Ísafold - 09.11.1912, Blaðsíða 3

ISAFOLD
271
Siðustuerl.símfréttir
Köfn, 8. nóv. 1912.
Wilson hlaut 442 kjör-
rnenn, en Roosevelt 77.
Serbar hafa tekið Mon-
astír. Umsátin um Adría-
nopel, Saloníki og Skútari
heldur áfram.
Af þessu má sjá, að símfréttin, sem
skýrt er frá hér fremst í blaðinu, hef-
ir reynst ónákvæm, sigur Wilsons
orðið ennþá stórkostlegri en frá var
sagt fyrst og er það líklega mesti
forsetakosningasigur, sem unninn hefir
verið í Bandarikjunum, að minsta
kosti um langan aldur, en ósigur sam-
veldismanna að sama skapi stórfeldur.
Borgin Monastír, höfuðborgin í hér-
aðinu Monastir i Makedouíu, stendur
150 rastir í norð-vestur frá Saloniki í 70
rasta löngum en 20 rasta breiðum dal,
sem luktur er háum fjöllum. Um dalinn
rennur áin Crna, sem aftur fellur í
Vardar-fljótið. íbúar borgarinnar eru
um 50 þúsundir. Þar ægir saman
öllum Balkanþjóðum og rígur mikill
milli þeirra. Þar situr grískur erki-
biskup og þar var aðsetur herstjórnar-
ráðuneytis nokkurs hluta af her Tyrkja.
Svo var að sjá af blöðum þeim, er
ísafold hafa borist, að nokkur hluti
hers þess, er komst undan í bardög-
unum við Kumanovo og Veles, hafi
leitað til Monastír og má þá búast
við, að her Tyrkja hafi enn farið þarna
miklar ófarir, annaðhvort verið drep-
inn niður, eða verið handtekinn.
Liklega eru það Grikkir einir, er
enn sitja um Saloniki, en viðbúið að
her Serba veiti þeim þar stuðning
von bráðar, ef þörf þykir á þvi.
Endirinn á leikritinu
Fjalla-Eyvindi.
Sá endir hefir sætt nokkrum öðrum
örlögum en titt er um skáldrit.
Upphaflega var hann sarninn öðru-
vísi en hann hefir verið prentaður og
leikinn hér. En höf. virðist hafa verið
í vafa um, hvernig niðurlagið ætti
helzt að vera. Og nokkuru eftir að
hann sendi Leikfélagi Reykjavíkur leik-
ritið, hafði hann samið nýjan endi,
sendi þá hann í viðbót og mæltist til
þess, að þetta nýja niðurlag yrði
leikið.
Leikfélagið fór eftir vilja höfundar-
ins. Og það varð úr, að niðurlags-
breytingin var leikin, en ekki sá endir,
sem í öndverðu hafði verið saminn.
í Kaupmannahöfn fór þetta á ann-
an veg. Við leikhúsið þar, sem sýnt
hefir Fjalla-Eyvind, var upphaflega nið-
urlagið valið. Breytingin mun hafa
þótt likleg til að þyngja skap áheyr-
enda of mikið.
Efnismunurinn er einkum þessi:
í niðurlags-breytingunni, sem hér
hefir verið leikin, strýkur Halla frá
Eyvindi út í bylinn í afarþungu skapi,
til þess að fyrirfara sér, og Eyvindur
á eftir henni. Áheyrendum skilst svo
að sjálfsögðu, sem þau hljóti bæði að
farast.
En í upprunalega niðurlaginu er
farið eftir þjóðsögunni. Þegar hungrið
sverfur fastast að þeitn Eyvindi og
Höllu, bjargast þau úr nauðunum með
þeim hætti að strokuhestur kemur til
þeirra. Þau slátra honum og hafa
um stund nægar matarbirgðir. Og
Höllu, sem í hungurs-örvæntingunni
hefir rutt úr sér megnu guðlasti, gríp-
ur ofsa-grátur, þegar hún hefir áttað
sig á þvi, að nú sé þeim óhætt, og
henni verður það að orði, að ef til
vill sé þó einhver forsjón til.
A þeim ummælum endar leikurinn.
Leikfélagið ætlar að sýna niðurlagið
á morgun, eins og það var upphaflega
samið — og eins og það hefir verið
leikið í Danmörku, og verður innan
skamms leikið víðsvegar um heiminn.
Botnvörpungar stranda.
Aðfaranótt miðvikudags strönduðu
2 brezkir botnvörpungar á Önundar-
firði, Geir kvaddur til hjálpar.
í fyrri nótt strandaði þýzkur botn-
vörpungur á útsigling frá ísafirði.
