Ísafold - 06.08.1926, Blaðsíða 4

4
ISAFOLD
Klæðaverksmiðjan Gefjun.
Verksmiðjufjelagið á Akureyri
'hjelt aðalfuád sinn 10. f. m. í
fundarsal bæjarstjórnariuuar.
Arðurinn af rekstri verksmiðj*
unnar s.l. ár vafð nærfelt lielm'
ingi minni en árið næsta á undan,
1924, og stafaði það aðallega af
.verðfalli á ull sem verksm. átti
og keypt var að mestulevti þegar
hún stóð í 6 kr. kg., en fjell á
eekstursárinu ofan í 3 kr. kg.
Ennfremur dró það töluvert úr
, framleiðslunni þetta ár, að óvenju
miklar teuflanir urðu á vatns'
rensli Glerár af völdum rafveitu
bæjarins.
I’rátt fy*rir það þótt ágóði þessa
rekstursár yrði þannig lielmingi
minni en árið áður, samþykti að-
alfundur að geeiða ihluthöfum sín*
um 10% í arð af lilutafje þeirra,
þar sem fjárhagsástæður Verk'
smiðjufjelagsins eru góðar vegna
sæmilegs liagnaðar á rekstrinum
nndanfarin ár og vegna hyggi-
legrar fjármálastjórnar.
Stjórn fjelagsins var öll end’
urkosin, þeir konsúll Ragnar 01-
afsson, Pjetur Pjetursson og Sig-
tryggur Jónsson. Endurskoðend-
uí* þeir sömu og áður, konsúll
Karl Nikulásson og cand. phil.
Brynjólfur Árnason.
Verksmiðjufjelagið hafði gefið
formanni sínum og frú hans. í til-
efni af silfurbrúðkaupi þeirra,
vandað og dýrt málverk af Eyja"
firði með Klæðaveirksmiðjuna Gef-
jun í framsýn. Myndina málaði
frú Kristín Jónsdóttir . Þakkaði
formaður fjelagsins gjöf þessa á
fundinum með nokkrum hlýjum
og vel völdum orðum.
Verðlag vesrksmiðjunnar liefir
nú verið fært niður að töluverð'
um mun á vfirstandandi ári, þótt
kaupgjald verkafólks hafi ekki
enn verið lækkað, en stendur í
stað, og efnisviirur þær, sem vei'k-
smiðjan notar. sjeu tiltölulega
lítið fallandi. Mun nú verksmiðj- j
an vera fylblega samkepnisfær
við erlendar, einkum norskar,
verksmiðjur hvað snertir verðlag
alt og sjerstaklega vörugæði. —■
Bera þetta með sjer einkum dúk'.
ar hennar, sem þykja nú standa
fyllilega á sporði dúkunum frá
norsku verksmiðjunum hvað
snertir alt útlit og einkum slit-
hald.
(ísl.)
reiðsla á íslenska matnum verði
þarna í besta lagi.
En til þess að sýning þessi komi
að sem bestum notum, og veki sem
mesta athygli, er áríðandi að vör-
ur þæ*r, sem þarna verða sýnd-
ar og seldar, verði |í alla staði
sem bestar. Helst ættu og að vera
þarna sem flestar tegundir af ís-
lenskum mat.
Matvælasýning í Höfn
í hanst.
íslensk þátttaka.
Fjelag bryta og matsveina í
Danmörku efnir til matvælasýn-
ingar í „Teknologisk Institut“ í
Höfn, dagana 30. dkt. til 10. nóv.
næsýk. Hafa slíkar sýningar vorið
haldpar áður.
í sambandi við sýninguna verð-
ur eldhús mildð og veitingasalir.
Verða í veitingasalnum framreidd
ir .rjettir itr matvörutegundum
þeim, sem á sýningunni eru.
Fjelag þetta, sem gengst fyrir
sýningunni, hefir snúið sjer ál
Jónasar Lárussonar bryta á Gull-
fossi, og spurt hann, hvo»rt hanti
vildi gangast f'yrir því, að á sýn-
ingu þessari væri sjerstök íslensk
deild, þar sem sýndar væru alls-
konar íslenskar matvörur. Hefi,-
.Tónas tekið vel í þetta, og er hann
eftir því sem hann hefir sagt
Isaf., farinn að undirbúa sýning-
una af kappi.
Hefir hann þegar fengið all-
mörg tilboð frá seljendum ísl.
matvara, um að þeir láti honum í
tje matvörur ðkeypis á sýningu1151.
Býst Jónas við því, að í sýningar-
eldhúsinu verði matreiðslumaður,
sem er vanw að matreiða úr ísl.
afurðum, svo trygt sje, að frain-
Sundþi'autarmerki 1. S. í.
