Ísafold - 20.06.1927, Blaðsíða 3

p
I S A F 0 L D
Sendiherra Norðmanna í Kaupmannahöfn
heimsækir stjórn Islands.
Sendiherra Norðmanna í Kaup-
m.li. H. E. Huitfeldt og frú lians
konau hingað með Lyru í gær-
Lvöldi. í fylgd með þeim er Jó-
hannessen skrifstofustjóri í utan-
ríkisráðuneýtinu norska og Remm-
ing kapteinn starfsmaður í versi-
unarráðunev tinu.
Sendiherra Norðmanna í Höfn
hefir umboð frá stjórn sinni til
konungs Danmerkur og Islands
og hefir hann því ástæðu til þess
að heimsækja hina íslensku stjórn.
Þetta mun vera í fyrsta sinni, sem
stjórnin hjer fær slíka heimsókn
sem þessa.
Sendiherran ætlar að vera hjer
hál f smánaðartíma.

Vihan sem leið.
Innlent.
Tíðarfar. í vikunni sem leið vr-.r
veður þurt og kyrt framan af. A
miðviltudag tók að hvessa af
austri og á fimtud. var austan
hvassviðri um alt land (rok á Suð-
Urlandi). Byrjaði að rigna á fimtu
daginn og hefir rignt meira eða
minna síðan á Suðurl. og Aust-
fjöxðum, lítið eitt á Norðurlandi,
en varla teljandi á Yesturl.'.ndi.
Stórstúkuþingi var slitið í vilc-
Unni. Var það fjölmennara en
Uokkru sinni áður. Bindindisstarf-
sefflin í landinu er að eflast, og
drykkjuskapur fer minltandi,' a.
m. k. hjer í höfuðstaðnum. Hjer
bar meira á ölvun manna, meða.n
var algert vínbann, en nú er. —
Fyrir menn þá, sem vilja sjá hið
rjetta í þessum málum, er hjer
fullgild sönnun fyrir því, að eftir
því sem lögin eru strangari í þess-
um efnitm, er hættara við spill-
ingunni.
Nú þegar stórstúkan getur
glaðst vfir auknum bindindis-
áhuga í landinn, er það undarlegt
uð hún skuli setja bannalagaæðið
jafn hátt, og hún gerir með tillögu
þeirri, að framkvæmdanefnd eigi
að leggja kapp á, að í stjórnar-
skrána verði tekið upp ákvæði ura
að á íslandi skuli vera algert
áfengisbann.
Því ekki að læra af reynslunni,
gera nú greinarmun á bindindi
og banni, og leggja eindregna al-
úð við bindindisstarfsemina, en
láta bannhugmyndina eiga sig.
Þegar litið er til Spánarsamn-
inganna, og útgerðarinnar, er það
augljóst, að þeir fulltrúar s ór-
stúkuþings er samþykkja þessa
stjórnarskrártillögu, gera sjer ekki
far um að glæða ábyrgðartilfinn-
ingu sína.
dæmi eru til þess, að verkafólk
sem til Siglufjarðar flykkist, ber
stundum sáralítið úr býtum. Það
liangir þar atvinnulítið mestan
liluta sumarsins, á meðan fólks-
fæðin sverfur svo að í öðrnm hjer-
uðum, að til vandræða horfir.
! Þetta er öfngstreymi hið me .tn.
’ Atvinnuleysi hvar og hvenær sem
er, er þjóðartjón. En atvinnuleysi
um hásumarið er allra verst. Við-
vörun hins norðlenska samban s r r
( V I
því rjettmæt — og kæmi að gagni,1
ef verkafólk sinti frekar tilboðum
um kaupavinnu eða við aðra at-j
vinnu fyrir vikið, heldur en að
flyklcjast sem fyrri að hinu sigl-1
firska „lotteríi.‘ ‘
Pyrir reykvíkska jafnaðaimanna.
forkólfa er aðvörunin eftirbrevtn-
j
isverð, því þeir leggja sem kunn-(
ugt er enga stund á, að hafa. vit,
fyrir fólki, að koma ekki hingað
til bæjarins nema það hafi von um
atvinnu. „Leiðtogum“ Alþbl. svíð-
ur ekki atvinnuleysið hjer. Þeir
gráta sem kunnugt er „þurrum
tárum“ þó atvinnuleysi dynji hjer
yfir. Þegar eymd þjaltar verka-
fólki, eiga „leiðtogarnir“ hægra
með en ella að sá fræjtim sund-
rungar og stjettarígs.
