Ísafold - 22.03.1927, Blaðsíða 3

I S A P 0 L »
Framtíð útgerðarinnar.
Er saltfisksverkunin að verða úrelt verkunaraðferð?
Hvert er framtíðarskipulag íslensku fiskiveiðanna.
mn að Fiskifjelagið tæki að sjer
-forgöngn í því máli. i
|
Björgunarskip í Faxaflóa. j
Kr. B. mintist á í þessu sambandi,'
:að hann hefði leitað til iandsstjóm-1
arinnar nm >að, að hún gerði út vica!
skipið Hermóð, sem bjðrgunarskip1
fyrir báta í Faxaflóa um vertíðina. i
— Landsstjórnin kvaðst eigi
hafil f->e að leggja í þann
kostnað. En Óskar Halldórsson benti
•b að hægt mundi að koma þess
r . " anð'eldari og ódýrari hátt. vjg kaffidrykkju. — Við fórum að
■ '!"rnin Þ-'lftÍ annað en spjalla um daginn og veginn eins og
semja Vlð einhvern útgerðarmann, er l'
hefði línuveiðara, - ■ gengUr’
Viðtal við Kristján Bergsson.
Rœktunarsjóður. Þrír þm. í Nd.
einkum leggja stund á að veiða bera fram þál. till. um að breyta
flatfisk. Nú er þeim veiðum lítið reglugerð ræktunarsjóðsins þannig,
sem ekkert sinnt; því lítið fæst fyrir að lán til rafmagnsstöðva í sveit-
þess háttar afla. Stunda mætti þær um megi veita til 20' ára og alt að
veiðar að sumrinu á smábátum, með 3/. virðingarverðs stöðvanna.
mjög litlum útgerðarkostnaði. j Frióun hreindýra, Tveir þm í
— En er markaður í nálægum j?c] bera fram frv. um að hreindýr
londum fyrir afla okkar ósaltaðanl Kkuli alfriSuð til 1. jan. 1935, og
— pað er ekki meining mín, segir varðar 100—400 kr. sekt að drepa
Kr. B., þó fiskimenn seldu hann ej]j c]ýr. Friðunarlögin gömlu voru
út runnin 1. jan. 1926.
ferskan í land. par gætu fiskkaup-
Hjerna um daginn hitti jeg Krist- armál vort í svipinn. Öflun nýrra menn kept um að bjóða j hann. _
11 ján Bergsson, Fiskifjelagsforseta, inni markaða fyrir framleiðsluvörur vorar. Mikill hluti þorsks og lipsa yrði salt-'j,
hjá Rosenberg, um miðaftansleytið,
um saltfisksverð og sjáv-
tæki að • ,.Um >aS> að ha*n arútveg.
'þyrfti að 1-Tl h‘thl^lnarsfðrf ef a Pað er ekki ðalgengt, að saltfisks-
nú mófri . h f'til ‘ Þeirra hetoi verðið berlst f tal um þessar mur.d-
U m°Lokutæki loftskejda og væru •
lafngóð skip - - - " ir’
Söltunin úrelt verkunaraðferð.
aður eftir sem áður. Saltfisksstöðvar
°g Hermóður.
Milliþinganefnd í sjávarút-
söluaðferðir, markaðir og sitt
i hvað annað. En Kristján er ný
kominn frá útlöndum og hitti m. a.
i frændur vora Norðmenn.
var um,
Talaði Kr.1
, í Noregi.
— Pjer hafið vitanlega hitt „col-
lega“ yðar, fiskimálastjórann í
Bergen t
— Já; auðvitað fór jeg ekki svo
frá Bergen, að jeg hitti hann ekki,
vegsmálum.
Læsta mál á dagskrá
-Jstand sjávarútvegsins.
B. um það mál, og gat þess, að
komið hefði til orða að skipa milli-
Þinganefnd til þess að athuga ýmis-
le??t er að sjávarútveg lýtur. Taldi
forseti að eigi mundi vanþörf á slíku,
Því víst væri um að bæta þyrfti °" Þ“ var viðstaðan þar ekki nema
margt til þess að koma sjávarútveg-!1K)klirir klukkutímar, og íslenss.i
inum á tryggan grundvöll. ] fishiveiðalögin frá 1922, komu þi?-
Umræður um þetta mál voru lamr- iar fli umræðu. En þau eru Norð-
ar- — í þær spunnust m. a. till monnum altaf þyrnir í augum; þó
þær um breytta verkunaraðferð o fl ; Þau síeu 1 aðaldráttunum snió' .
-er minst er hjer í blaðinu í við í f'ftir norshum fiskiveiðalögun., sem
tali við Kristján Bergsson. r>'_______ eru 1 "ibli norðan til í Noregi.
till.
