Ísafold - 01.02.1919, Side 3

ISAFOLD
Frötisk faíítnjssuferííki úr sítjrjöícfínni.
örorður og orðhfppi n, snarboðs-
legur og viðbragsfl]ótiir, en um fram
alt dygg r og drottinhollur, svo að
þar gerir enginn betur. Væri vandi
úr því að skera, hvert þeirra þriggja
hafi staðið með mestri sæmd í stöðu
sinni. Sira Skúli var þjóðkunnur
maður fyrir lærdóm og kennimensku,
en þó ekki síst fyrir sögurnar, sem
hann lagði til í þjóðsögusafa Jóns
Árnasonar; en heima í héraði virt-
ost þau engu síður nafntoguð og
•vinsæl »frúin á staðnum« og »Bensi
á staðnum«. Heimilið var mjög
umfangsmikið, búið stórt, fjöldi hjúa
og gestagangur mikiil. Síra Skúli
vandaði öll embættisstörf af mikilli
alúð, en þegar í milli var þess og
að sinna gestum, las hann oftast eða
kendi, en hlutaðist lítt til um bú-
sýslu eða verkstjórn; var húsfreyja í
þessum efnum ein um hituna innan-
stokks, en Benedikt utan bæjar, um
öll dagleg störf að minsta kosti.
Heimilið var hjúasælt mjög, vistin
góð og heimilisbragur skemtilegur.
Þótti það vænlegt til menningar
unglingum að komast að staðnum,
einkum fór það orð af húsfreyjunni
að hún hefði lag á að leiða í ljós-
mál og til þroska það sem til væri
af myndarskap I stúlkum sinum. Þó
að unnið væri ósleitilega var gleði-
bragð yfir heimilinn, húsbóndinn
sjálfur fróður, skemtinn og orðsnjall,
en um glaðværð heimilisins mun þó
húsfreyja hafa mestu valdið. Yndi
hennar var söngur og sögur.
Fátækt mikil var um þær mundir
1 nágrenninu við Breiðabólstað, ein-
kum hin fyrri árin, og oft almenn
búsvelta, þegar leið á vetnr, ef ekki
fiskaðist i Landeyjunum. Leitaði þá
margur hjálpar á Staðnum. Þar var
jafnan gnótt i búi og aðdrættir langt
fram yfir heimilisþarfir i þvi skyni
að geta rétt hjálparhönd. Var hús-
freyji einráð að minsta kosti um
gjafirnar. Húa var nákunnug hög-
um fólksins, marnb'endin og við
ræðugóð, athugul og glöggskygn.
Gerðu konurnar oið á þvi, að þið
væri eics og frúin á Staðnum hefði
stgnaraDda til að vita, hvað þær
vanhrgaði sárast um, og kom það
þá stundum óbeðið. Ef einhver meiddi
sig eða veiktist var oft fyrsta úr-
ræðið að vitja hennar. Kunni hún
gott skyn á slíkum hlutum og hjálp-
aði mörgum. Hafði hún séð það
fyrir sér i uppvextinum bæði hjá
»bróður« sinum og stjúp’, er lika
þótti læknir góður. Yfirleitt leitaði
fólk til hennar með flest sin vand
kvæði og líklega fáir án þe s að fá
eirhverja ásjá eða úrræði.
Þeu hjóa eignuðust 13 börr, eru
ein fjögu' enn á lifi. Síra Skúli
prófastur, fyr i Odda, nú í Rvik,
Soffla, húsfreyja á Kiðjabergi, Helgi,
bóndi á Herráðarhóli, og tira Gísli
á Stóra-Hrauni. Hinn fjótða son
áttu þau, er komst af bernskuskeiði,
hann hét Þo'steinn og var einkar
vel að sér ger til likama og sálar,
en fjörkálfur, mikill fyiir sér og
óstýrilátur. Gekk hann skólaveginn
sem þeir bræður allir, en hætti námi
i latinuskólanum. Lét faðir hans
hann þá frá sér fara vestur um haf.
Tók hann þar skjótum stakkaskiftum,
sneri sér aftur að skólanámi af miklu
kappi og þótti horfa ágætlega. En
skyndilega tók hann sótt, er leiddi
hanu til bana. Litlu áður hafði hann
sent heim kvæði fagurt og viðkvæmt,
er ljóst sýndi breytingu þá, er hugur
hans hafði tekið. Ekkert hinna syst-
kinanna komst af bernskuskeiði, en
fjögur þeirra dóu úr barnaveiki 3—8
ára að aldri.
S'ra Skúli varð bráðkvaddur 2.
des. 1888, nýkominn heim frá messu
I Teigi. Þá v.tr Skúl', elsti sonur
þeirra hjóna, kvæntur og orðinn
prestur í Oddt, en Gísli, hinn yngsti,
ir ára. Frú Guðrún lét af búskap
vorið eftir og var upp frá því lengst-
um i Odda, þangað ti'l þau hjón
fluttust þaðan til Reykjavíkur næstl.
vor, en hún að Kiðj bergi.
Fiú Guðrún var mikil véxti, fríð
og svlpmikil, bjaitleit, glaðbeitt og
sköruleg i máli og allri framgöngu.
