvæmd-
um, eins og oft á sér hér stað. Alt
er ónýtt, nema það sé útlent, að öllu
leyti. En þó kastar fyrst tólfunum
þegar pantaðir eru frá dönskum maga-
sínum — sem þekt eru að því að vera
ekki framúrskarandi ódýr — munir, sem
menn geta fengið gjörða hér hjá hús-
gagnasmiðunum, alt eins góða og ó-
dýrari — einkum þegar um dálitlar
fúlgur er að tefla.
Nú hefi eg verið á sýningunni og
fór eg þaðan út miklu ánægðari og
léttari í huga en er eg gekk þangað
inn. Eg sannfærðist um það, að á
meðal vor eru menn, þrátt fyrir alt,
sem kunna verk sitt vel — já, sann-
kallaðir völundar. Menn sjá þar Ijós
dæmi þess, að ekki er nauðsynlegt
að borga útlendingum öll vinnulaun
fyrir ýms vel unnin verk; mennmega
vel trúa landanum fyrir og unna hon-
um að gera híbýli vor vistleg og
klæða oss í sæmilegar spjarir.
í þetta sinn ætla eg ekki að tala
um hinar einstöku deildir sýningar-
innar eða sérstaka muni sem þar eru
og draga að sér athygli manna, því
að það mun eg gjöra síðar, ef til vill,
verði ekki aðrir fyrri til. Eg vildi að
eins hvetja menn til þess að fara þang-
að sjálfir og skoða með sínum eigin
augum, því að »sjón er sögu ríkaric,
og mun þess engan iðra, því af því
geta margir lært.
Mér virðist öllu mjög snyrtilega og
haganlega fyrirkomið á sýningunni i
barnaskólanum og er það vísl ekki
að litlu leyti að þakka hinum hagsýna
og smekkvísa nefndarmanni, Matth.
Þórðarsyni þjóðmenjaverði. En eitt rak
eg augun í og kunni illa. Mér virð-
ist sumir iðnaðarmenn grafa pund
sitt í jörðu, t. d. klæðskerar og skó-
smiðir o. fl. Hvers vegna ? Eru þeir
upp úr þvi vaxnir eða hafa þeir ekk-
ert, sem þeir geta verið þektir fyrir
að sýna? Er það altinnflutt, tilbúið,
sem þeir selja oss ? Og enn fremur:
Hvar er verksmiðjan hans Péturs
Bjarnarsonar á ísafirði ? Vill hann ekki
sýna iðnað sinn nema í Danmörku ?
Ef verksmiðjan er einungis fyrir Dani,
þá þyki mér kynlegt, að þingið skyldi
veita henni ádrátt um lán.
Að lokum: Hvers vegna lætur
nefndin svo lítið bera á sýningunni
fyrir utan húsið ? Þegar menn ganga
um götuna sjá menn ekki annað en
alt sé í sínum vanalegu skorðum —
ekkert frábrugðið frá því hversdags-
lega. Hvergi sést hvenær opið er.
Og hvernig eiga útlendingar að vita,
að sýningin sé þarna í barnaskólan-
um. Mér finst alt of dauft og drunga-
legt á sýningarsvæðinu, of lítið gjört
til þess að hæna fólkið að.
í öðrum löndum er ætíð líf og fjör,
glaumur og gleði á sýningum og alls
konar fagnaður og verða þær því mjög
lokkandi og skemtilegir samkomustaðir
fyrir gesti og gangandi.
En þrátt fyrir ýmsa smágalla þá er
eg viss um, að hér sannast gamla
máltækið: »Mjór er mikils vísir«. Og
menn ættu að nota sem flestar af
tómstundum sínum til þess að skemta
auganu með því að horfa á margvís-
lega dvergasmíði, sem þar er saman
komin. Það er engu óþarfara heldur
en að gefa aura sína fyrir loddara-
skap, sem enginn lærir neitt af.
Ingjaldur.
-------------
Gjafir og áheit
til Heilsuhælisfélag.sins.
1. í ártíðaskrána kom í maí 261.35
2. Áheiti og gjafir:
Guðm. Sigurðsson skipstjóri . 23.00
Gunnlaugur Illugason .... 25.00
Eyólfur Björnsson 20.00; stúlka
í Hf. 2.00; N. N. 2.00 . . 24.00
Kona á Akranesi 3.00; N. N.
