Ísafold - 22.08.1927, Blaðsíða 2

(
1 S A F 0 L D
ar, en 1925 rjeðst hann enn á nv
'til suðnrferðar fvrir stjórninr <
stóð til að sú ferð stseði nokkur <>•,
en hjer er snöggur endir á orðinn.
Lífsstarf Gunnars, ekki lengm
«en orðið hefir, er því nokkuð marg
Vernöun fornminja.
rusli og gömlum húsarústum, sem brotlegir við landslög, ef þeir van
voru í túninu. Káragróf er í jett rækja að senda t.ilkynningar um
við hlaðvarpann í Káragerði, Mót fornleifafundi. Slík vanræksla er
ar fyrir lienni enn, en Andrjes jþó ekki aðeins lagabrot, heldur er
segir að hún hafi verið mikhi hún bein svilt við þjóðina, og þau
Fyrir skemstu fór jeg austur að ,verða menn að hafa hugfast, þótt dýpri þegar hann var ungur. En fá sektir ekki bætt.
Eftir Árna Óla.
þætt, enda gáfurnar að sama skapi Bergþórshvoli til þess að sjá þeir beri ekki sjálfir skyn á hvers þangað var ekið afraki af tún- _t t ,_
óvenjulegar fjölhæfar, og kunni hvernig rannsóknúnum þar væri virði þær eru. inu, svo að grófin er horfin að
ihann vel að beita þeim í hvert hagað og hvað fundist hefði þar. I Þeim brygði við livað verður sjeð kalla. Þó gæti maður enn falist Trúnaðarstörf og pólitik.
skifti eftir því sem á stóð, enda Þarf ekki að lýsa þeim rannsókn-
var hann djúpsær og hugsunin nm hjer; það hefir þegar verið
skýr. Það sein þó gerði honum hið g’rt, að svo miklu leyti sem liægt
margþætta lífsstarf hans liettast, <?r. En það má þó segja, að þær
sjerstakiega erlendis, var hin
•óvenjulega. tungumálakunnátta
hans. Hann var jafnvígur á ensku,
frönsku og skandinavísku málin
■og móðurmálið, og vel að sjer í
spönsltu, ítölsku og þýsku.
En það sem þó verður okkur
vinum hans minnisstæðast, er
drengskapurinn, sem aldrei leyndi
sjer í smáu eða stóru, hin tryp'ga
vinátta, gestrisnin og glaðværðin,
því í viðbót við aðrar vöggugjafir
Lafði hann einnig sönggáfona í
i'íkum mæli, og spilaði á hver^kou-
ar hljóðfæri fyrirhafnarlau .n. og
sterka og listræna dómgreind hafði
hann einnig á þessu sviði. Þá
hafði og skáldgyðjan miðlað hon-
um ríkulega, þótt hann temdi. sjej’
]>að lítt, en samræðum kunni hánn
:að haga við hvers manns hæfi og
hvern vjelahnykk það gerði,
ef einliver fengi augun ljeð
úr okkar minjaverði,
•kvað Þorsteinn Erlingsson.
þar, svo að hann sæist eklti frá
Bergþórshvoli, en sæi sjálfur alt Það er furðplegt, að Tíminn
sem fram færi heima á staðnum. skuli enn vera að reyna a8 þvo
Þetta, hvernig hefir verið farið Framsóknarmenn hreina af sam-
með Káratjörn og Káragróf, sýn- bandinu við sósíalista, þrátt fyrir
ir það hve hugsunarlausir menn alt seiu á undan er gengið. Mikil
hafa venð með verndun fornminja börn mega Tímamenn vera, ef þeir
og fornra sögustaða. ímynda sjer, að þessi látlausi þvott-
1 En það var fleira, sem jeg up gagni þeim nokkuð. Það er því
frjðtti .í þessari för, sem sýndi llkast Beni þeir skrifi ósjálfrátt,
mjer það enn betur live kærulaus- Tímamenn. þegar þeir eru að segja
n' menn eru yfn-leitt um þessi ósatt. Þeir endurtaka sömu ósann-
efni. I Auraseli búa öldruð hjón. indin blað eftir blað; og, það alveg
Faðir húsfreyju var bóndi á Hlíð- ejn þótt þeir hafi auglýst opin.
