Ísafold - 22.03.1927, Síða 1

ílitstjórai.
Jón Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
Simi 500.
ISAFOLD
&L gangnrinn
ar 5 krónnr.
öi*.- idagi 1. júlí.
á' greiðsla og
nnheimta
* ísturstræti 8.
Sími 500.
DAGBLAÐ:MORGUNBLAÐIÐ
52. árg. 12. tbl.
Þriöjudaginn 22 mars 1927.
—
T ísafoldarprentsmiðj a h.f.
Slýfingin.
Norsk-dönsku
nnum og að ísl. muni á móti því, að
______ þeir nái frarn að ganga.‘1 .—-i Að
Prír Framsóknarmenn bera fram frv. geröardómssamning- svo stöddu verður að ætla, að þetta
í Nd„ sem fer. fram á að rtýfa arni*r nrl íc|onfj;nn-, sJe >«ishermi hjá blaðinu, því jafnvel
krónuna. j | al 1111 laieilUingar. þótt Hagalín sje fylgjandi norskum
Nýjustu herskipin.
!
þjóðernissinnum er honum ekki ætl-
Menn minnast þess* eflaust að á Um fá máI hefir ™ira veður staðið andi að fara með slíka fjarstæðu.
1 inginn í fyrra bar Try<'»vi I>ór sí8nsta hálft annað arið ‘ Noregi en A æsmgafundi, sem „Grænlands-
líallsson fram frumvarpsóskapnað’ fnimvarP það tíl Ser»ma milii fjelagið“ 1 Ósl6 hjelt kvöldið á8ur
sem, ef að lögum liefði orðið. fór Noreg8. annarsvegar ,og Svíþjóðar. en samningarnir komu fyrir stór-
v í i.i... -íi- , - Finnlands og Danmerkur hinsvegar, Þingið, v;u' Lars Eskeland einn ræðu
tram a, ao tækKa reiogiidi kron- 6 _ v. , ,
sem Mowinkel þáverandi forsætis- manna. hagði hann m. a. þessi orð
ráðherra lagði fyrir stórþingið í °g mnn kafa lagt áherslu á, því þau
fvrra. Höfðu engir á móti því að voru birt á fremstu síðu í Tidens
gera samning um gerðardóma í öll- Tegn daginn eftir, í kjarna þeim,
um deilumálum við Svía og Finna, sem þar var dreginn úr fyrirlestrin-
’en að gera slíkan samning við Dani um: „Islendingar venter at stortinget
þótti ýmsnm hin mesta fásinna og skal segja eit vaksenmanns ord, og
bárn því við, að enn ættu Norðmenn ikke berre vika undan for danske
þau deiiumál óútkljáð við Dani, sem ynskje eller lata seg dára av talemátar.
ekki væru til þess fallin, að koma Islandske blad skriv mykje om dette“
fyrir dóm er bygði á „ret og bil-' (Leturbreyting hjer).
hghed.“ — Var þars átt við viðskífti! Pað væri ekki úr vegi að spyrja,
þ.jóðanna 1814 og næsta ár á undan, hvernig Lars Eskeland les ís'lensk
unnar, og að verðfesta (þ. e. stýfa)
krómma,
Þessi óskapnaður í frumvarps-
formi fór til fjárhagsnefndar Nd.
Nefndin klofnaði. Meiri ld. (íhalds.
menn 3, Jak. M. og Kl. J.) gátu
ekki aðhylst frv„ en minni ld. (Ásg.
og II. Stef.) mæltu með frv. nokk-
uð breyttu þó. — Urðu um ]>etta
mál miklar og strangar umræður
á þinginu í fyrra, en endalok máls-
ins uröu þau, að því var við 3.
umr. vísað til stjórnarinnar með
einkum tilkallið til Grænlands o" blöð. Hann er sagður kunna íslensku
rökstuddrí dagskrái þcss itnis, <tð en(ta jiæreyja jj]ja „Tidens Tegn“ j á bók, en samt hefir honum skjöpt- ha,tar með sb)rum fallbyssui
skorað vai a. ríkisstjórnma að stuðla. jlel’ir verið ákafast í sókn geo,n ast ótrúlega er hann las. pví varla inSa- Neðst: Nýjasta lierski
að því, aö gengið lijeldist ébreytt ?erðard(<
til næsta þings.