Vatnsleysuströnd 5.00 . . . 8.00
Ásgeir Danielsson ........... 10.00
Magnús Bj. Hákonarson . . . 10.00
f. G. 5.00; H. S. Þ. 2.00; N.
N. 1.00; R. Á. Rvík 5.00 13.00
Jón Sigurðsson alþingismaður 5.00
Sig. Bjarnason Hafnarf. . . . 10.00
N. N. 10.00; N. N. 5.00; sjóm.
5.00; S. P. 3.00; J. S. sjó-
maður 5.00................... 28.00
Gjöf frá Brautarholti á Kjalar-
nesi......................... 25.00
Eyfirðingur 10.00; N. N. 1.00;
stúlka í Árnessýslu 5.00. . 16.00
Eyfellingur..................... 2.00
Kr. 462.35
Jón Rósenkranz
Gjafir afhentar
tíighvati Bjarnasyni bankastj.
Lestrarfélag Lágafellssóknar . 25.00
Solodurch í Chewindsle . . . 1.40
Aheit frá ónefndri konu ... 3.00
Tryggvi Gunnarsson fyrver-
andi bankastjóri........... 50.00
Guðm. S. Guðmunds. Ólafsvík 10.00
Kr. 89.40
-----9SS------
Normandíuhátíðin.
ísafold hefir verið sent dálítið af
frakkneskum blöðum, er greina frá
1000 ára hátíð Normandí og hluttöku
í henni. Guðm. Finnbogason hefir
haft orð fyrir íslendingum við hátíð-
ina. Er íslands getið í öllum blöð-
um jafnhliða öðrum Norðurlöndum.
Þetta er ný bóla fyrir oss — ella fá-
um vér oftast að hýrast einhversstað-
ar sem halakleppur Danmerkur.
Prestastefnan
hófst i gær á hádegi með guðs-
þjónustu í dómkirkjunni. Prédikaði
síra Gísli Skúlason frá Stokkseyri og
lagði út af Opinb. 21,3.
Fundarstaðurinn var í þetta sinn
lestrarsalur alþingis.
Biskup landsins, herra Þórhallur
Bjarnarson, setti fundinn og kvaddi
til skrifara síra Bjarna fónsson í
Reykjavík og prófast síra Jóhann Þor-
steinsson. Bað því næst prófessor,
síra Friðrik J. Bergmann velkominn
á prestastefnuna og gat þess að hann
mundi, fyrir tilmæli sin, flytja erindi
síðar á fundinum.
Viðstaddir voru þessir prófastar og
prestar: síra Jens Pálsson prófastur
í Görðum, síra Jón Sveinsson pró-
fastur á Akranesi, síra Kjartan Ein-
arsson prófastur i Holti undir Eyja-
fjöllum, vígslubiskup Valdimar Briem
á Stóra-Núpi, síra Ásgeir Ásgeirsson
frá Hvammi, sira Bjarni Jónsson í
Reykjavík, síra Eggert Pálsson á Breiða-
bólsstað, síra Einar Friðgeirsson á
Borg, síra Gisli Skúlason á Stóra-
Hrauni, síra Halldór Jónsson á Reyni-
völlum, dómkirkjuprestur Jóhann Þor-
kelsson, síra Jóhannes L. L. Jóhann-
esson, síra Kristinn Daníelsson, Út-
skálum, síra Ólafur Magnússon, Arn-
arbæli, síra Páll Stephensen, Holti í
Önundarfirði, síra Skúli Skúlason,
Odda, síra Stefán Jónsson, Staðar-
hrauni, síra Guðmundur Helgason,
Reykjavík, síra Jóhann Þorsteinsson,
præp. hon. Reykjavík, síra Magnús
Helgason, skólastjóri í Reykjavík, síra
Ófeigur Vigfússon í Fellssmúla og
prófessorarnir síra Jón Helgason og
síra Haraldur Níelsson og docent
Eiríkur Briem. Enn fremur fríkirkju-
prestur síra Olafur Ólafsson, sem var
boðið af biskupi að vera á presta-
stefnunni, eins og að undanförnu.