öðrum verkefnum en þeim, sem
bíða á hinni fólksmörgu embætta-
braut, verður stúdentafjöldinn
þjóðarböl.
A nýafstöðnn kennaraþingi mint-
ist Asgeir Asgeirsson á þetta mál.
Sagði hann hvergi meiri aðsókn
að stiidentaprófi en í Vestur-
heimi. Þar væru menn ánægðir
yfir stúdentafjöldanum, því þar
skiftust stúdentarnir að aflokr.u
prófi inn á öll svið atvinnuveg-
anna.
Aðstreymi fólks til Siglufjarðar
var gert, að umtalsefni í Alþýðu-
blaðinu í vikunni sem leið. Þar
var ávarp frá verkalýðssambandi
Nórðurlands þess efuis, að vara
verkafólk við því, að þyrpast
um of til Siguf jarðar. •
f ávarpinu er sagt, að atvinnu-
rekendur þar nyrðra ætli að nota
sjer af því, hve margt fólk flykk-
ist þangað, og knýja fram kaup-
lækkun vegna þe.ss, hve margir
verða um liituná. Þetta er vitan-
lega ekki annað en rugl og heila-
spuni.
En hugsunin sem liggnr á bak
við aðvörun þessa frá verkalýðs-
sambandi Norðurlands er samt
eftirtektarverð.
Það er alkunnugt, að mörg
mun síðar sagt frá afdrifum þeirra
«og annara Iiertekinna manna.
Rán eystra.
5. júlí komu tvö tyrknesk her-
skip crá Algier til Hv dsness í
Lóni. Fóru Tyrkir þar á land og
ræntu öllu fjemætu, en alt, f5)1:
var í seli. Um morguninn sáust
þau frá Papey og sigldu inn á
Berufjörð. Þar á firðinum hittu
J>au 4 menn danska á báti og her-
'ióku þá. Hjá Berunesi vörpuðu
skipin akkernm. Voru þá þegar
sendir bátar að Djúpavogi. Tóku
Jieir kaupskipið og slógu hring nm
búðirnar meðan allir voru í svefni,
«og hertóku þar 14 Daiþ og 1 fs-
lending og komst enginn undan.
Hftir það fóru Tyrkír „svo sem
grenjandi ljón“ heim að Búlands-
nesi. Þar tóku þeir Qutcorin Halls-
son, bónda, þrjár kerlingar, eina
stúlku og unglingspilt Jón Ás-
bjarriarson að nafni (aðrir nefna
hann Þorbjörn), sex vergangs-
menn og hjón þar í hjáleigunni.
Var fólkið rekið til Djúpavogs,
•eins og fjenaður, og flutt um borð.
Nú hjeldu Tyrkir heim að
prestsetrinu Hálsi. Voru þar allir
í seli, en þeir leituðu uppi selið og
tóku þar prestshjónin, Jón Þor-
varð'sson og Katrínu Þorláksdottur
og 9 nienn aðra. Ráku þeir það folk
á undan sjer inn að Berufirði. Þar
voru allir flúnir upp í Breiðdal.
Stúdentspróf stendur nú yfir i
Mentaskólanum. Undir það ■
nú 56. Er angljóst að liorfir til
lireinna vandræða, ef stúdentar
vorir halda uppteknum hætti og
lirúgast inn á embættabrautina.
Hjer er ekki hægt að þverfóta
fyrir lögfræðingum og í lækna-
cleild voru um 60 nem. í vetur.
Iljeraðslæknar á landinu alls 48.
Auðsjeð, að frá sjónarmiði almenn-
ings er betnr varið fje í margt
annað en að halda við svo fjöl
mennri læknadeild sem nii.
