Tíminn - 05.09.1980, Blaðsíða 9

8
Föstudagur 5. september 1980
Föstudagur 5. september 1980
13
® Útboð
Til sölu
Tilboð öskast i húsið Vesturgötu 18. Húsið verður til sýnis
laugardaginn 6. sept. ki. 13-16 og þriðjudaginn 9. sept. á
sama tima.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri Frikirkjuvegi 3
og ennfremur á Vesturgötu 18 á auglýstum sýningartima.
Tilboö berist Innkaupastofnuninni fyrir þriðjudaginn 16.
sept. kl. ’4. e.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800
Útboð
Tilboð óskast i málningu utanhúss á húsi
Sambandsins Tryggvagötu 15, Reykjavik.
Útboðslýsing verður afhent á Teiknistofu
Sambandsins, Hringbraut 119.
Tilboðin verða opnuð á sama stað 12
septembei; kl. 11.
SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
Umsjón fasteigna
‘Ch. Malibu Classic siation
Pontiac Grand Prix
Opel Itecord 4d L
Vauxhall Viva de lux
Oldsni. Cutlass Brough. D
Mazda 929, 4ra d.
Ch. Malibu Classic
Ch. Biazer Cheyenne
Ford Cortina
Ch. BlazerC heyenne
Ch.MalibuZ
Citroen GS X3
Ford Maveric 2ja d.
Lada 1600
ScoutU VI, sjálfsk.,
Range Rover
Volvo 244 DL beinsk.
Pontiac Grand Am, 2ja d.
Ford Bronco Ranger
Ch. Malibu Classic station
M.Beus 230,sjálfrk,
M. Bens 230, sjálfsk.
Ch. Nova Conc. 2ja d.
Mazda 121 Cosmos
Lada Sport
Range Rover
Peugeot 304 station
Lada Topaz 1500
'78
’78
•77
’77
’79
'74
’78
•76
’71
'77
’79
’79
’70
'78
'74
•75
’78
'79
'76
‘79
'72
’72
’77
’77
’79
’76
’77
’78
Ch. Suburban m/framdrifi ’69
Pontiac Grand Le Mans
Oldsm. Delta diesel
Volvo 144 <11. sjálfsk.
Ch. Nova sjálfsk.
Austin Mini
Austin Allegro
Ch. Chevette
Ch. Nova Concours 2d
Range Rover
Mazda 626 2,0
Datsun 220 C diesel
Ch. Nova sjálfsk.
Ch. Malibu Sedan sjálfsk.
Ford Bronco V8, sjálfsk.
Man vörubifreiö
Samband
Véladeild
’78
’79
’74
•77
’75
’79
’79
’78
’76
’80
’77
’74
•79
’74
’70
8.500
9.950
5.500
3.300
12.000
3.200
7.700
7.800
1.000
9.000
7.900
7.000
2.000
3.500
3.800
8.500
7.400
11.000
6.500
10.300
5.500
5.200
6.500
5.750
4.900
9.500
4.900
3.200
2.500
10.300
10.000
4.300
5.700
1.600
4.000
5.950
7.500
9.500
7.100
6.000
3.250
8.500
4.800
9.500
ÁRMÚLA 3 SÍMI3MOO
Göngum
ávallt vinstra
megin
á móti akandi
umferð..

FERÐAR
Erich Follath
AUGA DAVÍÐS
Skýrt frá ýmsu um leyniþjónustu Israela, sem talin er
hin harðskeyttasta í heimi ADDíiF hlutí
þjóðsögur um Mossad”, segir
hann. ,-Ég tel aö allur galdurinn
sé sá að við leggjum meira að
okkurog söfnum meiri upplýsing-
um en aðrar leyniþjónustur. Ekk-
ert land hefur jafn mikla þörf
fyrir örugga leyniþjónustu og
Israel. ísrael er umlukiö fjand-
mönnum sinum. Við höfum enga
sendiráðsmenn i þessum löndum
og útsendarar þeirra hrella okkur
með hryðjuverkum sinum.
Mossad er okkur bein lifs-
nauðsyn”.
