Ísafold - 05.10.1912, Side 2

240
I8AFOLD
Kona mín var með mér -að þessu
sinni og til fylgdar Ögmundur Sig-
urðsson og Stefán Stefánsson. Eg
hygg að það takist að bda til landa-
bréf upp úr öllum þeim vegarteikn-
ingum, hæða- og fjarlægðarmælingum,
stjörnufræðisathugunum um breiddar-
stig, hornmælingum og ljósmyndum,
sem eg hefi gert, og mun það landa-
bréf ásamt því sem að ofan getur,
koma út innan skamms. Hér skal
aðeins drepið á nokkur markverð
atriði.
í Kerlingardyngju, sem við Ögmund-
ur Sigurðsson fyrstir manna gengum
upp á í sumar, er að eins einn gígur,
Kerling, sem er 50—100 stikur á
hæð, en enginn gígur dýpri er þar.
Ketlingardyngja er hér um bil jafnhá
Katli.
Að Hvannalindum fórum við betri
og styttri veg en ella er farinn, kom-
umst yfir Jökulsá í Axarfirði á vaði
einu, sem Stefán Stefánsson fann.
Áin fellur þar í kvíslum. Við fórum
sem sé frá Herðubreiðarlindum mjög
nálægt Jökulsá og austur milli henn-
ar og hinna stóru keilumynduðu
fjallatinda, sem þar eru, Upptippinga,
er Tnoroddsen svo nefnir, að bröttum,
en lágum höfða, austanmegin fljótsins,
og er hann fáeinar rastir fráUpptipping-
um. Yfir þenna höfða, Vaðhæð, héld-
um við og lá svo leiðin i austur yfir
sanda og mela og gamalt vatnsnúið
hraun, unz við komum að lágum, en
mjóum fjallahrygg er við skírðum
Kreppuháls. Norður á við nær
Kreppuháls hér um bil á móts við
suðurbrún Upptippinga, en suður á
við að Kreppuhrygg.
Fyrir vestan Kreppuháls ndðjan, en
norður frá Kverkhnúkarana er hæð
nokkur æði sundurrifin og einkenni-
leg að lögun. Hana nefndum við
Rifnahnúk.
Fyrir austan Kreppuháls rennur
Kreppa og komst Stefán Stefánsson
yfir hana nálægt Kreppuhrygg. Þegar
dregur að Fagradal myndar Kreppa
tvö vötn, er við skírðum Kreppulón.
Kort Daníels Bruuns er réttara á
þessu svæði (í nánd við Fagradal) en
Thoroddsens-kortið.
Norðaustur af Kreppuháls gengur
dalur gegnum fjallið og er hann nál.
1—2 rastir á lengd, en x/2 á breidd.
Hann skirði Ögmundur Sigurðsson
Dauðadal, vegna þess hve þar var
eyðilegt og ömurlegt. Þessi dalur er
jafndjúpur (þ. e. á sama hæðarstigi)
og Kreppa. Er auðséð, að Kreppa
flóir yfir dalinn í vatnavöxtum og
rennur þá ef til vill að nokkuru leyti
yfir hraunið vatnsnúna, sem áður get-
ur, og í Jökulsá nálægt Upptippingum.
Norðaustur við Dauðadal ris upp
tindur einn sér, er við nefndum
Dauðadalshnúk. Kreppa rennur austan-
og norðanmegin við hann, snýr sér
þvínæst í vestur, þegar kemur á sama
breiddarstig og Upptippingar eru á,
rennur svo austanmegin hæðar einnar
flatrar, er Kreppualda heitir og kemst
þá í hrauninu þar æði nálægt Jökulsá.
Þar í nánd er sérstakur hnúkur, allur
þakinn vikri og sést hann þegar er
kemur á suðurbrún Herðubreiðarlinda.
Þenna hnúk kölluðum við Vikrahæð.