Búist við, að nást mundi út.
Athugið
auglýsingu dr. Guðm. Finnbogason-
ar í blaðinu og á götunum.
Peninga eða —
Viðtal við stjórn Islandsbanka.
Síðustu dagana hefir flogið fyrir, að
Samson Eyólfsson, útgef. blaðs þess,
er Svipan nefnist, hafi reynt að
hafa út úr íslandsbanka peninga með
hótunum um níðgreinir í Svipunni,
ef eigi væri látið fé af hendi.
ísafold þótti fróðlegt að vita, hvað
hæft væri í þessu og fann því stjórn
íslandsbanka að máli og inti hana
eftir, hvort satt væri, að hún hefði
orðið fyrir slíkri heimsókn. Tjáði
bankastjórnin oss, að það væri fylli-
lega satt, að Samson hefði komið í
bankann og leitað fyrir sér um, hvort
eða hve mikið bankinn vildi borga
fyrir, að eigi kæmi um hann níðgrein
í Svipunni. Samson hefði ennfrem-
ur haft það á orði, að einnig yrði að
borga fyrir að koma i veg fyrir að
slík níðgrein kæmi jafnframt út í
danska blaðinu »Politiken«.
Bankastjórnin tjáði oss, að Samson
hefði komið inn í bankann daginn
sem Jón sál. Borgfirðingur var graf-
inn. Bankastjóri Sighvatur Bjarnason
og nokkrir af starfsmönnum bankans
hefði verið við jarðarförina, en meðan
hefði Samson komið og borið téð
erindi sitt upp við Schou bankastjóra.
Kvaðst Schou svo hafa kallað á bók-
ara bankans, hr. Jens Waage, til þess
að vera vitni að erindi Samsons og
til þess, að því loknu, að vísa hon-
um á dyr. Hefði Samson verið tals-
vert drukkinn.
Bankastjórnin kvað það auðvitað
eigi geta komið til neinna mála, að
hún hefði eða mundi taka nokkurt
tillit til málaleitana Samsons, eða léti
hann hræða fé út úr bankanum með
hótunum sínum um níðgreinir.
Bankastjórnin skýrði ennfremur frá
því, að hún hefði ástæðu til að halda,
að Samson væri ekki höfundur að
þessum ritsmíðum um bankann.
Kvaðst bankastjórnin hafa grun um,
að höfundurinn væri maður einn, er
um eitt skeið hefði verið í þjónUstu
bankans, en hröklast þaðan burtu fyrir
nokkrum árum. Væri hann nú að
launabankastjórninni góðmensku henn-
ar gagnvart honum, með því að rita
ósannar og villandi nafnlausar greinir
um bankann. Til sönnunar þessu
áliti sínu tjáði bankastjórnin oss, að
velmetinn og mikilsvirtur borgari einn
hér í bænum — nafn hans nefndi
bankastjórnin eigi — hefði af sjálfs-
dáðum skýrt bankanum frá, og gefið
um það skriflega skýrslu undir eiðs-
tilboð, að Samson hefði komið meðal
annars til sín og sýnt sér grein eina
mjög óvinveitta í garð bankans, með
þekkjanlegri hendi ávikins fyrv. starfs-
manns. Hefði Samson jafnframt sagt,
að hann þyrfti sjálfur að afrita grein
þessa, þvi pessi hond á greininni mætti
ekki á henni sjást, þegar i prent-
smiðjuna kæmi
Bankastjórnin gat þess, að Samson
hefði haft orð á því við einhvern, að
hann kynni að fá Svipuna prentaða
á Eyrarbakka — ef eigi fengist hún
prentuð hér í bæ — því að til væru
menn, og það eigi mjög neðarlega í
mannfélagsstiganum, sem teldu sér það
meinlítið, að »Svipan« héldi áfram að
koma út, þó eigi væri hún full af
lofi um náungann.
Vér spurðum bankastjórana um,
hvað þeir ætluðu að gjöra út af þessu
»tilræði« Samsons gagnvart bankan-
um og hótuninni um að umrædd grein
yrði sett í Politiken. Bankastjórnin
vildi ekkert gjöra úr hótunum Sam-
sons í þessu efni, taldi óefað að ekk-
ert heiðvirt erlent blað, hvorki »Poli-
tiken« né annað, mundi taka að sér
að flytja nafnlausar niðgreinir um
einstaka menn eða stofnanir í öðru
landi. Auk þess mætti segja um
þessar bankaritsmiðar Svipunnar —
eftir þvi að dæma, er af þeim hefði
sést og af þeim heyrst — að þær
væru svo fullar af ósannindum og
vitleysum, að þær væru að engu haf-
andi.
