Tíminn - 12.06.1983, Blaðsíða 12

12
SUNNUDAGUR 12. JÚNÍ1983
■ „Jóhann Þórír Jónsson
Reykjavík, útgefandi og
rítstjórí Mótsblaðs ólympíu-
skákmótsins í Luzern...
hefur ásamt samstarfs-
mönnum sínum unnið ein-
stakt verk. Það er aðeins
ein staðreynd, sem hann
hefur ekki metið rétt:
hvort skákheimurinn sjálf-
ur er tilbúinn til að taka við
þessu óviðjafnanlega blaði
hans og hvort skákheimur-
inn er reiðubúinn að greiða
fyrir þetta verk.“
Þessi spámannlegu orð skrifaði einn af
þekktustu skákblaðamönnum Þýska-
lands og maður með áralanga reynslu af
skákblaðaútgáfu, Kurt Ratmann frá
Hamborg þegar ólympíuskákmótið stóð
yfir á liðnu hausti og sýnt var að Jóhanni
Þóri og félögum hans var að takast það
sem talið hafði verið ómögulegt, að gefa
út mótsblað meðan á mótinu stóð með
öllum tefldum skákum á mótinu úr
umferð i dagsins á undan, auk fjölda
greina, mynda, viðtala og ýmissa upplýs-
inga. í blaðinu er að finna mikinn
fróðleik um skák í ýmsum heimshlutum,
ekki síst í þriðja heiminum. Áður hafði
verið reynt að gefa út skákirnar jafnóð-
um, en farið í handaskolum, svo sem
eins og á ólympíumótinu á Möltu 1980.
Það voru mótshaldararnir í Sviss, sem
leituðu til Jóhanns Þóris á sínum tíma í
gegnum F.I.D.E., Alþjóðaskáksam-
bandið sem þá laut ennþá forustu
Friðriks Ólafssonar, um að taka þetta
verk að sér. En hvers vegna til Jóhanns
Þóris? Svarið er einfaldlega, að skák-
heimurinn er ekki búinn að gleyma
einvígisblaði Jóhanns frá 1972, því heita
sumri á íslandi, þegar Bobby Fischer og
Boris Spassky börðust um heimsmeist-
aratitilinn í skák. Þá kom hver skák fyrir
■ Jóhann Þórir Jónsson með mótsblaðið fræga, sem enn er fáanlegt á íslandi. í því er saman kominn mikill fróðleikur
um skák í öllum heimshlutum, lýsing á andrúmslofti og dramatískum augnablikum á mótsstað, auk þess, sem þar eru birtar
allar skákir sem tefldar voru á mótinu, og sumar þeirra skýrðar, gjarna af teflendunum sjálfum. Tímamynd Róbert
hanni Þóri og félögum hans tókst það
sem þeir stefndu að og betur en nokkurn
gat grunað. Engu að síður er það
staðreynd að mótshaldaramir í Luzem
gerðu ekkert til að greiða götu útgáfunn-
ar nema síður væri, og er hún þó það sem
mun halda minningunni um þetta mót
lifandi í skákheiminum fremur en allt
annað, enda misjafnar sögur um fram-
kvæmdina að öðru leyti.
Þeir sem fylgdust með þróun mála í
Luzern segja að straumhvörf hafi orðið
í viðhorfum Svisslendinga þegar Cam-
pomanes, sem keppti um forsetastól
F.I.D.E. við Friðrik Ólafsson kom á
staðinn. Alkunna er að ekki skorti
Campomanes skotsilfur. Nú nýverið bár-
ust fréttir um að Campomanes hefði
flutt aðalstöðvar F.I.D.E. frá Amster-
dam til Luzern, þótt vitað sé að borgir
eins og Vín og Graz svo einhverjar séu
nefndar buðu betri kjör. Því spyrja
margir þessa dagana. Beitti Campoman-
es fé og áhrifum á liðnu hausti til að grafa
undan útgáfunni, vegna þess að íslend-
ingar höfðu af henni veg og vanda og
hún gat þar með orðið til að efla traust
á Friðriki Ólafssyni, sem sóttist eftir
endurkjöri til forseta F.I.D.E.
Þessar grunsemdir eru sprottnar af
því að Jóhann Þórir hefur borið skarðan
hlut frá borði þrátt fyrir það að skák-
menn og aðrir tengdir skáklistinni í
öllum heimshornum keppist um að lofa
framlag hans eins og fram kemur hér að
ofan. Hann berst einfaldlega í því þessa
dagana að reyna að bjarga fjármálum
fyrirtækisins og sjálfs sín, og á við
ramman reip að draga þar sem eru
svissnesku mótshaldararnir. Svo kann
að fara að hann neyðist til að sækja rétt
sinn eftir lagaleiðum. Það virðist ekki
eiga fyrir íslendingum að liggja að sækja
guli í greipar Svisslendinga.