Á Vikrahæð komst eg og kona
min að fullri raun um það, er oss
grunaði öll, en vissum eigi með vissu,
sem sé, að Kreppa rennur ekki aust-
anmegin við Arnardalsmúla svo sem
hún er látin gera á Thoroddsens-
kortinu1), heldur eru öll kort, sem
hingað til hafa verið gerð, röng, nema
mitt kort. Þegar Kreppa kemur fyrir
vesturendann á Kreppuöldu, heldur
hún áfram norður eftir fyrir vestan
fjallgarð einn, sem þar er og nefndur
var Kreppuás. Svo rennur hún sunn-
an og vestanmegin við Arnardalsmúla
og út í Jökulsá alveg við suðurbrún
Herðubreiðarlinda og vestur af Arnar-
dalsmúla.
Ástæðan til þess, að á þessu hefir
verið flaskað er sennilega, að menn
hafa ætlað fossinn í Arnardalsá, sem
sést af Ferjufjalli, vera í Kreppu og
eins hitt, að farvegur Kreppu milli
Kreppuöldu og Jökulsár liggur í hrauni
og sést eigi, nema af hæstu tindum.
Árið 1910 gizkaði eg á, að eigi
hefði nema eitt hraunflóð á síðustu
öldum runnið um Kverkhnúkarana.
Það var, er eg fann hin sameiginlegu
upptök Lindarhrauns og Kreppuhrauns
við Hindarfjall, sem er mjög svo ein-
kennilegur gígur i Kverkhnúkarana.
Þessi ágizkun min er nú orðin að
vissu. Vesturhraunið nær nákvæm-
lega að norðureuda Ranans og virð-
ist vatn hafa runnið um það þar.
Svæði það er eg hefi kannað í
sumar nær austan frá Brúarjökli,
Kræppu og Jökulsá vestur að Trölla-
dyngju og Kerlingardyngjutindum,
sunnan frá Kverkfjöllum að Dyngju-
fjöllum ognorður að Hrossaborg. Land-
tungan frá mótum Kreppu og Jökuls-
ár, og upp að Kverkfjöllum hefir
hingað til verið terra incoqnita, en nú
verið könnuð fyrsta sinni.
p. t. Reykjavík 26. sept. 1912.
Dr. M. Trautz
Prof. f. physikal. Chemie
Universitat Eeidelberg.
‘) Arnardalsmnli er og rangnefndnr á
kortinn: Fagradalsfjall.
Næsta blaö
snemma á - miðvikudag — vegna
pósta.
Auglýsingum sé skilað fyrir hádegi
á þriðjudag.
Yiðsjárverð brunabótavirðing.
Svofelt svar við greininni með þeiri i
fyrirsögn i síðasta blaði hafa bruna
bótavirðingamenn Reykjavíkur beðið
ísafold fyrir:
Herra Einar Erlendssoa iiefir i 6 5
tbl. ísafoldar, 28 f. mán., fundið hvöt
hjá sér til þess að gjöra athugasemdir
við brunabótavirðingu okkar á húsum
hr. Guðmundar Egilssonar, nr. 42 við
Laugaveg, en eftir þeirri niðurstöðu,
sem hann kemst að, álitur hann að
virðing okkar sé 0: 4O0/0 of há og
leitast við að sanna það með tölum,
sem hann að sjálfsögðu hefir gjört sér
von um að gengi í augu fjöldans.
Við þessa viðsjárverðu athugasemd
hans, — því það er hún — erum við
svo djarfir að gjöra örlitlar athuga-
semdir, sem í sanngjarnra rnanna aug-
um munu draga töluvert úr þessum
40% mun.
Skal þá fyrst geta þess, sem hon-
um af vangá eða fljótfærni hefir sést
yfir, t. d.: Miðstöðvarhitavélin með
ofnum og leiðslum, gasleiðsla með
lömpum, vatns- og skolp-leiðsla með
öllu tilheyrandi, 4 dýrar eldavélar, 4
vatnssalerni, þvottapottur, baðofn, bað-
ker og línoleumdúkar, sem lagðir eru
á flest gólf og alla stiga i húsinu.
