Tíminn - 09.09.1980, Qupperneq 5

ÞriOjudagur 9. september 1980
5
Yfirlýsing frá Sölusambandi islenskra fiskframleiðenda um
SÖLUMÁL 1 PORTÚGAL
t blööum undanfarnar vikur,
einkum Þjóöviljanum og Tim-
anum.hafa birst fréttir um fisk-
sölumál i Portúgal.
Sölusamband isl. fiskfram-
leiöenda hefur veriö dregiö inn i
þessar fréttir.
SIF hefur fram aö þessu ekki
elt ólar viö þessar fréttir, enda
hafa þær veriö I æsifréttastil og
dylgjur og fullyröingar á svo
lágu plani, aö ekki hafa þótt
svaraveröar. Ennfremur er
fullljóst, aö allir þeir, er starfa
aö fiskvinnslu og útgerö I þessu
landi, hafa ekki látiö blekkjast
af þessum fréttum.
Þessi fréttaflutningur keyröi
þó um þverbak i siöasta Sunnu-
dagsblaöi Timans, 7. sept. sl.,
þar sem umbúnaöur fréttar um
þetta mál er slikur, aö nær öll
baksiöa blaösins er undirlögö. 1
þessum fréttum gætir mikilla
rangfærslna og misskilnings um
starfsemi SIF og fisksölumál al-
mennt, bæöi innanlands og utan,
svo aö ekki veröur lengur viö
unaö.
Sölumál SíF
SIF er eins og nafniö gefur til
kynna sölusamband þeirra
u.þ.b. 250 fiskframleiöenda,
sem þar eru félagar. SIF hefur
þaö meginmarkmiö að tryggja
öllum félögum sinum sölu á öll-
um saltfiskafuröum sinum, á
besta fáanlega veröi og bestu
afhendingar- og greiðsluskil-
málum, sem völ er á hverju
sinni. Til að sjá um þessi mál
kýs árlegur aöalfundur fjórtán
manna stjórn úr sinum hópi,
sem tekur ákvaröanir i sölu-
málum og öörum hagsmuna-
málum félagsheildarinnar. Þá
liggja fyrir upplýsingar um all-
ar sölur á vegum SIF, söluverö,
eriend umboöslaun o.fl., hjá
þeim opinberu aöilum, sem
fjalla á einn eöa annan hátt um
útflutnings- og gjaldeyrismái.
Af þessu er Ijóst, aö um sölur á
vegum SIF rikir engin einkenni-
leg leynd eins og haldiö hefur
veriö fram, en upplýsingar um
söluverö á einstökum afuröum
eru ekki fjölmiöiaefni af eölileg-
um viöskiptaástæöum.
Einn af meginkostum sam-
taka fiskframleiöenda um fisk-
sölumál er aö hafa heildaryfirlit
yfir alla framleiösluna hverju
sinni og geta visvitandi beint
einstökum tegundum og gæða-
flokkum aö hinum mörgu mörk-
uðum á þann hátt, sem skilar
framleiöendum og þjóöarheild-
inni mestu.
Sölur og útflutningur
1980
Sölur og afskipanir á saltfiski
á þessu ári hafa gengiö vel. SIF
hefur samið um sölur á um
45-47.000 tonnum af blautsöltuö-
um saltfiski af hinum ýmsu
stæröar- og gæöaflokkum. Af
þessu magni voru um 20.000
tonn af þorski seld til Portúgal
auk nokkurs magns af öörum ó-
dýrum tegundum, sem vart
finnst markaður fyrir annars
staöar. Eins og öllum, er aö
fiskvinnslu vinna, er kunnugt,
var þar fyrst og fremst um lægri
gæöa- og verðflokka aö ræöa,
vegna þess, aö portúgölsk yfir-
völd telja sig ekki hafa efni á aö
kaupa bestu gæöi á þvi háa
veröi, sem fyrir þann fisk fæst.