Um leið og íslandssundið fer
fram, á sunnudaginn kemur, út
við Orfirisey, verður kept um
Sundþrautaæmerki í. S. í. Merki
þetta geta þeir einir hlotið, er:
Á opinberu leilcmóti, ]>ar sem við-
staddir eru tveir dóma.rar er
stjórn í. S. í. tekur gilda, synda
í einni lotu 1000 stikur, í köldu
vatni eða sjó við íslandsstrendur,
á ekki lengj-i tíma en hálfri klst.
AUir Islendingar. ba“ði konur og
karlar hafa rjett til að keppa
um þetta merki. — Þetta er í
fyrsta skifti, sem um m&rkið
verður kept, og hafa fjórar stúlk-
ur boðist til að reyna þrautina.
Verðivr það mikil sæmd kvenþjóð-
inni, ef þeim tekst þetta afrek.
Lengra sund hefir aldrei verið
þreytt á sundleikmóti hjer á
landi. Það er tvöfalt lengsra en
Islandssundið og mun hundrað
stikum lengra en vfir Eyjafjörð.
Et' gott verður veður á sunnu-
daginn kemur má búast við fjöl-
menni á sundmóti þessu.
Sundþrantarmerkið er lítill
skjöldur úr silfri, eigi stærri en
svo að megi bera í basrmi. Á hon-
um er upphleypt mynd af manni,
er varpar sjer til sunds og hefir
Tryggvi Magnússon gert teikning-
una. Þetta merki má jafnan vinna
á sundmóti, þar sem viðstaddir
eru tveir dómanw viðurkendir að
stjórn í. S. í.
FRJETTIR
SíldveiðamaU
Akureyri, 2. ágúst.
Síldveiðin: 3640 tunnur saltað-
ar, 317 kryddaðar, Akureyrarum-
dæmi. — 6672 saltaðar, Siglufirði,
um 30.000 mál farið í bræðslu þar
og hjer.
ísafirði, FB. 2. ágúst.
Reknetjabátar fiskuðu vel í
gau, alt að 200 tunnum. Veðrátta
þurrari tvo síðustu daga. Hand-
færafiskveiðar hjer við Djúii í
betra lagi. Reytingsafli á lóðir.
Norsk kaupstefna (Norges
Varemesse) verður lialdin í Osló
dagana 5.—12. september í haust.
Þetta er 6. kaupstefna þess hátt-
ar, sem haldin hefir verið í Nor-
egi, og verður hiin í 25 höfuð-
deildum. Þeim, sem hjeðan kunna
að fara, er ráðlagt að útvega sjer
dvalarstað í Osló áður en þang-
að kemur, með því að skrifa eða
síma til: Varemessens Indkvarter-
ingskontor, adr. Bennetts Reise-
bureau, Osló.
Thorstína Jackson er nýkomin
hingað aftur úr ferð til Borgar->
ness og Akrauess; hún hjelt þar
fyrirlestra og var húsfyllir á báð-
um stöðum og ágætur rómur
ge>rður að fyrirlestrum hennar
þar, eins og þeim, er hún hefir
haldið hjer í borginni, enda er
hún prýðilega máli farin og hefi.r
ágætt lag á því að skemta áheyr-
endum sínum um leið og hún
í'ræðir. 1 Keflavík hefir hún líka
talað og sýnt myndir sínar, og
g«rir ráð fvrir að leggja af stað
í næstu , viku í fyrirlestraferð
kringum land.
Nú ætlar hún, fyri.r áeggjan
' notað er. þar er það látið vera
í 10—15 mínútur. Aðferðina ve»rð-
nr að endurtaka 2—3 sinnum á
dag í noklcra daga.
Guðmundur Jónsson í Hoffelti
slkrifaði í „Tímann“ um lækn-
ingu með tjörugufun. Hann ráð-
leggur að taka jáwnplötu, á hana
leggur hann dulu blevtta í stein-
olíu, sem hann kveikir í, síðan
lætur hann tjöruna leka í log-
ann, platan verður fljótt heit
og tjaran gufar því fljótt upp;
haníi hjelt þessu áfram, þar til
svælan var svo mikil að hann
sá aðeins nokkur skref frá sjer.
Fjeð Ijet hann vera í húsinu í
ca. 8 stundir, er hann hleypfi
því út var hvíta fjeð fjorumbil
svart. Þes'Si aðferð er mjög ódýr,
hann álítur að til þess að svæla
50 kindur. þurfi 1 pela af tjöru.
