Ísafold - 21.02.1921, Blaðsíða 4

«
lSAFOLD
næmu sveitalífi og náttúrufegurðar, og
jafnvel mislyndi og hörku náttúrunnar,
hennar styrkjandi og manndómsþrosk-
andi áhrif.
Og enn eitt: Sveitimar framleiöa
fóik handa kaupstöðunum til þess aö
stunda aöra atvinnuvegi. Og komið í
kaupstaöina, og þá mun þaö sýna sig,
aö mehri hlnti þeirra manna, aem gegna
vanda8Ömustu störfunum eru aldir upp
í Bveit, embættismenn, kaupmenn og
helstu framleiöendumir.
Ef þeir allir, sem úr sveit flytja til
k.tupstaða og sjávarþorpa árlega væri
t)i idir, og allur uppeldiskostnaöur þeirra
aamantalinn, þá kæmu áreiöanlega út
háar tölur, miljóna tölur, sem alla undr-
aöi.
pað er íslenzki landbúnaöurinn sem
framleiöir alla þessa menn. Allur upp-
eldiskostnaður þeirra, þó eigi sé annað
metiö, sem þeir flytja meö sér úr sveit-
unum, verður að teljast til inntekta
la ndbúnaðarins.
Paö má líka meta peningalegt verö-
mæti landbúnaðarins frá annari hliö.
Nú er taliö áö um 40 þús. manna lifi
eingöngu á landbúnaöi. Ef gert er ráö
fyrir aö til jafnaðar sé fæöiskost iaö-
urinn fyrir hvem mann í sveit 2 kr. og
50 aurar á dag, og er það lágt metið.
sem allir hljóta að kannast viö. Fæðis-
kostnaður þessara 40 þúsund manna
veröur þá yfir áriö rúmlega 36y2 milj.
króna. Alt fæði sitt, hvaðan sem efnið
í það er komið, borga sveitamenn meö
búsafurðum.
En fleira þurfa menn í sveit, eins
og annarstaðar, en matinn. Hann er
máske ekki helmingurinn aö veröi af
því, sem menn þurfa sér til framfæris
eða lífsuppeldis. Bóndinn þarf fatnað
og skóleður handa heimili sínu, gjalda
til opinberra þarfa, til viðhalds hús-
um, búshlutum, til mentunar bama
sinna o. s. frv.
pað er satt, aö landbúnaðurinn á erf-
itt uppdráttar nú sem stendur, sökum
ills árferöis, dýrtíðar og erfiðleika með
kaupafólk. En samt framfærir hann
ennþá 40 þúsund manns að öllu leyti,
og um 50 þús. manna að nokkra leyti.
paö er rnikils virði, sem kaupstaöa-
búar f á sér til fæðis frá sveitunum, þótt
margir vanþakki það og bölsotist yfir
því hvað sú vara sé dýr. — Pað er þó
ódýrara en það þyrfti aö vera og mætti
vera, miðað við verðlag annara vöra-
tegunda. petta sjá lika allir þeir kaup-
staðabúar, sem eigi era starblindir af
ósanngirni • og eiginhagsmunahvötum.
' Menn tala mikið um það, hvað land-
búnaðurinn sé óviss og oarðberandi
sökum illviðra landsins. En hinu gleyma
menn, að sjávarútvegurinn er líka óviss.
Síldin veiðist stundum lítið í ísa og ill-
viðrasumram. Piskgöngur bregðast
stundum áram saman, þott nu um mörg
undanfarin ár hafi vel fiskast. pá er
líka verðlagið á sjávarafurðum ærið
mismunandi, og margt fleira getur gert
þann atvinnuveg óarðberandi, eins og
landbúnaðinn.
Allir merkustu menn siðmentaðra
þjóða telja landbúnað hverrar þjóðar
hymingarstein sannrar siömenningar og
þjóðmegunar. Pær þjóðir lifðu best og
vora öruggastar á ófriðaráranum, sem
lifðu mest á landbúnaði, t. d. Danir.
