Ísafold - 30.07.1913, Blaðsíða 4

242
ISAFOLD
Allra blaða bezt
Allra frétta flest
Alira lesin mest
ÍSAFOLD
Kemur út tvisvar í viku alt
árið, 104 blöð alls.
Allir, sem vilja fylgjast með
í þjóðmálum, halda ísafold,
hvaða flokks sem eru.
Kaupbætirinn betri sögur
en nokkurt annað blað flytur.
Kostar aðeins 4 kr. Lang-
ódýrasta blað landsins.
Ekkert heimili lands-
ins má sjálfs sín vegna
vera án Isafoldarl —
LIFEBUOY SOAP
(LIFEBUOY SÁPAN)
fer víðsvegar um til þess að bjarga iífi manna og hefir hún tvöfalt afl
í sjer fólgið til þess. Hún bjargar lífi manna með hreinlæti og með
þvi að sótthreinsa um leið allt sem hún hreinsar. Bíðið ékki pangað
til heimilið er eyðilagt af sjúkdómum, en munið eptir því, að það er
betra að fyrirbyggja sjúkdómana en að lækna þá og að LIFEBUOY
SAPAN er meira en sápa eingöngu, en kostar
þó engu meira. Hún er jafngagnleg og góð
til andlits—og handþvotta og til að nota
s hana sem baðsápu eins
^ I i og til venjulegrar not-
t kunar á heimilunum.
Nafnið LEVER á sapunni
er trygging fyrir hreinleik
hennar og kostum.
Verzlunarhús ti\ sölu
í Vestmanneyjiim.
Þar sem }'ákveðið hefir verið að H.f. Herjólfur í Vestmanneyjum
hætti störfum í sumar, eru verzlunarhús félagsins til sölu:
1. sölubúð, 7 ára gömul, á afarhentugum stað, 2oXT4 ák, portbygð,
með steinsteyptum kjallara. Búðinni fylgir lóð.
2. Vörugeymsluhús, 2 ára gamalt, við aðalbryggju kaupstaðarins, 30X
18 álna, portbygt, með steinsteyptum kjallara.
Hús þessi eru öll járnvarin og mjög vönduð að smíði.
Stjórn félagsins gefur þeim, er óska, frekari upplýsingar um hús-
eignir þessar og semur við kaupendur.
Sfjórn éCj cJCar/oJs.
Auglýsing.
Hjartanlegar þakkir mínar og barna
minna, móður og tengdamóður, votta eg
öllum þeim, sem heiðruðu útför konu minn-
ar elskulegrar, Ragnbeiðar Hafstein, með
návist sinni, eða á annan hátt hafa sýnt
okkur hluttekning i sárri sorg okkar yfir
missi hennar.
Reykjavík 27. júli 1913.
H. Hafstein.
Það tilkynnist hér með ættingjum og
vinuui, að faðir minn, Oddur Jónsson, and-
aðist þann 27. þ. m. á Laugarnesspitala.
Guðrún Oddsdóttir.
Jarðarför móður minnar, Önnu Guðmunds-
dóttur Hjaltested, er lézt hinn 24. þ. m.,
fer fram frá heimili hennar Sunnuhvoli
laugardaginn 2. ágúst og hefst húskveðjan
klukkan II '/2 f. h.
Það var ósk hennar, að þeir af vinum
hennar, er gefa vildu blómsveig á kistu
hennar, létu i þess stað andvirðið ganga
til Blómsvelgasjóðs Þorbjargar Sveins-
dóttur.
Reykjavik 28. júlf 1913.
Pétur Hjaltested.
Maður, þaulvanur skrifstofustörf-
um (skilur ensku, þýzku, dönsku og
sænsku), óskar eftir atvinnu á skrif-
stofu hér í bænum frá okt. n. k. —
Upplýsingar hjá ritstj.
Pakjárn
er lang-ódýrast í
verzlun undirritaðs. Gætið því svo
vel hagsmuna sjálfra yðar, að festa
ekki kaup annarsstaðar, áður en þér
hafið spurt um verðið hjá
B. B. Bjarnason.
Rauður hestur, óafrakaður,
gamaljárnaður, mark: 2 stig framan
hægra, heilhamrað vinstra; hefir tap-
ast úr Keflavík. Finnandi beðinu að
skila honum til Páls Pálssonar í Keflav.
