Ísafold - 17.10.1924, Blaðsíða 2

2
f P A F1 O T, f)

ans á hormosa útslægjanna. pó happadrjúga. ASrir, e'nkum þeir, aldrei veik'na. petta mun full- bóndanum þótt hann vilji halda Vandi er að gera sjer nokkra
margir sjeu þeir bjargálnamenn: sem hafa gert það að at- reynt á öpum og þeim svipar í þessu frelsi sínu í lengstu lög? —' gréin fvrir öðrum eins hörmung-
íslensku bændurnir, sem betur | vinnu sinni, að reka truboð socia- mörgu til manna. Calmette hefir Efnatógt sjálfstæði er eitt fyrsta|i:m °S þeim, þegar hungurvofan
fer, ,þá er búskapur þeirra og l sta—líta svo á, að ástandið hjer nú hyrjað tilraunir á unghörnum, og aðalskilyrðið fyrir því' að geta; ógnar 7 miljónum manna. Vjer
hagur altur hinn erfiðasti, sbr. við | beri vott um vöntun á „fjelags- en þess ,verður langt að bíða, að ver'ð frjáls og-öðruni óháður. Eng-1 segjum 7 miljónir, þó það sje
það sem yrði, ef þeir gætu tekið j legri mentun“, eins og oft hefir þeim sje lok'ð. Hann er frægur inn getur þess vegna láð bÓndan- j vittmlegt, að sú tala er í rauninni
allan heyfeng sinn á ræktuðu verið komist að orði. læknir og hafa því ummæli hans um, sem með sjerstökum dugnaðijof lág. Opinber tilkynning ráð-
lan(ii. j Reyna þeir á margan hátt, vakið talsverða eftirtekt, en þó og sparsemi, hefir öðlast eignar-! stjórnarinnar telur, að 7 miljónir
Meðan b'únaðuxinn ler í því j sósialistar og bolsar, að bæta alt þetta reynist rjett, þá er hjer rjett á býli sínu, þótt hann í: manna sjeu í hættu staddar. Menn-
öngþveiti sem nú er, á bóndinn úr þessari, fyrir þá tilfinnan- fundin bólusetning til þess að lengstu lög vilji sporna við því, að i irnir, sem sökin þvílir á segja frá
það oft undir harðfylgi sjálfs sín
legri „vöntun.“ En þar kemst vernda börn fyr'r veilkinni, en það gangi úr greipum lians aftur.! því, mennirnir, sem öslað hafa
og hjúa sinna, að sæmilegur hey-, ósvífnin á hæsta stig, þar sem ekki þyf til þess að iækna sjúka.
fengur sje kominn inn, áður en bændurnir sjálfir eru látnir kosta Auricidínið danska er eitt af
hausthríðar skella á.
þegar svo ber undir, að óþurk-
——--------- i gegnum hörmungar og blóð landa
Sá sjálfseignarbóndi, sem hefir1 simm om undanfarin ár,mennim-
samábyrgð kaupfjelaganna, hann
i r, sem
skjóli skýjaborga, hafa
upp á kenslu, til þess að h'n nýjustu tilraununum, en með þeim
upprennandi kvnslóð geti bætt úr ólíldegri, þó ekki sje ómögulegt, Þ ■ „ . _ . „
, , hefir í raunmn aísalað sier full-
ar skemma heym storum, og þessari „vöntun , geti strað ulfuð- að það kunni að verða til einhvers
ódrýgja vinnuna, við heyskap á inni, óánægjunni, s^ngirninni og gagns. Enn sem komið er, er lítil
víðlendum snöggslægjum, verða j stjettahatrinu lit um sveitir lands- von um það.
erf'ðleikar heyskaparins oft hart- ins.
nær óbærilegir. ^ j í svo nefndum „samvinnu“skóla þrátt fyr'r að alt hafi verið reynt, hann tekið'á'sig ábyrgð á *grelðslu I ?efa út tilkynninguna og segja:
Aðalstyrkur bóndans er þá í því eru kendar aðalkenningar soc'al- sem fróðustu mönnum hefir komið __ ...........^,___________j Ilætt er viö að ennþá bætist 7
fólginn, að hann 'hefir vinnufólk, ista. Væri þetta góðra gjalda vert, til hugar. pað er því ekki vert, að
komnu frelsi. —
Hann er ekki lengur fullkomlega
einráður um það, hvað verði um
hvo erfiðlega hefir þetta gengið, , , r*.
