Ísafold - 30.09.1929, Blaðsíða 4

4
I S A F 0 L D
Skipsirand á Hagauesvík.
öiglufirði, FB. 28. sept.
Hjer gerði í dag norðaustan
bleytuhríð með roki og stórbrimi.
Bátar flestir í fiskiróðri, en eru
allir komnir nema tveir.
Ægir fór iit um miðjan dag,
til að -vera bátunum til aðstoðar.
Annar þeirra, Stígandi, strandaði
rálægt Haganesvík. Ægir bjarg-
aði mönnum og er á leið með þá
bingað, og hinn bátinn, Sleipni,
sem lá á Haganesvílc með bilaða
vjel, og hefði sennilega strandað,
ef hjálp hefði ekki komið.
Sfðustu erlendar frjettir.
Khöfn, FB. 27. sept.
Stjómarmyndun í Austurríki.
Frá Vínarborg er símað: Scho-
ber, lögreglustjóri í Vínarborg,
hefir myndað stjórn með þátttöku
kristilegra sósíalista, stórþýska
ffokksins 'Og bændaflokksins. —
Vaugoin er hermálaráðherra, Sla-
gft dómsm.ráðherra, Innitzer atv,-
raála, Foedermeyer landbúnað-
aftmálaráðherra, Hainisch verslun-
armálaráðherra og Schimy innan-
rfkismálaráðherra.
Schober synjaði beiðni Heim-
wehrsmanna um að veita þeim
sæti í stjórninni. Þingið hefir fall-
isj á ráðherraiistann með 84 at-
kvæðum stjórnarflokkanna gegn
6ð atkvæðum sósíalista,
Vaxtahækkunin.
Frá London er símað: Englands-
banki hækkaði í gær forvexti ur
5Ýz% upp í 6%% vegna stöðugs
úfflutnings á gulli, en gullútflutn-
ingurinn hefir enn aukist síðustu
dtfgana. Gullforði Englandsbanka
kefir minkað um 40 miljónir ster-
lifagspunda síðan um þetta leyti
í fyrra.
Búist er við, að forvaxtahækk-
ar, hafa vildarvinir Tryggva Þór-
hallssonar viljað hreinsa hann af
þeiin verkum. Hafa þeir reynt að
halda því fram, að þetta eða hitt
m'ðingsverkið væri gert gegn vilja
Tr. Þ.; og svo hafa þeir kastað
ahyrgðinni á dómsmálaráðherra.
En landsmenn fara nú að þekkja
þenna skrípaleik. Þeir vita nú orð-
ið, að Tr. Þ. er fullkomlega sam-
sekur dómsmálaráðherra, og ódæð-
mterkin eru unnin með hans fulla
vilja og samþykki, enda þótt hann
reyni að skjóta sjer undan á-
byrgðinni.
Ekki ósjaldan hefir sú stað-
hæfing heyrst frá munni Fram-
sóknarbændá, að Tr. Þ. mundi
aldrei neitt gera eða láta ógert,
sem hann vissi að væri á móti
vilja bænda. Mætti nefna ótal
dæmi til sönnunar fyrir hinu gagn
stæða’; síðasta dæmið er tröðkunin
á vilja kjósenda í Hörgslands-
hreppi í póstafgreiðslumálinu.
í gær barst hingað sú fregn, 'að
póstafgreiðslumanninum í Hraun-
gerði í Árnessýslu, síra Ólafi Sæ-
mundssyni, hafi einnig verið sagt
upp frá áramótum. Mun eiga að
Hytja póstafgreiðsluna að Selfossi,
en hver taki við henni þar, mun óT
réðið. Hvað skyldi koma næst?
unin muni auka erfiðleika bresks
iðnaðar og atvinnuleysi.
Frá Stokkhólmi er símað: Sænski
ríkisbankinn hefir hækkað for-
vexti úr 414% og upp í 5%%.
Þingrof í Tjekkoslovakíu.
Frá Prag er símað: Þingið í
Tjekkoslovakíu hefir verið rofið
vegna ósamlyndis á milli stjórnar-
flokkanna. Nýjar þingkosningar
fara fram 27. október.
Mótor Ahrenbergs gallalaus.
