Ísafold - 03.11.1917, Blaðsíða 1

Kemur út tviavar
í viku. VerSárg.
5 kr., erlendití V1/^
kr. eða 2 doilar;borg-
Ist fyrir miðjau júií
erlendls fyrlrfram.
Lausasala 5 a. eint
Talsiœi m. 435
XLIV. árg,
8eyk;avik iaugardaginn 3. nóv. 1917.
Uppsögn (skrifl,
bundin vö Aramút.
er ógild nema kom
In sé tll útgofande
fyrir 1. oktbr. og
só kaupandl skuld
laus vi8 blaSið.
68 töiubbð
......—
•Keynsbm er sannleikur* sagði >Eepp« o;;j
þótti að vibrari ma^in\ Etjyasia alheims h iíir
dæmt Fordbtla að vera boztx allra bíl-k og
alheims .6 n verður ekki hnekt. At' r7orá-
bílum eru íieiri á ferð í.heimiaum eu af öii-
um öðrum bíltegundum samaniagt. Hvað
sannar það? í»að sannar það. Fordbíllinn
er beztur allra b la enda befir hann unnið
sér öndveigissæti meðai aiira Biia, bjá öiiutn
þjóðum og blotið beiðursnafnið
V eraldnr vagn.
Fást að eins bjá undirrituðum sem einnig
seiur binar beimsfrægu DCJNLOP DEK.K og
8L0NG-UR fyrir allar tegundir bíla.
P. Stefánsson,
Iiækjartorgi 1,
Alþýðuf'él bóka3fttr, Temi.lma?. ■> kl. 7—P
bjrgarstjóraakriftjfc. opin ilafil. 10-lii og 1 ■ ,
Ö!öjarfÓK8ta9krifstofaii 0(:iu v. d., 10—li og 1—B
öjejargjaldkoriim Laufásv. 5 kl. 10-12oí 1—B
íalaudBbanki opinn 10—1.
.i.í’.U.M. Lestrar-og skrifstofa 8 érd,—10 4Öd.
Alm. i’undir fid. og sd. 8J/a síðd.
íiandakotskirkja. Gubsþj. 9 og 6 & k»le.,JŒ
úandakotsspítali f. sjdkravitj. 11—1.
ii&ndabankmn 10—3. Bankastj. 10—lid
Landabókasafn 12—3 og 5—8., Útlán 1—B
íiandsbúnabarfélagsskrifstofan opin fré 12—2
biandflfébLÍrbir 4—5.
li*ndssiminn opinn daglangt (8—0) vírka daga
kelga dagft 10—18 og 4—7.
ListasafniB (lokað fyrat um sinnj
itúrugripasafnið opið l'/s—SP/s ú súnntd
Póíthúsið opib virkn. d. 0—7, sunnud. 0—1.
óumábyrgð Islands kl. 1—5.
Btjórnarráðsskrifstofarnar opnar 10—4 dagl.
ralsimi Beykjavikur Pósth,3 opinn 8—12.
VifilstaðahæliD. Heimaóknartimi 12—1
ÞjöDmenjaaafniö opið sd., 12»/p -1 >/í
Þjóðskjálasafnið op 5 sunnúd., þriðjad. og
fimtuiagu : kl. 2, I
NSikilsvðrt mál.
Fyrir skömmum tíma varð ísafold
þess áskynja að hreyfing væri komin
á um það að reyna að notfæra sér
tækifærið, er hið mikla kolaskip,
sem oss flutti 6000 smál. af kolum
hvort sem er væri hér til þess að
fá með þvi sent til útlanda eina
þeirra átflutningsvara, sem bæudur
hafa átt verst með að koma frá
sér, sem sé hross. Eins og kunnugt
er var alt þangað til árið 1916 hægt
að koma islenzkum hrossurn til
Ehnmerkur eða Noiðurlcindn, en
svo fyrir það tekið þá af Bretum og
þessi vörutegund ekki gerð að samn-
inga-atriði í vetur, þá er rætt var
um endurtiýjua hinna brezku samn-
inga, hvort sem um er að kenna
því, að þáverandi stjórn hefir ekki
talið sendinefud sinni við það tæki-
færi að sinna því máli — eða þá
einhverjum öð um ástæðum.