Afskipanir upp i þessa samn-
inga hófust strax i ársbyrjun og
til loka ágúst hefur veriö afskip-
aö af 1980 framleiöslu til Portú-
gal 19.600 tonnum, til Spánar
10.000tonnum, til Italiu rúmlega
5.000 tonnum og til Grikklands
2.300 tonnum. Auk þess hafa
farið um 1.000 tonn af söltuðum
ufsaflökum á V-Þýskalands, og
rúmlega 1.000 tonn af söltuöum
þorskflökum, einkum á Italiu og
þó einnig á Spán, en grundvöllur
fyrir þessari framleiöslu skap-
aöist aö nýju i lok siöasta árs.
Verömæti þessa útflutnings
fyrstu átta mánuöi ársins er ná-
lægt 50 milljörðum isl. króna.
Villandi
verðsa manburður
Látiö hefur veriö að þvi liggja
i blaðafréttum, aö tsland hafi
verið hlunnfariö i viðskiptum
viö Portúgal meö þeim sölum,
sem SIF hefur samið um þang-
að. Er jafnvel gengið svo langt,
aö sagt er, aö þar geti veriö um
aö ræöa nokkur hundruö dollara
fyrir hvert tonn.
Gefið hefur veriö upp eins og
um sé að ræöa eitthvert
stórvirki, aö hægt sé aö ná $2.600
meðalveröi fyrir hvert tonn af
blautverkuöum stórþorski meö
eftirfarandi gæöasamsetningu:
50% fiskur af fyrsta gæða-
flokki, 25% af öörum gæöa-
flokki, eöa samtals 75% af
fyrsta og öörum gæöaflokki, og
25% af lakari flokkum. Enda
þótt engin söluverö veröi gefin
upp af áöurgreindum ástæöum,
er þó skylt aö skýra frá þvi, aö
söluverö, sem SÍF hefur samiö
um fyrir þessa samsetningu
fisks eru hærri en meöalveröiö
$2.600.
I sölum SIF frá þvi i vor viö
Portúgali er samið um alla
stæröarflokka og alla gæöa-
flokka, en um þá er þaö að
segja, aö i samningunum er aö-
eins gert ráö fyrir um 25% af
fyrsta og öörum gæöaflokki og
75% af þriðja og fjórða gæöa-
flokki, og ætti þvi aö vera aug-
ljóst að samanburöur á þessu
tvennu i 20 flokka verötöflu, án
magnsetningar, er út i hött.
Fréttir um samninga SIF viö
Portúgal i júli sl. eru eins og
fleira I þessu máli getsakir ein-
ar. Samningar SIF við Portúgal
fyrir áriö 1980 voru geröir i lok
febrúar sl. Aörir samningar viö
þá hafa ekki verið gerðir á
þessu ári.
Hráefnisverð
Miklu moldviöri hefur sömu
leiöis veriö þyrlaö upp um aö
unnt væri aö greiöa útgeröar- og
sjómönnum mun hærra hráefn-
isverð, en þessir aðilar ásamt
fiskkaupendum hafa samið um i
Verðlagsráði sjávarútvegsins.
Dylgjur um sjóösmyndun „ein-
hverra aðila” vegna mismunar
á söluveröi erlendis annars veg-
ar og umsömdu hráefnisveröi
innanlands hins vegar eru svo
hjákátlegar, og lýsa svo mikilli
vanþekkingu á undirstööuat-
vinnuvegi þjóöarinnar aö undr-
un sætir. Þeim til upplýsingar
sem opinberaö hafa vankunn-
áttu sina á þessum málum skal
á þaö bent, aö um 4 kg. af hrá-
efni (fiskur upp úr sjó) þarf til
að gera 1 kg. af þurrkuöum salt-
fiski eins og honum er dreift til
neytenda i saltfiskneyslulönd-
um og þar meö i Portúgal.
Hvern er reynt aö blekkja? Er
verið aö gera gys að fisk-
vinnslufólki eöa skiptir atvinna
þess engu máli lengur?