Kaupmannahafnarblaðið „Nati-
onaltidende“ skýrir frá því, að
Junker-verksmiðjumar hafi rann-
sakað mótorinn, sem Ahrenberg
notaði á fluginu til Keykjavíkur.
Ahrenberg var sjálfur viðstaddur
r^insóknina sem leiddi í ljós, að
olía hefir verið í benzolinu, sem
Ahrenberg notaði. Hinsvegar virð-
ist ekkert hafa verið að mótom-
um, þegar olíulaust benzol er
notað.
Viðskiftafriður.
Frá Genf er símað: Þingnefnd
þjóðabandalagsins hefir rætt
frakknesk-breska tillögu, þess efn-
is, að verðtollar verði ekki aukn-
ir næstu tvö árin. Er ætlast til, að
þannig lagað tollahlje verði byrj-
un almenns viðskiftafriðar. Nefnd-
in hefir samþykt að biðja allar
ríkisstjórnir að tilkynna, hvort
þær vilji taka þátt í ráðstefnu um
framannefnt tollahlje.
Ráðsfundur þjóðabandalagsins,
sem haldinn verður í janúar, tekur
svörin til athugunar og ákvarðar,
hvort og hvenær tollamálafundur-
inn verður saman kallaður.
Friettlr víðsvegar að.
FB. 27. sept.
Frá Siglufirði er símað: Tíð 6-
stöðug og stopular gæftir; þorsk-
afli þegar gefur á sjó. Talsvert af
síld hefir veiðst í lagnet á Eyja-
firði og dálítið hjer.
Maður slasaðist á þriðjudags-
morgun í fiskimjölsverksmiðjunni.
Festist hægri hönd hans í þurk-
aranum og marðist hún og hand-
leggurinn talsvert, en köggull
brotnaði í úlnliðnum. Maðurinn er
á batavegi.
I gær og nótt snjóaði. Er nú al-
'hvítt niður að sjó.
Ægir kom í dag með enskan
togára, „Kingstone", frá Hull.
Iíafði hann tekið hann í landhelgi
á Skjálfanda. Málið tekið fyrir í
dag.
ísland og þjóðabandalagið. —
Kaupmannahafnarblaðið „Berlin-
ske Tidende" birtir 15. þ. m. sím-
skeyti. frá Genf, þar sem skýrt er
frá því, að Jónas Jónsson dóms-
málaráðherra sje þar staddur til
þess að kynna sjer starfsemi þjóða
bandalagsins, sjerstaklega með til-
liti til. væntanlegrar þátttöku ís-
lands í bandalaginu, sem hugsan-
legt sje að verði á næsta ári. Er
þess jafnframt getið, að danska
stj'órnin muni vera velviljuð þessu.
— Hefir Jónas auðsjáanlega þurft
að ráðfæra sig við Stauning áður
en hann þorði að hreyfa þessu
ináli.
Guðin. G. Bárðarson flutti þrjá
fyrirlestra í utanferð sinni. Einn
um Snæfellsjökul, annan um
Reykjanesfjallgarð og hinn þriðja
Fordsoiv
Hin nýja endurbætta
Fordson - dráttarvél
hefir nú
32 hestöfl.
Vegna hinnur miklu eftir-
spurnar, er nauðsynlegt
að fú pantanir i tíma,
því búast má við, að af-
greiðslutími verði nokk-
uð langur fyrst um sinn.
Ávalt reiðubúinn að gefa
allar upplýsingar.
Aðalumboðsmaður
FORDSON á íslandi.
Kveikjan er endurbætt, svo vélin snarkveikir.
Kæling er enn þá öruggari en áður.
Smurning endurbætt með oliusíu.
Skifting í tvöföldum legum, sterkari og öruggari.
Aurbretti fylgja með í kaupunum.
Sparneytnastur, liðugastur, vandaðastur, traust-
astur og best trygður að varahlutum.
Heimskunn-
asta dráttar-
vélin og sú
þektasta og
vinsælasta
hér á landi.
um gullfund í Esjunni. Hafa þeir
Trausti Ólafsson og hann rannsak-
að það mál í sumar, og komist að
raun um, að gull er þar, þó óvíst
sje, hvort það er þar í svo ríkum
mæli, að um vinslu geti orðið að
ræða.
Mótmæli gegn fækkun presta.
