Ísafold - 02.02.1927, Qupperneq 2

2
Uafoli
græðslumanni. Og þar • er svo urn
mælt, að menn skuli sækja um
þáð, að sandar þeirra sjeu grædd-
ir. Jeg er nokkuð hræddur um,
að Langt geti stundum orðið að
bíða þess, ,að bændurnir sæki um
að fá að leggja fje sitt til sand-
græðslunna#r, jafnvel þó að a£
sandinum stafaði yfirvofandi hætta.
Jeg óttast að það gæti stundum
dregist lengur en lán væri að!!
Og mjer sýnist líka að erfitt geti
orðið fyrir sandgræðslumanninn
að ver.a þar alstaðar viðstaddur,
sem hann vantar, þegar ein stöð-
in er vestur í Bolungatfvík og ónn
ur til dæmis austur í Hornafirði
og margar þar í rgilli. Enda kvart
ar sandgræðsluvörðurinn, að von-
um undan þessu í síðustu skýrslu
sinni til Búnaðarfjelagsins.
En þó sandgræðslulögin sjeu nú
ekki fullkomnari en þau eru og
engan vegin svo vel úr garði gerð
sem þau gætu vetrið, eiga þaú' þó
vaf.alaust sinn góða þált í því,
hver rekspölur er nú sýnilega a.ð
komast á starfsemi þessa. En meg-
inþáttinn í því -ætla jeg að eigi
maður sá, er vfirstjórn sandgraíðsl
unnar hefir h.aft á hendi nú um
nokkur undanfarin ár. En það
Or Sigurður fyrv. búnaðarmála-
stjóri. Sá maður er án efa atorku-
samur, að hvnrju, sem hann snýr
sjer. Og á sandgræðslunni hefi#r
h.ann víst hinn mesta áhuga og
fulla trú-
Sem stendur mun Sigurður vera
á lausum kjala. Er þó vafialaust
fiis til að starfa enn þá. En ekki
má þaíð f.rá mínu sjónarmiði, eiga
sjer stað, að hann aftur verði sett
ur að fyrra starfi sínu hjá Bún-
aðarf jel. E n o k k u #r . v a n t a r
sandgræðslustjúra. Og jeg
veit um engan mann, sem jeg
kysi heldur til þess starfs, en Sig.
Sigurðsson. — Eru sennilega fáir
jafn firóðir honum um sanda og
foksvæði landsins. Orðlagður hef-
ir og verið dugnaður hans og á-
hugi og eflaust með rjettu. Þá
flndlegar lækningar-
Eftir
Steingrím Matthíasson, lækn;.
væru mikilsverðt?,r fyrir mann í
þeirri stöðu, vinsældir þær, sem
hann virðist eigá að fagna víða urn
sveitir landsins. Þar áð auki væ#ri
það hreinast.a synd við Sigurð að
lofa honum ekki enn, að lifa og
starfa fyrir sveitirna#r og búnað-
itn . Það er ekki svo mjög af um-
hyggju fyrir honum, að jeg hef:
bent á þetta. Heldur og sje#rstak-
lega af umhyggju fyrir sandgræðsl
unni og gróðurlendum þeim, sem
enn eru óeyddar en liggja undi.r
ágangi. Til að frelsa sem flesta
af þeim í tíma, trúi jeg engum
manni betur en Sigurði. En t'i
þess ,að hann geri þar, það gagn
sem hann getu#r, þarf að veita
lionum til þess valdið. Gera
hann að s.a n d gr æ ð s 1 u-
s t .j ó r a !
Helgi Hannesson.
Eins og kunnugt er, hefir bún-
aðarmálastjóri nú yfirstjórn
sandgræðslu mála. H. H. endar
gréin ,sín.a með þeir,ri tillögu, að
gera skuli Sig. Sig. að sand-
græðslustjóra. Liggur í augum
uppi, að beinásta leiðin til þess
er sú, að Sigurður fái að gegna
bún.aðarmálastjóra stfwfinu fram-
vegis. Með því móti getur sand-
græðslan notið góðs af starfi
tveggja áhugamanna, Sigurðar, og
Gunnlaugs Kristmundssonar, nú-
ver.andi sandgræðslustjó»ra.