Á hverjum miðvikudegi kl. 16
hittast fimm æöstu menn leyni-
þjónustunnar i skrifstofubygg-
ingu i útjaðri Tel Aviv. Ekkert
sést hið ytra á byggingunni að hér
séu höfuöstöðvar Mossad. I hinni
hversdagslegu byggingu er stór
fjárfestingarstofnun með útibú
sitt, mörg tryggingarfélög og lög-
menn hafa þar skrifstofur á
miðhæðunum. En „út og inn-
flutningsfyrirtækið” á efstu hæð-
inni hefur sérstakan inngang úr
b&ageymslunum undir húsinu og
þangað verður ekki komist upp
stigann. Öliklegt er aö þangað
komist neinir óæskilegir gestir.
Hér sitja um það bil 100 af 900
starfsmönnum Mossad, en til
samanburöar má geta þess aö
starfsmenn CIA munu um 20 þús-
und.
Yfirmennirnir fimm koma úr
ýmsum áttum og þeir koma
aldrei á sama tima inn i húsið.
„Memune” stofnunarinnar nú er
Jitzak Hofi. Hann skiptir daglega
um bil og hann er oftast i Volvo
með skotheldum rúðum og
númerum, sem skipta má um frá
degi til dags. Hann er i forsæti á
hinum vikulegu fundum, sem
samverkamennirnir i Mossad
kalla „kaffiklúbbinn”. Næstur
yfirmanninum situr yfirmaður
„Aman” fréttaþjónustu hersins,
sem fjallar um fyrirætlanir er-
lendra óvinveittra herja. Vinstra
megin situr yfirmaður „Shin
Beth”, stofnunar sem vinnur að
gagnnjósnum og baráttu viö
hryöjuverkamenn. Sá fjórði
stjórnar rannsóknadeild i utan-
rikisráðuneytinu og hinn fimmti
er yfirmaður israelsku lög-
reglunnar.
Sjaldan munu hinar mikilvæg-
ustu ákvarðanir vera teknar á
þessum vikulegu fundum yfir
kaffi og kökum, heldur eru þeir
ætlaðir til upplysingamiölunar
fyrir stofnanir, sem fara með há-
leynileg málefni. Hin fullkomna
samvinna margra deilda er enda
ein meginorsök þess hve
israelska leyniþjónustan skýtur
svo oft öðrum ref fyrir rass. Eftir
stórmistökin 1973, þegar menn
sinntu ekki einum 400 visbending-
um útsendaranna um að árás
Araba (Jom Kippur striðið) stæði
fyrir dyrum, stendur ekki á þvi að
menn taka öll skilaboð mjög al-
varlega.
Yfirmaður leyniþjónustunnar
.eyrir beint undir forsætis-
Iráðherrann og er ekki ábyrgur
Ifyrir öðrum en honum. Sjálfur
ivarnarmálaráðherrann er ekki
[annað en starfsbróðir hans og
hann má ekki gefa honum nein
[fyrirmæli. Flestar ákvarðanir um
hin fáheyrðu verkefni leyniþjón-
ustunnar eru teknar i stjórnar-
nefnd sem ráðherrar utanrikis og
varnarmála, eiga sæti i — auk
forsætis og fjármálaráðherra og
yfirmanns Mossad.
Eftir að Begin komst til valda,
1977 hafa áhrif „Memunsins” á
stjórnmálin farið vaxandi. Begin,
sem sjálfur er gamall neðan-
jarðarhreyfingamaður (og Bret-
ar hétu fé til höfuðs) hefur miklar
mætur á störfum leyniþjónust-
unnar. Vikulega hittast þeir Jit-
zak Hofi og skiptast á hugmynd-
um. Hann hefur einn manna að-
gang aö Begin hvenær sem er.
Hofi mun hafa tekið við starfi
yfirmanns leyniþjónustunnar
haustið 1974. Þvi er haldið leyndu
hvenær hann tók við, en upplýs-
ingum um menn er haldið vaod-.
lega leyndum. Þegar blaðamenn
„Stern” fóru fram á viðtal við
hann var aðeins hlegið að þeim.
Enn hefur yfirmaður Mossad
aldrei rætt við blaðamann, — ekki
einu sinni um veðriö.