. ....... .. oðal hans. Aður en vanr
lagt iðnað og aðra atvinnuvegi
þjóöarinnar í rústir svo ömurleg-
ar, að miljónir manna í hinu frjó-
sama landi eiga nú ekki málungi
hefir'lliatar- menn eru það, sem
skuldar, langt fram úr því, semj
sem þekkir búskaparikjörin,
vinnufólk sem með samúð og
ósjerplægni hirðir ekki um það,
hvort unnið er lengur eða skem-
ef kent væri með það fyrir augum, festa m’kinn trúnað á ýmsar flugu
hann er fær um að g
nú yfirleitt áhugaminna og sjer-
reiða Óðali v011^01111’ mannslífa á samvisku
, . , . hans er með því stofnað í’hættu.1 vora’ ef hún er nokknr' °S hve'
að þroska, nemendur i rjettum fregnir um, að fundið sje lyf við Bóndinn hefir u, sjálfu n joœr er víst, að liún sje kulnuð út
Mönnum er enn í fersku minni
hungursneyðin mikla í Rússlandi
fyrir 3 árum. Þ. e. a, ,s. merm
muna, að þar var hungursneyð
mikil, og safnað var ógrynni fjár
um allan heim, til þess að bjarga
sem flestum að unt var frá dauða.
pá var það látið í veðri vaka,
að óvenjuleg veðrátta hefði valdið
skilningi á aðalstjórnmálastefnum berklave'ki. Allir vona, að það , ,,, w „ ,
• ° , r þatt att í þvi að stofna þessa
heimsins. En þegar þess er gætt, fmnist emhverntima, en til þessa , ,,
, . , „ _ , ,, r. , , „ skuld. Og hann skuldar ekki neitt
ur þegar a þarf að halda; sem hvernig mnræt: skolastjorans er, hefir ekkert fundisf, sem komið
gengur til vinnunnar með iifandi og menn vita, að kennarinn er hafi að gagngerðum notum.
áhuga fyrir velferð búsins, og! soeialista-agentinn í Landsverslun-
góðri .afkomu bóndans. ] inni; þá fer það að verða
Vel má vera að sumum finnist dapurlegt tákn tímanna, að ís-
hjer ofmælt, og beri saman lenskir bændur skuli sjálfir vera
vinnubrögð hjer fyr á tímum, við látnir borga kostnaðinn við að
það sem nú er, og telji vinnufólk koma kenningum socialista inn í.
G. II.
óþroskaða unglinga, sem þeirætl-, Altaf þegar eitthvað blæs á
sjálfur. Hann á ef til vill mikið
f je til góða hjá því /kaupfjelagi, t
sem hann stendur í ábyrgð fyrir.
Ilann skuldar hvergi eyrir, en á
ef til vill peninga í banka eða
sparisjóði, peninga, sem hann með
sjerstakri atorku hefir safnað
saman, til þess að býli hans stæði
hlífnara en áður var.
En rjettara er að gera saman- sín síðar meir.
burðinn við verkafólk nágranna- i
landanna eins og það er nú. Og: -----
munurinn er augljós fyrir þeim,
sem til þekkja.