\orn samþ., önnur að skora á
Alþ. að skipa milliþinganefnd, hin um
*ð fundurinn kysi 5 manna nefnd
td að athuga þessi mál. Báðar samþ.
Nefndin kosin.
Sparnaöarmennirnir.
EivlasaJa, á tilbúnum áburði. Tr.
ber fram sama frv. um þetta
efni og það er sþ. var í Nd. í fyrra
— Hvað sem gert kann að vera.myndu kaupa mlklnn fisk til söltun- nema ]ivag ] ])að er bætt flutnings-
í bili, segir Kr. B„ þá er jeg full-! al*: par yrði fiskurinn hausaður hlunnindum, sem voru í frv. er það
viss um hvert stefnir í framtíðinni. j£lattur 1 fl.Í°tvirkum vjelum. Myndu kom fyrgt fyrir þingið
Söltun matmæla er að verða úrelt i7,11 spnia lnikt‘1 vinnu. j Fasteignamat. H. Stef. ber fram
En fiskur sá, sem hagkvæmastur „ '
’ ... frv- uui ao samrýma betur en aður
væri til þess, yrði sendur í ís til „ . , ..x 0 -
r ’ ‘ fasteignamatio. segir svo x grem-
útlanda. . argerð: Þegar frummatinu var lok-
Einn af aðalkostum þessa fyrir-1 , „ , . -
. íð þotti axxglxost að osamræmi væn
h I
verkunaraðferð. — peim fækkar óð-
! fluga, sem vilja gera sjer saltan
v komulags er sá, að með þsssu móíi! . , .v „.
° svo mikið að matið væri ovrounandx
'mat að góðu. — Almenningur heimt-
ar nýmeti.
Hvernig fara pjóðverjar að með _ ______
togaraflota sinn? útgerð þeirra | Smtu þeir sem veiðar stunda tom- j ^ ^ ^ byggjft , ^
stendur með blóma, þó saltfisksverð-,lst af me mi 1 nunna 16 s urs 36 i eigaaskattinn. Við næsta mat horfir
ið sje þetta lágt. peir senda fisk|en llu’ 111 en ' engJU a tl |til hins sama, að óbrejtttri tilhögun
í ís suður um alla álfu, hafa nið- ] lor"a‘nn •1f no 11111 OÍ? þeir 'æniu kIeð fry. er stungið upp á þeirri
ursuðuverksmiðjur og þvíumlíkt. pað me ann 1 an ‘
,, * , - ., , •, pað er ekki altaf svo, að saman
er utgerð þeirra vitanlega mikill y ’
fa-ri, að góðir aflamenn sjeu einnig
vel til, þess færir að hafa mikið fje
með liöndum.
styrkur, að framleiðslukostnaður
þeirra er lágur — mun lægri en hjá
okkur.
Útflutningur Dana.
tilhögun að matið verði rjettlátari
skattstofn að byggja á.
Stjórnarskráin. Tr. Þ. ber fram
„jfrv. um a.ð hi*eyta stjórnarskránni
Nú er það svo, að maður sem gerir aðeins l)anniB> að verði
út 30—40 hestafla mótorbát, þarf 60
liáð annaðhvort ár.
ITalldór Steinsson her fi*am brtt.
Danir eru óðum að bæta fiskversl- _70 þús. kr. rekstursf je í byrjun hvers
un sína við Englendinga. Peir hafa árs, til þess að geta borgað útgerðar- við fn'*' stjórnarinnar og er þar
daglegan fiskmarkað í Esbjerg. par j kosinað; en aflinn selst ekki fyr svo ákveðið, að landskjör skuli falla
Annars finst mjer Norðmenn altaf
eiga illt með að átta sig á því, að
Island sje ekki norsk nýlenda.
Saltfisksverðið.
Hvernig farnast útgerð Nore-
manna iim bessnjy mnndir ? —-——r.
— Útgerð Norðmanna á við mikla
erfiðleika að stríða, ekki síður en
útgerð okkar Islendinga. Norðmeun
, | telja okkur vera sína erfiðustu
1 byrjun þings átu þeir sig sam- keppinauta á saltfisksmarkaðinum. -—
sin Tryggvi pórhallsson og Magnús Fiskverðið er nú svo lágt, að þeir
Torfason. Hefir síðan verið fóst- elga erfitt uppdráttar.
hræðralag á milli þcirra. .,8ækj.r,t1 Eftir þvi, sem jeg best veit, segir
sjer um líkir,“ segir gamall máls- Kr. B., var verð á saltfiski suður
er fiskurinn keyptur úr bátum og1 en seint 0g síðar meir -
skútum. Danir þekkja hvers virði1 ekki fyrri ell að ári liðnu.
stundum
það er, að fara lireinlega með vöru
sína. peir „pakka“ fiskinum í nýja
kassa og senda hann í þeim til Eng-
Eins myndu fiskafurðirnar notast
mun betur en nú. I nánd við aðal-
hafnirnar myndi rísa ýms iðnaður »
lánds. Peir nota ekki sömu kassana sambandi við útveginn, sem enn er
nema einu sinni. Peir vita hvers virði" hjer ]itt þektur eða f bernsku, nið-
það er að hafa alt fínt og fágað, er | ---
, j........., . __ ^..iiiLniun yao ymislegt það úr fiskaflanum, sem nú
er eitthvað annað t. d. með sildina! fer for°*örðum.