Efst: Enskt herskip, smíðað á árunum fyrir stríð. í miðju: Kaf-
fallbyssum og hérskip, sem ætlað er til flugvjelaflutn-
herskip Breta.
>mssamningunum og enn- ( mun mega ætla þessum stórfræðara, j öllum löndum hafa orðið miklar
fremur blöð bændaflokksins. Nokkur að bann hafi vísvitandi rangíært breftingar á fjotaskipun og herskipa-
Eft.ir þessi malalo v lomuu mum vinstriblöð hafa og hallast á þessa það sem hann las.
gerð síðan stríðinu lauk, því að her-
skip þau, sem þá voru, eru nú talin
alipent þa, að þar með \æii óslcapru sveifina, þó að svo reýndist er td' Er ekki úr vegi að mælast tii þes
aður þessi úr sögunni. En s\o er úrslita kom, að flokkurinn greiddi við ýmsa þá Norðmenn, sem pðrum - , ]. Hvlee'a hafa Bret-ir fullsmíðað
ekki. Þrír Framsóknarmenn, T§ Þ„ a,jur atkvæði með samningnum; _ fremm vilja teljast íslandsvinir, að 5 g
Ásgóir og II. Stef., haia nn vakið Yerkamannaflokkarnir voru óskiftir þeir fari rjett með staðreyndi: þá
upp þennan sama óskapnað aftur, með samningunum en hægri skiftir. er þeir minnast íslauds. ov að.Jbrír
, - , p -n-r uin ao nora nain xsianus
og flytja liann i trumvarpsf<>••”*■ -----, .
Það sem farið er fram á í fr\\ inganna var Hambro stórþingsforseti, til politiskra blekkinga.
þessu, er í stuttu máli þetta: Geng- sem einnig er formaður utanríkis-1 Enda hofir sumum verið nóg boðið.
Milli stefnis og miðskips eru þrír
fallbyssuturnar og eru þrjár fallbyss-
ur í hverjum og er hver þeirra 20
metra löng. Á skipinu er aðeins einn
reykháfur. Yjelin er afarkraftmikil
og knýr skipið 23 mílur á vöku. Á
afturþiJjum^e2uv,áíJ <£r"þess—íto^ ver.j-
tvö ný orústuskip, sem heita „Nelson“
og „Rodney“ og eru það talin hin
geí'ð verið. „Nelsön“ er 215 metra ast árásum flugvjela.
langur og 1500 menn eru á honum.
isnefnd á að láta rannsaka livert málanefndarinnar, en um það hil og andmælt þessu, svo sem Mow -.
sje bið raunverulega verögildi pen- helmingur liægrimanna " fylgdi þó inekel fvrv. forsætisráðherra. Munu mikilhæfasti stjórnmálamaður Norð- ,
inga vorra í viðskiftum innan lands. Lykke stjórnarforsetá. orð þau, sem hann sagði í ræðu -inni manna hefir sýnt svo glögglega skiln-
Ekki er neitt Sagt fyrír um það. Á þinginu í fýrra var málinu nm samningana og hjer verða til- insr a afstöðu íslendinga til frænd-;
hvar eða hvernig þessi lannsókn frestað, til þess að betri tími gæfist færð
nær staðreyndunum én þjóðarinnar fyrir austan haf.
eigi fram að fara. Má geríi ráð til að athuga það. Yar það fvrir Geipur Eskelands og fjelaga hans. ^ Sk.
