Ísafold - 28.06.1927, Blaðsíða 3

X S A F © L D
3
:í samband við Canadian Pacifie
Railway Co. nm mjög hagkvæmar
og ódýrar ferðir fyrir farþega til
•og frá Cánada og Bandaríkjun-
um. Er það eingöngu gert í því
; skyni að geta tekið þátt í sam-
kepninni við erlendu skipafjelög-
ín einnig á því sviði. Alun óliætt
•að fullyrða, að þessar ferðir hafa
reynst hinar ódýrustu og í alla
staði hagkvæmustu fyrir farþega,
og að fjelagið hefir gert þeirn,
sem ætla sjer til Ameríku mikið
gagn með því að hafa lcomið þessu
sambaudi á.
Þrátt fyrir erfiðleika þá, sem
fjelagið á nú að ýmsu leyti víð
;að stríða, virðist fjelagsstjórninni
•ekki ásta'ða til annars en að lítrt
ibjörtum augum á framtíð fjelags-
íns. Það hvílir á hinum tryggasta
grundvelli er hugsast getur, sem
sje óskiftri samúð allra Iands-
manna, sem erU reiðubúnir til þess
.að verja fjelagið öllu grandi, enda
sýna það stöðugt í verki margir
.hverjir, nieð viðskiftum sínum við
ifjelagið og á hinn bóginn má þess
vel minnast, að rýrnun á tekjum
fjelagsins stendur oft og að miklu
ilevti í sambandi við aukin hlunn-
indi fvrir landsmenn, sem koma
frant í bættum skipastól, auknum
samgöngum og lækkun far- og
farmgjalda annara fjelaga, er
hafa fjelag vort sem keppinaut.
En einmitt slíltar breytingar í sam
■göngumálum voruin á- sjó, voru
meðfram hafðar fyrir augum meo
.stofnun fjelagsins.
Vorlt þeir allir endurkosnir. Sönttt-
leiðis var Árni Eggertsson endur-
Ivosinn með 14.608 atkvæðum sem
fulltrúi Vestur-íslendinga í stjórn
inni. Endurskoðandi var ltosinn
Þórður Sveinsson bankaritari tneð
8758 atkv., einnig endurkosinn.
Vikan sem leið.
á landi hjer. Á Ingintar Óskarsson
þakkir skilið fvrir áhuga sinn.
Mðalfundur
Tillaga fjelagsstjótnarinnar um
skiftingu ársarðsins var samþ. í
einu hljóði. Var hún á þá leið, ,tð
•endurskoðendum fjelagsins skyldi
greitt 1200 kr. hverjunt í þóknun
fyrir störf þeirra og afganguriun
kr. 18.220.77 yfirfærður til næsta
árs .
Pórtt síðan fram lcosningar í
"3 mönnum í stjórnina og voru þess-
ir kosnir til næstu tveggja ára:
Hallgrímur Benedilctssoii með
11.915 atkv.
Pjetur A. Ólafsson með 11.525
“atkv.
Halldór Kx-. Þorsteinsson með
11.211 atkv.
var haldinn í Kaupþingssalnum í
Eintskipaf jelagshúsinu föstudaginn
17. júní kl. 9 sd.
Fundarstjóri var kosinn præp.
hon. Kristinn Daníelsson.
Forseti fjelagsins, Dr. Guðm.
Finnbogason mintist látilina fje-
Jaga og skýrði því næst frá hag
fjelagsins og lagði fram reikninga
þess. Voru þeir samþyktir í einu
hljóði, og endurskoðendur endur-
kosnir. 60 nýir fjelagar ltöfðtt
bæst við á árinu.
Forset-i skýrði frá, að á þessu
ári gæfi fjelagið út, Skírni 15 ark-
ir og skýrslur og reikniuga að
auki; Fornbrjefasafn 8 arkir, loka
hefti af 1. bindi Annála, 11 arkir,
og byrjunarhefti 2. bindis, 5 arkir,
og loks lokahefti Kvæðasafns, 4
arkir. Fá því fjelagsmenn á þessu
ári 45 arkir fyrir 10 kr. tillag.
Eftir einróma tillögu stjórnar
Bókmentafjelagsins voru síðan i
eintt hljóði kjörnir 3 nýir heiðurs-
fjelagar, þeir próf. Halldór Her-
mannsson, Dr. Sigfús Blöndal og
Dr. Vilhjálmur Stefánsson.
Nokkrar umræður urðu um út-
gáfu Fornbrjefasafnsins, er Þor-
Jcell veðurstofustjóri Þorkelsson
lagði til að gefið yrði út í færri
eintökum og Sent þeim einunt fje-
lagsmönnum, er sjerstaklega æsktu
þess.
andrine.“ Er það sendiherra Þjóð-
verja,»í Höfn, von Carsel að nafni.