Hjer vinna hjú og húsbændur
eins og jafningjar, skoða sig sem!
ast til að fari með „fjelagsmál1
á ennþá fastari grundvelli, þegar, hinum ömurlega og afskaplega
M i M\m\l
moti socialistakennxngum þeirra b8rn ,hans eiga að taka við því uppskerubrosti. — Þeir, sem sendir
em-
samábyrgðarforkólfanna, T ,. , , , ~ , ,
, . , , . , , . , , bamt getur.hann att það a hættu,
hverju kauptjelagi landsms, þa , , . . ,
. , . , , „ að hann missi þetta fje alt og oð-
segja þeir, að það sjeu „storbænd-
U ' A'f ^ all° me0-
ur , sem þvi andoii stjorna7
„Stórbóndi“ ! pað hljómar ein-
kennilega þetta orð „stórbóndi“ Bóndinn gáir ef til vill ekki að
voru með matbjargir til Iiússlands
þá, hafa sagt svo frá, að varla
muni aðrar eins hörmungar no’ck-
urntima hafa komiö yfir nokkura
þjóð. Æðisgengið flúði fólk'ð unn-
, , , vörpum frá lieimilum sínum, eitt-
Bolsarnir bvriuðu að nota orðið þvi, um leið og hann skrifar undir . , , , .
DuiMiuu ujijuou du, nuid. uiuiu r » 8 hvað ut ] bbunn, uns það hnj ’ mð-
jafningja, skoða sig semtilheyraj pað líður svo varla nokkurt ár; að um andstæðinga sína í sveitum hma viðtæku samabyrgð, að hann ^ j jomagna nti á víðavan<’•! Hor-
sömu stjett, eða öllu heldur finna ekki fljúgi sú fregn,að fundiðsjelyf. landsins, bændurna, en orðið „bur- ábyrgist með öllum eigum 8in'|(iai)M fólkið lá eins o>* hráviði
til þess, að allir, sem búskap^við berklaveiki; en því miður hafa J geis“ notuðu þeir um andstæðing- um- Hann hefir máske alveg óa.f- j megfrain öllum ve»um o<r slóðum
stunda, eru ein og sama sjett þau öll reynst óáreiðanleg. Merk-jana í kaupstöðunum. Samábyrgð- vitandi stofnað öllum penmgum j vf)r ,jf.g að lærðir' menu í
þjóðfjelagsins, hvort heldur eru ast af öllum slíkum lyfjum var arforkólfamir höfðu hjer sem oft- >eim, sem harín hafði safnað, og yr;)Spva ' rituðn gpúnar um
vinnuveitendur eða verkamenn túberkúlín R. Kocks^ sem búið var ,;ar fylgt vinum sínum, bolsunum, óðalinu, í hættu. Öll sparsemin og r,,T,T.söknir er „,,rða, v,,,u á
þann og þann svipinn. Með þess-|til úr beríklasýklum. pað var mikil, dyggilega að máli. peir nota orðið öll umhyggjan fyrir óðalinu, semj^^.,^ sá].irfræðislega þætti mann-
um hugsunarhætti þróast margt uppgötvan, en kom þó lítt að ( nm þá bæpdur, sem eigi hafa fall- átti að blómgast og stækka handa; jifsins kvers ve<ma feðumir ætn
af því besta, sem til er í þjóð- haldi til lækninga. Mátti heita að ist á
ekki lík Þmna sinna, ú: því að
mæðurnar gerðu svo.
samábyrgðarkenningar börnunum, alt hefir þetta verið
lífi voru. %:hálfur heimurinn yrði ær og ör- þeirra. unnið fyr.r gýg.
En er vjer kynnumst t. d. vita þegar Kock birti þá fregn, j Hverjir skyldu þeir þá vera Hver getur nú.láð sjálfseignar-
vinnubrögðum á sáðekrum Dan- að hann hefði fundið lækn'slyf við þessir „stórbændur“ — sem eru bóndanum það, þótt hann andæfi j>rjn á,r eru liðin síðan þetta Var
merkur, sjest best, að alt er þar veikinni og streymdu sjúkir menn þrciskuldar á vegi bolsanna og motl þeún stefnum, sem draga úr ^ pr ]n')ist vig þvi að korn.