arenda. Hun sagði mjer frá þvi, berlega ;;nmn íandsivð, að það sje
að þegar hún var barn, hafi faðir ósatt, sem þeir fara'með.
smn grafið í gatnlan öskuliaug, Um ])essar mundir eru Pram.'
sem er í svonefndri Hræsibrekku sóknarmenn að undirbúa stjórnar-
rjett hjá bænurn á Hlíðarenda. nlvndun með stuðningi sosíalista.
Fann hann þar silfurhring fornaú Sanit sein 4ður heldur Tímimi á-
með stórri plötu. Þann liring tjekk fram að mótmæla sambandinu miili
Framsóknarmanna og sósíalista!
Stundum liefir Tíminn verið að
sóknarpresturinn*) hjá honum og
bar hann hringinn á hendi mei
. . , ' >* . . , . an hann en 1111 'öif engiim reyna að kióra ,yfir sambræðsluna
Fornleifagrofturinn a Bergþorsh voli. Hjer sjer yfir bæjarrustirn- hvar hringurinn er niður kominn. rieð þyí að gefa j gkyn að íha]ds.
var fljótur að finna við hvern ar> sem komið var niður á 30. júlí, skyrsáina og stoðarsteinana. Bóndinn sem nú býr á Hlíðar-
J ... rr , . , - . , .* , ,, , ... * J menn sjaJlir stæöu ,i nanu sam-
hann átti, enda fljótur til svars og H. eru skvrsairnir. Stori skyrsarinn hefir venð kerald grafið í jorð enda liefir nýlega bygt þar hlöðn, andi yið sósía.lista Síðasta út"áf-
hnyttinn í orðum. niður, en á börmum þess og þar yfir er.hlaðið hnausum. og dregst rjett lijá bænum. Þegar hann ,t)U í þessari niynd birtistí næstsíð-
Gunnar giftist 1909 Guðrúnu, hleðslan að sjer. Má enn sjá hvar mysan úr skyrinu hefir sýjast út á h'róf fyrir umlirstöðu hennar kom asta b] Tímans. Segir þar að atv,-
dóttur merkishjónanna Fjetur, og milU himusauna. Stóri skyrsárinn er svo djúpur, að hann mun taka bann niðnr á merkilegar fomminj inálar4ðheri •ann hafi samþykt, að
frú Ásthildar Thorsteinssoi, frá
nxanni í bringspalið, eða undir hönd. III. eru stoðarsteinar.
Bíldudal. Hjónabánd þeirn var
-eitthvert, það innilegasta og á-
nægjulegasta sem jeg hefi hekt eru stórmerkilegar og geta huft
ar. Yar það húsatóft allmikil.
•og er nú mikill harmur kve''in<<
að frú Guðrúnu, þar sem hún sit-
ur í fjarlægu landi, með sex börn-
nm þeirra hjóna, öllum ungum, en
úkafJega mikla þýðingu. Því að
ekkc't gefur sögum vorum meira
gildi en slíkar rannsóknir, nje
varpar jafn björtu ljósi yfir
elsta dóttirin, Elísabet, fylgdist ,nar"t’ sem 1 “lyrkrunum ilefir
Jieim með föður sínum, og dvelst verið hulið' UPP úr fornum ’'ásf-
n4 hjer um getum vjer grafið sogu vora,
Þar sem tími og rúm blaðsins er
hið naumasta, er hjer aðeins stikl-
áð á steinum, og vafalaust verður
þessa mæta manns minnst beíur
annarstaðar, en þeim, sem þetta
ritar, er fullkunnugt um, að Gunn-
ar hafði ýms nýmæli á prjónunum
viðvíkjandi fisksölu vorri og öðr-
um málum skildum. Yæri óskandi
að þau f jellu ekki í valinn með
honum.
Ó. .T, P.