Það yrði þar á móti aldrei of-al-
varlega brýnt fyrir mönnum, að allar
tilraunir til þess að spilla fyrir pen-
ingastofnunum landsins, hvort heldur
væri Landsbankinn eða íslandsbanki,
og hvort heldur það væri gjört hér á
landi eða erlendis — og ekki sizt ef
það væri erlendis gjört — hlytu að
koma landsmönnum sjálfum i koll og
verða þjóðinni að tjóni. Réttmætar
hóflegar aðfinslur við stjórn bank-
anna væru ekki nema sjálfsagðar, því
Leikfél. Reykjavikur.
Fjalla-Eyvindur
verður leikinn
með hinum upphaflega endir
leikritsins
sunnud. 10. nóv. kl. 8 síðd.
í Iðnaðarmannahúsinu.
Tekið við pöntunum aðgöngumiða
í bókverzlun ísafoldar.
cfiidlíufyrirlcstur
i cföefel
sunnudag 10. nóv. kl. ó1/^ síðdegis.
Efni: Hinn mikli Jorlíkunardagur d
himnum. Kristur talsmaður vor og
dómari. Allir velkomnir.
O. J. Olsen.
Sjúkrasamlag Rvíkur
heldur fund i Bárubúð (uppi) sunnu-
daginn 17. þ. m., kl. 9 síðd. Vegna
ólögmæti síðasta fundar (3. þ. m.)
verða lagabreyíingar þær, er þá voru
samþyktar, bornar upp til fullnaðar-
úrslita á þessum fundi, hvort sem
margir eða fáir mæta.
Reykjavik, 7. nóv. 1912.
Stjórnin.
Lárus Jóhannsson prédikar
í Herkastalanum mánudagskvöld, 11.
þ. mán. kl. 8 Inngangur ókeppis.
Um „akta“-skrift
talar
dr. Guðm. Finnbogason
i
Iðnaðarmannahúsinu
sunnudaginn 10. nóv. (912, kl. 5 e. h.
Aðgöngumiðar á 50 aura verða
seldir í Iðnaðarmannahúsinu á sunnu-
daginn.
bankastjórum gæti vitanlega yfirsést
eins og öllum öðrum mönnum, en
nafnlausar níðgreinir um hvorn bank-
ann sem væri, ættu að eins almenna
fyrirlitningu skilið.
Um þetta er ísafold bankastjórn
íslandsbanka samdóma.
En engum orðum þarf að eyða um
tilraunir til þess að hafa fé út hjá
þeim mönnum, eða stofnunum, sem
skammirnar eru skrifaðar um. Hvort
sem þær eru dæmdar af réttvísinni,
eða ekki, þá dæma þær sig sjálfar.
------f----
+
Jón Árnason
í Porlákshöfn.
Hann lézt aðfaranótt 5. nóv. á 78.
ári (f. 23. okt. 1835).
Jón heit. var sonur_ Árna Magnús-
sonar bónda á Stóra-Ármóti, bróður
þeirra Gísla skólakennara, Sigurðar á
Skúmstöðum og þeirra bræðra, en
móðir Jóns var Helga Jónsdóttir um-
boðsmanns Jónssonar (sýslumanns á
Móeiðarhvoli).
Kvæntur var Jón Jórunni dóttur
Sigurðar föðurbróður síns og lifir hún
mann sinn. Meðal systkina Jóns
voru Magnús bóndi i Vatnsdal og
Halla kona Jóns Magnússonar í Bráð-
ræði.
Jón Árnason bjó mestan búskap
sinn í Þorlákshöfn og var um langan
aldur einhver helzti öndvegishöldur
sveitar sinnar. í Þorlákshöfn hafði
hann bæði sjávarútveg og verzlun.
Bætti þar mikið og stækkaði lendingu
og bygði upp húsin 0. s. frv.
»Jón var dugnaðar- og ráðdeildar-
maður, mesti starfs og eljumaður,
stjórnsamur og hygginn*. Þetta er
vitnisburður nákunnugs manns.
í sveitarstjórn var hann mörg ár.
en mest hafði honum verið hugað um
hag sjómanna og mikið að því unnið
að bæta hann.
Gestrisni Jóns heit. er og viðbrugð-
ið og þó mest hinum einstöku við-
tökum, er sjóhraktir menn áttu jafnan
að mæta hjá honum. Einu sinni
hrakti yfir 50 skip i einu til Þorláks-
hafnar, en öllum skipshöfnunum varð
komið fyrir og séð fyrir bezta beina.