ViBtal v;ö fjármálaráðherrann.
Um framkvœmdir stjórnarinnar i
þessu hrossasölumáli hafa ýmsar
sögur geugið. Um það mál átti
ritstjóri ísafoldar lauslega tal við
fjármálaráðherrann i síma um daginn
og með því hann bauð Iiafold að
láta henni í té alla vitneskju þ.ir að
lútandí, fur.dum vér hann að má'i
f gær.
Fer hér á eftir það sem hann, fyr-
ir Jandsstjórnarinn; r hönd, hafði að
segja um málið, í fám orðum:
Stjórnin ieitaði brezka ræðisrnanns-
ins, Mr. Cable, um það, hvort hin
brezka stj-'m mundi vilja kaupa héð-
an íílo: z<a he t >, sem þá jmðu send-
i'r með kol.isk pínu. M'. Cable var
mjög velviljiður um það tn.il og sii -
aði til brezku stjórnarinn ir. Eu hann
fékk það svar,'að stjórnin enska vildi
ekki sinua því máli, en benti hitis
vegar á það, að á Norður-Englandi
mundi vera markaður fyrir eius og
1200 íslenzk moss.
Símaði þá stjórnin ttl Zöllners stór-
kaup t’.anns í New-Castle um að talca
að sér söiu á væutanlegum hestum
og fékk frá honum svo iátandi sím-
svar þ. 25. okt. (i lauslegri þýðing):
»Vil fúslega fyiir z'/jj°/0 ómaks-
laun sjá um sölu þúsund ísleozkra
hesta, er komi í góðu standi á
hvaða höfn sem vera skal í Skot-
landí, Enghndi eða Wales. Líklegt
\erð 18 stetlingspund fy.ir 4—5
vetra hross, 14 sterling pund fytir
þtiggj.i vetra hross af ölium stærð-
um. Htvssur og eldri hross seljan-
leg, en við talsvert tninna verði.
Kostnaður við sð koma hrossunum á
land nál. 3 shillings fyrir hvett*.
Þegar þetta skeyti var komið í
hendur land^stjórnioni, leitaði hún
fyrir sér um fluttiing hrossa með kola-
skipinu, en það reyndistj ekki hægt.
En með því að von er á saltskipi
hingað frá Frökkum, snerilandsstjórn-
in sér til frakkneska tæðismannsins
um, að fá send út hross héðan með
því fyrir sem lægst gjald. Á þeim
samningum stendur nú og hvort úr
þeim verður er undir því komið, að
flutningsgjaldið fáist nógu lágt.
Þannig segist Ijármálaráðheiranum
frá um afskifti landsstjórnaiinnar af
þessu máli — og skal ekki frekara
út í þessar sakir farið að þessu sinni,
en vér væntum þess, að geta í næsta
blaði flutl álit og athugasemdir ann-
arra aðilja, sem líta á það nokkur-
um öðrum augum. Ljúka viljum
vér þó þessum línum með þeirri
ósk, að það takist þó fyrir stjórn-
inni, hvað sem fyrri afskiftum henn-
ar líður, að komast að t ærilegum
samningum um útflutning hrossa
með hinu væntanlega saltskipi.
Svo mikilsvert mál er hér um að
tefla fyrir bændastétt vora, ekki að
eitis fyrir það, að þýða mundi 2—
300,000 kr. i beinurn, auknum tekj-
um, heldur ekki síður fyrir það, að
eios og vitrar-harðinda horfur eru
nú, er mikill fellir sýnilegur fyrir
dyrum, eí eigi tekst að fatga hross
um að mun úr landi fyrir sæmilegt
verð.