FramsðhnarfloHkurlnn
Hann er ekki bændaflokkur
að áliti J. J.
Ofanrituð grein Helga Hann-
essonar um uppblásturinn og
s.andgræðsluna, er þörf hugvekja,
sem á erindi til margra, er eigi
hafa fengið vitneskju um það, að
sandg#ræðslumálið er eitt hið nauð
synlegasta þjóðþrifamál, sem nú-
lifandi og næstu kynslóðir bafa
úr að leysa. — H. H. hefði mátt
geta þess í grein sinni, að það
sem gefur sandgræðslunni byr hin
síðari ár og mcnnum vonir um
mikinn og góðan árangur, eæ það,
að fengin er reynsla fyrir þvi
hvernig haga skuli sandgræðsl-
unni og sú reynsla hefir að miklu
leyti fengist fyrir ötula stjó#rn og
starf Gurenlaugs Kristmundssonar
sandgræðslustjóra.
En þáð er með öllu mótí
óskiljanlegt, að greinarhöf. skuli
kasta því fram í lok greina#rinn~
ar, að „orðlagður áhuga- og
dugnað.armaður“, sem auk þess á
miklum vinsældum að fagna í
sveitum landsins, megi á engan
hátt vera búnaðarmálastjóri, en
vegna ofangreindr.a, eiginleika sje
hann sjálfsagðu#r í stöðu sand-
græðslustjóra-
í áramótahugleiðing minni, um
stjórnmálin, mintist jeg á stjórn-
máLasambræðslu þá, er átti sje*r
stað milli jafnaðarm. og Fram-
sóknarflokksins fyrir landskjör-
ið síðasta. Jeg drap á það, hversu
óeðlileg og óheilbrigð þessi sam-
bræðsla væri í alla staði.
Ut af þessum ummælum reis
upp í Tímanum einn af foringjum
Ftramsóknarflokksins, Jónas Jóns-
son frá Hriflu, og hreytti til mín
persónulegum ónotum og skömm-
um- -Innan um skammirnar reyndi
hann ofurlítið að rökræða málið
sjálft.
E i n u rökin, sem J. J. notaði
til varn.ar þeim Tímamönnum í
þessu máli, voru þau, að það væri
algild regla í nágrannalöndunum,
að frjálslyndir flokkar ynnu
með jafnaðarmönnum móti íh.alds-
flokkum. Nefndi hann nokkur
dæmi þessa. — í Englandi nefndi
hann flolck L. Georges, í Dan-
mörku ,,radikala“ flokkinn o. s.
frv.
í fyrstu svargrein miríni til J.
J., hafði jeg ekki agnar ögn við
þ e s s a skýrslu hans að athuga,
og hefi ekki enn. En jeg benti
honum þá þegar á, að þetta kæmi
ekki minstu vitund því
við, sem jeg drap á í áramóta-
grein minni. Þ a r v.ar aðeins tal-
að um pólitískt samb.and bænda
og jafnaðarmanna, ekki minst á
samband frjálslyndu flokkann.a
og jafnaða#rmanna. Málstað mín-
um til sönnunar nefndi jeg bænda-
flokkinn í Danmörku, vinstri-
mann.aflokkinn. Þessi ftokkur hef-
ir a 1 d r e i verið í stjórnmála -
sambandi við jafnaðarmenn. Sama
e#r að segja um bændaflokk.ana í
Noregi og Svíaríki. Þeir hafa al-
drei átt samleið með jafnaðar-
mönnum. Þetta eru óhrekj-
.a n 1 e g a ,r s t a ð r e y n d i r, s e m
J. J. getur ekki h a g g a ð
v i ð a ð n e i n u 1 e y t i.