Hann er tengdasonur Tripitz ad-
míráls.
För hinna dönsktt verkfræðinga
hingað, er vel til þess faJIin, að
auka þekkingu á landi voru rneðal
Dana. Þeir voru 30 í hóp, er fóru
Kostaði verk-
danska ferð
Vestur á Rit við Aðalvík fóru
á dögunum þýsku vísindamennirn-
ir þeir er voru þar í fyrra. Hafði
blaðið tal af einum þeirra nteðan
þeir stóðu hjer við. Rannsóknir
þær, sem þeir starfa að eru mérki-
legar. Þeir rannsaka áhrif sólar- .
ljóss, eðli loftsstrauma o. fl. Konta
rannsóknir þessar að lialdi fyrir
lieilsufræði og fyrirætlanirnar um
aði við, fullyrti, að allar líkur væru
til þess að póstflugferðir milli
Evrópu og Kanada myndi í fram-
tíðinni liggja unt ísland.
I
Um kosningaundirbúning berast
samlitar .frjettir víðsvegar að at'
landinu þessa daga. Hallast altaf á
þá sveif, að fylgi íhaldsfloltksins
fari vaxandi. Tímamenn hamast
víða eins og ljón, en fá rýran
ávöxt iðju sinnar. Er þeitn hið
mesta mein að því, að Jónas "frá
Hriflu skuli vera hjer á landi nú. skemtiferð þessa.
Af einhverjunt ástæðum hefir ekki fræðingafjelagið
tekist að koma honum af landi lieirra að nokkru levti, en annars . ,, , ,
, „ _ „ , . . loftferðir lnngað.Sa, sem blaðið tal-
burt eins og undir Jtosnmgarnar t ferðuðust þeir ltjer a eigtn kostn-
fyrra. Hann liefir sltrifað nokkur að. Verkfræðingafjelag íslands sá
sorablöð Tímans undanfarið, en er þeim fyrir gístistöðum og farar-
nú á ferðalagi. Fór austur í Mýr- beina. Var tilhögun öll hin besta.
dal um síðustu helgi og var þar Þ^ir fengu tækifæri til þess að
á tveim fundunt. Þó dvöl hans væri kynnast landshögum og mannvirk-
stutt eystra, spilti hann mjög fyrir jttnt, eftir því, sein tírninn frekast í nýútkomnum Frey er svohljóð-
Lárusi, og mátti hann þó illa við ^ leyfði. Einkunt þótti þeim miktð andi eftirtektaverð smágrein:
því. Leist J. J. ekki á að dvelja til þess koma, að kynnast jarðhit-j „Stefán bóndi Jónssou á Ey-
lengur eystra og rauk vestur í anum. Eru á því sviði mörg verk- vindarstöðum á-Álftanesi á þrjá
Stykkishólm, þaðan ntun Iiaui^ efni óleyst fyrir höndum Jtinnar syni um tvítugs aldur. Hefir hann
ætla að halda norður á bóginn. jíslensku verkfræðingastjettar. , tekið upp þann hátt, að greiða
\ ottandi að honunt takist að heim- Hinar erlendu hjúltrunarkonur, þeim kaup sitt nteð því að látr*
sækja scnt flest kjördænti áður eitjex- setið liafa hjer á ráðstefnu, 31 á hafa land til ræktunar og fæði
til kosninga kemur; því alstaðar . tóku sjer far með santa sltipi, og er þeir vinna að ræktun í sínu
spillir hann fyrir Framsóltn, þ; ,5 verkfræðingarnir. Uppörfun er það Jandi. Lætur Etefan hvern þeirra
er segin saga. jmikil hinu unga fjelagi íslenskra hafa 10 dagsl. til að byrja með,
Heyrst hefir að jafnaðarmanna-,hjúkrunarkvenna, hve mikils sam- Þar fd' ('hta dagsl. í ræktuðu túni.
forkólfarnir hjer í Revkjavík hafi starfs og samúðar hjúkruharkonur Piltarnir ertt mjög áhugasamir við
þve'rtekið fyrir það að nokkur ai vorar geta vænst frá starfssystrum a(5 rækta sitt. land, og síðan þeir
sínum erlendis * .fen^u Itindiðj minnust- þeir ekki 9«
______ jað fara alfarnir að heiman, sem
1 nýútkomu liefti af hiuu Þeir ráðgerðtt mjög oft áður. Er
danska grasafræðisriti „Botanisk þetta mjög til fyrirmyndar .Mun
.opinberunT flokksbræðrutn sínum
bjóði sig frarn nteð sr. Ingintar á
Mosfelli. Ætlast þeir til þess, að
jafnaðarménn eystra geti kosið
Magnus Torfason með Ingimar. Er, Tidsskrift“, hefir Ingim. Óskarsson annar bondi a Nesinu, Erl. Björns-
Magnús hreykinn af því, að vera grasafræðingur, ritað langa Og son a Breiðabólsstöðum, vera að
settur í spyrðu nteð prestinum. - —
Hefir að sögn launað Alþbl. fylgið
Kristneshælið. Nýlega er búið að
þriggja manna stjórnar-
nefnd fyrir hælið, sem annast á
allan rekstur þéss undir eft-
irliti heilbrigðisstjórnar. Eiga þeir
sæti í nefndinni: Ragnar Ólafsson,
formaður; Vilhjálmur Þór, lraup-
fjelagsstjóri, og Böðvar Bjarkan,
lögmaður.