Mestan hluta æfi sinnar mátti hún
kallsst heilsugóð, og lét lítt á sjá
langt fram á sjötugsi'dur, en þá
lagðist hún þungt í lungnabólgu og
bar aldrei barn sitt siðan. Iflnignsði
henni likamlega eftir það ár frá ári,
en geðprýði hennar og sálarþrek
bugaðist hvergi. Bar hún þjáningar
allar og hrörnun með sömu stillingu
og trúarþreki sem húa hafði áður
sýnt, þegar henni bar harma að
höndum. í banaiegunni skömmu
fyrir andlát sitt mælti hún líkum
orðum og Gizzur biskup ísleifsson:
»Svo margt hef eg gott af guði
þegið um dagana, að eg ætla að
reyna að æðrast ekki, þó að eg kenni
dálitið tiW. Hún fekk hægt andlát
í örmum dóttur sinnar aðfaranótt
hins 19. desembermán. Lik hennar
var flutt austur að Breiðabólstað og
jarðsungið þar 9. þ. m. við f]ölmenni.
Þar hafði hún fyrir 30 árum staðið
yfir grefti mannsins síns. Hún varð
áttræð að aldri og vekur það eftir
tekt að sjá, hvernig stærstu merki-
árin á æfi hennar standa á 8: Fædd
1838, gift 1858, ekkja 1888, dáin
80 ára 19x8.
M.
Minnmsrarorð.
Svo sem getið hefir verið um í
blöðunum audaðist á næstliðnu hausti
að Bjóluhjileigu í Ásahreppi bænda-
öldunLuiinn Jón Eirlksson. Hann var
fæddur að Helluvaði á Ringárvöll
um 2. mars 1830 og skirður sama
dag I Oddaki'kji'. Foreldrar hans
voru Eiríkur Jónsson og kona hans
Sigríður Magrú idóttir, sem lengi
bjugeu á Helluvaði. Ólst Jón þar
upp hjá foreldrum sinum og dvaldi
hjá þeim þar til hann var 24 ára.
fór hann þá vinnumtður til síra As
murdar Jónssonar prófasts, sama ár
ið sem hann flutti að Odda, 1854,
og var hjá honum í 5 ár. Var hann
verkstjóri hjá honum og vel til þsss
fallinn, m. a. vegna þess, að hann
var biáðhuga og fljótur ti!, en það
átti vel við sira Asmund, þvi hann
var hugmaður mesti. Simtímis Jóni
var i Odda Guðiún Filippasdóttir
Þorsteinssonar á Bjólu, og kvæntist
Jón henni 4 júní 1839. Fluttust
þau þá að Bjóluh áleigu og bjuggu
þar, þangað til Guðrún andaðist fyr-
ir nokkrum árum; þá lét hann af
búskap, en dvaldi þar hjá Jóni syni
sinum til dauðadags. Var hann þar
því alls í 59 ár.
Jón var að mörgu leyti merkis-
maður i sinni bygð og sinni stétt.
Verkmáður var hann ágætur á yngri
árum; gerði þar mest um kapp hans
og fjðr, þvi verulega hraustur var
hann aldrei. Búnaðist honum mjög
vel í Bjóiuhjáleigu, og var um langt
skeið með efnaðri bændum hrepps-
ins, enda bjargvættur í sveitinni þeg-
ar þrot urðu á heyi og öðru. Voru
þau hjón mjög samtaka um dugnað
og framtakssemi, og þá ekki síður
hjálpfús, göfuglynd og gestrisin. Sér-
^ega friðsamui var Jón í náerenni og
átti engan þátt i sundurþykkju þeirri,
er um tíma átti sér stað i Bjólu-
hverfinu.
Að andlegii stgerfi var hann ekki
nema ' meðal.raður. En um hann
mátti segja eins og haft er eftir
Arna biskupi Helgasyni um mann
einti: »hann er nógu gáfaður til að
vera tiyggurt. Jón gleymdi ekki
þeim, er vel höfðu til hans gert;
sérstaklega var honum til hins sið-
asta mjög hlýtt til síra Asmundar og
barna hans; entust þar ttygðir vel
af hvorumtveggju.
Lítt fekst Jón við opinber störf.
Þó var hann i sóknarnefnd allmörg
ár og meðhjátpari um 40 ár.
Tvo syni uppkomna mistu þau
hjónin, F.lippus og Sigurð. Hinir,
sem lifa, eru: Jón og Þórður Jó-
hann, bændur í Bjóluhjáleigu, Eirik-
ur og Guðjón, bænuur i As', og
Hannes böndi i Litlu-Tungu.
Ktmnuftir.
% -
t
Að Þorvaldseyri i Austur-Eyja-
fjallahreppi andaðist 25. nóv, siðast-
liðinn heiðurskonan Ingibjörg Gisla-
dóttir, eftir stutta legu, en um þær
mundir hafði legan, þótt stutt væri,
mörgum orðið hin siðasta, vegna
ilikynjaðrar infláensuveiki.
Húsfrú Ingibjörg var fædd i Flag-'
bjarnarholti í Landssveit 3. maí
1845, alin upp hjá foreldrum sinum
góðkunnu, Gisla hreppstjóra Brynj-
ólfssyni frá Vestaii Kirkjubæ á Rang-
árvöllum, Stefánssonar, kunn ætt þar
um bygðir, og siðari konu kans,
húsfrú Sigríði Arnadóttur, er var áð-
ur ekkja eftir Steindór Þórðarsoa
þar i sveitinni.