Margt rifjast upp í huganum er
jHöfðu veggir verið hlaðnir ... mamia
móhellu og stóð hleðslan enn. En
Tíminn sennilega við það
útgerðarmannafjelag Akureyi -
einn róttækasti foringi jafnaðar-
111 jnamia, Einar kennari Olgeirsson
á Akureyri, yrði einskonar sendi'-
það var merkilegt við tóft þessa herra utanland
maður kemur a svo fomfrægan ,að anftar hliðarveggur var hlaðinn , .
sögustað, sem Bergþórshvol. MÍg Ukt og troppm, M4 vera, að st'all- að
langaði til að sja þa staði þar i arnir hafi verið notaðir fyrir hyll- ar sendi. nýle Fj 0. til Danmerk
pa^renninu, sem nefndir eru , sog- |Ur> þótt ekkert verði sagt um það { þJr e’rindum að reyna að
rrÆ oVhmstV T FW með VÍSSU’ þar Sem mannviriíi greiða fyrir sölu síldar til^ Rúss-
•,f hr t 7 , ^ t þGtta Var 6kkÍ rann3akað af nein' lands. Átti hann að njóta aðstoðar
' h 3Í . Sa dalUr Sje *um> sem þekkmgu hefir á forn- Sveing gjörnssonar við þetta, At-
leifum. Gólfið í húsatóft ]iessari yinnum41ar4ðherrann hafði engin
ivar alt hellulagt en undir því lok-' afskifti af þessari sendiferð. —
;ræsi úr steini. Sagði bóndinn, að jjann mun hafa verið spurður um
íokræsið mundi hafa verið gert það fr4 útgerðarmannafjelagi Ak-
vegna þess, að mikill vatnsagi er nreyrar; hvort stjórnin sæi sjer
í hlíðinni fyrir ofan bæinn, og leit- #kki fffirt að styrkja þessa for
«r vatnið oft inn í húsin. Þennan fj4rhagslega. En stjúrnin hafði
jfund tilkynti hann ekki þjóðminji ekkert fje aflogU í þessu skyni,
i’Verði og nú er orðið of seint a'fr og gat þvi engu lofað þar um. —
.rannsaka þetta.. Verður það væntanlega næsta
! Á Teigi í Fljótshlíð var áður þing sem ákveður, hvort fjár-
kirkja og er kirkjugarðurinn nokk styrkur fæst til fararinnar. Þarf
(urn veginn við líði enn. Þar í garð ,ekki að efa að þingið tekur vel í
jinum sá jeg tvö hellubrot, leifar m41ið
af gömlum íslenskum legsteini, öll. Þannig liggur þ4 j þessari sendi
Káragróf. í grófinni Andrjes A rnoddsson, bóndi í Káragerði. 1 jum úthöggnum. Hellubrot þessi fbr Ekki <retur ísafold da,mt
baksýn húsin og kálgarðurinn í Káragerði. jeiga nú ekki annað fyrir s.jer en um það llvort Einar Olgeirsson
|pð glatast, ef þau verða ekki flutt hafi verið heppilegasti maðurinn
alt frá landnámstíð. Hver hlutur, nú hvergi, en suðaustur af hvoln- á Þjóðminjasafnið. Er jeg eklci til þesg ;|ð takast þessa ferð á
Rins og kunnugt er hljóp æði sem j jörðu finst, hefir sína sógu um er dæld nokkur, sem enn er þær að dæma um það, hve mikils hendur Tll ])ess að meta þetta
mikil snurða á viðskiftí Engiend- að segja> og þegar þær sögur koma kölluð Flosalág. Er hún nú nær jvirði þau eru, en komið greti það m4 ekki lita 4 það þver jar póli-
inga við Rússa eftir að stjórnmála saman> verður úr þeim ein heild. Ihorfin, því að Affallið hefir brotið jfyrir, að þau þætti merkileg, er jtiskar skoðanir hann hefir Og þó
" landiÖ og mun lágin sennilega horf fram líða stundir, og ekld mega það hefði ko»nið fil kasta íhalds.
in með ÖIlu eftir nokkur ár. Ekki þau glatast fyrir handvömm. stjórnarinnar, að samþykkja mann
er ósennilegt,. að FIosi og brennu-
menn hafi skilið hesta sína eftir
Cnglandog Rússland
Viðskifti halda áfram milli
landanna.
