Ísafold - 07.11.1927, Side 1

Ritstjórar:
Jón Kjartansson
Valtýr Stefánsson
Simi 500.
ISAFOLD
AfgreiSsla og
innheimta
í Austurstrasti 8.
Sími 500.
Ojalddagi 1. jólí.
Árgaugnrinn
kostar 5 krónur.
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
52. áps- 52. tbt.
Móm>tfa«tSf<n 7 ncv. 827.
íaafoldarprentsmiCja h.t.
Sameignin.
Málgagn Alþýðuflokksins heimtar
að íslænd verði sameign íslendinga
og Dana.
Leiðtogar Alþýðuflokksins eru
ekki öfundsverðir um þessar mund
ir. — Allir sannir íslendingar
líta með megnri fyrirlitning
á starfsemi leiðtoganna, síðan
það sannaðist, að þeir þægju stór-
ar fjegjafir frá dönskum sósíalist-
um til stjórnmálastarfa hjer á
landi.
Framferði( leiðtoganna er krort-
tveggja: þjóðarskömm og þjóðar-
voði. Aldrei hefir fyr verið til á
íslandi stjómmálaflokkur, sem hef
ir gert þjóðinni aðra eins smán
eins og Alþýðuflokkurinu hefir
gert með framferði sínu.
En smánin og óvirðan er það
minsta. Hitt er alvarlegra, að þjóð
inni stendur liinn mesti háski af
athæfi leiðtoganna. Þeir fara ekki
dult með það leiðtogarnir, hver
sje vilji þeirra í sjálfstæðismálum
þjóðarinnar. Hann er: að gera ís-
land að sameign íslendinga og
Dana.
Þessari skoðun hefir Al'þýðubl.
haldið fram. óspart í deilunni um
styrktarfjeð frá dönskum sósíalist-
um. Greinilegast kemur skoðun
þessi fram í grein er birtist í Al-
þýðubl. fyrri laugardag, og er
undirritnð með fullu nafni Hall-
björns Halldórssonar ritstj. blaðs-
ins. H. H. játar í grein þessari, að
tilgangurinn hafi verið sá, þegar
fulltrúar Alþýðusambands íslands
1918 heimtuðu sameiginlegan fæð-
ingarrjett fyrir Islendinga og
Dani, að framkvæma jafnrjettis og
sameignarhugmynd jafnaðarstefn-
nnnar. — Ennfremur játar II. H.
að það hafi verið fulltrúi danskra
jafnaðarmanna í samhandslaga-
nefndinni, sem bar fram til sigurs
þessa jafnrjettis- og sameignar-
hugmynd.
þeir byggja, en Dana eða sjerhverr
ar annarar þjóðar, sem vill koma
og setjast hjer að krásunUm. Það
sje móti anda jafnaðarstefnunnar,
að innbornir íslendingar hafi hjer
lueiri rjett en Danir, eða aðrar
þjóðir.
Á þessu sjest, að ætlun, jafnað-
armannaleiðtoganna er, að gera
ísland að einni alsherjarsameign
allra þjóða. Þeir hafa þegar gefið
Dönum sinn bróðurpart og njóta
nú ríflegs fjárstyrks frá þeim, til
þess að gæta rjettar þeirra á fs-
landi.
Hvað segja menn um þessar
kenningar leiðtoga Alþýðuflokks-
ins? Það á að vera bróðurkærleik-
ur sem leiðtogarnir þykjast vera
að berjast fyrir. En hvað verður
um þann bróðurkærleik í veru-
leikanum?
Athugum aðstöðumun þeirra
tveggja þjóða, er jafnan rjetthafa
nú á laiidi voru: íslendinga og
Dana.
Danir eru þrjátíu siimum fleiri
landið, með öllum gögnum og
gæðum, verði gert að sameign ís-.
lendinga og Dana?
Hvað segja sjómenn og verka-!
menn ? Hvernig mundi þeim lítast'
á blikuna, ef hingað kæmu þús-!
undir erlendra sjómanna og verka-j
manna og settust að atvinnu land3-
manna og boluðu þeim burt? —
■ Hinn rangnefndi AXþýðuflokkur
telur það til hindrunar „hugsjón“
jafnaðarstefnunnar, að íslenskir
sjómenn og verkamenn hafi hjer
meiri rjett, en sjómenn og verka-
menn annara þjóða. Leiðtogar
flokksins berjast fyrir því, að
svona verði það í framtíðinni.
Bessastaöir seldir.
Eigendur Dessastaða fyr og síðar.
SjerhVer hugsandi og þjóðlegur
íslendingur, ætti að sjá og skilja,
hver háski þjóðinni stafar af þess-
i ari villukenningu Alþýðuflolcks-
deiðtoganna. Og þar sem flokkur-
inn fær erlent fje til þess að vinna
)að útbreiðslu þessarar kenningar,
er hreinn voði á ferðum, ef ís-
lenska þjóðin ekki grípur fast í
taumana þegar í stað. Allir sannir
en íslendingar og margfalt auð-jíslendingar verða að taka höndum
ugri. Þeir hafa bygt land sitt ogsaman og liefjast handa gegn hinni
ræktað út á ystu skika, svo að þar j óþjóðlegu og háskalegu stefnu Al-
sjest hvergi óræktaður blettur. —. þýðuflokksins.