Hjer er stndentafjöldinn mörg-
um áhyggjuefni. Er það fljótt á
litið hrein bábilja, að amast við
því, að sem flestir get.i fengið
hina, almennu mentun stúdents-
prófs. En ef eigi tekst að beina
hug hinna ungu mentamanna að
Það er til marks um hve felmtr-
aðir menn hafa verið, að Bjarni
bóndi í Berunesi sendi tvo menn
j^f'tornðí,
Þjóðbúningur karla. Nokkrir
þjóðræknir menn hjer í bæ, hafa
gengist fyrir því, að karlmenn
tælti upp þjóðbúning, í líkingu
við búning fornmanna. Ætla þeir
að berjast fvrir því, að sem flestir
verði í slíkum búningum á Alþing-
ishátíðinni 1930. Um 20 menn hjcr
í bæ liafa nú fengið sjer þessa
búninga og sýndu þeir sig í þeim
í fyrsta skifti hinn 17. júní. Varð
mönnum starsýnt á þá og þóttu
búningarnir fallegir. Þeir eru að
vísu ekki alveg eins og búningur
fornmanna var, en sá biiningur er
þó lagður til grundvallar, en lion-
um breytt eins og listamenn ímynda
sjer að kröfur tímans mundu hafa
breytt lionum, ef hann liefði aldrei
lagst niður. Fornmannabúningur
var t. d. fleginn í hálsinn, en þessi
búningur er með standkraga og má
hann vera baldýraður. Klæðnaðir
þeir, sem gerðir hafa verið, kosta
frá 1-30—300 krónur. Liggur verð-
munurinn að mestu leyti í því,
livað menn vilja hafa þá skraut-
lega, hve dýrar spennur og belti
menn kaupa.Flesta búningana lief-
ir Kristinn Jónsson klæðskeri
saumað, en Björn Björnsson gull-
smiður og' Finnur Jónsson hafa
gert sylgjurnar og beltisskildi. —
Flestir búningarnir eru gerðir úr
klæði en nokkrir úr íslenskum
dúktun. -—• Marg-ir hafa þegar
pantað sjer búninga, eða eigi
færri en hinir, sem þegar liafa
fengið þá. Og utari af landi, sjer-
staklega frá Vestmannaeyjum,
jiafa borist fyrirspnrnir um það
hvað búningarnir kosti og kve
jfljótt muni hægt að fullgera þá.
jAnnars ætti það að vera leikandi
hægt að sauma búningana heima,
þegar snið er fengið af þeim, og
ætti það að vera högum yngis-
| meyjum metnaðarsök að skreyta
búningana, aðallega kraga, belti
og liúfur, á sem fegurstan liátt
með baldýringum, eins og liefðar-
meyjar gerðu í fornöld.
i Landspítalinn. Hingað eru komn-
ar 12 hjúkrunarkonur frá Noregi,
Danmörlt, Svíþjóð og Finnlandi á
árlegt sambandsþing- norrænna
hjúkrunarkvenna. Á fundunum
hefir Landspítalamálið verið rætt,
meðal annars. Er það vilji stjórnar
sambandsiris, að hjúkrunarkenslu
verði komið á fót í sambandi við
spítalann og taki hjúkrunarnámið
þrjú ár, eins og í hinum öðrum
Norðurlöndum.Ennfremnr að sjer-
stök yfirhjúkrunarkona verði skip '
uð áður en spítalinn tekur til
starfa. Á hún að sigla til þess að
kynna sjer sem best starf yfiv-
hjúkrunarkvenna og hefir sam-
bandið boðist til að liðsinna henni
á allan hátt, jafnvel með ferða-
styrlt. — í gær hjeldu konur hjer
í bæ og víðar um land hátíðlegau
ÍLandspítalasjóðsdaginn, og söfnuðu
fje til spítalans. Vantar nú ekki
nema herslumuninn, að spitalinn
verði fullgerður, þrátt fyrir það
þótt, „Framsókn“ berðist á móti
jhonuin með hnúum og hnefum á
síðasta þingi. „Fjelag íslenskra
hjúkrunarkvenna' ‘ og stjórn Land-
spítal.asjóðsins hafa í sameiningn
sent út kröftugt áskorunarskjal
til kjósenda út um alt land, uu
’ að fá ákveðnar yfirlýsingar þing-
i mannaefna um afstöðu þeirra tii
Landspítalamálsins, og a.ð kjósa -
ekki aðra en þá, sem ern því fylg.j
andi að spítalinn komist sem fyrst
|UPP' _
í fyrradag, á afmæli Jóns Sig-
urðssonar forseta, liófst hjer í
Reykjavílc Afreksmerkjamót í. S.
