Tíminn - 04.10.1981, Síða 22

Tíminn - 04.10.1981, Síða 22
 Wí44W.f *r»it*jfí i'* _________*________>%* rí’l'l :#'#' •'»'*■ *vp’ *"*’*' #5 k‘ *'’.#> • - •“■ '•-- ^-VvV-r <4«»^« v*» Vo^ erlend hringeklal Hann stýrir bæði Bæjern Miinchen og þýska landsliðinu Þýsk knattspyrna og þá einkum bæversk hefur heldur betur verið i deiglunni í íslenskum f jölmiðl- um siðan Asgeir Sigurvinsson settist á varamanna- bekkinn hjá stórliðinu Bayern MÚnchen á dögunum. Öllum fjölmiðlum ber saman um að hjá Bayern, sem og í þýska landsliðinu hafi einn maður öll ráð í hendi sér — Paul Breitner, sem er þekktur fyrir annað en rósemd og stillingu. En Breitner er jafn- framt afburða knattspyrnumaður og leitun að sterkari miðvallarspilara. Um daginn spunnust nokkur málaferli útaf hegðan Breitners og Bayern- liðsins í Madrid. I tilefni af þvi og af því þetta eru nú samherjar Ásgeirs er hér greinarkorn um Breitner — Napóleon þýskrar knattspyrnu... ■ Paul Breitner ásamt landsliftsþjálfaranum Derwall. Hver segir fyrir verkum? „Komið strákar, við erum hættir” ■ Þær voru heldur áhugalausar stórstjörnurnar i Bæyern Mun- chen þegar þær léku á dögunum á hinum ógnarstóra Bernabau-leik- vangi i Madrid fyrir 100.000 áhorfendum. I staö þess aft ieika úrslitaleikinn f þessu hraömóti evrópskra toppliöa gegn Real Madrid eins og flestir höföu búist viö, léku þeir um þriöja sætiö viö sovéska liöiö Dýnamó Tiblis. Þegar tuttugu minútur höföu veriö leiknar gekk fyrirliöi Bayern, Paui Breitner af leik- velli. Hann var ekki allskostar sæll: „Dómaranum var uppsigaö viö mig”. Tveim minútum fyrir hálfleik sýndi dómarinn Karl Heinz Rummenigge, fyrirliöa Bayern 1 staö Breitners og aö margra áliti besta knattspyrnumanni i Þýska- landi, gula spjaldiö. Breitner þaut út aö hliöarlinu og bandaöi Rumenigge til sin: „Kalli, hann rekur þig útaf ef þú bara gýtur augunum til hans”. Rummenigge kinkaöi kolli: „Karlinn sagöi aö hann ætlaöi aö koma okkur öllum af vellinum”. Dómarinn, José Donato Pes Pérez, hljóp aö þeim og sýndi báöum Bayern leikmönnunum rauöa spjaldiö. Breitner brást leifturskjótt viö: „Komiö strákar, viö erum hættir”. Aö sögn spánskra blaöa vildi þjálfari Bayern, PalCsernai spila áfram. En þaö var öllum ljóst hver hefur síöasta oröiö i Bayern liöinu, Paul Breitner. Þegar flog- iö var heim til Munchen fól Breitner staögengli sinum Rummenigge aö skýra máliö fyrir knattspyrnuyfirvöldum I Þýskalandi til aö reyna aö koma i veg fyrir aö liöinu yröi refsaö fyrir óiþróttamannslega fram- komu á Spáni. „Ég trúi þvi sem Karl-Heinz Rumenigge segir”, sagöi Her- mann Neuberger, formaöur þýska knattspyrnusambandsins. Annars eru stjórnendur þýskra knattspyrnumála vanir aö vera viö öllu búnir þegar Breitner og Bayern-liöiö feröast um heiminn. 1971 voru þeir þýskir meistarar og fóru i keppnisferö um Suöur-Ameriku. 