með öðrum sv p. par segir sek Jvíðsvegar að til Berlínar. Á siðari 'samábyrgðarforkólfanna. — petta rjett.mætu frelsi hans: Og það pri Uppskeran \ Rússlandi verði að-
únduvísirinn til hvenær vinna árum hefir lvf Spahlinger’s, sviss-jeru áreiðanlega þarfir rnenn þjúð- sannfæring vor, að bolsarnir og helminmr á við venjulega
skal og hvenær hvílast. ! nesks læknis, valdið mestu umtali. f jelaginu, og þess vegna vert að samabyrgðarforkólfarnir muni
par þarf oft ekki annað en Hann notar einhverskonar tor- j gefa þeim gaum. þegar tímar líða mæta enn
regnskúr úr lofti, svo fólk flýi fengið blóðvatn, sem kostar ærið--------------------------þjmgra andófi frá, „stórbændun-
Af skrifum bolsanna og sam-
ábyrgðarforkólfanna má sjá, að
útivinnuna hvérnig sem á stend- fje, en aldrei hefir hann látið
ur. par hefir sócial'stunum tekist uppi hversu það sje búið til. Ein-
að kenna öllum verkalýð, að hver kynjalyfjablær hefir verið á , °eiga"'v[ð''7f“gri" bændur -
allir þeir, sem snerta á því, að þessu öllu og flestir læknar lagt|bændur) gem eru efnalega -jálf.
vinna í Þjónustu annara, verða lífnn trúnað á það, en mar!?ir. stæðir, eiga óðul sín, og vilja ráða
fyrst og fremst að hugsa um sin læknar, fiem dvalið hafa'hjá Spah-. sjálfir skoðunnm sínum og at.
eigin lífsþægindi og stundarhag. Hnger hafa þó sannfærst um, að j höfnum pessir menn ern þr4ndar
Peir hafa þar skilið trl fulls þann lækn'ng hans reynist oft ágætlega. L u bolganna Qg sam4byrgðar.
„boðskap‘ sócialistanna að „vmn- Lyf þessi eru ekfld til sölu eí?! forkólfanna. pessir menn f4 „g1ÓB.
<1 n D-lft 'moiliníf * ‘ O nm r> 111 O OM Q A 1__ Rnll-n Krrí riTTn
um“, og þeim muni altaf fjölga,
sem sjá, að kenningar þeirra eru
ekki hollar eða heillavænlegar fyr-
ir land vort og þjóð.
ISl
an sje þjáning,“ sem allir eigi að kemur þetta því svo sem að eng-
hliðra sjer hjá.
um notum, að minsta kosti enn
ur“ og aurkast í „Tímariti sam- Fyrij, skömmu barst hingað
Á sáðekrum Danmerkur, þar sem kom'ð er.'pá reyndi Fried-. þý.ðublaðinu< og j Rauða f4nan.
sem hægt er að koma við vjela- ma>nn, þýskur læknir að dæla lif- unj,
vinnu á allflestum sviðum bú- andi berklasýklum úr skjaldbök-
vrnnutjelaganna, „Títnanum , ,A1- skevti um ])aðj ag ráðstjórnin í
Moskva liafi látið það boð út
'ganga; að 7 miljónir manna líði nú
nns
uppsl-eru Þar sem löcust var
sptettan var farið að bera áhungri
• ú'i’mánuði. Get.. má nrerri hve
skelkaður ahnennii-gnr hefir fljðtt
'iöið, er sjáardegt var, að hætt
r,í við að.sömu hörinungar dyndu
yfir og fyrir þrem árurn.
„Eig-um, við að bíða aðgerða-
lausir, uns Ameríkumenn og aðrir
stórgjöfi'rí” menn koma me* fullar
hendur fjár?“ spurði rússneskur
verkalýðsmaður í blaði einu í
Moskva í sumar.