fyrír, að það verði erfiðleikum tilmæli andstæðinganna. Mowinkel Mowinckel segir svo (er hann hef'ir (
bundið að seg.ja fvrir, svo að 1 jet sem kunnugt er af stjórn í mars minst lauslega á starf „norrænn fje-
livergi skeiki, livert sje hið raun- í fyrra, og hugðu ýmsir nð samning- lagnnna og Grænlandsf.jelaganna“
verulega verðgildi krónunnar. Ivem- arnir mundu annað hvort verða er hafi það markmið að spilla ölluí
ur þar margt til greina, sem erfitt svæfðir eða feldir, því miklu meira samkoínulagi milli Noregs og Dan-
verður ‘ið meta hefir borið á andróðri gegn þeim en merkur) :
Fn nefndin verður að fá ein- vörnuni fyrir þá síðan. M. a. hafa' „pað var mesta raunatíð íslend- Dönum þykir fulltrúar sínir dýrir.
hverja niðurstöðu, því að hún á ýmsir sjerfræðingar í þjóðarrjetti, inga, er þeir voru háðir Noregi. -
að rannsókninni lokinni „að t'æra s\o
Ráðgjafarnefndin.
sem Nikulás Gjelsvík prófessor, Mundu íslendingar ef til vill vilja
verð krónunnar til samrænus v
j-g talið þá viðsjárverða,
1 sparnaðarhugleiðingum dönsku
: aðhyllast tillögu Gjelsvík og láta. jjjaðanna hefir það m. a. borið
Úr Búnaíarskírslum.
Hjer í blaðinu hefir áður verið
stuttlega skýrt frá því, hve mörgum
dagsverkum var varið til jarðabóta
á landinu árið 1924. En lijer skal
gerð glöggvari grein fyrir þessu
máli, samkvivmt upplýsingum f
hiínaðarslcýrslunum.
Rcekfað land.
\ Samkvæmt lögum frá 3. nóv. 1915
átti að mæla öll tún á landinu utan
kaupstaða, og átti því verki að vera
11 l'ikið 1920. En þegar búnaöarskýrsl-
niðurstöðu þeir.rar rannsóknar“. Hínn 22.-23. f. m. voru samning- geröaruom ijaiia um, nvaoa r.]en góma> að daask-íslenska ráðgjafar- voru samcjal. fyrir árið 1924?
eins og segir í 3. gr. frv. Þarna á arnir ræddir í stórþinginu og laúk Noregskonungur hafi liaft til þess nefndin væri óþarflega dýr fyrir rík- vanta8i enn raælingar úr 7 hrepp-
svo að halda genginu föstu - að svo, að þeir voru samþyktir með^að kúga íslenska Iy8veldi8 til blyðm i?gjóð þeirra. í „Börsen“ 8. febr., er ,m að öllu leyti ór 17 breppum
miklum meiri hluta, 92 atkv. gegn við sig 1264? (Gjelsvik protessor *þag jafnvel clregið í efa, að nefnd nokkru levti Um tún í
. 1 -t . 1 1 M 1 1 Þ* A1 1, i n Kn. nó f f nl n 1 A O A .. . . . . v
stýfa.
Eins
tilætlúnin su,
og sjá má á þessu, er ekki 53. Minnihlutinn var: bændaflokkur- hefir nýlega bent á þá sáttaleið, að ( þessi sje nauðsynleg — en hlutverk1lireppUm llefir verið farig eftir
að stýfa krónuna í inn allur, og 30 þingmenn af hægn Kílarfriðurinn og rjettmæti þess s(‘m ^ hennar er, sem kunnugt er, að sía búnaðarskvrslum o" eru öll tún á
_ . (1 • /1 1 -i • I * t ,V" 1 - 1..L! ÞI _ _ ■\T nvill .1 / . <«< _ . . .... . . . n / ! * s
bví verði, sem hún nú er í. Fyrst og frjálslyndum vinstri, auk annars' gerðist í viðskiftum Norðmanna og(Um> að lög frá Alþingi og lög frá. landinu talin 22 867 hektarar, en
í sam-' fulltrúa úr ,det radikale folkeparti,1 . Dana 1814 verði lagt í gerð nú). Pað. Ríkisþinginu danska rekist eigi á,
i kálgarðar 493 hektarar.