Eftir að biskup hafði sett fundinn,
stakk hann upp á því, að sent væri
skeyti til kirkjuþings landa vorra í
Vesturheimi, sem einmitt hófst í
gær. Var það samþykt í einu hljóði
og svolátandi skeyti þegar sent:
Synodus heilsat kirkjupinginu.
Þá mintist biskup þriggja látinna
presta: síra Hjörleifs Einarssonar, síra
Odds Gíslasonar og síra Jakobs Bene-
diktssonar og gat hinna helztu kirkju-
legra viðkurða, er gerst hafa síðan
síðasta synodus.
Þá var tekin fyrir hin vanalega
úthlutun synodus-f)árins og tillögur
biskups um úthlutunina samþyktar í
einu hljóði.
Biskup skýrði frá gerðum sínum í
kirkjupingsmálinu; hann hafði borið
fram tillögur siðustu synodusfunda,
en kvaðst hafa litlar vonir um fram-
gang þess; enda sæi hann fremur
eftir því nú, að hann hefði ekki tal-
að á móti því máli þegar á synodus
1909 og öllum þeim bollaleggingum
á Þingvallafundinum. Það hefði ein-
göngu verið fyrir þá sök, að mjög
áhugasamur maður hefði talað fyrir
málinu (síra Sigurður P. Sivertsen)
að hann hefði fylgt meginreglu mein-
leysisins, að lofa synodus að sam-
þykkja það án sinna mótmæla.
Kl. 5. e. h. flutti sira Magnús
Helgason fyrirlestur um kristindóms-
fræðslu, og urðu út af því erindi
heitar og fjörugar umræður.
Seinna um kveldið (kl. 9) flutti
sira Fr. J. Bergmann mjög svo skýr-
an og vekjandi fyrirlestur í dómkirk-
junni um: Endurnýjun kirkjunnar,
og var fjöldi manns kominn á það
að hlýða. Umræður urðu nokkrar
á eftir og var öllum boðið að taka
þátt í þeim, bæði leikmönnum og
prestum, en enginn leikmaður sætti
því boði, nema einn (frá Vesturheimi).
Prestastefnan heldur áfram í dag.
11 botnvörpunga
hefir Valurinn handsamað það
sem af er þessu ári, og nemur sektar-
féð nál. 20,000 kr. í fyrra voru
handsamaðir alls 9 botnvörpungar. —
Veiðin þetta árið því verið óvenju-
mikil.
íþróttamótið.
Það heldur áfram enn. í síðasta
blaði gátum vér um kappleikana þar,
alt fram á þriðjudag.
Miðvikudaginn 21. júní
keptu menn um lyýtingar. Hlutskarp-
astur þar varð ýón Asbjörnsson, lyfti
185 pundum með báðum höndum, en
116 pd. með annari. Næstur honum
var Halldór Hansen, lyfti 180 pd. með
báðum höndum, en 116 pd. með ann-
ari.
Þá var kept i íslenzkri glímu í 4
flokkum, glímumönnunum skift í flokka
eftii þyngd. — Um þá glímu má geta
þess, að hún mun ein með þeim lak-
ari og Ijótari er fram hafa farið á op-
inberu sviði hér í bænum. Ekki áttu
þó allir glímumenn sök á því.
Rót sina á þetta ef til vill í þvi,
að verið er að jaýna mönnum saman,
til að keppa um verðlaun. íslenzka
glíman hefir orðið tilkomumest þegar
annars vegar hefir verið afburðaafl en
hins vegar frábær fimleikur. Þegar
þau sundurleitu öfl áttust við, þá er
það, að gliman vinnur hugi manna.
Þess vegna er það að vér mælum með
því að flokkaglimur verði sem sjaldn-
ast um hönd hafðar.
Dómarar voru Jónatan Þorsteinsson,
Ólafur Valdimarsson og Matthías Ein-
arsson.
Fimtudaginn 22. júní fóru
fram ýmsir skemtilegir kappleikar. —
Fyrst kapphlaup yfir 8042/3 stikur. Þar
var fljótastur Sigurjón Pétursson (2
min. 19 sek.), og næstur honum Magn-
ús Tómasson (2 mín. 21 sek.).
Þá tníluhlaup. Þátt-takendurnir voru
5. Fyrstur varð Guðm. Jónsson tré-
smíðanemi (28 mín. 2l/s sek.), þá
Einar Pétursson (28 m. 21 sek.), síðan
Jónas Snæbjörnsson (29 min. 3 sek.).