ítarlega ritgerð um gróðurathug- taka, upp þennan sama liátt.
anir á nesinu milli Mjóafjarðar og' 3Er vonandi, að hinn framsýni
með því að gerast tíðindamaður ísafjarðar við ísafjarðardjúp. — bóndi á Eyvindarstöðum eigi
þess í Flóanum. Kom þeirri flugtt;Hann hefir fengið styrlr til grasa- marga sína líka í sveitum landsins.
á stað unt dagitm, að sólbrunn n 3fræðisrannsókna úr Sáttmálasjóði. Mun með þessu móti margur sijja
belja væri með gin- og klaufa- Hann var við rannsóknir þessar t hyr við búskap, sem annars flækt-
veiki. * mánaðartíma. Hann lýsir ítarlega ist a ntölina.
gróðurlendum svæðisins, og út-J Stefán segir, að fjelagið „Land-
breiðsltt þeirra planta, sem þar nám“ hafi opnað augu sín í þessu
vaxa, hve hátt gróðursvæði hverr- efni.
ar tegundar er yfir sjávarmál o.
Mikið hefir verið urn erlenda
gesti hjer í bænum undanfarið. —
Fyrst sltal telja sendiherra Norð-
ntanna í Höfn, Huitfeldt. sem hjer
er enn ásamt frú sinni. Um erindi
hans liingað annað en það, að bera
stjórninni kveðju frá stjórn Norð-
ntanna, er Morgunblaðinu ekki
kunnugt. —- Annar sendiherra er
væntanlegur ltingað með hinu nýja
skipi Sameinaða „Dronning Alex-
s. frv. Hann fann þarna nt. a.
Potamogeton prælongus og Equí-
inni og sneri honum aftur. Var
það nú þeirra fyrsta verk, að
kattpmaður tók nagla, er hanu
hafði látið smíða í því skyni, og
rak þá í ltveikjupípur fallbyss-
.anna, svo að þær yrðu óvinunum
•ekki að notum. En skipherra fór
um borð í kaupskipið, hjó reiða
þess og stýri og opnaði botnlilera,
svo að það skyldi sökkva. Síðan
hlupu þeir á báta, ásamt sínu liði,
•og reru lífróður til íands. Kont-
ust þeir svo undan, en nærri lá
að þeir dræpi sig í þeirri för.
Af eyjaskeggjum er það að
segja, að þá er þeir sáu að hverju
fór, tóku þeir sem óðast að febi
fjármuni sína, konur og börn og
sjálfa sig. Var fjöldi fólks fluttur
UPP í hina svo nefndu Fislthella.
\oru *það hellar, pallar og skýli
í björgum, þar sem menn geyuidu
•skreið. í lýsingu á Vestmannaeyj-
unt eftir Gissur Pjetursson, er þar
var prestur 1689—1713 segir svo:
„Þau tvö fjöll, Fiskhellrar og
Bkiphellrar, strekkja sig bæði frá
hinunt kringum liggjandi fjöllttm
inn á eyna eður láglendið, Fisk-
hellrar mjög hátt promontoriurn,
Sijer urn 70 faðma hátt, gnapandi
fram j loftið, sent ein spitz húss-
bust, fast móberg með lágum pöll-
um, skútum og nefjum. Á þessunt
nefjum pöllum og skútum eru
bvgð steinbyrgi eður krær, hvar
inni að innbyggjarnir geyma sinn
fisk á vetrartímanum, sem þeir
taka hálfharðan af fiskiránum, en
þornar þar til fulls, því vindur-
inn blæs alstaðar inn um holurnar,
en dögg og votviðri slær fyrir
bergið svo ei kemur inn í skútana.
