Ísafold - 26.02.1913, Blaðsíða 3

ÍSAFOLD
63
eiqum vér nú að
bautasteinum, en v„ „„ uu
,a pað dragast lengur að leggja stein
a kiði Sigurðar Vigfússonar jornfrœð
mgs?
Loks langar mig til, áður en eg
lýk máli mínu, að láta í ljósi 3 af-
®ælisdagsóskir safninu til handa.
Þrátt fyrir allar gjafirnar og fjár-
franilögin er safnið fátækt og lítið
á móts við það hvað það hefði get-
að orðið, ef ekki hefði ætið verið
sparað við það. Á síðustu árum
hefi eg við árslokin verið búinn að
til safnsins gripi fyrir nokkur
hundruð krónur, sem það hefir ekki
getað borgað fyr en á næsta ári; og
hefði féð verið meira til gripakaup-
anna, en verið hefir, þá hefði safnið
auðgast að sama skapi meir að góð-
Urn gripum; peningarnir hefðu ekki
legið ónotaðir yfir áramótin. Nokkrir
eru þeír gripir hér, er sem fyrst
æ«u að komast til safnsins, en vegna
þess að safnið hefir ekki fé til að
greiða fyrir þá, verða þeir enn að
h*ða í háskanum og hættunum, í
hrörlegum og eldhættum húsum.
fýrsta óskin er því: meira Jé til
?ripakaupa.
Safnið er samt svo stórt, að það
hrefst mikillar vinnu, og i fornleifa-
°8 forngripafræði íslands er svo
®ikið verkefni nú fyrir höndum, að
Það verðskuldar að meira sé unnið
að því en gjört er og hægt er ein-
Uln manni að gjöra, sem ekki getur
helgað sig því algerlega. Safnið
sjálft er enn að miklu leyti eins og
ijós undir mælikeri eða óræktað
iand. Tilganginum með því að
safna saman þjóðgripum og geyma
á góðum stað er ekki náð með
Því að gjöra pað aðeius, heldur með
Því að fræða með þeim nútíð og
framtíð, en til þess verður að rann-
saka pá, raða og rita um pá. Þess
Þarf hér með, og þess vegna er
ónnur ósk safnsins: Meiri stórj í
pess parjir.
Safnið er einnig svo stórt og merki-
legt að það krefst nú orðið allmikils
°g góðs húsrúms. Það var fyrst á
óómkirkjuloftinu, síðan á Alþingis-
hússloftinu, þar eftir á Landsbanka-
ioftinu og nú á 4 loftinu, Safnahúss-
ioftinu. Eg vil ekki hér tala um
hversu hin fyrri húsrúmin hafa verið,
en flest munuð þér þekkja hversu
núverandi er: Veggirnir lágir
°g dimmir, birtan yfirleitt of-lítil og
húsrúmið altof lítið og óhentugt að
ýfflsu leyti. Því sem þegar er til
Verðnr ekki fyrir komið til sýnis svo
Vel sem skyldi, og það sem við
hætist verður ekki sýnt, ef það krefst
rúms á veggjum eða gólfi; að
smágripum má hola niður. Sýni-
Pófl og skápar og önnur sýningar-
^höld eru af lélegri og óhentugri
^erð að mörgu leyti. í góðu hús-
rúmi 0g með góðum sýningaráhöld-
ntl1 myndi safnið vaxa og batna
J’Órkostlega í allra augum; nú fær
ekki notið sín. Þriðja ósk mín
^,lr afmælisbarninu er því:
Srúni með góðum áhöldum.
k ^essar eru óskir mínar safninu til
an(1a. En þær eru jafnframt vonir
rninar, og að því er eg ætla vonir vor
a lra vina þess.
^'reystum þvi að þessar óskir
megi verða uppfyltar og vonir vorar
rætist éður jangt um Hður. Ham-
lng]an styðji þessa stofnun. Blómg-
lsr °g blessist Þjóðmenjasafn íslands
Betra
!ýð
flagns og heiðurs landi voru og
Tvö kvæði hafði Þorst. Erlingsson
°tt um safnið og var hið fyrra sungið
Undan ræðu M. Þ., en hitt á eftir
I.
fpNDRU&U ljósin lengst úr geim,
móður hló,
hróður dró,
og hugunum varð svo hlýtt af þeim;
svo hnigur sól við skóg,
blika’ á hæðum, kvika’ i kvæðum
kvöldljósin þó.
Þeir vildu kveikja þau aftur öll,
móður hló,
hróður dró,
þeir vildu reisa þeim háa höll;
svo hnigur sól við skóg,
blika’ á hæðnm, kvika’ i kvæðnm
kvöldljósin þó.