Jitzak Hofi er 51 árs gamall og
er „sabre”, en það þýðir að hann
erfæddur i landinu. 17 ára gamali
gekk hann i sveitir hins leynilega
hers Gyðinga, ‘'Haganah”, sem
vann neðanjarðar, meðan Bretar
fóru með umboðsvöld í Palestinu.
Þegar ^g/tir stofnun rikisins árið /
1948, leiddi Hofi baráttuflokk
gegn Áröbum. Þá gat hann sér
orðstir I israelska hernum, en I
hann gekk „Haganah”.
Hann varð kennari við herskóla
og herforingi meöan Moshe Dyan
var varnarmálaráðherra. Hann
barðist i Sinai-striðinu 1956 sem
næstæðsti maöur i fallhlifaher-
deild. Yfirmaður hans Ariel
Scharon er nú landbúnaðarráð-
herra og einn hinna herskáustu i
Begin-stjórninni.
1964 fór Hofi á námskeið hjá US
Army Command and General
Staff College í Houston i Texas og
1968-9 varð hann yfirmajór. Hofi
varaði margsinnis við yfirvofandi
innrás fyrir Jom-Kippur striðið,
en upplýsingaþjónusta hersins
daufheyrðist við öllum aðvörun-
um. Hofi var þá yfirmaður á
norðurlandamærunum og hann
fékk vin sinn Mosche Dyan, varn-
armálaráðherra til þess að senda
sér aukaherdeild norður eftir til
Golan hæða. Þess vegna héldu
sýrlensku landamærin, meðan
Egyptum tókst að brjótast yfir
Súez.
Hofi er ekki vinmargur meðal
undirmanna sinna. Þessi búldu-
leiti hershöfðingi er þekktur fyrir
skipulagshæfileika sina og ótrú-
legt minni og óbifanlega hörku,
þyki honum menn slá slöku við.
Stynji einhver manna hans undan
byrðinni, kemur hann með uppá-
haldsorðtak sitt: „Þegar mest á
riður, gefst mönnum ekki færi á
að endurtaka mistök, sem þeir
kunna aö gera”. Enginn veit um
fjölskyldumál Hofi, né fristunda-
áhugamál, — aðeins er vitað að
hann er sundmaöur góður og
þjálfar sig þannig.
Hann hefur fastskorðaðar hug-
myndir um óvininn: Þvi sam-
ræmdist það illa hans hugmynd-
um, að israelir nálgist Egypta
með friðarhótum. Honum er ó-
skiljanlegt allt tal um aö sættast
skuli við PLO, sem Begin hefur
nefnt „morðingjasveitir”. Einn
Mossad-maður hefur sagt:
„Sú hætta er fyrir hendi, að
menn ofmeti hættuna af PLO.
Hofi hefur svo marga útsendara á
meðal Palestinumanna, sem si-
fellt verða að senda heim upplýs-
ingar um nýjar árásir i uppsigl-
ingu, til þess að halda starfinu, að
úr verður órjúfanlegur vitahring-
ur, þvi Mossad bregður hart við.
israelska leyniþjónustan er af-
ar óaölaðandi atvinnuveitandi.
Hún krefst mikils og launin eru
lág. Starfsmenn Mossad verða að
hafa stúdentspróf og hafa fengið
góða umsögn fyrir frammistöðu á
herskyldutlmanum. Þeir eru em-
bættismenn og laun þeirra fyrstu
þrjú árin eru innan við 1500 mörk.
Þeir fá goldin eftirlaun, sem
nema 70% þess sem þeir höfðu i
laun er þeir hættu. Njósnari
kemst vanalega á eftirlaun 52ja
ára, en fyrr, hafi hann vogaö lffi
sinu sérlega oft og mikið.
Ekki eru til neinar fastar reglur
um þaö hvernig njósnari á að
vera. Mestar likur á að fá inn-
Jitzak Hofi, núverandi yfirmaður Mossad.
Ameriska tímaritið Time likir
leyniþjónustu smárikisins Israel
við KGB, CIA og MI 6 (bresku
leyniþj.)