Því mega engin mistök eiga sér
s|að af þeirra hálfu, er um þetta
mál eiga að véla.
\
Heiðuracioktor í guðftíeði
er biskup vor herra Jón Helqason
orðinn við Kaupmannahafnar' há-
skóla ■— vafalaust í tilefni af 400
ára afmæli siðbótar Lútflers.
Að eins tveir biskupa vorra hafa
h’ptið þenna sóma áður, þeir feðgar
Finnur fónsson og Hannes Finns-
son Skáíholts biskupar.
Veturoátta-slysm.
l;|h
Tryggvi Gunnarsson
bankastjóri.
Dimm voru’ í lofti drungaský,
dapurlegt úti’ og kalt;
haustvindur napur um hauður fór,
sem helsærði blómskrúð alt.
Fjallkonan hljóð og hnípin sat
þá heldimmu næturstund,
hún leit nú einn kærsta soninn sinn
siginn í dauðablund.
Genginn er Tryggvi Gunnarsson,
göfugmennið, á braut,
hraustmennið glaða með höfðingslund
hylur nú foldarskaut.
Lýðkunn er atorka’ og áhrif hans,
um áratugi hann stóð
og barðist, jafnan í fylking fremst,
fyrir sítt land og þjóð.
I einu fylgdist hann aldrei með,
hann aldrei kunni það lag
jafnan að muna, mest og bezt,
a,ð meta sinn eiginn hag.
Sem fyrirmynd íslands ungu menn
þér ættuð að taka hann
í framkvæmd til heilla lýðs og lands,
er lifði hann fyrir og vann.
Genginn er Tryggvi Gunnarsson,
göfugmennið, á braut,
en ísland harmar sinn óskason
sem afreksverka hans naut.
H. S. B.
Brunar.
Aðfmnótt þriðjudags branti tbiíðar-
hás d búnaðarskólasetrinu d Hvanneyri
í Borgarfirði til kalda kola. Um upp
tök eldsirs er eigi uppvist að fullu,
en ölln líkindi eru talin til þess, að
kviknað hafi frá þvottahúsi i kjallar-
anum.
Nokkru af innanstokksmunum var
bjargað, en mikið tjón hafa fjöískyld-
ur þær, er vist höfðu í íbúðarhúsinu
beðið.
Skólastjórinn, Halldór Vilhjálms-
son, brann mikið á höndum og fót
um við björgunartilraunir og varð
einnig inDkulsa, svo kviðið var fyrir
að snerist til lungnsbólgu, en sem
betur fer er skólastjórinn, samkv.
seinni fregnum, að jafna sig.
íbúðarhúsið var ekki váttygt í
Brunabótafélagi íslands, heldur i er-
lenda félagi.
eins og hey fleslra hér. En sagt er
að heyeigendur hafi látið þetta tjón
verða sér að varnaði og vátrygt þeg-
ar heybirgðir sinar.
Tryggva-sjdður. Tryggva-
gata. Arfleiðsluskrá Tryggva
heit. Gunnarssonar var opnuð í fyrra-
dag. Er þar svo fyrii irælt, að allar
eigur hans, þegar undan eru skildir
einstakir munir, sem hann hefir ánafn-
að nánustn vandamönnum, skuli renna
til Dýraverndunaríélagsins, í sérstak-
ati sjóð, er heita skuli Tryggva-sjóð-
ur og Dýravercdunarfélagið geri nán-
ari ákvarðanir um, hvernig sjóðinn
skuli nota.
Þenna veg hefir dýravinurinn Tr.
G. reist sér fagran minnisyarða.
í annan stað hefir bæjarstjórn gert
s.tt til að heiðra minning Tr. G.
með því að ákveða á bæjarstjórnar-
fundi síðasta að hin nýja aðalgata
niður við höfninni skuli nefnd:
Trygqva-qata.