Þetta alt samantalið er 11970 króna
virði.
í rúmalin hverri i vönduðu húsi,
— og þetta hús álítum við vel vand-
að leyfir hann að hafa 5 krónur,
og ætti þá ibúðarhúsið með skúrnum,
reiknað eftir hans verðlagi, að vera
64895 kr., en nær þó ekki nema 59000
kr. i áminstri grein hans; verður þvi
mismunurinn á þessum lið 5895 kr.
í brauðgerðarhúsinu hefir hann
hverja rúmalin jafnverðmæta og við,sem
sé 4 kr., en þó verður munur á virð-
ingarfjáhæð hans og okkar svo mik-
ill að nemur 2814 kr.; hjá okkur er
fjárhæðin 12314 kr. en hjá honum að
eins 9500 kr. með öllu tilheyrandi,
en þessi mismunur mun stafa af þvi
að hr. E. hefir tekið of fáar rúmmáls-
álnir og ef til vill dregið úr verði
bökunaráhalda.
Hvað hefir nú hr. Einar Eriends-
son sjálfur verið að hugsa þegar hann
var að reikna út eftir sinum eigin mæli-
kvarða? Hvers vegna vantar þá full-
ar 8709 kr. til þess að útkoman verð'
rétt?
Hér að ofan hefir verið sýnt fram
á, að úr aðalhúsinu hefir hann slept
ýmsu, sem nemur 11970 krónum og
verður því öll skekkjan hjá honum
samtals 20679 kr.
Allar aðfinslur hr. E. virðast stefna
í sömu átt, t. d. að taka Safnahúsið og
Vífilsstaðahælið til samanburðar; þó
bæði þessi hús séu afarvönduð, er
h-rbergjaskipun þeirra svo gagnólik
þeirri, sem er í hinu umþráttaða húsi
og margfalt stórgerðari; því færri sem
skilrúm eru, því ódýrari verður rúm-
alin, og þegar Vífilstaðahælið var virt,
var efsta loft þess einn geimur, óinn-
réttaður. Á Laugav. 42 er húsið frá
botni til mænis þrautskift í herbergi,
birtugrófir með járnristum við alla
kjallaraglugga, og margir kvistgluggar
á þaki. Gröftur fyrir kjallarann var
mjög erfiður og dýr, og alt þetta verð-
ur að sjálfsögðu að taka til greina
þegar um brunabótarvirðingu er að
ræða. Það má lengi þrátta um verð-
mæti rúmalinar í húsbyggingum, það
miðaldramyrkrinu, en aðrar myndir,
einkum þágufallsmyndin, komið í stað-
inn. Stendur Norðurlöndum voði af
því hvernig málið skemdist á miðöld-
unum, og hefir ekki rétt við úr þeirri
hnignun enn, og mun ekki rétta við,
nema íslendingar sjái sitt hlutverk, og
takist að koma Norðurlandaþjóðum í
skilning um, að þeir geta hjálpað í mál-
leysuvandræðunum, ef íslendingum er
hjálpað til að gera land sitt byggilegt,
svo að þar krókni ekki eins mikið
af atgervi og kreppist á ýmsan hátt,
eins og hingað til hefir átt sér stað.