•sambandi landanna var slitið. Þó
munu viðskiftin nú farin að auk- Það er 1)VÍ sorSleSt að hu«sa fil
ast aftur. Að vísu vildu Rissar ^ess> hverni« farlð hefil' vurið með
helst, að viðskiftin við Englend- f«rnminjar á landi hjer og hvern-
inga yrðu sem minst, en þeir geta * farið er með Þær enn 1 da8> en
•ekki svo vel sneitt hjá þe m. Ensk- serglegast er þó að hugsa til þess,
ir bankar mega sín mikils, og það hverniS farið hefir um hinar ýmsu
-mun vera, erfitt að reka sJÓr við- minJar hlnna fornfrægu sögustaða.
skifti milli tveggja eða fleiri A8 V1SU eru' nú til lög um vernd-
landa, án þess þeir komi þar ná- 1111 fornminJa> en líklegt er, að þau
læ<yt sjeu ekki nogu víðtæk, en hitt er
Nú virðist alt komið í samt lag verra’ að þau muilu ekki ei^a
aftur í Areos-byggingunni í Lon- 'ítök 1 hugum “a' Me,‘n 1>ekkja
don, þar sem sendisveit Iiússa lö?in að vísu af afspurn’ en mar^
hijfði aðsetur. Halda menn að það ar af Þeim’ sera rekas/.a fornmiuJ;
i ?____________». i -c. ar, álíta bær svo litils virð*, að
sje ekki eœgóngu viðskiftamal- ’ 1 ’
æfni, sem þar eru á dagskrá nú, Þeir skeyta ekkl um að ,tl,kynna
Ifremur en á&tr. fundinn’ Þótt J,eT heri fylda td
þess. Þetta er háskalegt, kæruleysi
»—■— ^ða athugunarleysi, því að engar
fornminjar eru ómerkilegar. Það
í þessa, för, mundi hún að sjálf-
þar.
\ Hver þjóðrækinn maður ætti að sögðu hafa samþykt E. O., þótt
telja það helga skyldu sína að hann sje jafnaðarmaður, ef hún
í sögunni er líka nefnd Kára- jvernda forna sögustaði, að stuðla hefði komist, að raun um, að hann
tjörn, þar sem Kári slökti í sjer jað því að gömul örnefni gleymist var til þess hæfastur af þeim, er
eldinn, og Káragróf, þar sem hann jekki, og þó framar öðru að sjá völ var á.
hvíldist. Bæði þessi' örnefni eru um það, að fornir munir komist i í slíku vali á engin pólitík að
enn til og eru þau í túni Kára- já Þjóðminjasafnið og að þjóðminja komast að. Alveg sama máli gegn-
gerðis, sem er bær samtýnis Berg- vörður fái jafnan tilkynningu um ír um embættaveit.ingar. Eða má-
þórshvoli. En t.jörnin er horfin með það, Jiegar einliverjar fornminjar ske Tímanum hafi fundist það
löllu. Sagði mjer bóndinn í Kára- jfinnast, hvort sem það er á þeirra vera óhæfa af íhaldsstjórninni,
gerði, Andrjes Arnoddsson, gam- bæ eða annarsstaðar. Og það þegar hún veitti róttækum Fram-
all maður, sem hefir alið allan ald- verða allir að muna, að þeir gerast sóknarmanni fræðslumálastjóra-
ur sinn á Bergþórshvoli og í Kára- ■__________ embættið? Var þá illa farið, að
blaðið skyldi eklci koma með að-
*) 8íra Hannes Stephensen. Hann finslur sínar nægilega snemma,
gerði, að þegar hann var ungur,
liafi Káratjörn enn verið við líði
og nokkuð djúp. En hún var fylt fluttist úr FljótsHlíð austur í Álfta- svo að hægt hefði verið að leið-
upp. Var ekið í hana allskonai ver og dó þar skömmu seinna. rjetta það sem rangt Var gert.