Þessir hlutu verðlaunin. Hinirvóru:
Helgi Tómasson, 15 ára piltur, (30
mín. 25b/0 ) og Bjarni Magnússon (30
mín. 26 sek.).
Að afloknu míluhlaupinu tók við
spjótkast. Karl Ryden bar þar af
öllum, kastaði spjóti 29,40 stikur;
næstur honum varð Ólafur Sveinsson
með 28,75 stikur, þá Magnús Tómas-
son, 2 862 stikur.
Grindahlaup heitir íþrótt, sem ekki
hefir verið stunduð hér áður. Henni
er þannig fyrir komið, að stikuháar
grindur eru reistar með 10 stikna milli-
bili, sem keppinautar stökkva yfir án
þess að koma við; sá er úr leiknum,
sem fellir fleiri en tvær af grindun-
um. — Fyrstu verðlaun fyrir þessa
íþrótt hlaut Kristinn Pétursson (2D/5
sek.), önnur Magnús Ármannsson
(213/5 sek.), þriðju Sigurjón Pétursson
(23a/s sck.). — Hlaupið var 100 stikur.
Dómarar við íþróttirnar þetta kvöld
voru þeir Ólafur Valdimarsson, Hall-
grímur Benediktsson og Matthías Ein-
arsson.
Siðustu kappleikar íþróttamótsins
verða á sunnudaginn. Þá keppa um
sigurinn í griskri glímu meðal annara
þeir nafnkunnu aflraunamennirnir Sig-
urjón Pétursson og Haraldur Einars-
son. Einnig verða þá ýmsar íþrótta-
sýningar, svo sem reiptog, hástökk
yfir hest, pokahlaup og fleira. —
Að þessu loknu verður verðlaunum
iþróttamótsins úthlutað, síðan mótinu
slitið með ræðu og skrúðgöngu allra
þátttakenda út af iþróttasvæðinu.
Að kvöldi sunnudagsins hefir fram-
kvæmdarnefnd mótsins boðið íþrótta-
mönnum og dómurum til veizlu í
Iðnaðarmannahúsinu.
'fl'.
Krýning Bretakonungs
tór fram i fyrra dag með stórmikilli
»pomp og prakt*. Hér í bæ var
hennar minst með einstaka veifum á
stöng — en öðru eigi.
Gullbrúðkaup
sitt héldu 21. þ. mán. ein af heið-
virðustu hjónum þessa bæjar Jón
Magnússon frá Bráðræði og Halla
Árnadóttir.
Að þeyta upp moldviðri er það
farið að heita á máli núverandi stjórnar
— að halda utan um sjálf.stæði lands-
ins, að firra landið Uppkasts-ósköpun-
um á næsta þingi, að sporna við þvíf
að hinir sann-nefndu innlimunarmenn
frá 1908 verði í meiri hluta við næstu
kosningar.
Þ e 11 a kallar stjórnarmálgagnið að
þeyta upp moldviðri.
S v o er þá ráðherra vorum orðið
innanbrjósts — e i n n i g / sjálfstæðis-
málinu — ef marka má orð blaðsius.
Þá fer að verða skiljanlegt, að hann
stökk af landi burt fyrir 17. júuí.
Fundarspjöllum veldur LHB víðar
en á alþingi. Þar varð forseti efri deild-
ar, svo sem kunnugt er, að fresta fundi
vegna óláta í LHB.
Hið sama var uppi á teningnum á
bæjarstjórnarfundinum síðasta. Þá hag-
aði LHB sér svo, að borgarstjori neydd-
ist til að slíta fundi.
Fyrirlestur
heldur síra Haraldur Nielsson í
kvöld kl. 9 í dómkirkjunni um upp-
risutrúna í biblíunni (ekki upprisutrúna
í kirkjunni eins og misprentast hafði
síðast).
Reykjavikur-annáll.
Aðkomumenn: Vígslubiskup Valdi-
mar Briem, próf. Kjartan frá Holti, og
fjöldi presta annarra, sem synodus sækja.
Dánir: Ólína Ólafsdóttir, ógift, 61
árs, sjúklingur á Holdsveikraspítalanum.
Dó 13. júní.