Sigurður yzt af öllum sá,
móður hló,
hróður dró,
hann dregur þá höll á heiðin blá,
svo hnigur sól við skóg,
blika’ á hæðum, kvika’ kvæðum
kvöldljósin þó.
Undirstaðan varð einum sein;
móður hló,
hróöur dró;
þar hallar hann siðast höfði’ á stein,
svo hnigur sól við skóg;
blika’ á hæðum, kvika’ i kvæðum
kvöldljósin þó.
Sigurðnr annar hærra hlóð,
móður hló,
hróður dró;
í hleðsluna draup hans hjartablóð,
svo hnígur sól við skóg,
blika’ á hæðnm, kvika’ i kvæðum
kvöldljósin þó.
Hækkuðu veggi vit og þraut;
móður hló,
hróður dró;
en Yídalins hönd á hússins skraut,
unz hnigur sól við skóg,
blika’ á hæðum, kvika’ i kvæðum
kvöldljósin þó.
Það er vor sigur árin öll,
móður hló,
hróður dró;
þeir sjái við norðrið háa höll
unz hnigur sól við skóg,
blika’ á hæðum, kvika’ i kvæðum
kvöldljósin þó.
Bjarmaðu, dagur, á burstum þeim,
móður hló,
hróður dró,
og, geislamir fomu, horfið heim,
unz hnigur sól við skóg. —
Blika’ á hæöum, kvika’ í kvæðum
kvöldljósin þó.
Þ, E.
II.
PEIR kalla safnið skriflaskot
og skopast að þeim fræðum,
að skoða ryðguð reddabrot
og ræxn af gömlum klæðum.
Þeim brygði við, hvað verður séð,
hvern velahnykk það gerði,
ef einhver fengi augun léð
úr okkar menjaverði.
Þvi þegar sigur sól að mar,
þá ser hann risa valinn,
og pilz og höklar hendast þar
með hjör og skaut um salinn.
Þar hrynur ryð, þar hvitnar stál
í höndum röskra sveina,
og þar er talað tignarmál
á tungur járns og steina.
Þvi signir ævi’- og alda-sól
i allri prýði sinni,
þú, fornra minja friðarból,
þitt fimtiu’ ára minni.
Þvi ættu þeir hér ekki skjól
um eilífð daufa’ og langa,
þá yrðu þunn og þögul jól
hjá þeim sem aftur ganga.
Nú vorður engum lifið leitt
þótt löngu gleymt sé nafnið,
og öllu fargað, öllu breytt,
ef öndin þekkir safnið.
Yið höldum jól hjá leifum lands,
og lokum gröf og haugum,
og göngum þar 1 þeysidans
með þusund ára drangum.
Þ. E.
Þessu næst talaði Eiríkur prófessor
Briem fyrir minni Sig. Guðmunds-
son málara.
Enn töluðu Guðm. Finnbogason
dr., Jón Jakobsson landsbókavörður,
frú Bríet Bjarnhéðinsdóttir og próf.
Björn M. Olsen. Salurinn var prýdd
ur islenzkum fánum og myndum
þeirra stofnenda safnsins og Sig. Vig
fússonar.
Á borðum var íslenzkur matur,
Veitingar allar prýðilegar og sam-
sætið hið bezta.
fingmenskn framboð.
í Gullbringu- og Kjósarsýslu bjóða
þeir sig fram síra Kr. Daníelsson á
Útskálum og Bjórn Jrá Gröj.
Er það vel, að síra Kr. D. býðst
hér tækifæri til þingsetu, er hann
var sviftur af svo lítilli sanngirni á
síðasta þingi. Enginn mun sem sé
vafi á því, að Kjósar- og Gullbringu-
sýslubúar taki hann fram yfir B. B.
20% lækkun
er ger á vátryggingargjaldi fyrir
innanstokksmuni af ábyrgðarfélögum
hér — frá 1. jan. 1913 að telja —
eftir því sem umboðsmönnum félag-
anna hefir verið símað.
Áfrýjun ?
Lndirdómurinn í gjaldkeramálinu
var birtur gjaldkera í fyrradag — og
tilkynti hann vottunum, að hann
væri eigi þá tilbúinn að svara því,
hvort hann áfrýjaði dómnum eða
eða ekki.
Hólma-brauðið.