Dýrar yröu okkur landbúnaöarvöram-
ar, ef allar væri þær fengnar frá öðr-
um þjóðum. Á ófriöaráram getur svo
fariö, að sú þjóð, sem lítinn landbúnaö
hefir, deyji úr hungri. „Hollur er heima
fenginn baggiK. Best að geta lifað sem
mest á því, sem framleitt er í landinu
sjálfu. Aö því eigum viö íslendingar aö
keppa. pegar þaö veröur, erum við
fyrst orönir sjálfstæö þjóö, eða full-
valda ríki, sem menn svo kalla.
S. p.
Sítnf egnir.
Frá fréttaritara Isafoldar.
Khöfn. 12. febr.
Frá Frökkum.
Frá París er símað, aö þaö sé talið
góðs viti í Frakklandi, að pjóöverjar
hafi heitið að senda fulltrúa á Lund-
únaráðstefnuna. — Ráðuneyti Briands
fekk traustsyfirlýsingu í fulltrúaþing-
inu að loknura umræðum út af fyrir-
spurn um Parísarsamningana síöustu
(um skaðabæturuar). Vora greidd 387
atkv. með, en 125 á móti stjóminni.
Her frakka hefir nú náö á sitt vald
borginni Aintab í Sýrlandi, sem setið
hefir verið um síöan í maí s. 1. Tyrk-
nesku þjóðernissinnarnir,. sem sátu í
borginni gengu Frökkum á vald.
Fylgismenn bolshvíkingastefnunnar
hafa veriö reknir xir alsherjar verka-
roanna8ambandinu franska.
Krapotkin látinn.
Rosta-fréttastofan tilkynnir, að Kra-
potkin fursti, fyiTum foringi rússneskra
„anarksta" sé látinn.
Krapotkin fursti var heimsfrægur
maður, bæöi sem foringi rússneskra
byltingamanna og sem vísindamaður.
Hann var andvígur aðföram bolshvík-
inga að ýmsu leyti, og átti litlum vin-
sældum að fagna meðal þeirra, eftir aö
þeir komust til valda í Rússlandi).
Eagerup látinn.
Frá Kristjaníu er símaö, aö Hagerup,
sendiherra Norðmanna í Stockhólmi, sé
látinn.
Vilhjálmur keisari og Poineare í dönsk-
um blöSum.
Berlinske Tidende birtir í dag meö
einkarétti fyrsta blaðamannsviðtal við
Vilhjálm fyrverandi keisara. — Poli-
tiken birtir fyrirlestur eftir Poioeare,
fyrverandi forseta Frakka, um upptök
heimsstyrjaldarinnar.
Mikilvæ'g st-ærðfræðileg uppgötvun..
Frá K-ristjaníu er símað, að Birke-
lund prófessor hafi fundið aðferð til
að leysa úr "bókstafa-reikningslíkingum
af öllum gráðum, sem áður hefir verið
talið ómögulegt.
I
Átta-tíma vinnudagur afnuminn.
Frá Rotterdam er símað, að stjóm-
iu í Belgíu hafi felt úr gildi lagaákvæö-
in um átta-tíma vinnudaginn.
Bannið í Bandaríkjunum.
Frá Londcn er símað, að dómsmála-
ráðherra Bandaríkjanna hafi gefið út
tilkynningu um það, að bráðlega muni
öllum skipum, sem áfenga drykki hafa
innanborðs, verða bannað að koma í
höfn í Bandaríkjunum.
„Barnaveikin“.
Með þeirri meðferð á bamaveiki
(difteritis), sem serum-stofnunin hefir
nú tekið upp, hefir tekist að fækka
dauðsföllum niður í 0,7%.
Khöfn 14. febr.
Kosningar í SuSur-Afríku.
Frá London er símað að Smuts hers-
höfðingi hafi xmnið frægan kosninga-
sigur í Suður-Afríku.
ÓeirSirnar í Kronstadt.