Guðrún Jónatansdóttir, 66 ára, gift
kona, Njálsgötu 26. Dó 22. júní.
Guðsþjónusta á morgun.
I dómkirkjunni: kl. 10 árd. síra Fr. J.
Bergmann; kl. 5 síðd. síra Fr. Friðriks-
son. (Altarisganga).
í fríkirkjunni: Á hádegi, fríkirkjupr.
Hjúskapur: Ólafur Eyvindsson verzl-
unarmaður, Bræðraborgarstíg 6 og ym.
Elín Jónsdóttir Vesturgötu 22.
Söngskemtun eiga Reykvfkingar von
a um næstu helgi. Það er dönsk söng-
konajungfrú Ellen Beck-Schultz
magkona Jons Ófeigssonar kennara.
Kunnur danskur söngkennari, P e t e r
Gradmann, fer þeim orðum um hina
ungu söngkonu, að hún só »einhver hin
efnilegasta í hóp yngri söngmanna f
Danmörku«, hún hafi þýðan, hljómmik-
inn mezzo sopran, sem hún beiti af greind
og góðum söngskilningi. Hún hefir
suugið í vetur Marcellinu i Brúðkaupi
Figaros og »var bæði söngur heunar
og leikur ágætur« segir hr. Gradmann.
Eltirinæli.
2. águst siðastl. andaðist að heimili sinu,
Miðhusum i Gnúpverjahreppi, merkiskonan
Guðrún Stefdnsdóttir, fædd i Núpstúni
í Hrunamannahreppi 2. október 1872.
Poreldrar hennar voru Stefán bóndi Þórð-
arson frá Steinsholti og Katrín Ólafsdóttir
frá Háholti. 190 > giftist hún eftirlifandi
manni sinum, Ófeigi bónda Jónssyni frá
Eystra-Geldingaholti, og eignaðist með hon-
um 2 dæfur, sem báðar lifa nú hjá föður
sínum. Guðrún sál. var lengst af heilsn-
1161, og 3 seinustu æfiárin lá hún í rúm-
inu, oft við rnikil harmkvæli, þrátt fyrir
ótrauðar og kostnaðarsamar lækningatil-
raunir, sem maður hennar lét i engu til
sparað. Þjáningar sínar har hún með sönn-
um sóma og þvi betur sem lengur leið. —
Hún var kona vel gefin til sálarog likama
fríð sýnum og glaðlynd og góð að upplagi,
mikið hneigð fyrir allan Bannan fróðleik.
Maður hennar reyndist henni sannur vinur
í hverri raun, svo að orð er á gert. Að
síðustn gerði hann útför hennar hina veg-
legustn. Hún var jarðsett að Stóra-Núpi
þann 21. ágúst að viðstöddu óvenjumiklu
fjölmenni hér (nál. 140 manns).
Ekkillinn harmar sárt ástrika konu, börn-
in góða móðnr, og allir, sem kyntust henni,
geyma minningu hennar i kærleika og heiðri.
Dregist hefir að birta þessi eftirmæli.
Ritstj.
Hinn 28. des. f. á. lézt i Stykkishólmi
húsfreyjan Gróa M. Daviðsdóttir, kona
Valentínus bónda Oddssonar, eftir 38 ára
hjónaband, merk kona og mikilhæf. Hjá
henni héldust i hendur dugnaður, ráðdeild
og fyrirhyggja. Starfsþrekið óvenjulega
mikið, skylduræknin eftir þvf, og hönd henn-
ar var svo hög að eðlisfari, að það mátti
teljast með afburðum. Til hennar sótti ár-
lega fjöldi ungra kvenna, til kenslu i hann-
yrðum, og komust miklu færri að en vildu.
Umhyggju hennar fyrir ástvinum og mann-
úð hennar yfirleitt var við brngðið.
Ásamt eiginmanni hennar lifa eftir hana
4 börn, öll upp komin : Oddur skipstjóri,
giftur Guðrúnu Hallgrimsdóttur; Sigvaldi
skipstjóri, giftur Guðlaugu Jóhannsdóttur,
Sören sjómaður, ógiftur, og Málfriður, gift
Hálfdani Eiríkssyni sjómanni, og búa syst-
kinin öll í Stykkishólmi.
Blessuð sé minning þessarar góðu og
merku konu. &