Enski njósnasérfræöingurinn
Richard Deacon kveður fastar að
orði, þegar hann segir: „tsraels-
mönnum hefur tekist að sameina
það sem mest er sérkennandi
fyrir leyniþjónustur stórveldanna
hverrar fyrir sig. Þar er átt við
framkvæmdasnilli Rússanna
lipurð og samhygð gömlu bresku
leyniþjónustunnar (fyrir 1945), og
gáfur og hugmyndariki Frakk-
anna. Viö þetta bætist eldmóður
ungrar þjóðar, sem tengist bönd-
um I ævafornum trúarhefðum
sinum. „Þeir sem innvigðir eru,
nefna israelsku leyniþjónustuna
„Auga Daviðs”.
Isser Harel, hinn fyrsti
„Memune” (yfirmanna) Mossad,
frá 1953-1963 sem var viö völd,
þegar Eichmann var numinn á
torott, er þó ekki svo stóryrtur.
Hann er nú á eftirlaunum og býr I
hverfi heldri manna i Tel Aviv.
Hann er um 1.65 á hæö, iþrótta-
mannlegur I limaburði og með af-
ar fjörleg augu.
„Menn ættu að hætta að semja
A jdlakvöld 1969 námu israelsmenn þessa fimm hraðbáta á brott úr
höfninni i Cherbourg og sigldu þeim til israel. Frakkar höfðu neitað að
afhenda israelsstjórn bátana, sem þeir höfðu smiðað fyrir þá sam-
kvæmt fyrri samningi.
Þessa s;
flugma
ju rússnesku MIG-þotu fengu útsendarar Mossad franskan flugmann til þess að lenda með á flugvellinum ITel Aviv. Fyrlr snúð sinn fékk
i góða borgun og nýtt vegabréf.
göngu hafa þeir, sem ekki lita út
eins og James Bond, né haga sér
sem hann. Fremur er kosið aö
maðurinn sé sem hversdagsleg-
astur. Sá sem menn hafa fengið
augastað á og hefur lýst sig reiöu-
búinn til að gegna „sérstökum
verkefnum fyrir land og þjóð” er
fyrst skoðaöur hvað varöar sam-
bönd hans viö Araba, veikleika á
borö við spilaflkn, eða lausmælgi
og litið er á aðra hæpna hluti i for-
tfð hans. Aðeins þeir sem þessa
eldraun standast eru teknir I
þjálfun, en hún tekur eitt ár.
Fyrstu mánuðirnir fara I þaö aö
læra stafróf allra njósnara og er
trúlegt að hlutirnir gangi á svip-
aöan hátt fyrir sig i Moskva og
Washington. Þar er um að ræða
að lesa úr dulmálslyklum og að
fara með handsprengjur og
sjálfsvarnaræfingar i júdó og
karate. Þá er um aö ræða ýmis
tæknileg atriði sem Mossad hefur
soðið saman, ■— svo sem notkun
bréfdúfna, sem geyma elek-
tröniskan sendi milli fjaðra sér og
notkun flugmódela, sem bera
sjónvarpssendi og ljóstra upp um
palestinskar æfingabúðir.
„Minnisæfingarnar gera menn
þó mest taugaveiklaða”, segir
einn þeirra, sem gengið hafa i
gegn um þessi námskeið. Þátt-
takendum er sýnd kvikmynd, og
skyndilega er sýningin rofin og
slökkt á kvikmyndavélinni. Nem-
endurnir verða þá að geta lýst þvi
nákvæmlega.sem þeir siðast sáu.
„Nefniö mér tiu hluti, sem stóðu á
borðinu til vinstri”, kann kennar-
inn að segja. í sifellu verða menn
aö fara yfir myndir, skjöl eða kort
og geyma öll atriði sér i huga.
Þeir verða að læra að veita
manni eftirför, án þess að hann
verði var við það. Oft eru gamlir
leyniþjónustumenn látnir reyna
að hrista þá ungu af sér en annar
leyniþjónustumaður fylgist með
hvernig þeim tekst til.
Að þrem mánuðum liðnum er
hismið skiliö frá kjarnanum. A
milli 30 og 45 prósent nemenda
eru annað hvort taldir á að hætta,
eða þá aö þeir gera það af frjáls-
um vilja.
Siðari hluta timans eru menn
búnir undir þau verkefni sem þeir
eiga aö gegna—hver i sinu landi.
Þá er mikilvægt að þeir tali sem
best máli viðkomandi lands og
veki þar enga athygli með útliti
slnu.