1 Lima I Perú var Gerd Muller, markaskorar- inn mikli, rekinn útaf fyrir áflog á leikvelli. Charly Mrosko fylgdi I kjölfariö vegna miöur Iþrótta- mannsiegrar framkomu. Las Marx og Lenín i æfingabúðum 1 þaö skiptiö voru felldir dómar yfir Bayerunum. Muller fékk átta vikna leikbann, en Mrosko tveggja. Breitner var þá aöeins 19 ára, hann sagöi siöar aö þarna heföi hann lært viö hvers konar karaktera væri aö eiga I heimi at- vinnuknattspyrnunnar. Allar göt- ur sföan hefur hann veriö óþreyt- andi viö aö hæöast aö yfirboöur- um knattspyrnunnar, for- pokuöum gamalmennum „sem drekka bjór úr stigvélum”. Viö- kvæöiö hjá Breitner er enn eitt- hvab I þessum dúr: „A meöan ég er góöur get ég leyft mér allt, m.a.s. aö hafa pólitiskar skoöan- ir”. Hjá Bayern Miinchen er erkii- haldiö Franz-Josef Strauss tiöur heiöursgestur. Fyrrum fjármála- ráöherra Bæjaralands hjálpaöi hinum duttlungafulla Gerd Mull- er viö aö ráöa fram úr skatta- vandræöum sinum. Fyrir nokkru var yfirborgarstjórinn I Mun- chen, Erich Kiesl, virtur stjórnarmeölimur hjá félaginu. 1 þessum félagsskap lék Paul Breitner ekki bara vinstri bak- vörö, heldur lika eins konar upp- reisnarsegg. Þegar Breitner fór i æfingabúöir haföi hann ekki meö sér reyfara eöa teiknimyndasög- ur til afþreyingar, heldur úrvals- rit Marx og Lenins. 1 þýskum blööum birtist af honum mynd þar sem hann stóö viö plakat af Maó formanni, lesandi i kin- versku áróöursriti og meö sauötryggan úlfhund viö fætur sér. Hann hallmælti Bandarikja- mönnum og sagöist oft vera „út- undan meöal pólitiskt ómeö- vitaöra leikbræöra” sinna. Breitner gekk til fara eins og byltingarmaöur úr skógum Suöur-Ameriku, meö sitt hár og skegg, sem enn hefur ekki veriö skert. „Aldrei framar fyrir Þýskaland” 1 heimsmeistarakeppninni I fót- bolta i Munchen 1974 geröi Breitner uppsteyt. Þýsku leik- mennirnir höföu komist aö þvi hjá aöstoöarþjálfaranum Jupp Der- wall aö þeir fengju minni auka- greiöslur en flest hin stórliöin. Breitner hvatti fyrirliöann, Franz Beckenbauer, til aö krefjast leiö- réttingar. Þeir fóru fram á 100.000 mörk i staö 30.000 marka. Styggöaryröin gengu á milli, Hel- mut Schön, aöalþjálfara þýska liösins kallaöi Breitner m.a. „maóista”. Eftir sigurinn i úrslitaleiknum gegn Hollandi sótti Breitner eiginkonur leikmannanna til aö taka þátt f sigurgleöinni. Hann Grafhýsi keisarans í Xian ■ Leirhermepnirnir 8000 eru ýmist þungbúnir eöa vingjarnlegir á svip eba jafnvel brosandi út aö eyr- um. „ ■ I nýlegu viötali viö Helgar- Timann sagöi Ann Paludan, danska sendiherrafrúin og höf- undur nýlegrar bókar um Ming- grafhýsin kinversku, frá ferö sinni til Xian-borgar i Kina, þar sem nú stendur yfir einhver mesti fornleifauppgröftur allra tima. Þar er verib aö ljúka upp grafhýsi keisarans Qin Shi Hu- ang frá þvi rúmlega 200 f.kr., sem tvimælalaust á sér engan lika. Meöal þess sem fundist hefur er heill her leirkeraher- manna i fullri stærö, eins og viö- frægt hefur oröiö. En endir á uppgreftrinum er ekki fyrirsjá- aniegur og fornleifafræöingar leiöa aö þvi getum aö enn eigi margt, sist ómerkara, eft'ir aö koma á daginn. Liktog titt er um keisara fann kinverski valdsmaöurinn Qin Shi Huang sig knúinn til aö greypa veldi sitt i óbrotgjarnan stein. Minnisvaröi hans er þó vart neitt I likingu viö þaö sem minni spámenn hafa dundaö sér viö — Qin þessi hóf nefnilega byggingu Kinamúrsins. Allt veldi hans var viölika stórt i snibum. Honum lánabist aö sameina kinversku smárikin undir einn hatt áriö 221 f.kr., og lagöi þar grunninn aö hinu stöö- uglynda miöriki. Hann setti þjóö sinni lög og mælti fyrir um sam- ræmingu ritmálsins. Ennfrem- ur er vitaö aö hann setti ákvæöi um öxulstærö á farartækjum, þannig aö allt sem hreyföist á hjólum I Kina rynni eftir sömu hjólförum. Er fornleifafræöingar fundu grafhýsi Qins 1974 komust menn ab þvi aö hann haföi búiö sig undir förina yfir landamærin miklu á jafn stórtækan hátt. Talsmenn uppgraftarins i Xian segja aö meö hverjum grip sem þeir finni, skilji þeir betur aö þetta sé abeins byrjunin, aö þeir hafi aöeins séö einn tiunda af þvisem igrafhýsinusé aö finna. Pýramiöarnir, grafhýsi faraó- anna, eru strax eins og kofa- skrifli miöaö viö kirkjugarö Qins, sem er um 30 ferkilómetr- ar aö flatarmáli. 