Tíminn - 07.03.1981, Blaðsíða 7

Laugardagur 7. mars, 1981
7
Háskólakóiinn
Hjálmar H. Ragnarsson stjórnar æfingu Háskólakórsins.
Mikil hljóðfæri eru blandaðir
kórar, ekki sist i nútimamúsik.
Það hafa menn heyrt núna upp á
siðkastið, fyrst Hamrahliðar-
kórinn i Daphnis et Chloé eftir
Ravel, og siðar i sömu viku Há-
skólakórinn i Félagsstofnun
stúdenta. Þessir tónleikar voru
á laugardaginn 28. febrúar fyrir
fullu húsi, og við mikla gleði og
hrifningu, enda var um tón-
listaratburð að ræða: Þrjú
islensk kórverk, hlutu þarna
frumflutning sinn, en nær öll
lögin voru yngri en 10 ára.
Rut L. Magnússon stjórnaði
Háskólakórnum 1973-80, en i
haust tók Hjálmar H. Ragnars-
son við stjórninni. 1 efnisskrá
eruRut færðar þakkir fyrir ,,að
koma kórnum til manns”. Og til
manns er hann kominn — sterk-
astir eru sópranarnir, sem hafa
verulega finan tón, en almennt
hefur kórinn góðan hljóm, og
hann virðist ráða við hin
nútfmalegu söngverk með
glans.
Söngleikarnir hófust með
syrpu af stúdentalögum, en sið-
ar komu „Islandsvisur” eftir
Gylfa Þ. Gislason, i kórútsetn-
ingu Jóns Þórarinssonar við
TÓNLIST
Sigurður
Steinþórsson
texta Hannesar Hafstein —
þetta samdi Gylfi veturinn 35-36
i stil þeirra tima. Þetta var
frumflutningur verksins á opin-
berum vettvangi, en áður hafði
það verið sungið við skólaslit
MR 1936, og i þingveislu.
Þá var frumflutt „Gamalt
vers”, eftir stjórnandann,
Hjálmar H. Ragnarsson, sem
hefst svo: Mariusonur, mér er
kalt, mjöllina af skjánum taktu
— fallegt lag sem fellur vel að
textanum. Það var endurtekið i
lokin vegna fjölda áskorana.
Næst kom „The Sick Rose” eftir
Atla Heimi Sveinsson, sem var
samið sérstaklega handa Há-
skólakórnum 1978 til minningar '
um Benjamin Britten. Þetta
verk er mjög kunnáttusamlega
samið fyrir kórinn og nýtir á
skemmtilegan hátt textann og
þá hæfiléika kórs umfram
hljómsveit, sem honum eru
tengdir.
Og siðast fyrir hlé var endur-
flutt „A þessari rimlausu
skeggöld” eftir Jón Ásgeirsson
og Jóhannes úr Kötlum — prýði-
legt tónverk við heldur einfeldn-
ingslegan texta, eða er það ekki
einfeldningslegt að samsama si
og æ visindi og strið tækni og
atómsprengjur? 1 þessari mynd
var þetta verk Jóns Ásgeirsson-
ar frumflutt af Háskólakórnum
árið 1976, en samið var það fyrir
danska tónskáldafélagið og
frumflutt af barnakór 1974.
Nú komu „Fimm mansöngv-
ar” úr ljóðabók Hannesar
Péturssonar i sumardölum, sem
Jónas Tómasson samdi tónlist
við i haust að beiðni Háskóla-
kórsins. Yfirleitt finnst mér
Jónas ekki eins auðtekinn eins
og sum önnur ungskáld —
kannski mætti orða það svo, að
ég þyrfti að heyra hann tvisvar
eins og Brahms og Berlioz. Þá
söng kórinn nokkur islensk
þjóðlög, i útsetningu valin-
kunnra tónskálda — aldeilis er
textinn og lagið „Móðir min i
kvi, kvi” magnað, og viðeigandi
nú til dags.
Og loks „A-Mahla Muhru”
eftir Hjálmar H. Ragnarsson,
við texta Dunganons „á ókunnri
mállýsku Atlantis-tungumáis-
ins”. Nýjungagjarn nútiminn
gerir stáss með skritna karla
eins og Dunganon, og Hjálmar
ætlar að semja meiri tónlist við
ljóð Hertogans af St. Kildu.
Þetta var bráðskemmtilegt
verk og vel til kórflutnings fali-
ið, og þessir tónleikar raunar
hinir skemmtilegustu sem ég
hefi lengi sótt. 4.3.1981
Sigurður Steinþórsson.
Frá Skákþingi Reykjavíkur 1981
t þættinum fyrir hálfum mán-
uði, þegar fjallað var um Skák-
þing Reykjavfkur 1981, var að
nokkru getið óvæntrar frammi-
stöðu Sveins Kristinssonar, en
hann gerði sér litið fyrir og sigr-
aði i B-flokki og hafði þó ekki
tekið þátt i skákmóti i 21 ár. Hér
á eftir fer ein af skákum Sveins
úr mótinu. Hún var tefld i 5. um-
ferð og sýnir að hann hefur litlu
gleymt á þessum tveim áratug-
um.
