Ísafold - 01.12.1921, Blaðsíða 2

f
ÍSAFOLD
iiin sóttvarnir, en veit ekkert dæmi
til þess að krafist sé fratnfærslu
fvrir menn, sem bönnuð er lands-
vist vegna smitandi sjúkdóma.
Pólitisk ofsókn. Hið fyrsta sem
Ól. Fr. sagði við mig, er eg mintist
á þessi vandræði við hann, var það,
að þetta væri að eins pólitisk ofsókn
gegn sér. Að svo miklu leyti sem
mér er kunnugt nær þefta engri átt
að minsta kosti datt mér ekkert slíkt
í hug. Um Andrjes Fjeldsted er mér
kunnugt, að hann hefir talið veikina
alvarlega og brýna nauðsyn fyrir oss
að verjast henni eftir mætti.
Slysni Ól. Fr. Eg trúi því fús-
lega, að Ól. Fr. gangi gott eitt til
þess er hann gerir, en í þetta sinn
virðist mér að honum hafi tekist ó-
viturlega og ógiptusamlegll og jafn-
vel að hann hafi spillt stórum mál-
stað flokks síns. Eg get skilið það og
afsakað, þó gripið vs?ri til einhverra
örþrifaráða út úr atvinnuleysi, neyð
hjá almenningi og öðrum alvörumál-
um. Hitt er áreiðanlega óviturlegt,að
leggja ofurkapp og flokksfylgi á það
að fá hér nýjan sjúkdóm inn í landið
sem einmitt legstáfátœkaoghúsnæðis
litla, en svo mun því miður vera um
marga fiokksmeffn Ól. Fr. Er það
ekki undarlegt þó mótstöðumenn Ól.
Fr. segðu, að honum nægði ekki að
gera flokksmenn sína-andlega blinda,
heldur vildi hann einnig sjá um að
og lögleysu-kenningar sínar. Þriðja
daginn cr það aftur or-ðjð' jafn-
aðarmaniiablað og hefir nú verið
það tvo síðastliðna daga.
Þetta er nú gott og þlessað, ef
búast mætti þá við því, að þær
skoðanir, sem blaðið nú telur sín-
_ar, entust því eitthvað framvegis.
Það er rétt hjá því, að lög-
regluhjálparliðið hefir verið kvatt
saman vegna þess, að menn höfðu
ástæðu til þess að ætla, af fram-
komu Alþýðublaðsins, að stjóm
Alþýðuflokksns og ef til vill meiri
hluti hans, stæði að baki Ól. Fr.
Ff flokksstjórnin hefði þegar í
upphafi, er Ól. Fr. skýrði frá því
í blaðinu, að hann ætlaði að rísa
upp gegn lögum landsins, hvað
sem það kostaði, tekið í taumana
og svift hann ritstjórninni, þá
hefði ekkert lögregluhjálparlið
þurft að draga saman. En í stað
þess lætur hún hann dag eftir
dag hafa hótanir og ógnanir í
frammi í blaðinu og beinlínis
hampa því, að Alþýðuflokkurinn
fylgi sér að málum. Sem betur
fór, sá hún þó að sér og fann til
skyldu . sinnar og ábyrgðar, áður
en í óvænt efni var komið, og því
ber einnig fúslega að játa það, að
hún á sinn þátt í því, að vand-
ræðunum varð afstýrt.
þeir mistu líkamlegu sjónina.
Guðm. Hannesson.
Bráðabirgðalög
----o---
Stjórn FHMauflDkksins
svohljóðandi hefir konungur stað-
fest 16. þ. m. um lækkun á að-
flutningsgjaldi af kolum og salti:
og
FHþýðublaðiQ.
Alþ.bl. segir á laugard. að yfir-
leitt megi segja, að æsingar þær,
sem orðið hafa út af máli Ól. Fr.
stafi allar af því, að andstæðing-
ar Atþýðnflokksins hafi nú um
langan aldur verið dauðliræddir
við stjórnarbyltingu af flokksins
hálfu, og það þótt vitanlegt sé,
að hér séu mjög fáir bolsjevikar,
og jafnvel þeir fáu, sem kunni
að vera, hafi alls ekki ætlað sér
að gera byltingu.