Nokkur fá af þessum byrgjum eru
með hurð og læsing; sum af þeiiu
hafa engan annan grundvöll á að
standa annan en þann, af mönnttm
er gerður. Þar svo til hagar, að
nefndar gnípur tvær standa fram
úr berginu samsíða, leggja þeír
þar á milli sterk trje, fjalir og
flatar hillur þvers á milli trjárn i
°g byggja þar svo upp af með
steinum. Sums staðar upp af þess-
um byrgjum er svo' sljett berg og
framskútandi, að þar finst °igi
minsta spor eður karta, sent me n
ltunni tá eður fingur á að festa,
en þar til brúka þeir sömu aðferð
í uppgöngunni, sem .... Súloa-
skersuppgöngu...... Þessi nn-
byggjaranna hentisemi kemur
íslandsglíman. Árið 1906 ljet
' Glíntuf jelagið „Grettir“ á Akuv-
setum silvaticum; hafa þær teg. eyri gera forkunnarfagurt belti,
eigi áður fundist hjer á landi. — er kept sltyldi um í íslenskri glímu
Allmargar tegundir fann hann, er einu sinni á ári. Sá sem bar sigur
eigi hafa áður fundist á Vestfjörð-j af hólmi og fjekk beltið, hlaut um
um. Fátt er nú um þá menn, sem leið nafnbótina „glímukóngur Is-
gefa sig við grasafræðisathugunum lands“ og hjelt henni eins lengi
mörgum ókendum undarlega fyrir
sjónir, svo' hana álítandi, að þeir
vildu elcki lífi sínu svo voga, þo
mikinn auð gulls og silfurs þangað
sækja ætti og eigandi að vera, þar
hættusamt sýnist. Upp í þes.si
byrgi flýði fólkið í ræningjatíð-
inni og karlmennirnir drógu
þangað upþ í vöðum konur og
börn.“ Aðrir leituðu sjer skjóls
í öðrum ltellum og dregur einu
hellir í eyjunum enn nafn af því.
Hanu heitir Hundraðmatr
og er sagt, að þar ltafi falist 100
manns, en Tyrkir fundu ekki þann
felustað. Er og vandratað á hellis-
munnann.
Sjera Jón þorsteinsson flýði með
fjölskyldu sína og heimafólk í
helli nokkurn. Var hann í urð
undir ltamri, niður við sjóinn,
austur frá Kirkjubæ, svo sem tvö
steinköst frá túninu. Sá hellir var
farinn af um 1700 og sjást hans nú
engar nrenjar.
Nú er að ségja frá ræningjum,
að þeir ltlupu upp hamarinn upp
af Brimurð eins og ekkert væri,
og höfðu þó Vestmannaeyingar
sjálfir álitið þar illfært eða ófært.
Þegar upp á eyna kom, fylktu
göngu Tyrkir, heldur alskonar lýð-
Ettglendingar, Þjóðverjar,
ur
þeir liði, og skiftust í þrjá flokk.i.
undir eldrauðum fánum. Kom þá
á þá berserksgangur og æddu þeirjDanir og Norðmenn, sem áður
niður á eyna' grenjandi eins og j höfðu verið herteknir, en höfðu
óargadýr. Stærsti flokkurinn fór j kastað trúnni. Ber * öllum sögum
rakleitt til Dönsku húsanna, en saman urn það, að þeir menn xtafi
þar varð nú lítið um vörn, því; verið miklu grimntari en Tyrkir
allir voru flúnir þaðan fyrir sjálfir og að þeir hafi unnið flest.
nokkru. Hinir flokkarnir hlupu í hermdarverkin. í Ofanleiti ku
bygðina og tóku að smala saman
fólki og fje. Bar þá svo brátt að,
að ekki varð forðað börnurn og
farlanta fólki á efri bæjunum, fyr-
ránsmenn þau prestshjónin, tjög-
börn og tvær vinnuken-
ttr
ur. Var fólk þetta alt rekið í bönd-
um niðttr til Dönskuhúsa. Síðan
ir ofan ltraunið. Þeir, sem hraust- báru þeir eld að Ofanleiti og
astir voru, og ekki höfðu neitt
með sjer að draga, eða hugsuðu
eigi um aðra, gátu þó komist
undan á flótta og í felur. Ræn-
ingjar kontu að Ofanleiti. Var
sjera Óla.fur heima. Var hann með
þeim fyrstu er handteknir voru.
Hann var þá við aldur, en reyndi
brendu staðinn og þar inni tvær
lasburða konur.
Annar flokkur ránsmanna kom
að Landakirkju, „hringjandi öll-
unt hennar klukkum til spotts og
hæðni með hrinum og ólátum sem
rakkar, hjuggu hana síðan, skutu
og brutu, þar til þeir komust inn
þó að verjast og eins fólk hans, í hana, rændu hana sínum skrúða
en hafði eigi annað upp úr því og klæddu sig honum. Þeir veittu
en högg og barsmíð. Ásta, kona kirkjunni þá háðung, sem hvorki
sjera. Ólafs var þá komin langt er sltrifandi nje frá skýrandi. —
á leið, en eigi að síður varð hún
fyrir talsverðu hnjaski. Hyggur
sjera Ólafur, að það hafi verið
breskir menn er handtóku hann,
því að á skipunum voru ekki ein-
Aftur sama dag brendu þeir hana
algerlega upp.“
Framh.