Gufan gadi ve.rið rjett til þess
að forðast veikina — fjeð þá gut-
að 2—3 sinnum á vetri, en veikt f je
er tæplega óhætt að gufa. gufan
drepur tæplega ormana, en af þvíj
jc i Jf o V. -.» ,
I
nitricumvatn, bómolíu og terpen-
tínolíu blandað tH helminga o. fl.
fje sprautað finst mjer best að
hafa 3 menn rnjer til aðstoða.r,
Það lyf er mjer hefir æeynst' f-vrsti aðstoðarmaður nær í kind
lang best er blöndun af joð-joð-j0? hálsmn’ annar heldnr
kalíumupplausn (2:10:100) mep,kmdmm ems að framan er
lýst, þriðji heldur á sprautunni,
terpentínolíu og bómolíu í hlut-
föllunum 1 : 1 : 2. (Rep Jodi gr.
2 Jodet. kalic. gi-. 10 Aqvae des-
till. gr. 100 Ætherol terebinth.
g,!-. 112 OI. alivar gr. 224). Af
meðan nálinni er stungið gegn um
barfkann og heldur á lyfinu sem
iðulega þarf að lirista.
Aðf&rðin virðist vera tiltölulega
þessari blöndun nota jeg 4 Iku- mjög hættulítil, fjeð fer venju-
biksentimetra (8 bólusetningar- lega að .jeta skömmn á '.eftir, þó
skamta), sem jeg sprauta inn í er stöku kind hálf ílt nokkurn
barkann á kindinni með tvpggja ^ tíma á eftjr. Fje sem er orðið
til þriggja daga millibili. Til þess mjög veikt virðist tæplega batna,
að sprauta fje hefi jeg notað
venjulega bólusetningíwsprautu.
Aðferðin við að sprauta er
þannig: hjálparmaður stendur
ldofvega yfir kindina og heldur
höfðinu upp, háslinn er rúinn svo
að luwkúin er ber á ca, 10 cm.
löngu stykki neðan við barlka-
kýlið, bólusetjarinn tekur síðan
nálina með 'hægri hendi, með
vinstri hendi tekur hann utan um
og kindur sem eru cwðnar svo
veiltar að þær geta e'kki staðið,
drepast stundmn af innspraut-
ingti. I Valaseli í Lóni drápust
tvær ær hjá mje.r af innspraut-
ingu, þær Voru vel frískar og þan-
fullar; þær náðu aldrei að hósta,
hve,!' orsökin var veit jeg eklci.
Síðan hefi jeg altaf sprautað fje
áðnr en því hefir verið gefið.
Á Fljótsdalshjeraði halda bænd-
að það fær ákafan hósta, hóstar
]>að þeim upp. Veikt fje þokr
ekki að hósta svo niikið, auk þess,
særir svælan slímhúð öndunarfæi-j
atina. Á Fljótsdalshjeraði hefirj
|>essi aðferð verið reynd, en hefiri
reynst varhugaverð.
I
Af þeiin lvfjum, er sprautað
hefir verið í barkann, má nefna
1% karbölvatn, 1 %c. ikalium picro-
barkann, þvínæst stingur hann ur því fram þar sem ormaveiki
nálinni inn í barkann. Þegar nál- hefi.v verið og nokkuð af fjenu
in e,r komin inn í barkann heyr- sprautað, að }>að sje vænna næsta
ist kindin o#'t anda út um hana. ;'haust á eftir sem sprautað hefir
Síðan tekur bólusetjarinn spraut- verið, heldur en það sem e'kki
una með 'hægri hendi, með vinstri hefir verið sprautað, einnig að
hendi tekur hann um nálina og L&r ær geri betri lömb.
heldur heniii stöðugri, er spraut-' Beri á lungnaormaveiki í
an þvínæst tæmd» jafnskjótt á noklwum liluta fjárins, þar sem
aðstoðaæmaður sá er heldur kind- margt er, án þess þó að það
inni að gefa höfuðið eftir til þess sje aðeins í eipu hiisi, tel jeg
að kindin nái að hósta. Sje margt rjettast að sprauta alt fjeð. Það
er oft mjög iwfitt að sjá, hvort
kindin er með ormana eða ekki.
Fje er yfirleitt harðgjört og dult
og lætur ekki á sjá fyr en það
ei' orðið talsvert veilkt.
Jeg held jeg geti fyllilega ráð-
lagt mönnum að nota þetta lyí,
sem jeg álít það besta sem ennþá
þekkist til ]>ess að drepa lungna-
ormana. Þeir bændur sem emu
sinni hafa notað það, fá það aft-
ur, sýnir það að þeir hafa traust
á því.
‘ Fyrst er jeg fór að sprauta fje,
var það aðeins fyrir náð að jeg
fjekk það. Fyrst f.jekk jeg ljót-
ustu og lösnustu kindina — sem
helst mátti fara — en hún lifði.
Fjekik jeg að reyna á fleiru. Menn
voru liræddir, vildu fá eitthvað
til að gefa inn, eða helst til að
st»rá yfir fjeð, þannig að það yrði
.hraust. Nú hefir þetta lagast, á^
Fljótsdalshjeraði eru menn alveg
hættir að vera hræddir við inu-!
sprautinguna.