En hverjum er úm að kenna,
ef menn hafa óttast hér byltingar-
.tilraun að ástæðulausu? Stjom
Alþýðuflokksins á sökina og eng-
inn annar. Hún hefir gefið út
blað, sem látlaust hefir prédikað
byltingakenningar. Það eina, sem
valdið hefir því, að menn hafa
eí'ast um að biaðið væri sannur
spegill af vilja Alþýðuflokksins,
er, að menn hafa ekki getað trú-
að því á íslenska alþýðnmenn, að
þeir. gætu látið eggjast og æsast
til annarar eins heimsku og þeirr-
ar, að leggja út í borgarastyrj-
öld með því markmiði, að koma
hér á bolsjevikastjóm.
Stjórn Alþýðuflakksins hefir
ekkert gei’t til þess að leiðrétta
skoðanir mann á þessu máli, og
hverjum mundi þó hafa borið
skylda til þess, ef ekki henni?
Hún hefir einmitt látið það í
veðri vaka með útgáfu blaðs síns,
að Alþýðuflokkurinn væri bylt-
ingaflokkur, bolsjevikaflokkur. Og
hún hefir alt fram til þessa hvarfl
að til beggja hliða, eins og reyr
af vindi skekinn. Einn daginn af-
neitar hxxn Ól. Fr. og bolsjevika-
stefnu hans, og tekur af honum
ritstjórn blaðsins. En nsesta dag
ex hún komin í bolsjevikaham og
blaðið prédikar aftur byltinga-
1. gr. „Yöflutningsgjald af kohxrn
skal vera 5 ki’ónxxr á smálest o„
aðflutningsgjald af salti 3 krónur
af smálest. Að öðrix leyti eru regl-
urnar uixi gjöld þessi óbreyttar.
2. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi og gilda frá og xneð 12. þ. m.
Greinnrgerð fyrir lögunum er
svohljóðaixdi: .
Fjármálaráðherranil hefír tjáð
Oss, að vegna þess lxversu sjávar-
útvegurinn stendur höllum fæti
sakir dýrtíðar, virðist nauðsynlegt
að létta undir með honum, með því
að lækka innflutningsgjald á þeim
útiendum vörxxm, sem liann notar
xnest af, en vörur þessar eru kol
og salt. Ilinn núverandi kola-
tollur og salttollur er stórum
hæri nxi eix annars er ætlast
til, og er ástæðan til þess
sú, að tilætlunin var að vinna
með tollum þessum upp halla þann
er varð af sölu kola og salts undir
verði á styrjaldartímunum. En
einmitt þess vegna eru tollar þess-
ir alltilfinnanlegir eins og nú er
komið, þegar saman er borið verð
sjávarafxxrða og verð þess, sem til
framleiðslunnar þarf og verka-
laun hins vegar þykir ekki ger-
legt að greina milli aðflutnings-
gjalds af vörum þessum eftir því
ti) hvers þær vei’ða notaðar og
verðxxr því gjald þetta að vera
hið sarna til hvers sem varan er
ætluð.
„Borgir“ á sænsku. — „Borgir“
skáldsaga Jón Trausta er nýkomin
ú' í vandaðri útgáfu, með mynd höf.
framan við: Þýðingin er eftir Rolf
Nerdenstreng, sem liér er áður kunn-
xr og hefir skrifað ýmislegt um ís-
lensk mál og íslenskar bókmentir.
Hann dvaldi hér í Reykjavík einn
vetur fyrir nál. 20 árum og er vel að
Aðalsteinn Kristjánsson
kaupmaður á Húsavík.
Með klökkunx hug’ á veg xneð þér eg vendi,
er veðrabi’igðni draga fölva á sól,
og býð þér fylgd í dísa og draurna lendi
frá dagsetrinu, er laufin falla í skjól.
Eg býð þer fylgd, en veit þó enga vegi, —
ér verjxxlaus í hvei’jum jeljagang,
en þráin horfir þó á móti degi
og þyrstir í að taka sól í fang.
Er þig jeg kveð með þessu erfiljóði,
er þrek mitt eins-og veðurbarið lauf,
sem haustið skilar móðurmoldar sjóði,
er mjöll og bylur skógarfriðinn rauf.
G. F.
Eg rétti hönd, en orkxx og elju minni
vr ekki fært að leiða þig á braxxt,
sem festú og visku fékst í arfleifð þinni.
Þær fýlgja þér í móðurjarðar skaut.
Frá minningum, sem ti’austum blæjum tjalda,
en tíbrá ljómar þó við sorgar hné
eg fer með þér á stöðvar allra alda,
þó enga geti eg látið f y 1 g d í té.