Þaö er vitaö mál aö fjölmarg
ir erlendir aöllar hafa sýnt þvl
brennandi áhuga aö ná meö
beinum eöa óbeinum hætti fót-
festu i útgerö og fiskvinnslu á
Islandi i kjölfar útfærslu land-
helgi Islands. Islensk stjórnvöld
hafa einarölega neitaö mörgum
áköfum tilraunum i þessa átt.
Þaö er full ástæða fyrir allt
fiskvinnslufólk, útgeröarmenn
og sjómenn aö standa fast aö
baki stjórnvöldum i þessum
málum ig láta ekki blekkjast af
siendurteknum gylliboöum
hálf-erlendra fyrirtækja eöa
jafnvel opnum auglýsingum er-
lendra samkeppnisaöila, sem
nýleg dæmi eru um.
Lokaorð
Allt frá árinu 1974 hefur aö-
eins eitt fyrirtæki, rikisfyrir-
tækiö Reguladora, haft leyfi til
saltfiskinnflutnings i Portúgal
og stjórnar jafnframt dreifingu
vörunnar þar i landi. Siöan þessi
skipan komst á hefur pomtú-
galska rikiö eitt séö um inn-
flutning á saltfiski. Allar salt-
fisk-útflutningsþjóöir hafa orö-
ið, hvort sem þeim hefur þótt
það ljúft eöa leitt, aö lúta þeirri
skipan mála. Þessu fyrirkomu-
lagi hefur áöur i fjölmiölum i
fréttum um þetta mál réttilega
veriö likt viö verslun meö áfengi
á tslandi.
Aö lokum mótmælir SIF harö-
lega og visar til fööurhúsanna
endurteknum aödróttunum um
„sviösetta glæpi”, „óeölilega há
umboöslaun”, „Stirnaö sölu-
vkerfi” og fleiri ásakanir i llkum
'dúr, sem bornar hafa verið á
borö fyrir blaöalesendur siöustu
vikur.
Erindi á vegum Félags
islenskra sérkennara:
Þróun
skólastarfs
í 80 ár
Dr. philos. Edvard Befring,
rektor Statens spesiallærerhög-
skole i Noregi flytur erindi i Nor-
ræna húsinu þriðjudaginn 9. sept.
nk. kl. 20.30 á vegum Félags is-
lenskra sérkennaraHeiti erindis-
ins er: Skolen i 80ara, utviklings-
behov, utviklingsmuligheter, inn-
hold, hjelpetiltak, lærerutdanning
og forskning.
Dr.Befringer meðal þekktustu
brautryöjenda i skólamálum á
Noröurlöndum af yngri kynslóð-
inni. Hann hefur stjórnaö um-
fangsmiklum rannsóknum á
vanda og viðhorfum æskufólks og
á þeim vettvangi haft samvinnu
viö fólk, sem fengist hefur við
skóla og félagsfræöirannsóknir
viöa um lönd, m.a. á Islandi.
Slöast liöin fimm ár hefur hann
veriö rektor Statens spesiallærer-
högskole i Noregi, en þangað
hefur fjöldi tslendinga sótt nám I
sérkennslufræðum. Arin þar á
undan var dr. Befring prófessor I
sálarfræöi viö . háskólann i Arós-
um I Danmörku. Dr. Befring
hefur ritaö fjölda bóka og greina
um rannsóknir slnar, svo og um
almenn skólamál, sérkennslu-
mál, rannsóknaraöferöir og hag-
nýtingu niöurstaðnanna I uppeld-
isstarfinu — og siöast en ekki sist
menntun skólastarfsliös.
Allt áhugafólk um uppeldis- og
skólamál er velkomiö i Norræna
húsiö á þriöjudaginn kl. 20.30.
• Fyrsti eða eini bíllinn fyrir þá sem hugsa um
bil sem farartæki.
• Bíll númer tvö á heimili þeirra, sem ofbýöur
bensíneyöslan i stóra fína bilnum.
• Þú kemst allra þinna ferða á TRABANT
sparar stórfé og gerir svo eitthvað fyrir af-
ganginn.
• Til afgreiðslu strax
Greiðslukjör