Frá Helsingfors er símað aö hermenn
imir í Kronstadt eigi í sífeldum róstum
við Pétursborgarbúa.
Ný þýzk herskip.
Frá Berlín er símað aö fyrsta línu-
skip nýja herskipaflotans þýzka hafi nú
verið tekið til notkunar. — Skipið heit-
ii „Hannover“.
Ný stjórnarskifti í Svíþjóð.
Frá Stokkhólmi er símað, að sænska
ráðuneytið hafi sagt af sér vegna þess
að frumvarp fjármálaráðherran? um
ha'kkun á kaffitolli var felt í þinginu í
vikunni sem leið. Ráðherran sagði þá
þegar af sér og skoraðist algerlega und-
an að taka við embætti aftur.
Breyting á ensku stjórninni.
Frá London er símað að sú breyting
sé orðin á ensku stjóminni, að Churc-
hill sé orðinn nýlenduráðherra en Ev-
ans(?) hermálaráðherra.
Khöfn. 15. febr.
Frakkar og skaðábæturnar.
Myndar Poincaré nýja stjórn?
Samkvæmt símskeyti frá París hefir
Poincaré gert grein fyrir kröfu meiri
hluta þingmannadeildarinnar um uppbót
fyrir þá 45 miljarða gullfranka sem
Frakkar tapa á samþyktum þeim sem
geröar voru í París eftir nýárið.
Stjómmálamenn í Frakklandi era
þegar farnir aö gera ráð fyrir stjómar-
skiftum og muni Poincaré þá mynda
nýja stjórn.
Byltingaráðagerð í Frakklandi.
Nýlega hefir komist upp stórfeldur
bygltingaundirbúningur í Frakklandi.
Ætluðu kommunistar að gera stjómar-
byltingu í landinu fyrsta maí og koma
á ráðstjóm að rússnesku fordæmi.
Skuldaskifti Breta og Ameríkumanna.
Símað er frá London að sérstakur er-
indreki verði sendur vestur um haf til
þess að semja um skuldir breta við
Harding forseta.
Ilranting forsætisráðherra í annað sinn.
Símskeyti frá Stokkhólmi segja, aö
Branting myndi nýja stjóm þar í landi.
Khöfn 16. febrúar.
Skuldir Breta og Frakka í Banda-
ríkjunum.
Símað er frá París, að tillaga hafi
komið fram í öldungadeild Bandaríkja-
þings þess efnis, að taka við nýlendum
Frakka og Breta í Vestur-Indíum sem
borgun fyrir þær skuldir, sem Banda-
ríkin eiga hjá þessum ríkjum. Blöð
Bandaríkjanna eru því mjög andvíg,
að nokkuð verði gefið eftir af' skuld-
unum.
I
i
Branting elcki forsætisráðherra.
Símað er nú frá Stokkhólmi, að
Branting hafi ekki tekist að mynda
nýja stjóm.
Khöfn 17. febr.
Bannið í Noregi.
Símað er frá Kristjaníu að tillaga sé
fram komin um að banna fyrir fult og
alt sölu á 12 stiga vínföngum. For-
sætisráðherran ætlar að tillagan nái
fram að ganga.
Vígbúnaður Japana.
Chicagoblaðið Tribune skýrir frá að
þing Japana hafi neitað með 285 atkv.
gegn 38 að draga úr herskipagerð.
.0 ■—« «
Rvíknr-amiAil^
Gísli Sveinsson sýslumaöur hefir ver-
iö veikur í vetur og vora um eitt skeið
taldar litlar horfur á því, að hann gæti
komist til þings. En að því er vér höf-
um síðast frétt er hann nú á svo góð-
um batavegi að hann vonar aö geta
komist hingaö um mánaö&mótin næstu.
Hefir verið á fótum undanfamar 3 vik-
ur og er óöum aÖ styrkjast.
Sterling kom hingað í síðustu viku.
Meöal farþega vora: Stefán Th. Jóns-
4 -f-i-•
•l&n W\.