Nokkuð svipuð afstöðu sænsku og
dönsku við íslenzku, er afstaða frönsku
við latínu, og ítölsku líka, þó að ítalska
sé miklu líkari latínu, þrátt fyrir alla
miðaldaskemd, heldur en danskan ís-
lenzku. En um frönsku er það að
segja, að þó að hún sé talsvert júðsk-
uð, eins og annars öll nýju málin,
þá er svo mikið af norrænum bögu-
mælum og orðahnullungum í henni, að
það er varla rétt að nefna hana ró-
manskt mál; (aucun = ókunn; yeux
= augu, með barnsframburði: auju,
en alls ekki latínska orðið oculi; mætti
þar halda lengi áfram). En þegar vér
sjáum hvernig afstaða latínunnar við
íslenzku, líkist nokkuð afstöðu ítölsku
við latinu, og þegar vér enn fremur
sjáum að indversk staða- og manna-
nöfn likjast oft islenzkum orðum, og
meir islenzkum orðum en latínskum,
þá virðist ástæða til að ætla, að ís-
ienzka sé eldra mál en latína. Þegar
islenzki háskólinn er orðinn svo auð-
ugur af gjöfum útlendra auðmanna
af íslenzkum ættum, að hann getur
gert út leiðangur suður til Indlands
og einkum til þeirra sem þar eru
er svo misjafnlega í þær borið og
herbergjaskipun oft gagnólík og verð-
ur matið því að byggja í hvert sinn
á áliti virðingarmannanna, hvað svo
sem öðrum kann að sýnast eftir á.
Það skal tekið fram, að brunabóta-
virðingar í Reykjavík eru óviðkom-
andi öðrum en félaginu, sem vátryggt
er hjá, húseigandanum og bæjarstjórn-
inni, og virðingarverð það á húsum,
sem þessir aðilar koma sér saman um
látið duga.
Sé einhver húseigandi óánægður
með virðingarfjárhæðina, biðpr hann
um yfirmat; þyki bæjarstjórn fjárhæð-
in of há, er hún færð niður, því
samþyktarvaldið á brunabótavirðingum
er af brunabótafélaginu henni falið.
Reykjavík 4. október 1912.
Hjörtur Hjartarson. Sigv. Bjarnason.
-----4.----
Mannskaðasamskotin.
Samskotanefndin settist á rökstóla
í gær, til þess að skifta samskotum
þeim, er henni hafa borist til þeirra,
er mistu sína i sjóinn í vor.
Alls munu samskotin nema 16—
17000 kr. Af fé þessu hafa Isafold
borist nokkuð á 3. þúsund kr. í næsta
blaði verða þau samskot auglýst.
Slysfarir nyrðra.
í sumar fórst vélarbátur frá Hrísey
á Eyjafirði með 3 mönnum. For-
maðurinn var Halldór Sigurbjarnarson
úr Hrísey, ungur vaskleikamaður, en
hásetar Stefán Þorsteinsson úr Hrísey
og Magnús Jónsson af Árskógsströnd.
Drykkjuskapurinn ð Austra. Brytinn á
Austra kom inn á skrifatofu Isafoldar núna
í vikunni og óskaði þess getið, að hann
fullyrti, að frásögn sú eftir Sig. Pálsson,
er birt var i siðasta blaði um fylliriið á
Austra, er hann kom úr siðustu strandferð
— sé mjög orðum aukin, að 4 óróaseggir
bafi verið á skipinn og valdið hneyksli,
en fleiri eigi, að hann hafi sjálfur eigi selt
áfengi ólöglega, heldnr einn af þjónum hans.
Laust prestakall. Hólmar i Reyðarfirði
(Búðareyrar- og Eskifjarðarsóknir) i Suður-
Múl apróf astsdæmi.
Heimatekjur:
1. Eftirgjald eftir preBtssetrið
Hólma með hlunnindum . . . kr. 380,00
2. ítök m. m................... ■ — 34,00
Samtals kr. 414,00
Veitist frá fardögum 1913.
Umsóknarfrestur til loka nóvembermán-
aðar.
Rey kj avíkur-annáll.
Aðkomumenn siðustu viku: Síra Skúli
Skúlason frá Odda, slra Einar Thoriacius
frá Saurbæ.
Bráðkvödd varð jgfr. Katrin Dalhoff
sfmastúlka á mánudaginn. Hún sat við
starf sitt á miðstöð bæjarsimanB og vissi
enginn fyrri til en hún hneig niður á gólfið.