Eg geng með þér unx góðra vona leiðir.
og geislum stráðar, vestur fyrir sól,
á morgun, þegar himin sjálfan heiðir
og Ixilla tekxxr undir næstu jól.
sér í íslensku. Mun iþýðingin vera í
besta lagi, og framan við bókina
er ritgerð eftir þýðandann um rit-
storf höf. Þýðandinn þakkar Finni
Jónssyni prófesSor í Khöfn fyrir
að hafa litið .vfir þýðinguna og gefið
góðar leiðbeiningar. Éinnig fylgir
þarna frá þýðandanum stutt greinar-
gerð fyrir íslenskum framburði. Út-
gefandinn er C. W. K. Gleerups För-
lag í Lundi. Titill sænsku útgáfunn-
ar er: Guðmundur Magnússon: Borg-
ar. Gammansaga frán Grundfjord.
Oversátning Frán islandskan av Rolf
Nordensti’eng.
------0------
jTíminn*.
ii.
Eftir að eg skrifaði 1. kafla
þessara greina, sem ætlaðar voru
Tímanxxm, hafa gerst svo óvenju-
legir atburðir, að þeir hafa dregið
að sér athygli manna óskifta. Hef
eg því ekki hirt um framhaldið
fyr en nú. Skal eg þá fyrst þakka
Hriflumanninum fyrir" langt bréf
í Tímanum á laugard., og byrja
þar sem hann endar. Hann kveðst
aldrei hafa talað til mín aukatek-
ið orð, og á það að merkja, að
hann hafi aldrei skrifað skammir
xim mig. Það nfixn rétt vera, að
hann hafi ekki beint ráðist á mig
með nafni. En það, sem beint er
til i’itstjóra Morgunbl. og Lögr.,
tek eg til mín, og mxxn gera svo
framvegis. J.J. verður því að sætta
sig við’ það, að hann eigi upptök-
in að deilum okkar í milli, hvort
sem þær verða lengri eða skemri,
og mun hann geta fxxndið það með
iðni sinni og eftirgrenslan í göml-
um blöðxxm, að svo er einnig um
þá menn alla, sem hann talar um
að eg hafi áður átt útistöður við.
Líka gæti hann fundið það, að
gegn þeim mörgu málsóknum,
sem haxxn talar um að eg hafi einu
sinni átt að mæta, hafði eg þó
miklu fleiri á blað stefnandans, og
að dómar hafa gengið um þau
mál, er gerðu þvx margfaldar sekt-
ir við mig. Líkt mundi nú fara
fyrir þeim J. J. og Tínxanum, og
skora eg á hann, að reyna þann
le.ik, eða þá að gera sig ánægðan
með að orð hans þar að lútandi
verði skoðxxð sem marklaust hjal.
Hann hefir eflaust fundið það,
að sökin var hjá honum, er hann
gekk á fund eins af hluthöfum
Mbl. og óskaði aðstoðar hans til
þess að fá sáttum komið á xnilli
blaðanna, unx það bil sem hótun-
argrein hans var að koma út í
Tímanum, nú fyrir skömmu, og
skal eg ekki frekar minnast á þá
sögu nú, svo frægileg' sem hún
þi er fyrir manninn, en geri það
ef til vill síðar. Þvkir mér drengi-
legra að ætla honunx þær hvatir
til sáttaumleitananna en hitt, að
geta þess til, að valdið hafi skelk-
ur við það, að koma mundi um
hann sjálfan í Morgunbl. mein-
laus gamangrein í sania tón og
greinin um ritstj. Tímans. Eða var
það x raun og veru skelkur við
þetta, Jónas sæll, sem rak yður á
fund vina yðar, útg. Mbl., með
sáttaboðin? Eg á bágt með að trúa
því, jafn vígamannlega og þér
berið yður að jafnaði í Tímanum.
En ef þér í raun og veru eruð
svona viðkvæmur og meyr inni
fyi'ir, þá ættuð. þér sannaílega
efeki aö haga yður í blaðinu eins
og þér hafið gert.