Á hjeraðsfundi Kjalarnessprófasts-
dæmis 17. þ. m. var samþ. svo-
hljóðandi ályktanir:
„Hjeraðsfundurinn ályktar, að
ekki geti komið til mála, að fækka
prestum í prófastsdæminu, og að
sameining prestakalla í því sje ó-
hugsanleg“.
„Hjeraðsfundurinn telur útvarp
guðsþjónusta æskilegt af ýmsum á-
stæðum, en alls ekki hæft til þess
að geta valdið fækkun presta.* ‘
Nýtt amarhreiður. í síðastliðn-
um nóvembermánuði sáust amar-
hjón með tvo unga við Skriðuvað
í Vatnsdal. Hjeldu emirnir sig
þar um slóðir, á svæðinu frá
Skriðuvaði að Húnaós, allan vet-
urinn og fram í apríl. Þá hurfu
gömlu ernirnir fram í Vatnsdals-
gil, því að þar hafa þeir átt hreið-
ur síðastliðin tvö sumur. En ókunn
ugt er, hvað hefir orðið um ung-
ana. Til þeirra sást við Bjargaós í
maí, en síðan hafði sögumaður
ísaf. ekki spurnir af þeim.
Steinþór Sigurðsson, sonur Sig-
urðar Jónssonar barnaskólastjóra,
tekur magisterpróf í stjörnufræði
og eðlisfræði í haust. Að afloknu
prófi er hann ráðinn náttúrufræði-
kennari við Gagnfræðaskólann á
Akureyri, í stað Pálma Hannes-
sonar.
Hvalveiðar Norðmanna. Nýlega
hefir hvalveiðafjelag eitt í Tuns-
berg í Noregi ákveðið að greiða
50% í arð fyrir árið sem leið. Þó
að borgaður sje svona mikill arð-
ur, hefir fjelágið nægilegt fje til
þess að rmdirbúa hvalveiði eftir
sem áður. Sýnir þetta hve hval-
veiðar eru arðberandi.
Rauði kross íslands. — Skýrsla
stjórnarinnar fyrir árið 1928 er nú
komin út. Aðalfundur fór fram 30.
apríl 1928. Var sá hluti stjórnar-
innar endurkosinn, sem úr gekk
eftir hlutkesti. Formaður var kos-
inn dr. Gunnlaugur Claessen, en
framkvæmdanefnd skipuðu auk
hans varaformaður próf. Guðm.
Thoroddsen, ritari Björn Ólafsson
kaupm., Magnús Kjaran og Þorst.
Scheving Thorsteinsson. Reilcning-
ar fjelagsins sýna góða afkomu.
Tekjuafgangur varð á árinu rúml.
7l/2 þús. kr. og eignir fjelagsins
í árslok rúmí. 20 þús. kr. Starf-
semi fjelagsins hefir verið mest í
Reykjavík, Sandgerði og á Akur-
eyri. Hefir Kristín Thoroddsen
haft á hendi hjúkrunarstarfsemi
í Sandgerði, en Ingunn Jónsdóttir
og Sigr. Bachmann á Akureyri. A
öskudaginn voru seld merki fyrir
starfsemina í Reykjavik, Hafnar-
firði, Vestmannaeyjum og Sand-
gerði. Varð ágóðinn á þriðja þús.
kr. Loks voru haldin námskeið í
hjúkrun og hjálp í viðlögum á 12
stöðum á landinú. Nutu 378 nem-
endur kenslu. Kristín Thoroddsen
hjúkrunarsystir hjelt námskeiðin.
142 sjúklingar voru fluttir í sjúkra
ibifreið fjelagsins. Voru það h. u.
b. helmingi fleiri en árið áður.
Er ætlun fjelagsins að útvega 2
sjúkrabifreiðir í viðbót hið fyrsta.
Fjelagið hefir sýnt nokkrar kvik-
myndir í þjónustu starfsemi sinn-
ar; ennfremur hefir það haldið
uppi brjefasambandi við erlend
Rauða kross fjelög. Undir eins og
kleift verður, mun fjelagið reyna
að koma upp almanna-tannlækn-
ingum og fræðslu um jneðferð
tanna.