Til sölu
;.V.ÍS“
er húseign Mory & Co., Hafnarbtrjeti 17, ásamt öllum vörum og
öðrum eignum.
Lysthafendur sendi tilboð sin til
E. Chouiilou, Hafnarstræti 17.
H. C. Ficher
Rosagade*86
Köbenhavn
Danske og Fremede Tresorter í Planker, Tykkelser í
Tiner, Skipstre, saavel krumt som ret. .
Kaupmannaráð íslands í Danmörku
hefir skrifstofu i Cort Adelersgade 9 í Kaupmannahöfn. Skrifstofan
gefur félagsmönnnm og öðrnm isleDzkum kaupmönnum fúslega ókeypis
upplýsingar um almenn verdunar- iðnaðar- og samgöngumil og annað
er að verzlnn ljítur.
„IXIOV“ Cabin Biscuits (xkipsbrauð) er búið til af mörg-
um mismunandi tegundum rérstaklega hentugt fyrir íslendÍDga.
í Englandi er „IXION“ brauð aðalfaeðan um borð í fiski-
skipum.
Fæst i öllum helztu verzlunum.
Aðgætið að nafnið „IXION“ sé á hverri köku.
Vörumerkið „IXION“ i kexi er trygging fyrir hollri og
góðri fæðu.
„IXIOVa Lunch og „IXION“ Snowflake Biscuits
sætt er óviðjafnanlegt með kaffi og te.
son kaupmaður, pórður Gunnarsson frá
Höfða, Magnús Torfason bæjarfógeti,
Brynjólfur Jóhannesson verslunarstj.,
Karl Nikulásson kaupmaður, síra
1'ryggvi H. Kvaran, Benedikt Áma-
son söngvari, Aöalsteinn Kristjánsson
kaupmaður, frúrnar Elísabet Proppé
og Halldóra Proppé, Guðm. Friðjónss.
skáld. pingmennirnir Sveinn Ólafsson,
Siguröur H. Kvaran, porleifur Jóns-
son, Björn Hallsson, porsteinn M.
Jónsson, Sigurjón Friðjónsson, Magnús
Kristjánsson, Einar Ámason, Guðm.
Ólafsson, Sigurður Stefánsson, Jón A.
Jónsson, Hákon Kristófersson og Hall-
dór Steinsson. Um 300 farþegar voru
með skipinu.
Bókmentafélagið hélt á laugardags-
kvöldið svo nefnt Matthíasarkvöld. —
Sagði þar Eiríkur Briem frá ýmsu frá
skólaáram Matthíasar, Sig. Nordal tal-
aði um kvæði hans „Dettifoss“ og Einar
H. Kvaran talaði um heimilislíf skálds-
ins og las eftir það 3 kvæði. Auk þess
var sungið. Fór skemtunin hið besta
fram.
ij
Verkmester
með stor erfaring i ðamp og
motorer söker plaðs ombytte til
Islanð paa slip og maskinverk-
steð eller motorfabrik. Billet
mrk. „Verksmester" senðes Sta-
vanger Annonce-Expeðition, Sta-
vanger. S A E 8138.
Embættisprófi £ læknisfræði er nú
lokið. Fékk Katrín S. Thoroddsen 1.
einkunn 183% stig, Jón Benediktsson
1. einkunn 183 stig og Jón Ámason
2. einkxmn 134 stig. — í fréttinni um
guöfræöispróf hér í blaðinu var mis-
hermt stigatal Sigurjóns Ámasonar.
Hann fekk 1. einkunn, 106% stig.
Embættisprófi í guðfræöi lauk nýl.
og fluttu þá kandídatamir prófræður
sínar í dómkirkjunni. Vora þeir þrír
talsins. Hálfdan J. Helgason fókk 1.
einkunn, 135 stig, og er það hæsta
einkunn sem gefin hefir verið við guð-
fræðideild Háskólans, Sigurjón Áma-
son fekk 1. einkunn, 102% stig og
Eyjólfur Melan 2. einkunn, 64 stig.