Sunu-inu iauk, oins og kunnugt
er, nieð mánaðar norðangarði.
I því mikla og langa veðri er
nú talið víst, að tvö skip hafl
farist með allri áhöfn; til hvorugs
heflr spurst, síðan veðrið
skall á.
Skip þessi voru: vélbáturinn
Trausti og kútter Beautiful Star.
Á öðru skipinu voru 5 karlmenn
og 1 stúlka; á hinu 6 karlmenn.
Við skipreika þessa hafa þá far-
ið 12 menn í sjóinn.
Af slysum þessum hefir leitt,
að 4 Jconur hafa orðið ékkjur og
17 börn hafa orðið föðurlaus.
Skipstjórinn á Beautiful Star,
Olafur Sigurðsson í Reykjavík,
lætur eftir sig konu og 6 börn.
aðarlausu barnanna. Hafa ýmsir
vikið orðum að því, að leita bæri
samskota handa þeim, eins og
tiðkanlegt hefir veríð með mjög
góðum árangri að undanförnu,
þegar slík stórslys hafa að hönd-
um borið.
Af því að ætla má, að fleíri
hugBi á þessa leið heldur enn
þeir, sem vér höfum átt tal við
um þetta efni, þá höfum vér
undirritaðir tekið oss samkn um,
að veita móttöku samskotum
handa þessum fjölskyldum, sem
hafa orðið fyrir svo þungum
raunum. Dagblöðin hafa góðfús-
lega heitið máli þessu líðsemdí
sinni. Menn meiga beina gjöfum
sínutn til hvers sem vill af oss
undirrituðum. Herra Finnbogi
Jóhannesson lögregluþjónn í
Hafnarfirði heftr lofað að taka
við gjöfum frá þeim, sem hægra
ættu með að ná til hans enn til
vor.
Oss er fyllilega Ijóst, að tím-
arnir eru erfiðir og flestir eiga
nóg með sig um þessar muudir.
Valgeir Guðbjarnarson í Reykja-
vík, vélstjóri á Trausta, lætur
eftir sig ekkju með 3 börnum,
og konan heilsulítil.
Ketill Greipsson í Hafnarfirði,
háseti á Beutiful Star, lætur eftir
sig ekkju með 5 börnuin.
Lárus Bjarnason í Hafnarfirði,
stýrimaður á sama skipi, lætur
eftir sig konu með 3 stjúpbörn-
um. Konan hefir áður mist mann
sinn í sjóinn.
AUar eru fjölskyldur þessar
efnalitlar, sumar bláfátækar, hafa
sumar tæplega til næsta máls,
þegar heimilisfeðurnir eru farnir
í sjóinn.
Tíðindi þessi hafa vakið í hug-
um margra manna djúpa 1 með-
aumkvun og hluttekningu með
mæðukjörum ekki anna og mun-
En ef hendurnar eru margar, þá
verður verkið létt, þótt hver
um sig lyfti ekki stórum steini.
Rvík, 29. okt. 1917.
Jóh. Þorkelsson. Ol. Olafsson.
Bjarni Jónsson.
I acnan stað varð heybruDÍ all-
mikill á sunnudaginn i heyjum, sem
cind. jur. Gunnar S gurðsson frá
Selalæk átti í hlöðu Eggerts Briems
frá Viðey suður við Laufásveg. Kvað
mikið að bruna þeim heilan sólar-
hriqg og er það mál manna, að um
loo hestar hafi spilst að mestu eða
öllu leyti, og var óvátrygt með öllu,
Mlssiraskifta-ræðu
síra Ólafs Ólaíssonar skoruðu
ýmsir lesendur ísafoldar, þeir er
heyit höfðu hana, á ritstjórann tð fá
hana til birtingar, og snerum vér
oss þvi til síra Ól. Ól. Gerði hann
það fyrir þessi tilmæii, að leyfa að
prenta ræðuna.