Hvítt: Sveinn Kristinsson
Svart: Torfi Stefánsson
Griínfeldsvörn
í. d4-Rf6
2. c4-g6
3. Rc3 - d5
4. Bg5
(Ein af mörgum leiðum, sem
reyndar hafa verið gegn
Grunfeldsvörninni. Meginhug-
myndin með leiknum er að
grafa undan svarta miðborð-
inu).
4. - - Re4
5. Bh4.
(Þessum leik beitti Taimanov
tvivegis gegn Uhlmann i keppn-
inni Sovétrikin — Heimurinn
1970. Annar möguleiki er 5.
cxd5-Rxg5, 6. h4-Re4, 7. Rxe4-
Dxd5, 8. Rc3-Da5, 9. e3-Bg7, 10.
h5-0-0, Il.hxg6-hxg6, 12.Bc4-c5
og svarta staðan er vænlegri,
Simkin-Spaxxky, 1950).
5. - - c5
6. cxd5 - Rxc3
7. bxc3 - Dxd5
8. e3 - Bg7
(1 fyrri viðureign þeirra
Taimanovs og Uhlmanns, sem
áður var getið, lék Uhlmann hér
8. -cxd4, en lenti i vandræðum
eftir 9. Dxd4-Dxd4, 10. cxd4--
Bg7? 1 stað 10. — Bg7? gat
svartur leikið 10.-e6! og þarf þá
engu að kvfða. f seinni skákinni
lék Uhlmann sama leiknum og
Torfi).
9. Df3-Dxf3(?)
(En hér skiljast leiðir þeirra
Torfa og Uhlmanns. Uhlmann
lék 9.-Dd8, sem er vafalaust
betra. Uppskiptin eru hvitum
hagstæð).
10. Rxf3-Rc6
11. Hcl-Be6
12. a3 - cxd4
13. cxd4 - a6
14. Rd2
(Riddarinn tekur stefnuna á c5.
Hvitur stendur nú greinilega
betur að vigi).
14. - - 0-0
15. Be2 - Hfe8
16. Bf3 - Hac8
17. 0-0
(Auðvitað ekki 17. d5 vegna Re5
og mannsvinningurinn er tálsýn
ein).
17. - - Bf5
18. Re4
18. - - b6?
(Mistök. Svörtum hefur yfirsést
hinn bráðlaglegi svarleikur
hvits. Best var sennilega 18. -
Bxe4, 19. Bxe4-E5).
19. Rd6!
(Fallegur leikur. Svartur kemst
nú ekki hjá liðstapi).
19. - - exd6
20. Bxc6 - He6
21. Bd5(?)
(ónákvæmnisem gefur svörtum
kost á gagnfærum. Betra var
strax 21. Bb7 ekki vegna 21. —
Hxcl, 22. Hxcl-He4 og svartur
heldur sinu).
21. - - H6e8?
(Betra var 21. -Hxcl, 22. Hxcl-
He8, 23. Hc7-Be6, 24. Bxe6-fxe6,
25. Hc6 og þótt hvitur vinni peð
hefur svartur meira spil en i
skákinni).
22. Bc6-He6
23. Bb7 - Hxcl
24. Hxcl - Bd3??
(Taparskiptamun. Nauðsynlegt
var 24. - He8, sbr. athugasemd
við 21. leik svarts).
25. Hc8+ - Bf8
26. Bd5 - Kg7
27. Bxe6 - fxe6
28. Hc6 - d5
29. Hc7+ - Kg8
( Nú lokast svarti kóngurinn
inni á 8. reitarröðinni, en 29. -
Kh6, 30. f4 var ekki fýsilegt fyrir
svartan).
30. Be7 - Bg7
31. f4 - b5
32. Ha7 - h6
33. h4 - Bc4
34. Bd6 - Bf6
35. g3 - g5
36. Be5 - Bxe5
37. dxe5 - gxf4
38. gxf4 - Bd3
39. Kf2
(Upphafið að löngu og sigursælu
ferðalagi hvita kóngsins. Lokin
þarfnast ekki skýringa).
39. - - h5
40. Kel - a5
41. Kd2 - Bc4
42. Kc3 - a4
43. Kd4 - Kf8
44. Kc5 - Kg8
45. Kd6 - Bb3
46. Hb7 - Bc4
47. Ke7 - Ba2
48. Kf6 - Bc4
49. Kg6 - Kf8
50. Kxh5 - Ke8
51. Kg5 og svartur gafst upp.
Jón Þ. Þór.
Jón Þ. t»ór:
SKÁK
Minning
Ólafur Eggertsson
Kvíum, Þverárhlíð
Fæddur 28.11. 1888
Dáinn 3.3. 1981
„Engum er ljóst, hvaðan
lagtvarafstað,
né hver lestinni miklu ræður.