Biskup simaði til ísafoldar í gær
að ástæðan til þess, að hann hefði
lagt til, að síra Árna á Skútustöðum
yrði veitt Hólmabrauð væri sú, að í
kallinu væru 3 all-andvígir flokkar
er fylgdu fram sínu prestsefninu hver,
einn síra Þórði Oddgeirssyni, annar
síra Benedikt Eyólfssyni, þriðji síra
Ólafi Stephensen og væru þeir svo
ákafir, að í hótunum hefðu að segja
sig úr þjóðkirkjunni hverir um sig,
ef sitt prestsefni eigi bæri sigur úr
býtum. Skýrslu um þetta hefir
rrófasturinn, síra Jón Guðmundsson
Nesi sent biskupi, en bætt því við,
að ef sá presturinn, sem ekkert hefði
verið agiterað fyrir, hlyti veitingu
mundu hinir andvígu flokkar ana
jví. Prófastur lagði því fastlega með
jvf, að síra Árni fengi brauðið — til
jess að friður yrði i söfunuðunum.
Ýms tíðindi frá útlöndum
m. a. nánari frásagnir af suðurför
Scotts m. m. verða að bíða næsta
blaðs vegna þrengsla.
Hraunáburðarfyrírtækið.
Oönsk blöð skýra frá, að búið sé
að rannsaka sýnishorn þau af hrauni,
er Þjóðverjinn Thodsen hafði með
sér héðan í vetur og hafi sú rann-
sókn farið vel.
Sjálfur hefir Thodsen skrifað hing-
að, að von muni vera um, að úr
lýrirtækinu verði. Fullnaðarályktun
verður líklega gerð um það kringum
mánaðamót.
Haddapadda. Blaðið Riget
flytur mynd af Guðm. Kamban 13.
tebr. og viðtal við hann um leikrit
lans, Höddupöddu. í viðtali því seg-
ist Kamban búast við, að bráðlega
verði leikritið tekið fyrir við kgl.
eikhúsið.
Viðskifti við Norveg. Fjög-
ur félög í Álasundi, verzlunarmanna-,
skipstjóra-, útgerðarmanna- og sjó-
manna, hafa valið sameiginlega nefnd
til þess að vinna að því, að tilslak-
anir sé gerðar bæði í Norvegi og á
slandi í tollmálum og fiskiveiðamál-
um, með það fyrir augum að auka
viðskifti milli landanna.
V estfir ðiugamót.
Á þriðja hundrað manns tóku þátt
því.
Fyrir minni Vestfirðingafjórðungs
talaði Agúst Bjarnason prófessor, fyrir
minni íslands Bjarni alþm. frá Vogi
'fyrir minni kvenna Þórður Bjarnason
verzlunarstjóri. — Samkomuna setti
Jón Halldórsson trésm. Enn talaði
Ólafur Björnssón ritstj., en kvæði
fyrir minni Breiðafjarðar flutti E. M,
Jónasson yfirdómslögm. Sungið var
kvæði fyrir Vestfirðingaminni, eftir
Jakob Thorarensen. Kvæðin flytur
ísafold ef til vill síðar. Ekki rúm
nú.
Mót þetta var mjög fjörugt og
ánægjulegt, ágætismatur islenzkur
borðum, og siðar um nóttina
hófst dans, er stóð fram undir rauð
an morgun.
Þeim þjóðskáldunum vestfirzku
Matthíasi og Steingrími voru sena
kveðjuskeyti úr samsætinu, og svör
uðu þeir á þessa leið:
Eg þakka hjartanlega vinum a:
V esturlandifyrir kveðj usendingu þeirra
og óska þeim, og ‘öllum Vestfirðing
um, allrar Blessunar og heilla.
Matthías Jochumsson.
Eg undirskrifaður þakka 'innilega
fyrir kveðjusendinguna af Vestfirð
ingamótinu og óska aftur af hjarta
þeim, er sendu, allrar blessunar.
Stgr. Thorsteinsson.
sland erlendis.
Hljómleika efnir Brynj. Þorláksson til
á snnnndaginn. Hann leikur sjálfnr á
hamonium, barnaflokkur fjölmennur syng-
ur o. 8. frw
Hljóðjærasveit Bernburgs lék í Báru-
búð á snnnudag. Það er forsmán bve
lítið bæjarbúar meta þann visi til góðrar
hljóðfærasveitar, sem þar er.
Rlmnakveðskapur. Þórður Þ. Grunn-
vikingur , kveður rímur í kvÖld í Bárubúð..
Skipafregn: Ceres kom i gær frá út-
löndum. Meðal farþega: Verkfræðing-
arnir Knnd Zimsen og Tborvald Krabbe
með frúm sínum, Hallgr. Benediktsson
kanpm. óg jungfr. Sigr. Grrimsdóttir frá
Isafírði. Erá Vestmanneyjum komn:
Brillouin konsúll og Þór. Kristjánsson
verkfræðingur.
Likkistur,
Líkklæði,
Kransar.
Lítið á birgðir mínar áður en þér
kaupið annarsstaðar. Teppi lánuð
ókeypis i kirkjuna.
Eyv. Árnason,
trésmíðaverksmiðja, Laufásveg 2.
Verkfallið
hjá Jónatan F*orsteinssyni.