Kvon-úr fundið.
P. 1». J. Gunnurssoii.
Ungling-spiltur, helzt er verið
hefir i bakaríi, getur fengið atvinnu
i Stykkishólmi nú þegar. Lysthafend-
ur snúi sér til bakara Einars Vigfús-
sonar, sem er að hitta á Hotel ís-
land kl. 4—5.
4—5 herbergja íbúð óskast til
leigu frá i. okt. — Ritstj. visar á.
Herberjji móti suðri fæst til
leigu nú þegar í Bankastræti 14.
Pun dið : Peningabudda jundin á
veginum milli Baldurshaga og Geit-
háls þ. 20. júií. --- Eigandi vitji til
Kjartans Stefánssonar á Asólfsstöðum
í Gnúpverjahreppi og borgi um leið
fundarlaun og auglýsingu þessa.
Lf kkistur,
Líkklæði,
Kransar.
Lltið á birgðir mínar áður en þér
kaupið annarsstaðar. Teppi lánuð
ókeypis i kirkjuna.
Eyv. Árnason,
trésmíðaverksmiðja, Laufásveg :
Unglingaskólinn á
Sanðárkröki.
Skólaárið frá 1. nóv.—1. maí.
Kensla á dag 5 stundir. Námsgrein-
ar: íslenzka, náttúrufrœði, landa-
frœði, stcerðjrœði, saga, songur, teikn-
un, Idkfinii. Aukagreinar: Danska
og enska.
Umsóknir stýlist til undirritaðs.
Sauðárkróki 21. júlí 1913
Jón 1». Björnssou.
Amerískur g/addavír.
Nægar bhgðir komnar til Gísla
Finnssonar, Norðurstig 7.
Alþekt gæði. Spyrjið um verð.
Flöskur.
Hreinar þriggja pela flöskur keyptar
hæstu verði í
verzl. B. H Bjarnason.
Hér með leyfi eg mér að skora á allar fræðslumálanefndir og skóla-
nefndir að gæta þess, að daufdumb börn, sem náð hafa 10 ára aldri,
verði í tæka tið send í daufdumbraskólann i Reykjavík. Skólaárið byrjar
15. september. Börnin eiga að hafa með sér sæmilegan fatnað og eina
yfirhöfn þegar þau koma í skólann.
Umsóknir um inntöku í skólann eiga að stílast til stjórnarráðsins,
en sendast undirritaðri forstöðukonu skólans.
Reykjavík, 27. júli 1913.
Margrét Th. Rasmus.
Nýr Bolindersraótor
(10 hesta) er til sölu hjá
Timbur- og Kolaverzlunin Reykjavík.
Nýtt
Andanefjulýsi
er ke}'pt í
Reykjavíkur Apóteki.
Heimiliskensla.
Kennari, sem hefir kennarapróf og
kent hefir undanfarin ár með góðutn
árangri, gefur kost á sér sem heim-
iliskennari i Reykjavík eða þar í
grend næsta vetur. Beztu meðmæli
fyrir hendi ef óskað er.
Allar frekari upplýsingar gefur af-
greiðsla ísafoldar.
jöfnum höndum notað til þess að
útrýma kláðamaur, færilús »tick«,
fellilús og maðki, ekki einasta á
Bretlandi og írlandi, heldur einnig í
ýmsum öðrum löndum Evrópu, sem
og Astralíu, Suður-Afríku og Ameriku.
Þessu næst segir }. O. að duftið
duftið sé málmkent, að það þerri og
þynni ullina, hindri vöxt hennar,
eyðileggi hárkirtlana og valdi ullar-
losi.
Þetta er af meiri vatrþekkingu sagt,
en húast mætti við af manni, sem
vill leiðbeina i þessn máil, og ætlast
til að orð sín séu tekin þekkingar-
lega og einlæglega töluð.