Og þegar svo er komið, að J. J.
situr flæktur í sinni eigin snöru,
og fæ#r ekki hreyfðan legg nje lið,
þá missir hann stjórn á skaps-
munum sínum, og í ergelsi sínu
eys hann yfir mig og nokkra fleiri
andstæðinga sína, óbót.askömmum
og brigslyrðum; sbr. Tímann 29.
f. m. •
Ekkert gétu*r sýnt betur lítil—
mensku J- J„ en þessi framkoma
hans.
Eina ályktun má þó draga af
þessum skrifum J. J. IIún er sú,
að hann ját.ar óbeint, að Fram-
sóknarflokkurinn s j e e k k i
bændaflokkuff.
Þessi játning J. J. er mikilsverð.
Ilún varpar skýru l.jósi yfir margt
í starfsemi flokksins, eða rjettaira
sagt foring.ja h.ans, á liðnum ár-
um. Hún er ennfremur gott sönn-
unargagn, til þess að leggja fram
í öð#ru máli. Það mál átti upptök
sín sumarið 1923, þegar Alþbl. bar
þá ákæru á J. J., að hann sæti á
pólitískum svikráðum við bændur.
Mjer virðist nú, ef dæm.a á eft-
ir firamkomu J. J. í máli því er
við höfum verið að deila um und-
anfarið, að Alþýðublaðið hafi haft
eitthvað til síns máls, þegar
það ákærði J. J. svona þunglega
1923. J. K.
Byitingin i Litiiauen.
Hinn 17. desbr. s.l. braust át
stjórnarbylting í Lithauen. Rr
það syðsta ríkið af smáríkjuB-
um þrenaur í Austurvegi, er
stofnuð voru eftir ófriðinn mikla.
Eftir fregnunum af byltingu
þessa#ri að dæma, munu for-
sprakkar henn.ar hafa tekið bylt-
inguna í Póllandi í vor, þá er
Pilsudski tók völdin í sínar
hendur, sjer til fyrirmynda*r. —
Herforingi sá, sem þarna tók vil
stjórnartaumunum, Plekavikius
að nafni, var .að vísu í fangelsi,
þega#r byltingin braust út, en var
leystur út um leið og liin fyr-
veí’andi landstjóm var teki*
höndum. Plekavikius gerði man*
að naftíi Smetona ,að forseta rík-
isins og ljet hann útnéfna pró-
fessor Woldema#ris að stjórnarfor”
seta og myndaði hann þá stjór*.
Var Plekavikius hugleikið eins og
Pilsudski í vor, að kom,a, á stjóra
| er skipuð væri f ormlega eftir
landslögum. Var fy*rverandi lýð-
veldisforseti látinn staðfesta mei
undirskrift sinni afsetningargeri
stjórnarinnar og útnefningu hinn-
ar nýju stjó*rnar.
Eftir fáa daga var komin fhtí
kj’rð á í höfuðborginni Kovno og
urðu yfirleitt mjög litla#r blóðs-
'úthellingar. Oljósar og ósam-
kynja fregnir í blöðunum fyi’ir
áramótirí, herma, að á nokkrur*
stöðum í landinu hafi verið gerð-
rxr samblástur móti þessari nýjn
stjórn, en engir af .andstæðing-
um hennar muni hafa látið neitt
alva*rlega til skarar skríða.
I
| Hin nýja stjórn í Lithauen tók
völdin í sínar hendnr á þann hátt
'er hjer segir:
\ Aðfiaranótt 17. des. stóð fund-
ur yfir í þinginu í Kovno. Hóp-
ur hvatlegyra hermanna, undk*
stjórn nokkurra ungra liðsfor-
ingja, snaraðist með alvæpni in«
jí þingsalinn. Tilkyntu þeir þing-
\ar ekki tvímælalaust, hvort um
krabbamein hefði verið að ræða í
þau skifti. Jafnvel með vandlegri
vefjarannsókn í smásjá er stundum
afar erfitt að átta sig á, hvað
(Niðurl.)