í tilefni af umtali, sem risið hefir
tér í bænum, út af því, að vinna á
vinnustofum minum féll að miklu
eyti niður í fáeina daga, en er nú
tekin upp aftur, leyfi eg mér að biðja
yður, hr.ritstjóri, að birta eftirfarandi
yfirlýsingu, og vil um leið geta þess,
að þar með er allur ágreiningur milli
málsaðila fallinn burtu.
Virðingarfylst
Jónatan Þorsteinsson.
»Við undirritaðir, sem af máls-
aðilum höfum verið kvaddir til þess
að segja álit okkar um, hvort ástæða
tafi verið fyrir vinnu-þiggjendur
ónatans Þorsteinssonar, að kvarta
undan tregðu á launagreiðslu af hans
íálfu, svo sem gert hafa þeir, látum
lér með það samhuga álit okkar í
jósi, eftir að hafa rannsakað málið og
allar ástæður, að það virðist ekki hafa
verið ástæða til þess, að bera Jóna-
tan Þorsteinssyni það á brýn, að
íann hafi sýnt tregðu með greiðslu
á kaupgjaldi mannanna, því þó kaup-
gjaldsgreiðslan í einstökum tilfellum
hafi dregist fáeina daga fram yfir
mánaðamót, þá getur það eftir at-
vikum alls ekki talist hafa verið af
tregðu, enda hafa vinnuþiggjendur
ekki látið óánægju sína i ljósi við
Jónatan út af slíkum drætti áður,
þannig að umkvörtun þeirra hlaut að
koma honum á óvart.
Það er enn fremur samhuga álit
okkar, eftir að hafa athugað bækur
Jónatans Þorsteinssonar, að kaup-
gjaldsgreiðsla hjá honum sé í eins
góðu lagi eins og hjá vinnuveitend-
um hér í Reykjavík yfirleittc.
Reykjavík, 19. febrúar 1913.
Lárus Fjeldsted.
Guðm. Sveinbjörnsson.
Avalt að nota hið bezta.
Kalciumtjara tekur öllum
öðrum tjörutegundum langt fram,
hvort heldur á byggingar, skip, báta,
brýr eða bryggjur. Hún er jafngóð
á tré, járn, stein eða steinsteypu, og
tekur engum áhrifum af kulda eða
hita.
Elefant þakpappi er lang-
bezta þakpappa tegundin, sem fæst,
seigastur, brennur ekki, og er end-
ingarbeztur sé borinn á hann Kalcium-
tjara, endist hann meira en manns-
aldur.
A|s Frisenborg Fabrikker,
Köbenhavn.
Nýtt. Nýtt.
Gatstungualurinn (Hulstingsyl) Le
Roi er nýjung, sem er þunga síns
verður í gulli. Þúsund st. seld á.
einum mánuði. Eftirspurn feikileg.
Hin bezta uppgötvun við handsaum,
hvort heldur er í leður, skinn, segldúk
eða þessháttar. Hann saumar gat-
stungu (Hulsting) eins og saumavéL
Verð með 3 mismunandi nálum, vax-
þræði og öllu tilheyrandi 2 kr., 3 st.
kr. 5,25. Aukanálar 20 aur. Knippi
af vaxþræði kr. í,oo. Einkaumboðs-
maður fyrir ísland er:
Martin Haldorsen, kaupm.
Bergstaðastræti 38, Rvík. Tals. 337.
ReykjaYíknr-aDnáll.
Þeir kaupendur
ísafoldar hér i bænum, sem skift hafa
um heimili, eru beðnir að láta þess
getið, sem allra fyrst, í afgreiðslu blaðs-
ins, svo þeir fái blaðið með skilum.
Allskonar islenzk fri-
merki, ný sem gömul,
® kaupir ætið hæzta
verði
Helgi Helgason
(hjá Zimsen) Rvík.
Dánir. Ekkjan Þórdis Halldóra Hall-
grimsdóttir i Tungn við Reykjavik. 59
ára. Dó 17. febr.
Föstuprédikun i Dómkirkjnnni kl. 6 i
kvöld, sira Bj. Jónsson.
Hjúskapur. Bjarni Pétnrsson, Langaveg
33 A og ym. María Guðmundsdóttir s. st.
Gfift 8. febr.
Nærsveitamenn
eru vinsamlega beðnir að vitja
Isafoldar í afgreiðsluna, þegar
þeir eru á ferð í bænum, einkum
Mosfellssveitarmenn og aðrir, sem
flytja mjólk til bæjarins daglega.
Afgreiðslan opin á hverjum virkum
degi kl. 8 á morgnana til kl. 8 á
kvöldin.
12 aura almanök
1913
nýkomin í bókverzlun ísafoldar.