Stjórnin beið; Inin sagði að
vísu, að ekki væru það þó nema
fimm miljónir manna, sem værn
í hættu staddar. Og í þar.n nmncl
flutii stjórdin út korn, til þoss að
raun og veru gerspilt góðri sam-að ál'ti flestra lækna og trúa nú ™ 7lb “”ÍT ,6t ^ 1 D10öunnm’ um samaicyuj .a*
8 T . „ XT,, , „. * svo llla vxð, og sem þeir þess bað var birt \ dálkum Albvðu ,sýna umheimmum að alt væri *
búð milli verkafólks og bænda. fair á þetta lyf. Nylega hefir að . , . ... .. °% l130 var wrt UdlKnm ^ipyou ( .
. , ,, .. ,, ^ egna otsækja. r rá tyrri timum biaðt,iuc. var bar skvrt frá bvi að stakasta lagi. Það var í sumar.
En enga spádómsgáfu þarf til þess lokum venð mikið talað um að- , r-*- ; 01aösms> var Pai SK.yri lra PV1> ao, °
, T 1 . „ „ . , , , , .. „ ,, , , , . ; stendur isienska þjoð.n í sjer- ieiötoo'ar“ beir hier á landi iþegar Bolsum var mest umluigað
að spá hvcmiu fer fvrir búskapn- ferð Calmettes, frakknesks lækms. I , , . , , ,, , ,T , 0,111 „miotogai jnir njcr a wnui,.i » r
um 4 írætturbýlinu h- H.m. hefir reúu a8 ,1«!, m**:**" er ke„na pg viD alþ.víuna, þeir.nn. a8 ná v.S Breta.
lenska ef samskonar úlfúS ken.st berklasýklum inn I nnga apa, en' ™nn‘; f ° ’8 , ( "tandi nú i úskiftum flokki, nndir; 0* HUi „all>ý8u“-s„epi'..,nn
í öndve-i hjer sem þar pegar svklar þessir eru orðnir svo lir- , " T()T. ' „ . merki Ranða fánans, þeir sjeu hjerna í Reykjavík birti grem um
vinnufólkið gengur úr þurrum ættaðir, að þeir háfa'mist allan * n< J ^"andlfðu vfiraan”i áhangCndUr °g eindregnir fylgif“ilíkt mn dásamlega fjár‘
töðúflekkjunum jafnskjótt - og ’ sýkingarþrótt, og eru því mein-^’ a f]nttn^boð menn þeirra -sem a8hyllast stefnu málastj0rn Bol8anna’ hve fram"
sekúnduvísirinn segir til, þó lausir eins og sýklar Friedmanns.' ° " ’ og stjórnarfar Bolsanna rússnesku. leiðslan og útflutnmgmnm væn
skýjadrög gefi til kynna að regn Sagt er að aparair, sem bólusettim 8 ap he,rra;_Br því ekki úr vegi að gera nokkra j mrkill, gengið stöðugt, alt í lagi —
pg illviðri sje ekki langt undan. : eru á þennan hátt verði ónæmir grein fyrir því, hvcrnig umhorfs, bara nokkrar miljónir manna, sem
Allir sjá muninn hjer og fyrir berklaveiki í 18 mánuði og Enginn maður er jafn fr.jáls, er í hinu víðlenda ríki Bolsanna, ^ ef til vill deyja úr hungri, þegar
þar _____ Snmir telja samúð ætti því árleg bólusetning að sem bóndinn á óðali fiínu. Hann er hinu einasta þjoðlarídi, þar sem .fram á veturinn kemur.
bænda og vinnufólks vera nægja til þess, að þeir fengju engum háður. Og hver getur láð þeir fara með völdirí. | Hungursneyðin fyrir þrem ár-
verkanna, getur alt balaS, >ó um i„„ í ejúklmga. J>,ir en, S”? 7 h5rm™g" 1 “‘"f1
r.aðortu.igur sócialistanna hafi í lautir en jafnframt gagnslamir, ’ eamáb-vrgðarfoúkólfunumler -mio :m< i;mm „v : ir -
, , . . um og samaDyrgoariorKoiranum,ier .gt hjer „ bloðunum; um samalevti
J