Símað var á svipstundu eftir Matthíasl
lækni. flann kom eftir eina mínútn eða
svo og var þá stúlk&n örend. Dauðameinið
hjartaflog.
hraustastir, en það eru Siklingar(Sikhs)
og Ragungar (Rajputs = konunga-
synir, Ragi = Rajha (Raga) er á Ind-
versku konungur), þá býzt eg við
að menn muni gera ýmsar merkileg-
ar uppgötvanir, og eina af þeim þá,
að hinir frægu þýzku málfræðingar
sem mest hefir kveðið að í ættfræði
málanna, hafa ekki kunnað nógu vel
íslenzku. —
Orðin í smíðavisu Skallagríms:
gjalla læt ek á golli
geisla njóts meðan þjóta
hafa komið mér til að hugsa utu hvort
orðið gull geti ekki verið leitt af að
gjalla. Hefir snemma þótt fagur
hljómurinn í gullinu.
í mörgum hinum fornu sögum er
eins og eitthvert morgunskin, enda
munu sumur goðasögurnar vera frá
þeim tímum er loftslag var betya á
Norðurlöndum en nú, og meira sól-
skin. í maunkynssögunni er eins og
einhver éljagangur, og skin af á milli
og á einum af þessuui sólskinsköflum
var það sem Æsir komu með hið
göfugasta mál hingað á Norðurlönd,
og mun goðunum, sem hefir verið
ami í að sjá hvað vandræðalega seint
og illa gengur að mannast hér á þess-
um útkjálka hins byggilega heims,
hafa þótt vænlegar áhorfast, er menn
lærðu að byggja yfir sig i stað þess
að skríða í jörð, og öðluðust slíkt
verkfæri til framfara eins og gott
tungumál getur orðið. En aftur kóln-
aði og syrti að, og andlegt myrkur
og grimmúð færðist yfir þær þjóðirn-
ar, sem framfaravænlegastar voru, og
lengst hefðu getað komist. Og í mið-
Dánir: Einar Jónsson, Sraiðjiistig 4, 48
ára. Dó 28. sept.
Friðbjörg Magnej, Grrimsdóttir, v. st.
Grrundarstig 7, 29 ára. Dó 27. sept. i
Landakotsspitala.
Karen Marie Frederiksen f. Larsen, g. k.
Kárastíg 11, 32 ára. Dó 2. okt.
Sigurður Sæmundsson prentari, nýlega
dáinn i Landakotsspítala.
Dómkirkjuorganistinn, Brynjólfur Þorláks-
son hefir sagt lausu starfi sinu frá ára-
mótnm, en sagt er, að áskorun sé á ferð-
inni tií hans nm að taka uppsögn sina
aftur. Líklegir umsækjendur um organista-
starfið, ef Br. Þ fer, munu vera: Sigfús
Einarseon tónskald og Pétur Lárusson 0g
ef til vill sira Bjarni á Siglufirði.
Fisksalan til Englands: Bragi seldi afia
sinn um helgina síðast fyrir 720 st. pd. í
gær fór Forsetinn, i morgun Marz og í
kvöld kvað Baldur fara — allir með nrkið
af fiski — til að sækja fé í hendur Bret-
ans.
Guðsþjónusta á morgun:
I dómkirkjunni kl. 12 síra Bj. Jónsson
^ — kl. 5 — Jóh. Þorkelss.
I fríkirkjunni kl. 12 — Ól. Ól.
Hjuskapur: Guðfinnur Kristinn Guð-
mundsson Laugaveg 74 og jngfr Benedikta
Ingibjörg Benediktsdóttir. Gift 3. okt.
Páll Erlendsson Nýlendugötu 4 og jngfr.
Guðríður Geirsdóttir. Gift 3. okt.