Ein hlið er enn eftir á þessu máli, en
hún snýr að okkur íslendingum. Því er
gjarna haldið fram að þátttaka í íþrótt-
um á alþjóðavettvangi sé einn þáttur í
þeirri kynningu á landi og þjóð erlendis,
sem við þurfum svo mjög á að halda.
Enginn vafi er á því að með framtaki
sínu hefur Jóhann Þórir mjög orðið til
Jóhann Þórir og mótsblaðið frá Luzern
ÓTRÚLEGT AFREK
— segja skákvinir — en hver á að njóta ávaxtanna?
sig út daginn eftir að hún var tefld, með
skýringum og líflegum greinum um skák
og skákmálefni. En þar var aðeins um að
ræða eina teflda skák á dag, en í Luzern
hátt á þriðja hundrað. Auk þess var teflt
á hverjum degi í Luzern, annan hvern
dag í Reykjavík. Verkefnin voru því
nánast ósambærileg.
Engu að síður sló Jóhann Þórir til,
gerði samninga við mótshaldarana og
hélt til Luzern með fríðu föruneyti
blaðamanna, ljósmyndara, útlitsteikn-
ara og annarra starfsmanna. „Ég hélt ég
væri að semja við skákmenn en ekki
bissnessmenn," sagði Jóhann síðar í
blaðaviðtali. Svo var frá samningum
gengið að mótshaldarar skyldu fá 60%
hagnaðar af útgáfunni, en Jóhann skyldi
einn kallaður til ábyrgðar ef tap yrði af.
Útgáfan hófst eins og til stóð og tókst
þannig að aðdáun vakti allra þeirra sem
tóku þátt í mótinu eða störfuðu við það
svo og skákblaðamanna og áhugamanna
um heim allan. Þessu til vitnis eru
fjölmörg bréf sem útgáfu tímaritsins
Skákar í Reykjavík berast úr öllum
heimshornum.
Harry Golombeck, hinn heimsfrægi
skákmeistari og skákfrömuður segir:
„Ég votta ykkur þakklæti mitt fyrir
ykkar ómetanlega verk.“ Annar bréfrit-
ari segir: „Húrra fyrir mótsblaðið ykkar,
sem er það besta sem nokkurn tíma
hefur verið gefið út. Þegar spurðist að
þessi útgáfa væri fyrirhuguð tók skák-
heimurinn þeirri frétt með miklum efa-
semdum, en þið sönnuðuð að þetta væri
hægt. Til hamingju blaðið er gimsteinn í
skákútgáfu heimsins." „Ég vil ekki láta
árið líða án þess að votta ykkur þakklæti
mitt fyrir mótsblaðið, sem var frábært,"
segir skákritaútgefandi frá Suður-Afr-
íku, og hann bætir við: „Það verður lengi
munað og það verður erfitt að gera
jafnvel í framtíðinni.
Önnur ummæli skákmanna og skákrita-
útgefenda eru á sömu lund. „Ég hef
aldrei séð neitt þessu líkt öll þessi 40 ár,
ég ætlaði varla að trúa mínum eigin
augum," segir hollenskur skákáhuga-
maður. Við Ijúkum þessum tilvitnunum
með því að vitna í argentískan skák-
áhugamann sem segir. „Ég hef unnið
mikið við að gefa út mótsblöð frá
skákmótum og ég veit að blað eins og
ykkar verður ekki gefið út nema með
óheyrilegri vinnu og álúð sem aldrei
bregst. Það er enginn vafi á að það ber
vitni mikilli ást á skáklistinni. Ég hef
safnað saman í einkasafn mitt móts-
blöðum frá öllum ólympíumótum, sem
haldin hafa verið síðan 1939 og ég
fullyrði að ekkert þeirra stenst sam-
jöfnuð við ykkar. Ef þið gefið út næsta
mótsblað verð ég áskrifandi, og þá
skiptir verð ekki máli.
Það ríkir því enginn efi á því meðal
skákmanna og skákáhugamanna að Jó-
þess að auka hróður íslands í þeirri stóru
alþjóðlegu fjölskyldu skákmanna og
skákáhugamanna. Undirtektirnar við
blaði hans bera því öflugast vitni. Þeirri
spurningu er því varpað fram hér, hvort
honum beri ekki að njóta þess að
nokkru. Ljóst er a.m.k. að ekki
verður auðvelt fyrir hann að sækja rétt
sinn í þessu máli, hafi hann verið fyrir
borð borinn sem allt virðist benda til.
Alltént er ljóst að verði hann undir verður
skákheimurinn að gera sér grein fyrir að löng
bið kann að verða á því að efnt verði til
annarrar slíkrar útgáfu. Þeir eru ekki
margir sem myndu treysta sér að endur-
taka kraftaverkið.
- JGK
40937
er rétti tíminn til þess að láta yfirfara loftnetið.
símtal, við komum lögum það sem laga þarf og veitum þér 3ja ára ábyrgð

Verkið framkvæmt innan 7