8000 hermenn úr leir Grafhýsiö var uppgötvað af einskærri tilviljun. Fyrir sjö ár- um var vinnuflokkur aö grafa brunn i nánd viö Xian, um 800 kilómetrum suö-vestur af Pe- king. Verkamennirnir grófu sig niöur I neöanjaröarhverfingu, eins konar fjöldagröf. Þar inni var heill her úr brenndum leir, alls 8000 styttur sem stóöu þar viöbúnar aö verja keisarann. Engir af hermönnunum, sem eru um 6 fet á hæö, höfðu sama andlitsfall. Fornleifafræöingar ályktuöu að stytturnar heföu verið mótaöar eftir hinum raun- verulegu hermönnum Qins og brenndar I leir til aö standa vörö um hann dauöan, likt og her- mennirnir höföu gert meöan hann lifði. Striösmenn keisar- ans i Xian eru löngu orönir heimsfrægir, þangað streyma feröamenn til aö skoöa stór- merkin I ógnarstórtP skýli sem hefur verið reist yfir svæðið. Sagnfræbingar hafa leitt aö þvi getum ab Qin hafi veriö fyrsti kinverski keisarinn sem tók meö sér leirmyndir i gröfina i staö lifandi fólks. En nýjustu fréttir úr grafhýsinu benda til þess aö Qin hafi ekki alltaf látiö gera leirsty ttur af lagsmönnum sinum áöur en hann kom þeim undir græna torfu. Nýveriö fundu klnverskir fornleifafræö- ingar neöanjaröarhesthús fyrir riddaralið keisarans, kirkju- garö undir hershöföingja, og alls 70 grafhýsi i útjaöri svæöis- ins, sem virðast hafa verið byggö undir um 700.000 verka- menn sem voru skikkaöir til að vinna aö byggingu útfararborg- arinnar. Framkvæmdirnar munu hafa hafist jafnskjótt og Qin tók viö völdum, 13 ára gam- all, og staöiö yfir næstu 36 árin. í öörum nýuppgötvuöum út- grafhýsum fundu fornleifafræð- ingarnir einnig likamsleifar fimm manna og tveggja kvenna. Þessi fundur rennir jafnvel stoöum undir frásagnir af launmorðum og samblæstri I höll Qins. Fórnarlömbin voru hálshöggvin, hengd ellegar af- limuö milli tvitugs og þritugs; aldurs. Konungleg innsigli á grafhýsunum gáfu i skyn aö þarna væri um likamsleifar fólks af tignum stigum aö ræöa, prinsa, prinsessa og framá- manna vib hirö keisarans. 1 kin- verskum sögubókum er letrað aöbrátthafi oröið um Qin á ferö um austurhéruö rikis sins. Þá hafi yfirgeldingur hans reynt aö hrifsa til sin völdin. Hann sendi elsta syni og arfa keisarans falsaöar skipanir þess efnis aö hann skyldi fyrirfara sér. Um leiö sá hann til þess aö keisara- klæöin höfnuöu á öxlum yngsta sonar Qins, sem lét að stjórn geldingsins. Sagan segir aö yngsti sonurinn hafi látiö lifláta alla keppinauta sina aö krún- unni, þar á meöal ættmenni sin og ráöherra fööurins. Beina-. grindurnar I Xian gefa óneitan- lega visbendingar i þessa veru. Fimm vagnar úr bronsi Þannig hefur uppgröfturinn i Xian rennt stoöum undir munn- mælasögur um feril Qins keis- ara. En jafnframt hefur hann gefib Kinverjum tilefni til aö endurskoöa viðhorf sin til list- rænnar og menningarlegrar

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.