Hlutaveltu heldur kvenfélagið í kvöld og
á morgun — til ágóða fyrír styrktarsjóð
fátækra kvenna.
íslenzk söngtíðindi heitir nýtt blað, sem
Jónas Jónsson rithöf. og söngfræðingur
ætlar að fara að gefa út. Það verður i
sama broti og Sunnanfari, á að koma út
einu sinni í mánuði. Yon fyrsta blaðsins
þ. 29. nóv. — á aldarafmæli Péturs Guð-
johnsen.
Leikfélag Reykjavíkur er um það leyti að
byrja á æfingum. Það ætlar að hefja leik-
arið með dönskum leik eftir rithöfundinn
Edgar Hoyer og heitir Brodrene Hansen.
Nýr leikandi hefir félaginu bæzt hér i bæ,
Jakob Möller bankaritari, vanur leikari úr
skóla. Aftur mun eigi útkljáð um, að
Friðrik Jónasson stúdent fáist við leik, svo
sem sagt var i ísafold um daginn.
Skipafregn: Austri kom úr hringferð
snemma i vikuniji. Meðal farþega: jgfr.
Herdís Matthiasdóttir, síra Guðm. Gnðm.
frá Gufudal, stúdentarnir: Andrés Björns-
son og Sig. Sigurðsson frá Yigur. Austri
fór i strandferð í gærmorgun. Meðal far-
þega: Har. Möller trésm.
Þorvaldur Pálsson f. héraðslæknir er nú
seztur að hér i bæ sem sérfræðingur i maga-
sjúkdómum. Isafold hefir hann sýnt mikið
góð meðmæli frá helzta magalækni i Dan-
mörku, Carl Lorentzen prófessor i K.höfn.
Sunnanfari. Septemberbl. kom-
ið — með myndum af Stefáni Guðjohn-
sen, Macody Lund hinum norska sagn-
fræðingi, Jóni Mýrdal höf. Manna-
munar, hinum látna Japanskeisara og
nýju keisarahjónunum og greinum um
þetta fólk. Ennfr. kvæði eftir Svein-
björn skáld Björnsson og Jón Sigurðs-
son, o. ýmsu fl. fróðlegu og skemti-
legu.
aldamyrkrinu skemdust beztu málin,
júðskuðust og aflöguðust á ýmsan
hátt, og aðeins eitt hinna göfugu
fornmála lifir enn, talað af smáþjóð
á eyju, sem stundum naumast hefir
verið mönnum byggileg, svo að þeir
sem ættgöfugastir eru á Norðurlönd-
um, hafa áttmeiren tíu sinnum örðugra
uppdráttar en frændur þeirra í Noregi.
Er því engin furða þó að íslendingar
hafi kúgast látið, og bugast á ýmsan
hátt, svo að þeir þora tiú varla annað
en sækja til stærri þjóða hvað þeir
eigi að halda um sjálfa sig. Fólkstala
í Noregi var einusinni rúmlega tvö-
föld við mannfjölda á íslandi, en nú
eru Norðmenn þritugfaldir við íslend-
inga, eða vel það. Svo dýrt hefir
það verið að varðveita norrænuna, sem
hér á landi hefir verið bezt töluð og
rituð og heitir nú íslenzka. En góðs
viti er það, að það skyldi vera bezta
málið, sem lífs komst fram úr myrkri
og myglu miðaldantia og allri þeirri
andlegu kúgun, sem yfirdrotnun júða-
dómsins hefir haft í för með sér. —
Sumt í ritgerð þessari er óstuddara
en mér líkar vel, en þó hygg eg að
meira sé í henni rétt en rangt og því
kemur hún fyrir almennings sjónir.
2. október.
Helgi Pjeturss.