Tyrkir skildu þar eftir prests-
hjónin og fleiri, sem uppgefnir
voru, en hinir voru reknir til Beru
ness. Þangað höfðu aðrir víking-
ar farið, en flest heimafólk gat
flúið. Skiftust nú víkingar; fórvx
sumir inn með firði, en aðrir upp
til fjalla.
frá sjer að njósna og voni þeir á
gæðingum. Var þoka ofan í miðjar
hlíðar. Er sendimenn koma fram
úr þokunni, sá þeir fara 8 menn,
er þeir hugðu íslenska flóttamenn,
en er nær kom, sán þeir blika
á vopn. Var þarna einn Tyrki með
7 bandingja, Magnús þórðarson úr
Berufirði og syni hans, sem teknir
voru utan heimilis. LTrðu sendi-
menn þá svo hræddir, að þeir
flýðu. Tyrkinn elti þá um hríð,
en náði þeim þó ekki. En þeir
flýðu norður í Breiðdal.
Víkingar, er inn eftir sveit fóru,
tóku 3 menn á Þiljuvöllum, 9 í
Gautavík, 10 frá Skála og 8 frá
Kelduskógum. Frá lvjáleigunni á
Karlsstöðnm tóku þeir bóndann og
3 börn (eitt í vöggu). Á Krossi
tókn þeir bónda og 2 vinnumenn,
vír Gerði hjónin og barn, frá
Krossgerði hjónin * og pilt, einn
mann frá Borg, hjónin frá Sjáv-
arborg og tvo pilta úr Papey. Alt
þetta fólk var flutt til skips 6.
júlí og þá var sjera Jón sóttur
og fólk hans, en aðrir rændu
bygðina á meðan.
Um nóttina fóru 35 Tyrkir alt
að þeim bæ, sem að Hömrum heit-
ir og er hálf þingmannaleið frá
Djúpavogi.Bóndi hafði borgið öllu
sínvx undan og sett tvo menn á
vörð, en þeir sofnuðu í skála og
vöknviðu ekki fyr en Tyrkir tóku
hús á þeim. Vorvi 12 herteknir
þar og reknir til skips.
7. júlí rjeðust Tyrkir yfir i
Breiðdal og voru ekki fleiri en 8
sarnan. Á Ósi tóku þeir 3 karl-
menn. IJrðu þtvr tveir éftir af
víkingum að gæta þeiiTa, en aðrir
fóru yfir á að elta menn, sem þeir
sáu þar; en það voru húskárlar
sjera Höskixldar Einarssonar frá
Eydölum og, vorn að bjarga vind-
an kistum, fullum af ýmsurn grip-
urn. Náðu ræningjar kistunum, en
heim til Eydala fóru þeir eigi. Er
mælt, að sjera Einar, faðir 'Hösk-
uldar, þá blindur og kominn á
grafarbakkann, hafi látið leiða sig
út og benda sjer í áttina til
Tvrkja. Hóf hann þá að kveða
kvæði, er svo vilti Tyrkjnm sýn,
að þeim sýndist, bærinn í Eydöl-
um vera klettar og hurfu aftur.
En það er að segja frá þeim á Ósi,
að þar bar að búanda frá Streiti,
er Jón hjet, ásamt heimafólki
hans, er alt var á flótta. ViSsi Jón
ekki til Tyrkja þar. þegar Tyrkir
sáu fólkið koma, þorðu þeir ekki
að brða. en hlupu upp í fjall. Jón
á Streiti fór heim á bæinn og
leysti bandingjana þar og flýðu
svo allir inn í Breiðdál og kom-
ust undan.
Næsti dagur var summdagur.
Fóru Tyrkir þá enn inn í Breið-
dal. Sjera Höskuldur hafði þá sett
njósnarmenn. Voru þeir átta sam-
an. Ráknst 8 Tyrkir á þá og eltu
þá. Voru Lslendingar ríðandi. —
Samt hlupu Tyrkir einn uppi, en
|hinir komust undan. Sáu Tyrkir
þá mann á ferð með trjáviðar-