! °
okkar. Tunnunum stundum velt í for
iháttur. Rætist það og hjer.
á Spáni síðastliðið ár um 30% fyrir
Báðir þykjast þeir vera sp»rnað- neðan verðlag á tilsvarandi matvöru.
.armenn fyr.ir landsins hönd, og fegra • Verður eigi annað af því ráðið, en
•samband sitt með því. En hvernig! Spánverjar sjeu orðnir leiðari á
fara þeir svo að? Ut, af frv., sem; saltfiskinum en þeir hafa verið. —
fram er komið frá nefnd í þinginu, | Petta lága verðlag ætti að auka
•og eigi fer fram á annað en það, aðjsöluna og gerir það e. t. v. eitthvað.
ákveða að stjórn íslands megi ábyrgj- En það er eftirtektarvert, að sala»i
ast lán fyrir landið, eða aðal pen- gengur ekki eins greiðlega og búast
ingastofnun þess, eins og gert hefir mætti við, þegar verðið á fiskinum
■verið að undanförnu og sjálfsagt er, er orðið tiltölulega lægra en á ann-
rísa þessir frægu samherjar upp og
tevgja það mál svo, að umræður um
það standa í tvo daga. Með þessu
hafa þeir verið svo trúir „sparnað-
arhugsjón‘ ‘ sinni, að þeir hafa ekki
•einungis aukið að óþörfu tveggja daga
Alþingiskostnað, heldur hafa þeir
■einnig með því tafið nefndarstörf í
Þinginu að miklum mun, og þar með
ankið enn meir Alþingiskostnaðiur.
~~ fyrir utan það, hvað það kos.ar
að prenta í þingtíðindunum allun
vaðal þeirra. pað verða 5—6 þús. kr.
svo, eftir alt saman, getur M.
T. ekki greitt atkvæði um þetta mál,
5em bann hefir mest fjargviðrast út
-af! —
Peir tala mest um sparnað, sem
hvorki nafa heyrt hann nje sjeð!
ari matvöru.
Suður-Ameríka.
— En það eru fleiri lönd til en
Spánn. Og hvers mun vera að vænta
af liinum margþráða og háttlofaða
Suður-Ameríku markaði f
— Menn gera sjer það til dægra-
styttingar að tala um markað
Suður-Ameríku, segir Kr. B. En
|áir gera sjer grein fyrir þv{, hve
áður en þær fara í skipin.
Framtíðin hjer.
En framtíðarfyrirkomulagið á út-
gerðinni hjer verður að vera á þessa
leið:
Mikill hluti aflans sendur frystur
eða kældur til útlanda. Yið getum eigi
látið okkur nægja með vikulegar
ferðir. Við þurfum daglegar ferðir
lijeðan á helstu markaðsstaði Ev-
rópu.
Útgerðarmenn smærri og stærri
verða að koma fiskinnm nýjum á
útflutningsliafnirnar hjer. þær yrðu
einar 3—4 fyrir utan Reykjavík. —
par seldu þeir fiskinn jafn óðurn
og hann veiddist, til þeirra sem sæi
um að koma honum a markað ná-
grannalandanna, tilreiddan eins og
best hentaði fyrir mismunandi mark-
aði, mismunandi smekk þjóðanna.
Á útflutningshafnirnar kærnu skip-
in smá og stór með afla sinn, eft-
ir fárra daga, útivist. — Fiskurinn
vrði seldur ósaltaður, til fiskkaup-
1 manna.
Margt ynnist við það fyrirkomulag
frá því sem nú er. Spara mætti
úr sögunni og Alþ. skipað 36 þjóð-
kjörnum þm., kosnum til 6 ára. A
þetta að gilda frá 1. júlí 1928.
Barnafrœðsla. Tveir þm. í Nd.
bera. fram frv. um brt. á 1. um
fræðslu barna þannig að tveir eða
fleiri bvpppav wti cfeugijS ■■nn'nii
'tnw-su.oianTerað um eitt ar í senn.
laitgan tíma það tæki, að vinna mark-1 vimuiafi á skipunum til helminga.
að þar fyrir íslenskan fisk — enda f staðinn fyrir að við höfum nú 28—
þótt, ötullega væri að því unnið 30 menn á hverjum togara á salt-
hvað þá þegar að mestu er látið
sitja við orðin tóm. pó byrjað væri
fyrir alvöru, menn sendir þangað
suður eftir, til þess að vinna að
þessu máli, þá myndi að miniu
liyggju enginn árangur sjást fyrn
en eftir 3—4 ár, og eftir 10 ár myndu
menn geta búist við, að þangað seld-
ist fiskur svo um munaði.