Duftið er samansett af brennisteini
og arseniki, hvort sú efnablöndun
er málmkend eða ekki, skiftir engu
máli, ef það fullnægir þeim kröfum,
sem gera þarf til baðefnisins.
Að það þerri ullina, hefi eg eigi
sannfærst um. Hitt er annað mál,
að það fitar hana eigi. Og þá er að
athuga, hvort það er ókostur eða eigi.
Eg hefi margsinnis athugað, að fé
baðað úr þessu dufti hefir ullfitu
(= sauðfitu) í jafnríkum mæli og
óbaðað fé, að öðrum skilyrðum
jöfnum.
Ullfitan, sú fitta, sem skepnan legg-
ur sjálf tii, á að vera nægileg til
þess að verja ullina fyrir því að vökna
of mikið, jafnt í köldum löndum
sem ekki, sé skepnan skynsamlega
vel fóðruð.
Sé hún aftur á móti vanfóðruð,
getur verið skortur á uægilegri ullar-
fitu í bleytuveðrum. En ein böðun
þótt úr fitubaði sé, nægir eigi til
þess, að verja ullina fyrir vætu vetr-
arlangt, heldur einungis fullnægjandi
gott fóður. En böðunin getur þæft
ullina svo vatn gangi siður í hana.
Sú ull — ullarhárin sjálf — sem
er fitulaus, getur sogið í sig alt að
25% afvatni, sem er bæðitil hnekk-
is fyrir ullargæðin, og eðlilegan vöxt.
An þess að skemma ullina, verður
þetta bezt fyrirbygt með þvj að sjá
skepnunum ætíð fyrir nægilegu fóðri
og góðri aðhlynningu að öðru leyti.
Það sem J. Ó. segir að tóbaks-
baðið grisji ullina og Coopers fjár-
baðsduft þynni hana með því — að
sjálfsögðu — að valda ullarlosi, þá
er hvorugt þetta rétt athugað hjá
honum. Þar sem menn þvkjast
verða þess var að fjárhús lógi — séu
með ullarslæðing — meira, þegar fé
er baðað úr þessum baðefnum, en
öðrum, rekur orsök til þess, að of
þröngt er í húsunum. Hvorugt þetta
baðefni þæfir ullina eða hleypirhenni
saman í flóka, heldur er ullin jafn
greið og lífmikil sem á óböðuðu fé.
En þegar féð treður sér þröngt á
jötu og hvað innan um annað í þröngu
rúmi, þá dregst meiri ull af þvi, en
þegar rúmið er nóg, eða þegar ullin
er flókin, annaðhvort af völdum böð-
unar eða einhverju öðru. —
Jón Ólafsson, sem er vörubjóður
(agent) — eftir því sem kaupfélags-
menn og kaupmenn á Akureyri sögðu
mér í haust — fyrir baðefni, sem
hann nefnir skozkt sauðfjárbað, ætl-
ast vist til að það komi í staðin
fyrir þau baðefni, sem hingað til
hafa verið notuð. Baðefni þetta
þekki eg ekki og hefi ekki fyr heyrt
nefnt á nafn. Ef það er betra bað
efni en þau, er við höfum hingað
til átt um að velja, þá er það fagn-
aðarefni og ekkert r ema gott um
það að segja. En engar líkur fyrir
að svo sé, hafa komið fyrir mín
augu enn. Og tregur er eg til að
trúa þvi, að svo komnu, að það sé
nú alment notað á Skotiandi og
Englandi, því þá er Skotum gengið,
ef þeir hafa brugðið við síðan árið
1909, og farið að nota þetta bað-
efni alment; þeim er gengið ef þeir
hugsa eigi enn á lika leið og haft
er eftir skozku kerlingunni: »Að
betra sé að búa við þann djöful,
sem maður þekki, en taka þann
sem maður ekki þekki».-----------
Jón Ólafsson stendur í þeirri trú,
að þetta baðefni og önnur jafngóð,
auki ullarvöxt á fé, sem nemi 0,5
kg. á kind árlega. Margir eru trú-
aðir á það og þeirra á meðal J. Ó.,
að baðefnin hafi á sama hátt áhrif á
ullarvöxtinn og áburður borinn á
gras og aðrar nytjajurtir. En slíkt
er skrum og villukenning. Það sem
veldur mestum ullarvexti, er einkum
gott haglendi, gott fóður, björt og
rúmgóð húsakynni og litlir hrakning-
ar: svo sem sundlegging á ulluðu
fé, rekslur og útilegur í vondum
veðrum, sem valda afleggingu.