Mossad kemur nú til góða hve
margbreytilegir ibúar I ísrael
eru. Þar er enginn vandi að hafa
uppi á manni sem talar fullkomna
þýsku og litur út eins og nasista-
foringi. Ekki er örðugara aö finna
mann með útlit arabans, sem tal-
ar arabisku, eða „ekta Rússa”,
hvaö þá mann sem talar „slang”
amerisku stórborganna eins og
innfæddur.
Mikilvæg atriöi eru: „Hvernig
eiga menn að vera klæddir i þvi
landi, þar sem þeir starfa?
Hvernig skemmta menn sér I við-
komandi landi? Hve mikið þjórfé
greiöa menn? Þeir sem starfa
eiga f V-Þýskalandi verða á
hverjum mánudegi að læra utan
að hvað til umræðu er á sam-
bandsþinginu. Það hendir meira
að segja að kennarinn vill vita
hvernig v-þýska landsliðinu er
stillt upp.
A sffiasta hluta námskeiðsins
hefst svo alvara njósnaralifsins.
Ungu njósnararnir fá ný skilriki.
Falsaði passinn sýnir að þeir eru
svo að segja ættmennalausir, til
þess að þeir lendi ekki i vanda
vegna skyldmenna og auövitað
eru þeir rikisborgarar nýja
landsins. Fyrrverandi Moss-
ad-maður segir:
I Englandi. Einn tengiliöur okkar
sótti mig út á flugvöll og við
mæltum okkur mót um kvöldið.
Þar átti ég að fá peninga og fá að
heyra hver þau verkefni væru,
sem ég átti að leysa. Ég kom á
stefnumótið, — en þar var þá eng-
an aö sjá. Ég reyndi aftur siðar.
Þá varð mér allt ljóst: Mossad
hafði leitt mig i gildru. Þeir létu
mig standa uppi alveg peninga-
lausan I Englandi, — þeir vildu
sjá viöbrögð min.
Þessi maður hefði nú annað
hvort getaö gefiö sig fram við lög-
regluna eöa israelska sendiráöið,
en i báðum tilvikum hefði hann
orðið aö koma upp um hver hann
var. Hann braut þvi upp peninga-
kassa I vöruhúsi i Manchester að
næturlagi, keypti sér farmiða til
Tel Aviv og gaf sig fram við kenn-
ara sina. Hann hafði þar með
staðist prófið. Aðrir fengu enn
harðari móttökur. Einn njósnar-
inn var tekinn höndum af starfs-
mönnum erlendrar leyniþjónustu
við komuna til Frakklands og
bæði barinn og yfirheyrður. Hefði
hann komiö upp um sig, hefði litið
orðið úr frekari ferli hans sem
njósnara, en auövitað voru þarna
Mossad-menn aö verki.
Að námskeiöinu loknu fær hver
og einn sina einkunn. Þeir sem
standa sig I meðallagi vel eru
gerðir að skrifstofumönnum 1
höfuðstöðvum Mossad og taka
þeir viö upplýsingum og greina
þær i utanrfldsmáladeildinni, eða
annast samskipti við vinveittar
leyniþjónustur i Samskiptadeild-
inni. Þá kunna þeir að fá starf i
„leynilega utanrikisráðuneyt-
inu”, þar sem fengist er við mál
þeirra rikja, þar sem tsraelir
hafa enga sendifulltrúa.
Þeir sem standa sig afburða-
vel eru ætlaðir til „sérverk-
efna” og sendir til annarra landa
til hættulegra og skuggalegri
verkefna. A þriggja mánaða sér-
námskeiöi sem fram fer I undra-
fögru húsi meö sundlaug og öðr-
um lystisemdum i grennd baðs-
staðarins Herzlya, er þeim sýnt
inn i alla afkoma þeirrar kúnstar
að drepa menn. Stundum eru
kennarar frá CIA gestir I Herzlya
og þar hefur illræmdasta leyni-
þjónusta heims, lært til verka i
pyndingum og drápum: það var
SAVAK, hin alræmda leynilög-
regla transkeisara. Margir æðstu
og hæstsettu foringjar hennar
lærðu til verka hjá Mossad-mönn-
um.