— Já; en eitthvað þarf að aðhafr
ast. Hjer er um að ræða eitt þýð-
ingarmesta og vandasamasta velferð-
fisksvertíð, þyrftum við ekki að hafa
fleiri menn en pjóðverjar og Eng-
lendingar hafa á sínum skipum,
þetta 10—12 menn. Auk þess spar-
aðist tíminn og aukakostnaðurinn
seni nú fer í Englandsferðir togar-
anna. Nú fer alt að % útgerðar-
tímans í þær ferðir, meðan veitt er
ef skólanefndir komi sjer saman
nm það og fræðslumálastjóri leyfir.
Útflutningsgjald. Jónas Jónsson
ber fram frv. um það, að landbún-
aðarafurðir, liverju nafni sem nefn-
ast, skuli undanþegnar útflntnings-
gjaldi.
Varðskipin, Fjárbagsn. Bd. hefir
þríklofnað í málinu og ber J. J.
fram sjerstakt nál. Er ]>að mjög
með hans marki. Þar segir t. d.:
„Mjög hættulegt væri, ef á varð-
skipum ríkissjóðs festust yfirmenn,
sem ekki væru nógu óháðir íslensk-
um útgerðarmönnum. Ekkert væri
eðlilegra, en að útgerðarmenn, sem
búist, gahu við, að skip þeirra yrðu
í landhelgi, reyndu, með vinboðnm
og veislufagnaði að draga yfirmenn
skipanna inn í góðkunningsskap,
sem lamaði árvekni vfirmannanna.
Vafalaust mundi það ekki þylcja
formleg átylla til að skifta um vf-
irmenn á varðskipum landsins, þó
að þeir tengdu veislu- og vináttu-
bönd við eigendur og aðstandendur
brotlegra skipa.“ Leggur J. J. svo
til að málið verði afgr. með rökst.
dagskrá.
Jámbrautin, Samgöngumála-
nefnd Nd. hefir nú skilað áliti sínu
í ]iví máli, og leggur hún tit, eftir
rajög nákvæma yfirvegun, að frv.
verði samþ. Sú eina aðalbreyting.
Nýbýli. J. Bald ber fram frv. sem nefndin vill gera á frv. er, að
um að stjórnin skuli leita samninga verði ekki byrjað á lagningn járn-
Nú hami er þá svona þessi Fiski-
fjelagsforseti, hann er ekki smeykm*
við að horfast í augu við framtíðina,
hugsaði jeg, að ræðunni lokinni.
Við spjölluðum síðan nokkra
stund um m. a. frystihúsið mikla
hjerna á hafnarbakkanum og fisk-
markaðinn, þar sem fiskur úr togur-
um, línuveiðurum, bátum og flevtum
er seldur til að sendast með flutn-
ingaskipum samdægurs til útlanda.
par sem öllu ægir saman, togarafiski
í tonnatali og grásleppum sunnan úr
Skerjafirði, og alt fer í Enskinu,
Frakkann og pjóðverjann, og Spán-
verjann, ef ekki vill betur til.
Verður þetta ekki um það leyti,
segi jeg við Kristján, sem farþegnr
hætta að fara sjóleiðina, allir taka
loftleiðina með „flugunum“ hans dr.
Alexanders ?
Nei — segir Kristján. petta
fvrirkomulag, sem jeg hefi hjer bent
á, er ekki langt undan landi. pað
er a. m. k. ekki lengra þangað, en
til Suður-Ameríku.
N.
Alþingi
við landeigendm* og ábúendur í brautar 1. maí 1929 og henni hald-
Ölfushreppi og Holtalireppi um að ið áfram með hæfilegum hraða,
selja, eða láta af liendi land með- eða stöðvist verkið á 1. eða 2. ári,
frarn þjóðveginum, er nægi handa þá falli sjerleyfið úr gildi í árslok
25 nýbýliun í hvorum hreppi. Er 1931 og unnin mannvirki verði þá
stjórninni gefin heimild til að taka eign ríliisins án endurgjalds. A
um nmn meira en nú tíðkast inni á'alt að 1200 þús. kr. lán til þessa hinn bóginn vill n. ekki heimta
fjörðum og vogum. par myndu menn fyrirtækis. 'gcymslufje af sjerleyfisliafa til
Auk þess væri hægt að fiska. mikl-