Böðunin vermdar ullina og vel-
líðan skepnanna. Agóðinn af henni
verður því beint tekinn í meiri ull
og betri þrifum, en annars á sér
stað án baðanna, sem er skiljanlegt
af því, að þegar búið er að drepa
alla lús og maura á fénu, þá fær
það frið fyrir þessum óvinum, þá
er kipt burtu orsökinni til þess að
skepnan klóri sér og rífi af sér ull-
ina á þann hátt; þá kemur og fóðr-
ið að betri notum. Þetta er beinn
hagur, og má því við bæta, að líf
margra sauðkinda veltur á því í köld-
um vorum, hvort þær hafa heitt
reifi eða trosnað og rifið.
Hve hagnaðurinn er mikill af böð-
uninni má eitthvað um þrátta. Hann
er mismunandi, og getur, eftir því
sem eg hefi bezt getað séð, unnið
á ull og betri þrifum meira en eina
krónu á kind; á öðrum stöðum ekki
það. Minni en 1 kr. til jafnaðar á
kind ætla eg hann muni ekki veri.
Á útigöngusauðum og gisulluðum
gömlum ám er venjulegast lítil lús,
en það sem veldur er loftkuldinn
sem gengur í gegnum ullina á því
fé. Lús og maurar þrífast bezt í
hæfilegum hita og hafa bezt lífsskil-
yrði á ungu fé, sem að jafnaði er
ullþéttara, og á öllu fé sem hefir
mikla húsavist, eins og flest íslenzkt
sauðfé nefir. En þegar menn undan-
skilja sumt af fénu frá böðum, ætla
menn að koma í veg fyrir að það
gangi saman við baðað fé, annars
eiga menn á hættu að árangrinum
af böðuninni sé spilt eða teflt í tvi-
sýnu.
Auðvelt er sérhverjum að taka eftir
því, að þæíð ull af völdum böðun-
ar, hefir í sér meiri óhreinindi og
er þyngri en greið ull, og er þetta
sá ókostur, sem allir vandaðir fram-
leiðendur vilja komast hjá. Því þæfð
ull er skemd vara og óhreinindin í
henni engin ull —- en þetta kemur
í koll á íslenzkum ullarmarkaði.
Komist verður bezt hjá því, að
ullin þófni með því að velja þau
baðefni, er sízt þæfa hana, og kapp-
kosta að velja gott veður og bafe
féð úti strax eftir böðunina, svo ullin
geti þornað sem fyrst. Ef féð ef
haft inni svo dögum skifti, án þess
að ullin uái að þorna, þófnar hún
miklu frekar en ella.
Eg vil því að endingu ráða mönn-
um til að nota Coopers fjárbaðsduft
til böðunar fr.amvegis, meðan ekki
bjóðast betri baðefni. Þeir sem það
vilja geta gjarnan blandað það að
einum þriðja til helminga með Albyu
deigbaðefni, eða Albyn legi, eða Alc-
Dougals baðefni, eða vel hreinu kreó-
líni, og gæta þess að blanda duftið
með einum þriðja af Albyn legi og
Albyn deigi með góðum árangi.
Þegar eftir fyrstu kynni er eg hafð)
af duftbaðinu, átti eg strax von *
því, að notendur hér á landi mundu
minst hafa út á það að setja og sú
hefir raunin orðið enn sem konú*
er, sem einkum er þvi að þakkai
hve vel það drepur alla lús á fé 0£
geitum, og hve það er laust við aö
þæfa ullina eða breyta henni nokku0,
Þegar duftið er notað að öllu
hálfu leyti, er þarflaust að baða
einu sinni á ári og það er kostu
frá hvaða hlið, sem það er skoðað-
llitað 8. febr. 1913.
Hallgr. Þorbergsson.