á að fœra verð krónunnar ( _ ......
ræml við þú niðurstöðu, sem rann- Olav Moe.---------- jer sem sje svo sorglega mikil þj°ð- komi hvergi í bág hver við önnur. |
Gengisnefnd lætur fram! í lokahríðinni gegn samningunu^v ernisleg síngirm í lnnum „norræna“ j skal enginn dómur á það lagðnri Jarðabœtur.
Hvar krónan' „otuðu andstæðingarnir mjög afstöðu nndirróðri. íslendingar kveinka sjer hjer En hitt mun mönnum þykjaj Meö iarðræktarlögun
veit víst íslendinga íundirróðrinum, og á þamýríð honum. (Island reagerer motlnw fróðlegt að sjá, að kostnaður við ,
liátt sem telja verður vítaverðan. — Á norræna „interparlamentariska“ nefndina) þau árin, sem hún heldur
sókn sú, er
fara, leiðir í ljós.
verður stýfð að lokum
enginn.
Engum get-um skal að því leitt Mun það mála sannast, nð vjer
höf- fundinum í sumar, hjelt forsætisrað
íjer, livað Alþingi gerir viö frum- um lítið sem ekkert lagt til þessa berra íslands t.eðu á Dy-d g
,-arpsóskapnað þenna nú. jmáls, hvorki með, eða móti, en sýnt (beind: ^ máH sínu r Jvær Jttir: nly
hj
v
skilvrðislaus viðurkenning
fullkomið hlutleysi svo sem vera har, j °S
' lneðt allur almenningur og íslensk j frauikomu Dana, og yfirlysing - sem
Frú Dóra Sigurðsson hefir fengið blöð. Samt sem áður leyfa andstæo- groinih^n. \<u biint til Nore^
kemiarastöðu við hljómleikaskólanii < ingar samningsins sjer að segja, að að slendingai \ildu \oia
Höfn (Musikkonservatoriet). Har-, íslendingár sjeu algerlega mótfallnir Þ.íoða
aldur Sigurðifson hefir sem kunnugt samningunum. . pannig leggur blaðið
er, haft þar kenslustörf um nokkur „Fremtiden“ í Skien, Gttðmundi
ár. —
i Hngalín þau orð í munn í viðtali
j við hann, 9. f. m. að „mjög almen.i
andúð sje á íslandi gegn samning-
pessi orð Mowinckels stórþingsfor-
sota munu vera í betra samræmi við
staðreyndirnar en gaspur það, sem
minst hefir verið á hjer nð framan
og er það vel farið, að einn hinn
fund sinn í Danmörku, hefir verið.
jaroræKtanogunum, er gengtt
i gildi 1. júlí 1923 er Búnaðarfje-
laginu falin umsjón með fram-
kvæmd beirra ræktunarmála, sem
betta 14—17 þús. kr.. eftir því sem
piiui it- r v |an eða stvrkur er veittur til ur
„Börsen“ tilfærir úr ríkisreikninguu-
a um. En þegar nefndarmennirnir hafa
komið hingað, hefir kostnaður af för
nln þeirra verið yfir 20 þús. kr. og
jafnvel á 4. tug þúsnnda. Eitt árið
kostaði ferðin ríkissjóðinn danska 38
þús. kr.
ríkissjóði. Greiðir ríkissjóðnr alt
að ’.h kostnaðar við að gera
áluirðarhús og safnþrær, kostn-
aðar við túnabætur og Vr, kostnað-
ar við iiýja matjnrtagarða. Leigu-
liðar á þjóðjörðum og kirkjujörð
um mega og vinna af sjer landskuld
með jarðabótum, en þær jarðabæt-
ur njóta eigi styrks af opinberu fje.
Vegna alls þessa eru jarðabóta-