Við sláumst i förina fyrir það,
jafn fúsir sem nauðugir, bræður!
Og hægt hún fer, en
hún færist um set,
þessi fylgd yfir veginn auðan,
kynslóð af kynslóð og
fetfyrir fet.
Og ferðinni er heitið i dauðann.”
Svo yrkir Tómas Guðmundsson
i ljóði sinu Lestin mikla. Tómas
hefur svo sannarlega rétt fyrir
sér: það er sama hvað við aðhöf-
umst hér á jörðinni, hvort okkur
Hkar að vera hér eða ekki, að lok-
um er ferðinni vist heitið i dauð-
ann og frá honum getum við ekki
fhíið. En það er samt nokkuð erf-
itt fyrir okkur sem eigum bara
rúmlega tuttugu ár að baki að
reyna að imynda okkur hvað
dauðinn þýðir. Við viljum helst
ekki hugsa út i það, þvi við vonum
að hann sé langt i burtu.
Nú blasir þó við mér sú stað-
reynd að afi er ekki lengur i tölu
lifenda. Eftir niutiu og tveggja
ára líf her á jörðinni, kveður hann
þó ég eigi bágt með að trúa þvi að
hann sé farinn. Fyrir mér er hann
ennþá lifandi: minning hans mun
alltaf lifa, þvi þegarég lit til baka
þá rifjastuppfyrir mér allar góðu
stundirnar sem ég átti með afa.
Afivar gæddurþeim góða kosti,
sem okkur skortir svo mörg, að
hann gat alltaf töfrað fram
skemmtilegustu og jákvæðustu
hliðar lifsins, gert hlutina spenn-
andi og komið öllum til að hlæja.
Meira að segja þegar hann lá fár-
veikur á spitala siðustu árin sin,
þá átti hann það til að gera að
gamni sinu við mig og koma mér
til að hlæja.
Þegar ég var yngri var mér
ekkert meira tilhlökkunarefni en
að komast i sveitina til þeirra afa
og ömmu og fá að heyra
skemmtilegu grýlusögurnar hans
afa. Þær voru spennandi en samt
saklausar, öðru visi en allt annað
sem ég las og heyrði. Hann bjó til
spennandi ævintýraheim fyrir
okkur barnabörnin, ævintýra-
heim sem við munum ekki
gleyma þótt við eldumst. Alltaf
kom hann okkur i gott skap, og
hafði alltaf tima og þolinmæði til
að hlutsa á okkur.
Ég er mjög þakklát fyrir að
hafa átt svona sérstakan afa sem
gat kennt mér svo margt, þvi.
hann tilheyrði þeirri kynslóð sem
hefur upplifað mestu breytingar
sem um getur i sögu Islands:
stökk Ur frumstæðu bændasamfé-
lagi upp i tækni nútimans.
Um leið og ég kveð afa þá finnst
mér við hæfi að birta ljóðir Feður
vorir eftir Tómas Guðmundsson.
Okkur hættir nefnilega svo oft til
að gleyma gamla fólkinu.
„Frelsarinn lét sitt lif
á krossinum forðum
þá lukust upp björg
og himnar gengu úr skorðum.
Hann dó fyrir okkar,
sem velkjumst i veröldinni.
Og veitti ei af,
að hann gerði það öðru sinni.
En fleirum eyddist ævin
i fórn og trega
og án þess að knötturinn
raskáðist verulega.
Og Golgatha er til
við hvert tún á islenskri foldu
Samt trúir þvi enginn,
hvað frelsarar vorir þoldu.
Þvi það voru bara
áar vorir og afar,
sem okkar vegna
báru sinn kross til grafar.”
Sigriður Ragnarsdóttir.
Afsláttarkort
Alþýðuleikhússins
í tilefni af aukinni
starfsemi i nýju húsnæði
hefur Alþýðuleikhúsið
nú tekið upp þá ný-
breytni að bjóða ein-
staklingum og fyrir-
tækjum afsláttarkort.
Þessum kortum er
þannig hagað, að kort-
hafar fá afslátt á allar
sýningar leikhússins
gegn framvisun þeirra i
miðasölu Alþýðuleik-
hússins i Hafnarbiói.
Gildistimi kortanna er
eitt ár og gildir hvert
kort fyrir tvo miða.
Eins og stendur er Alþýðuleik-
húsið með fjórar sýningar á fjöl-
unum i gamla Hafnarbíói: Ungl-
ingaleikritið Pæld’í’ðl, barna-
leikritið Kóngsdóttirin sem kunni
ekki að tala, og tvö verk eftir
DarioFo: Konaog Stjórnleysingi
ferst af slysförum.og áætluö eru
fleiri verk fyrir vorið.
AlþýðuleikhUsið hvetur fólk til
að notfæra sér þessa nýjung i
starfseminni og vonar aö þetta
verði þáttur í miklu og blómlegu
starfi leikhUssins.
Upplýsingar um kortin eru
veittar I miðasölu leikhússins, en
hún er opin daglega kl. 14:00 til
20:30, sími 16444.