Yflrdómslögmenn
eru þeir orðnir, lögfr. Björn Páls-
son og Ólafur Lárusson frá Selárdal
og seztir að hér í bænum.
danska orðið jærn (jegn), þá virðist
mér öll þau orð einhvernveginn fá-
víslegri og ófróðlegri en íslenzka orðið
járn. Og hvern getur grunað að
enska orðið iron eigi nokkuð skylt
við earl, jarl, þar sem þó er greinilegt,
að jarn (ísaran) og jarl (ísarall) er skylt,
og þýðir jarl víst að upphafi mann-
inn með járn- eða eirvopnið. Svo
sögðu menn einhversstaðar jörull í
staðinn fyrir jarl eða jarall (líkt og
sagt var gjöfurr eða jöfurr fyrir gjaf-
arr) og varð svo úr því enska orðið
eorl (örl), en úr gjöfur varð Geoffrey
(þf-,: gjöfri).
Á Norðurlöndum, og víðar, lærðist
mönnum fyr að nota eir en járn, og
þó alveg furðu seint; lengst af æfi
mannkynsins hefir steinninn orðið að
duga fyrir vopn og verkfæri, og fram-
farasporin verið fá og smá, enda minni
framfarir á síðari tímum en flestir ætla,
og oft og illa snúið af þeirri leið sem
að takmarkinu liggur. Hafa menn haft
það til, að brenna, eða á annan hátt
kvelja til bana, þá sem helzt hefðu
getað sagt til vegar, og kemur mér í
þessu sambandi ekkert nafn í hug
fremur en Giordanos Brunos sem
brendur var 17. febr. 1600. Hefir
gengið miklu seinna að átta sig
á hverir séu göfugastir manna
heldur en hinu, hver sé göfugastur
málma, því að gullið þektu menn lík-
lega fyrst allra málma og notuðu.
Gullið fundu menn hreint, og það gekk
mjög í augun, þar sem það er eins
og nokkurs konar sólskin í steinarík-
inu, og fellur ekki á það, eins og
kunnugt er, en of mjúkt var það til
að smíða vopn úr þvi. Gull er á lat-
ínu táknað með orðinu aurum og
virðist mér þetta mjög eftirtektarvert,
þar sem gull fanst að ðllum líkindum
fyrst á aurum. Mér hefir jafnvel kom-
ið til hugar, að aurum á latínu, og
aurum á íslenzku muni vera sama
orðið, og veit eg þó vel að ýmsir
merkir málfræðingar leggja ekki mikið
upp úr siíkum líkingum; eins og til
dæmis að taka prófessor Alexander
Bugge, Sófusarsonur, sem segir að
þegar þess konar menn, sem við hirð
Noregskonungs voru nefndir gestir,
eru hjá keltneskum konungi nefndir
gueste (gestur er þó á ensku ritað
guest) þá sé það ekki sama orðið.
Virðist mér þetta einn þátturinn í þeim
leiðinlega misskilningi á eðli keltnesk-
unnar, sem nærri því má telja eitt af
andlegum einkennum sumra norrænna
málfræðinga, og hefir bakað Norð-
mönnum og Islendingum alls ekki svo
lítið tjón, og það alls eigi einungis með
því að gera sitt til að skemma vitið
í Guðbrandi Vigfússyni, sem var að
upplagi svo stór-gáfaður, en varð á
endanum varla betur íslenzkur en sum
þessi síðustu orð mín. Um Guðbrand
og þann útlenzku herfjötur, sem á hann
kom og nokkuð að vonum, vegna
einstæðingsskapar hans og skilnings-
skorts af landa hans hálfu á þessum
fádæma gáfumanni, þyrfti að rita sér-
staka grein; en eg sný mér nú aftur
að þeim samanburði á latínu og ís-
lenzku, sem vakið var máls á. Það
mætti nefna mörg latínsk orð, sem
eru í nefnifalli eins og þágufalli, og
stundum eignarfallsmyndir af íslenzk-
um (norrænum) orðum. í mállýzk-
um þeim, sem nefndar eru nú danska,
norska og sænska, er það algengt, að
nefnifallsmynd orða hefir týnst í