Jeg vona, að jeg þreyti ekki les- sje krabbamein og hvað ekki. Þess
arann, þó jeg hnýti aftan við all— vegna er svo hætt við blekkingum.
an þennan ofanritaða ameríska En sannarlega hefði m.jer þótt vænt
fróðleik nokkrum athugasemdum og um að heyra, að nú hefði andleg
bollaleggingum. krabbalækning tekist í Ameríku,
Jeg varð satt að segja fyrir tals- því mig hungrar og þyrstir eftir að
verðum vonbrigðum, þegar jeg kom geta sjeð andann sigrast á efninu
að niðurlaginu í ritgjörð Dr. Poul- út í ystu resar.
sens. Jeg var farinn að halda, að Eru þá bænalækningarnar í
hann tryði sjálfur á kraftalækning- Ameríkn engu fullkomnari en huldu
ar þær, sem Hr. Dowie og aðrir l«;kningarnar á Öxnafelli? Mjer
hrósuðu sjer af, eins og t. d. þær, finst sorglegt vegna kirkju og
að geta læknað krabbamein, garna- kristindóms, ef svo er ekki, því af
flækju, sullaveiki o. fl. með bæn og gamalli rækt við íslenska kirkju og
hugskeytum. Svo trúir hann þá svo klerka, hefði m.jer fundist það mik-
sein engu sjálfur. Jeg var farinn ið gleðiefni að sjá nýja leið opnast
að hlakka til að heyra. að krabbi til að kristna fólkið í landinu. Tákn
gæti horfið fyrir andleg áhrif. líkt og stórmerki undralækninga mundu
og sagt er að vörtur geri. T.d. las sennilega umvenda mörgum sálum
jeg nýlega um franskan lækni, sem og fylla kirkjurnar (a. m. k. vegna
fullvrðir, að sjer takist. æfínlega forvitni).
að lækna vörtur með því, að koma : Lækningar huldumannsins hafa
þeirri sannfæringu inn hjá sjúk-jekki enn getað vakið aðdáun mína,
lingnum, að vörturnar hverfi eftir ])ó bann sje orðinn áírúnaðargoð
ákveðinn tíma. Hví skyldi þá ekki margra. Jeg hefi sjálfur sjeð og tal-
mega lækna krabbamein á líkan'að við marga sjúklinga, sem leitað
hátt? Reyndar hefi jeg heyrt sögur hafa til hans, en jeg hefi þó aldrei
af slíku frá Lourdes og voru þær' orðið var við neinn lækningaárang-
hafðar eftir læknum. En hvort-Jir meiri hjá honum en oft sjest
tveggja var, að það átti að hafa fyrir tilstilli ómentaðra hómópata,
komið afar sjaldan fyrir, og svo Hinsvegar skjátlast honum engu síð
ur en þeim.
Áheitin á „Friðrik“ hafa áreið-
anlega ekki gefist eins vel og á-
heitin á dýrðlingana forðum, eftir
því sem sjá má í Biskupasögunum;
jafnvel ekki betur er bramalækn-
ingarnar hjer á árunum. Það er að
vísu góðra gjalda vert, að „Frið-
rik“ sýnist stundum geta bætt þau
'mein, sem okkur læknunum hefir
ekki tekist að bæta, En sama gat
Braminn, og það er sannarlega
i ekkert nýtt, að mönnum geti batp-
að ýmsir kvillar fyrir trú — jafn-
jvel trú á stokka og steina og ótal
hindurvitni. Slíkt hefir átt sjer
stað frá því lækningar hófust. Það
sem „Friðrik“ tekst nú, er senni-
lega að þakka því hve andatrúin
’ á mikil ítök í fólki, en það er aftur
Áð þakka því, að jafn snjallir menn
eins og Einar Kvaran skáld og
prófessor Haraldur Níelsson hafa
boðað svo duglega þá trú.