Skólahátíð Möðruvallaskóla. 1
ráði er að skólahátíð sú, sem halda
á fyrir norðan að vori, í tilefni
af því, að liðin eru 50 ár síðan
Möðruvallaskóli var stofnaður,
standi yfir í tvo daga. Fyrri dag-
inn fari hátíðahöldin fram á
Möðruvöllum, en hinn síðari á
Akureyri. Allmikill viðbúnaður er
nauðsynlegur undir hátíð þessa,
því hún mun verða fjölsótt. Inn-
an skamms verða sendar fyrir-
spurnir til allra gamalla nemenda
um það, hvort þeir ætli að sækja
hátíð þessa, því nauðsynlegt er
það fyrir undirbúningsnefndina,
að geta gert sjer nokkra hugmynd
um; hversu fjölsðtt hátíðin verður.
Rafmagnsmál norðanlands. Mik-
ill áhugi er vaknaður meðal manna
í Skagafjarðar- og Eyjafjarðarsýsl
um, á því að hefja undirbúning
undir virkjun stórra fallvatna, er
nægi hjeruðum þessum. Hafa Skag
firðingar helst hug á að nota
Reykjarfoss, en Eyjafjörður mun
sennilega fá rafmagn úr Goðafossi.
Arlega koma upp fleiri og fleiri
smástöðvar fyrir einn eða fáa bæi.
Eftir því sem þessum litlu stöðv-
um fjölgvar, eftir því má búast
við að erfiðara verði að fá mcnn
til þess að verða samtaka í því að
lyfta Grettistakinu, er um það
verður að ræða, að „rafmagna"
hjeruðin í heild sinni.
Flugið í sumar. Samkvæmt upp-
lýsingum Flugfjelagsins hafa ver-
ið farin 521 flug í sumar, þar af
163 liringflug. Flogið hefir vcrið
Pósthússtr. 2
Reykjavík
Stmar 542,254
og
309 (fr kv.stj.)
MMMM
Alíslenskt fyrirtæki.
Allskonar bruna- og sjó-vá-
tryggingar. Hvergi betri nje
áreiðanlegri viðskifti. Leitið
upplýsinga hjá næsta umboðs-
manni!
í 400 kl.st. samtals og 56.500 km.
vegalengd. 1100 manns hafa notað
flugferðirnar. Vjelarnar hafa flutt
11500 kg. af flutningi og farangri,.
en 1000 kg. af pósti.
Undirbúningsnefnd Alþingiahá-
tíðar tilkynnir: I dómnefnd til
þess að dæma um lögin við hátíð-
arljóðin hafa verið valdir: Sigfús
Einarsson tónskáld, Haraldur Sig-
urðsson píanóleikari og Carl Niel-
sen tónskáld í Kaupmannahöfn.
Jarðarför Gunnlaugs Briem Ein-
arssonar fór fram 27. þ. m., að við-
stöddu fjölmenni. Síra Þorsteimi
Briem og síra Bjarni Jónsson töl-
uðu í kirkjunni, en skólabrœður
og vinir hins látna báru kistuna.
Stúdentar gengu í heiðursfylkingu
undan líkvagninum undir fána
Háskólans. Var öll athöfnin hin
virðulegasta, og lýsti vel þeim
vmsældum, sem Gunnlaugur heit.
naut meðal kunningja sinna.
Stefnir, tímarit það, sem Mag-
nús Jónsson alþingismaður gefur
út, er nýkomið út í annað sinn.
Það flytur meðal annars fram-
hald af hinni fróðlegu grein Jóns
Þorlákssonar „Milli fátæktar og
bjargálna", grein um Alþingi
1929, frjettabrjef 0. fl. Ritið hefir
þegar náð miklum vinsældum
hjá almenningi, enda er efni þess
fjölbreytt og skemtilegt, en frá-
gangur góður.
Leitin að pólförunum árangurs-
laus.
Frá Oslo er símað: ítölsku leið—
angursmcnnirnir, sem voru að
leiVað loftskipsflokknum úr No-
bileleiðangrinum, á Spitzbergen-
svæðinu og Novaja Semlja, erú
komnir til Tromsö. Leitin varð ár-
angurslaus.
Þórshöfn, FB. 27. sept.
Fulltrúi lögþingsins á Alþingis-
liátíðinni verður E. Mitens lög-
þingsforseti.