Þau látalæti yðar. að þér hafið
ætlað að standa þar sem vörður
saxnvinnuforkólfanna, ná engri
átt, þvi að það hefir aldrei komið
til oi’ða að skrifa í þetta greina-
.«fn xxm nokkurn þeirra annan en
yður. Og þér áttuð ekki einu sinni
að hafa þann heiður, að koma
næst á eftir Tr. Þ. Þar átti að
koma nxaður, senx vegna atvika
hlýtur að.' ganga frá, og hans
vegna er það, sem framhald þess-
ara greina heíir ekki birtst, en
tilgátur yðar um það ei’u tómar
ímyndanir. Það var talað um, að
þér yrðuð nr. 3. Og ef þér hafið
eitthvað um þetta mál heyrt, get-
ur það ékki verið annað en þetta,
senx hér er sagt.
Sjálfhæfliin í greinnm yðar hef-
ir mér oft þótt ósmekkleg. Aftur
á móti geðjast mér vel að sjálf-
hæðni yðar í bi’éfinu til mín, þar
sem þér snúið máli yðar að sann-
leikanum og sjálfum yður. Það er
bæði fyndni og látlaus gaman-
semi í 'þeim kafla bréfsins, eitt-
hvað líkt og þegar gamli Jón
í’ummungur var að segja í spaugi
sögurnar af frómleik sínum.
Þynst finst mér það aftur á
móti vera, sem þér hafið eftir
„greinda“ manninum. Eg hygg,
að þér megið vera þess fullviss,
að ef hann hefir talað þetta við
yður, þá hafi hann gert það með
þeim ásetningi einum, að hugn-
ast yður, og það er lítil „kom-
plíment" fyrir yðxxr. að „sá
greindi" hafi litið svo á, að þér
þyrftið huggun og kjassnxæli, þótt
skrifuð væri um yðnr smágrein í
blað, sem ekki var tómt hrós.
Annars er dómur yðar í heild um
grein rnína altof viðvaningslegur
til þess að standa í grein eftir
vanan blaðaniann. Viðvaningar í
rxtstörfum segja altaf þetta sama
og þéx- nú uxn það, sem þeir ætla
að svara, gætandi ekki þess, að
með því að kveða fyrst upp þann
clóm, að þetta, seni þeir' eiga nú
við að fást, sé sú mesta heimska,
sem nokkru sinni hafi á prent
komið, fella þeir einnig í gildi
svar sitt. Ef þér ætlist til að menn
trúi því, að þér lítið á greinina
eins og þér sjálfur segið frá, hljót-
ið þér við nánari athugun að sjá,
að næs't mundi mönnum þá verða
að spyrja: Því er hann þá að
skrifa þrefalt lengra mál, til þess
að svara? Einmitt það, að þetta
ritbusamark skyldi fyrir koma í
bréfi ýðar, ber órækan vott um,
ao þér hafið ekki haft vald yfir
skapsmunum yðar, þegar þér vor-
uð að skrifa, þótt þér annars ger-
ið fnUkoiiilega virðingarverðar til-
raunii' til að dylja þetta.
Tilboð yðar um uppprentanir
ii" göinlum blöðum finst mér eitt-
hvað svo barnalegt, að eg nenni
ekki að ansa því neinu. Mér dett-
ur ekki í hug, að nein helgi sé
a því, sem eg hefi áður skrifað
um rnenn eða málefni, og ef þér
viljið nota eitthvað af því til upp-
fyllingar í Tínxanum, get eg að
líkindum ekki hindrað það og sé
ekki hé'ldur að svo komnu neina
ástæðu til þess. En að gera yður
sömu skil og fara að prenta upp
gamlar greinar eftir yður í MbL
og Lögr. (— það geri eg ekki.
Þ. G.
Frá útlöndum.
Ráðstefnan í Washington.
Síðustu vikuna hefir í’áðstefu-
an í Washington einkum haft til
meðferðar takmörkun vígbúnaðar
á landi. Hefir frumvarp um þetta
verið lagt fyrir ráðstefnxxna, en
eigi hafa boi’ist hingað neinar
ákveðnar fréttir af innihaldi þess.
Þó má sjá af skeytum, að gert
er ráð fyrir að herlið þjóðanna
verði hverfandi hjá' því, sem verið
hefir.
Briand forsætisráðherra hefir
lýst yfir því fyrir hönd Frakka,
að þeim væri lífsnauðsyn að hafa
ávalt mikinn herafla. — Ræður
hræðslan við Þjóðverja auðvitað
miklu xxm álit þeirra. — Bretar og
ítalir hafa fallist á kröfxx Frakka
og eru uxnræður miklar um her-
málin, en eigi hafa nein xxrslit
fengist enn. Ameríkumenn vilja
fyrir hvenx mun láta Þjóðverja
taka þátt í þessxxm umræðum og