Með allri virðingu fyrir þeirra
imikla trúarvakningarstarfi, get, jeg
ekki látið vera að andæfa, þeim í
þeirra miklu aðdáun á svonefndum
dúlrænum lækningum. Jeg geri það
af því, að jeg veit, að margar sög-
ur þar að lútandi, eru afar ýktar
og mjer finst hætta á að þeir
vekji upp að nýju gamla oftrú
fólksins á úreltar lækningaaðferð-
ir, sem tíðkuðust í myrkri miðalda
og fornaldar, meðan læknavísindin
ivoru í bernsku. Og jeg geri það af að mýkja 0g graiða, en öll þau lyf
jiví, að mjer finst þeir ganga fram gera iítið til að ftýta náttúrubat-
hjá því, að vjer læknar notum ein- anum, heldur miða til þess að gera
initt að miklu levti svo margar dul- ]iðan sjúklingsins betri og um
ramar eðg andlegar lækningaað- anka, honutn vonartraust nm
ferðir, að óþarfi er a að bæta. bata. Aðalstarf okkar læknanna er,
Þegar verið er að tala um lækn-|r,ð hugga og lina sársauka —' eða
ingar fyrir hinar eða þessar að-1einu orði að hjúkra, en jafnframt
gerðir, má aldrei gleyma því, að að Vera andlegir lœknar.
mikill þorri sjúkdóma batnar af 34 er \ rauninni enginn læknir,
sjálfu sjer. Sú trú er hinsvegar alt sem ekki kann að vekja tiltrú hjá
iOf algeng, að sjúkdómur batni ekki j sjúklingnum um ba.ta og um lei*
, nema einhverra lækninga sje leitað. beita dularfullum áhrifum á sálar-
Okkur læknum nr oft þaldcað mest ]if }ians og tal1gakerfi.
fyrir það, sem vjer eigum engar! Hver sjúklingur vill að freistaí
þakkir skilið fyrir. Og hve gotLsje hins ítrasta til að flýta bata»-
scm sumum kann að þykja það, þá Um. Þó margir viti að venjulega
hygg jeg að það sje einmitt til ils i)atni einhver kvilli af sjálfu sjer,
að margir alþýðumenn halda okkur CTU flestir svo gerðir, að þeir hafa
skólagengnu læknana mikiu lærðari ekki þolinmæði til að bíða rftiw-
og hygnari en vjer erum og hahla alíku í aðgerðarleysi með sársauka
jafnframt að í lyfjabúðum vorum .og óþægindi, heldur vilja fyrir
íinnist lyf við hverjum sjúkdómi hvern mun reyna að reka fjandan*
j—í þessari skúffu við þessum sjúk- burt sem fyrst. Þcss vegna verður
dómi og í þessum skáp við hinum.;læknirinn að hefjast handa. Vm
Og þegar vjer ekki hittum á rjetta þeini lækni, sem ekki gerir }iað.
lyfíð, þá sje það af því, að við heldur gapir eins og þorskur, moð
villumst um skúffur og glös.
| höndur í vösum. Hinn á aftur vissa
| Mjer finst, að allur lýður megi lýðhylli, sem er snar í ráðum og
lvita það, sem vjer læknarnir vitum,a ráð undir hverju rifi og leggw
altof vel, að það eru aðeins sárfá ^ig allan fram. Auðvitað !(jafnfrarttt
þau lyf, sem eru óyggjandi eða því þó hann þá stund geri einhverjn.
sem næst óskeikul læknislyf. Hins-1 vitleysu í því brauki og bramli;
vegar ráðum vjer yfir fjölda ágætra frnnskt máltæki segir: sá sem r.L.rei
lyfja til að deyfa með þjáningar, til hífir gert vitleysu hcfir aldrei gert
að örfa líkamskraftana í bili og til neitt!). Af þessu leiðir ]iað, að