Landþrengsli eru því orðin mjög íslenskir verkamenn og konur!
Nýlega hefir eigandi Bessastaða, ■ uugur eign sinni á allar jarðeignir
Jón Þorbergsson fjárræktarfr. selt Ihans, og þar á meðal Bessastaði.
þetta gamla höfuðból, sem svo oft Urðu þeir síðar aðalsæti erlends
og mikið kemur við sögu landsins.
valds lijer, þar sem voru höfuðs-
Kaupandinn er Björgúlfur Ólafs- mennirnir dönsku. Amtmenn sátu
son læknir, og tekur hann við jörð- ^ þar einnig og landfógetar.
inni í fardögum í vor. j' 1760 var steinhúsið bygt, sem
Jón selur Bessastaði á 120 þús., enn stendur á Bessastöðum, var
kr., en lætur fylgja þeim tíu kú- 'það upphaflega bygt fyEtr skól-
gildi. | ann, sem þá yar í ráði að fluttur
Bessastaðir eru sögufrægur stað-Jyrði frá Skálholti að Bessastöðum,
ur, eins og fyr er drepið á. Þar j þó ekki yrði það fyr en síðar.
hefir setið frægasti fslendingurinn j Bessastaðir voru í konungseign
fyr og síðar, Snorri Sturluson; þar ‘þangað til að Grímur Thomsen
tilfinnanleg í Dánmörku, en þjóð- Þið stóðuð æfinlega fremst í fylk-jatti erlent konungsvald sjer sjer- fær þá. En hann fjekk þá í
in mikil menningar og átorkuþjóð. ingunni, þegar baráttan um sjálf-jstakt vígi á niðurlægingártímabili! makaskiftum fyrir Belgsholt *
En hvernig er umhorfs hjer? stæðismál þjóðarinnar var háð. — lahdsins; þar var um eitt skeið j Melasveit 1868. Hann á þá til
íslendingar eru þrjátíu sinnum Ætlið þið uú að fylgja hinurn ein aðalmentastofnuu landsins, og dauðadags, 1896.
færri en Danir. Þeir búa í stóru óþjóðlegu mönnum, sem óverð- þar sat eitt af höfuðskáldum vor-j Næstur er Skúli Thoroddsen.
landi, dreifðir og einangraðir. — skuldað hafa gerst leiðtogar ykk- urn, Grírnur Thomsen. iPlutti hann þangað um vorið 1897.
ísland má telja nýhýli, sem verið °S sett blett á nafn ykkar með
er að hyrja að hyggja og rækta. athæfi sínu?
Fyrst mun Bessastaða getið Hann ljet byggja kvist þann, sein
1235. Voru þeir þá eign Snorra nú er á Bessastaðahúsinu og sjest
Landkostir eru miklir og góðirJ' Og þið íslenskir bændur! Æfin-. Sturlusonar. Fór hann þangað á myndinni.
Auðæfi landsins óþrjótandi, og leSa lögðuð þið þyngsta lóðið á suður það ár frá Reykholti, með Eftir að Skúli Thoroddsen fjell
með allri strandlengjunni eru ein- vogarskálina í sjálfstæðisbarátt-. fjölskyldu sína og bú sitt, því hon-
hver dýrmætustu fiskimið, sem til tinni. Ætlið þið nú að fylgja þeim um þótti orðið heldur ófriðvænlegt
eru í veröldinni. ísland er fyrst og óþjóðlega flokki, sem Tímastjórn- þar efra. Ekki mun þess getið,
fremst land framtíðarinnar. ln þig'g’nr stuðning af og heldur hvenær þeir hafa komið í eign
Þegar litið er á þenna mikla að- hlífiskildi yfir? Ilvað er þá orðið. hans.
frá keypti Álftaneshreppur Bessa-
staði. En stutt voru þeir í hanseign.
Kaupir Jón Þorbergsson Bessa-
staði 1917. Hann hefir búið þar
síðan. Og nú er loks síðasti eig-
Frekar þarf ekki vitnanna við.
Það hefir verið fullkomin sam-
vinna um það balc við tjöldin,
milli leiðtoga danskra og íslenskra
sósíalista, hvernig komið skyldi
fyrir jafnrjettisákvæðunum í sam-
bandslögunum. Og sennilega hefir
það verið að undirlagi hinna
dönskn leiðtoga, að fulltrúaráð Al-
þýðusambandsins fór 1918 að gera
tillögur um samba.ndsmálið og
birta opinberlega.
Þegar þessar háskalegu tillögur
birtust, datt víst engum í hug
^nnað, en að það stafaði af ein-
skærri heimsku leiðtoganna að þær
voru fram komnar. Þá datt eng-
um í hug, að leiðtogar eins stjóm-
málaflokksins á fslandi ynnu beint
að því, að gera fsland að sameign
íslendinga og Dana.