— í þakkarskyni fyrir rausn Jóns
þetta sinni og önnur færðu Eyrbekk-
ingar honum miklar gjafir fyrir nokkr-
um árum.
Jón heit. var sæmdur heiðursmerki
dannebrogsmanna.
Tekju- og eignaskattur
Reykjavíkur 1913.
Hér fer á eftir skrá yfir tekju- og
eignaskatt i Reykjavík árið 1913.
Er þar miðað við tekjur manna
árið 1911.
1 þessari skrá eru þó að eins þeir
teknir með, er taldir eru hafa 2000
ir. árstekjur eða meira.
Þar sem um eignaskatt er að tefla
er hans getið sérstaklega.
1 fyrri dálk eru taldar tekjurnar, i
seinni dálk skattgjaldið, sem er mis-
munandi frá 11/20/0 upp eftir.
Sennilega munu eigi allir telja sér
rétt tilfærðar teajur sínar af hinni
valvísu skattanefnd.
Tekjur. Skattgj.
kt. kr.
Árni Eiriksson............. 3000 25
Árni Jónsson............... 3000 25
Ásgeir Gnnnlaugsson . . . 3000 25
Ásgeir Signrðsson.......... 6000 100
Ásgeir Torfason............ 3000 25
Axel Tulinins.............. 4000 45
Bartels Carl lírsm......... 2000 10
Benedikt Jónasson.......... 2400 16
Benedikt Þórarinsson . . . 7000 135
Bergsteinn Magnússon . . . 2800 22
Biograftheater Rviknr . . . 10000 255
Bjarni Jónsson prestnr. . . 2000 10
Bjarni Jónsson fr& Vogi . . 6000 100
Bjarni Sæmnndsson adjunkt. 3000
Björn Bjarnason dr......... 2800
Bj. Gnðmnndsson kaupm. . 6000 100
Björn Jónsson f. r&Öh.. . . 5400 82
Björn Kristjánsson verzl.. . 8500 195
Björn Kristj&nsson hankastj. 6400 100
eign..................... 400
Björn M. Ólsen............. 2600

25
22
24
19
Björn Sigurðsson bankastj. . 6000 100
Bj. Simonarson............... 2000
Borgþór Jósefsson............ 2000
Brann Richard kuupm.
Brillomn f. konsúll ,
Bruun hakari................. 4000
Brydes verzlun.............. 20000
5000
10
10
9000 215
3000 25
25
655
70
Brynj. Björnsson tannlæknir 4000 45
Böðvar Jónsson pipng.m.. . 2000 10
Carl L&rnsson kanpm. . . . 3000 25
Chouillou kolakaupm. . . . 10000 255
Christensen lyfsali 12000 335
Claessen Eggert 6000 100
— Arent 2500 17.50
— Valg. féh 2000 10
Copland kaupm 10000 265
Dagshrún, verzlun 5000 70
Daniel Bernhöft 7000 136
Debell forstjóri 5000 70
Det danska Petroleums As.. 40000 1455
Dichmann L 2000 10
Duhois lifrarbr.m 3000 25
Duus H. P. verzlun . . . . 20000 656
Edinborgarverzlun 15000 455
Eggert Briem skrifstofustj. . Eggert Briem fr& Viðey 5600 88
eignartekjur 4000 160
Einar Arnórsson próf. . . . 4000 45
Einar Átnason kaupm.. . . 4000 45
Einar Hjörleifsson 2000 10
Einar Markússon 2400 16
Eirikur Briem próf 4000 45
eign 400 16
Elías Stef&nsson 3500 35
Elina Sveinsson, e.frú . . . 2200 13
Ellingsen slippstjóri . . . . Eyjólfur Eirlksson: 3000 25
eign 1000 40
atvinnu 1600 6
Eyvindur Árnason 2000 10
Fenger John verzlm. . . . 2000 10
Forberg simastjóri . . . . 5000 70
Franz Siemsen 2500 17.50
Friðrik Jónsson kaupm. . . 2000 10
eign . 250 10
FriÖrik Ólafsson skipstj. . . 3000 25
Frederiksen C. bakari . . . 5000 70
Friðriksen timhurs 6000 100
Gieir T. Zoega 3200 29
eign 300 12
Niðurl. næst
lieykjavíkur-annáll.
Pappír
Og
rífföng
frá
V. B. Ji.
lofa allir, er reynt hafa.
Yerzlunin Björn Kristjánsson.
i... iHi I
Aðkomnmenn : Síra Ásgeir Ásgeirs-
son frá Hvammi með frú sinni. Síra
Ásgeir heldur áfram á Vestra í dag til
Khafnar.
Brunabótavirðingar samþ. á síðasta
bæjarstjórnarfundi: kr.