Öll íneðferð á ]»ví f.je. sem
sjúkt «r, þarf að vera mjög ná-
kvæm. Fjeð þarf að vera í hlýj-
»ni, björtum og loftgóðnm hús-
um, þarf að hafa nægilegt auð-
melt fóður, ef kraftfóður er not-*
að, ætti frekar að nota hafira-J
mjöl 'heldur en rúgmjöl, sem veikt(
fje þolir tæplega. Það borgar sig
fyrir bændxw, að reyna að hafa
húsin góð, það eru vandfæði að
hirða fje í húsum seni leka, eru
þröng og din*n.
margra, að halda næstkomandi
laugardag klukkan 7 fj eftir liád.
annan fyrirlestiw, er hún nefnir:
„Erfiðléiltar og sigur“. í honunii
segir hún nákvæmlega sögu ís~
lenskra«r nýlendu í V-esturheim'i,.
lýsir því, hvernig íslenskir frum-
býlingar náinu nýtt land, börð-
ust við afskaplega c*rðugleika, og
urðu efnaðir menn og inikils-
metnir borgarar í nýju þjóðfje-
lagi; og jafnhliða þessari baráttu
fyrir daglegu brauði háðu þeir-
engu þýðingarminni baráttu fyteir-
va,rðveitslu síns íslenska þjóðar-
arl's og andlegri menningu, bygðoi
skóla og kirkjw og komu skipu-
lagi á fjelagslíf sitt og fjelags-
mál. Eflaust verður þessi fyrn'-
lestur engu síður feóðlegur og-
skemtilegur en liinir fyrri, sem-
him heflr haldið.. Skuggamyndir-
maígar sýnir hún jafnframt; hef-
ir hún áður sýnt sumar þeirra,.
en allmargar liafa ekki áður ve.r-
ið sýndar Iijer.
t Ka*rleikur Thorstínu Jacksom
til íslands og meðferð hennar á
tungu vorri er órækur vottui-
þess, að sú kynslóð íslenskra'
frumbýlinga vestan liafs, sem húiv
ólst upp hjá, hefi.r ekki látið sitja<
við orðin tóm í þjóðernisbaráttií
sinni. Og- það er ein ástæða tii
þess, að hún hefir orðið oss eins-
kær gestur og æaun hefir orðið á.
„Leifur Eiríksson" norski segl-
báturinn, sem sigldi frá Betrgero
23. maí í vor og kom hjer við í
Höfnum þann 20. júní á leið'
vestur um liat', kom til Neu'
Foundlands í miðjuin júlí. Skijv-
stjórinn heitir Folgerö.
1 Kornmyllu mikla hefir Mjólk-
urfjelag Reykjavíkiw nýlega reist
við Vatnsstíg. Gengur hún fyrj.r
rafmagni. Hún malar nálægt 800!
kg. af korni (rúg) á klukku--
stund. Ife’ myllan með hinuun
liagkvæmasta útbúnaði, og þaif
ekki nema einn mann td þess að
sjá um verkið. Myllusteinninn, sá
efri er 1 % tonn á ]»vngd. Er
hann úr „tiunusteypu.“
Áformað er að mylla þessi’ mai
aðeins á þeim tímum, sem <raí:-
magn er aflögu í bæjarrafveit-
•unni. Búist við að það kosti um>
2 króinir að mala 100 kg. korns.
Landkjörið. AIls voru greidcfe
14097 atkvæði. eða um 2000 t'leircv
en við næsta landkjör á undau.
Þegaí- telcnar eru til greina bréyt-;
ingar á listunum, verður at-
kvæðatala liinna kjörnu þessi-.
Jón Þorláksson 54693/0 atkv...
Magnús Kristjánsson 33834/« at-
kv„ Jón Baldvinsson 3 1574/,,
atkv. Varaþingmenn eru: Þórar-
inn Jónsson á Hjaltabakka, Jóni
Jónsson í Stóradal og Jónína
Jónatansdóttir í Reykjavík.
Hvað hefir verið gcvt?
Hjer á landi hefir aðeins lítið
verið gert, til ]»ess, að stemma
stigu fyrir þessum vágesti land-
búnaðarins. Af opinbcru fje lief-
ir litlu eða engu verið varið fil
þess. en tillög einstaldinga til þess
að finna ráð gegn veikinni mjög
takmörkuð.
í ár virðist. fjáækláðinn óska-
barn Alþingis, ef til vill verðtir-
lungnaormaplágan það einhvern-
tíma. — Vonandi að árangnrinn
vcwði góður.
Reyðarfirði, 8. maí 1926.
Jón Pálsson,
\