En hvað er ekki komið á dag-
inn? Samkvæmt skýlausri yfirlýs-
ingu málgagns Alþýðuflokksins,
viðurkennir flokkurinn ekki meiri
rjett íslendinga til landsins, sem
stöðumun íslendinga og Dana, um gamla víkingablóðið, semj Eftir lát Snorra sló Hákon kon- andinn Björgiilfur Ólafsson.
livaða rjettlæti er þá í því, að menn hafa álitið að rynni í æð- ------------——-------------------------------------------■ — m
krefjast jafnrjettis fyrir þegna um íslenskra bænda, ef þeir nú
þessara tveggja þjóða? Slíkt jafn- gerast gólfþurkur þeirra manna, að Það sje almenn ósk _innan að ptjórnin ætli að „athuga“
rjetti yrði hið megnasta ranglæti sem ganga á mála hjá erlendum Ookksins, að krónan verði stýfð stýfing krónunnar. Það er líka
gagnvart íslendingum.Þegar svona stjórnmálaflokki ? j alna' Jmð minsta, sem hún getur gert
er ástatt, er það lífsspursmál fyr- ' Á ísland framvegis að vera fyr- j 1>a gelui' raðherrann þess, að fyrir flokksmenn sína að „at-
ir íslendinga að vernda fjöregg lr íslendinga, eða einskonar allra- ekkl s.íeu líkindi til, eins og huga“ þetta mál. Að vísu þótt-
sitt. sem er liinn þjóðlegi fæðing- £agn íyrlr —1 hvern sem vera vill? nn sje ástatt, að steinolíueinka- nst sömu menn, meðan þeir voru
'arrjettur. Og þótt leiðtogum Al-
þýðuflokksins hafi í bili tekist að
stofna þessu fjöreggi fslendinga
lalvarlega í hættu, ætti fslending-
um, að takast að ná aftur fullum
umráðnm yfir því, ef þeir eru
‘samtaka. og einráðir um það, sem
'gera þarf.

Stefnumál
Tímastjórnarinnar.
Hvernig lýst íslensku þjóðiimi á
þessar „bræðrahugsjónir“ Alþýðu-
flokksins? Vill hún að ísland verði
Stýfingin verður „athuguð“, en
ríkiseinkasölurnar verða
ekki endurreistar.
sala ríkissjóðs verði endurreist í stjórnarandstöðu, búnir að „at
í bráð. Ennfremur segir ráð- huga“ málið full vel og voru
herrann, að stjórnin hafi ekki í þá búnir að segja fyrir, hvað
hyggju að endurreisa tóbaks- gera skyldi.
einkasöluna, a. m. k. ekki á Flestum mun það gleðiefni, að
næsta þingi. stjórnin virðist nú alveg fallin
frá einokunarstefnu sinni, að
Svo mörg eru þau orð. minsta kosti í bili. Annað mál
Að svo komnu verður ekkert er. ^að* ^vorl: jeiðtogar sósíalista
sagt um það, hve mikil alvara verða ansegðir með þetta, en
fylgir þeim orðum ráðherrans, sUórnin reynir þá að friða þá
með því að rjetta að þeim smá-
beini.
Eftir því sem hermir í tilkynn að stjórnin ætli að ,,athuga“
í framtíðinni sameign íslendinga ingu frá sendiherra Dana, hefir möguleikana fyrir því, að stýfa
'og Dana, þrátt fyrir hinn geysi- blaðið „Politiken“ í Kaupm.- krónuna. Vonandi ber að skilja
mikla aðstöðumun, er áður hefir höfn birt viðtal, sem Skúli þessi orð þannig, að stjórnin sje
lýst verið? Skúlason blaðamaður hefir haft fallin frá þessu stefnumáli, eins
Hvað segja íslenskir bændnr um við Tryggva Þórhallsson for-! og flestum eða öllum öðrum,
þessar kenningar? „Tíminn“, sem sætisráðherra. Segir Tr. Þ. í við- er Tíminn setti á oddinn meðan
telur sig málgagn bænda, segir, tali þessu, að stjórnin muni „at-|hann var í stjórnarandstöðu. En inni í Eyjafirði nú nýlega, innan
að vegna þess að „hugsjónin" sje huga“ þann möguleika að verð-j ráðherrann kann því eðlilega við Hrísey. Hafa þá veiði s'tundað
fögur, þá sje ekki rjett við henni festa krónuna (stýfa) í því! ekki sem best að stryka yfir
að amast. Bru bændur sammála verði, sem hún nú er (gull-| stefnumálin öll í einu, og þe s
þessu? — Vilja þeir, að alt gengi 81,82). Segir ráðherrann, vegna lætur hann það heita svo,
Síldarafli hefir verið nokkur
(aðallega bátar frá Akureyri og
aflað vel. Er það miðlungssíld sem
fæst, feit og góð verslunarvara.