Húseign Bj. Jónss. f. ráðh.
við Fríkirkjuv. . 19.225.60
— Björns Kristjánss.
bankastj. v. Vg. . 25.450.00
— Lárusar Lúðvígss.
Þingholtsstr. 31 . 7.182.00
— Jóh. Jóhannessonar
við Baldursgötu . 5.064.00
— Magnúsar Egilssonar
Kirkjumýri . . ■. 1.782.00
Dánir: Kristín Jónsdóttir, Vestur-
götu 50 A. Dó 6. nóv.
Fisksalan til Englands. M a r z seldi
fyrir skömmu afla sinn á 511 sterling
pund (nól. 9,200 kr.,) og S k a 11 a-
g r í m u r í fyrra dag 645 sterlingpd.
(nál. 11600 kr.).
Gnðsþjónnsta á morgun:
í dómkirkjunni kl. 12 sfra Jóh. Þork.
(Aitarisganga).
kl. 5 síra B. J.
í fríkirkjunni kl. 12 síra Ól. Ól.
Kvöldskemtun ætlar Bjarni Björns-
son að halda í Hafnarfirði annað kvöld
með sömu efnisskrá og hór í bæ um
daglnn.
Eftirleiðis tek eg móti sjúklingum
heima frá kl. io til n árdegis og 7
til 8 síðdegis. Apótekið opið alla
aðra tíma dagsins. Vegna sérstakra
samninga við apótekarann i Reykjavík
verða meðöl hér eftir að borgast við
móttöku.
Hafnarfirði 7. nóv. 1912.
Þórður Edílonsson.
Uppboðsauglýsing.
Eftir kröfu veðdeildar Landsbankans
og samkvæmt lögum nr. 1, 12. jan.
1900, 17. gr., verður húseignin
»Bergen«, nr. 4 í Syðri-Lækjargötu
hér í bænum, eign Halldórs Halldórs-
sonar, ásamt lóðarréttindum og öllu
öðru tilheyrandi, seld á opinberu upp-
boði, sem haldið verður á eigninni
sjálfri mánudaginn 25. þ. m., kl. 12
á hádegi, til greiðslu á höfuðstól kr.
2909,27, ll2°lo veðdeildarkostnaði, kr.
14,54, og ógreiddum vöxtum frá 1.
okt. 1910 og dráttarvöxtum, alt sam-
kvæmt skuldabréfi, dags. 13. des. 1909,
svo og fyrir öllum kostnaði, er af
uppboðinu leiðir. —
Sönuskilmálar, veðbókarvottorð og
önnur skjöl snertandi söluna, eru til
sýnis hér á skrifstofunni. —
BæjarfógetinníHafnarfirði 5.nóv. 1912.
Magnús Jónsson.
Skiftafundir
eftirgreindum búum verða haldnir
hér á skrifstofunni:
1. Þrotabúi Jóns Helgasonar, vita-
varðar á Reykjanesi, fimtudaginn
28. þ. m., kl. 12 á hád.
2. Dánarbúi Gísla J. Nikulássonar,
lausamanns frá Norðurkoti i
Vogum, er andaðist 5. ág. f. á.,
föstudaginn 29. s. m., kl. 12
á hád.
Skrifstofu Gullbringu- og Kjósar-
sýslu 5. nóv. 1912.
cffiagnús dónsson.
Aldarafmæli Páls Melsteðs
er á miðvikudag 13. þ. mán. Þá
birtist hér í blaðinu minningargrein
um hann eftir Björn Jónsson f. ráðh.
Það tilkynnist kunningjum og vandamönn-
um, að systir mín Þorkatla Sigurðardóttir
andaðist á Vifilstaðahælinu 5. þ. mán.
Jarðarför hennar fer fram fimtudaginn 14.
þ. m. frá heimili minu Hverfisgötu 47. Hús-
kveðjan byrjar kl. I.
Guðrun Sigurðardótiir.
Hérmeð tilkynnist bæði vinum og vanda-
mönnum að min hjartkæra eiginkona, Kristin
Jónsdóttir, andaðist þann 6. þ. mán. Jarðar-
för hennar er ákveðin miðvikudag 13. þ. m.
frá heimili okkar, Vesturgötu 50 B, og byrjar
húskveðjan kl. II árd.
Runólfur Þórðarson,
Stúlka óskar eftir inniverkum
nú þegar til mánaðamóta jan.—febr.
Ritstj. vísar á.
Gott kirkju-orgel fæst keypt,
uppl. á Bergstaðastræti 10.
Pappírsservíettur nýkomnar
i bókverzlun ísafoldar.