Tíminn - 24.09.1983, Qupperneq 3

LAUGARDAGUR 24. SEPTEMBER 1983
@'íitóm
fréttir
Byggingasamvinnufélag leigjenda stofnað 8. október nk.
IEGIENDUR GREIDA 5°/o KOSTNAMR
FYMR ÚTfMABUNDINN BÚSETURÉTT!
■ Laugardaginn 8. október verður
stofnað í Reykjavík byggingafélag leigj-
enda, en það hefur á stefnuskrá sinni að
byggja fbúðir og leigja félögum á kostn-
aðarverði. Leigjendur munu leggja fram
ákveðna fjárupphæð og öðlast þannig
ótímabundinn búseturétt í leiguíbúð
sinni. Gert er ráð fyrir að sú upphæð
muni nema 5% af byggingakostnaði
íbúðarinnar. Byggingafélagið greiði síð-
an leigjandanum þessa upphæð verð-
tryggða til baka vfflji hann yfirgefa íbúð-
ina, en leigjandanum verði óheimilt að
selja búseturéttinn á frjálsum markaði.
Hann hafi að öðru leyti leyfi til að fara
með íbúðina sem væri hún eign hans,
breyta henni að vild og hafi leigjandi
fengið búseturéttaríbúð hefur hann þar
með tryggt sér öruggt húsnæði svo lengi
sem hann æskir. Segja forsvarsmenn
leigjenda að húsalega í búseturéttaríbúð-
um yrði verulega lægri en hún er á
frjálsum markaði í dag.
Undirbúningur fyrir stofnun þessa fél-
ags hefur að mestu farið fram hjá
Leigjendasamtökunum en ýmsir áhuga-
menn hafa komið til samstarfs við þau.
Forsvarsmennirnir segja að kostir þessa
fyrirkomulags liggi í því í fyrsta lagi að
því öryggisleysi sem leigjendur hafi búið
við fram að þessu verði útrýmt, þar eð
þeir kaupi ótímabundinn búseturétt,
komist verði hjá þeim óheyrilegu skulda-
byrðum með tilheyrandi vinnuþrælkun
sem einkaeignarfyrirkomulagið með
núverandi og fyrirsjáanlegu lánakerfi
leggi á fólk, og það fjármagn sem lagt
verði til bygginga leiguíbúða innan þessa
kerfis haldist innan þess, þ.e. í stað þess
að féð renni úr opinberum sjóðum til
einstaklinga, renni féð til byggingafél-
agsins sem nýti það áfram í þágu fél-
agsmanna.
Ekki er enn fyrirsjáanlegt að bygg-
ingafélag þetta njóti neinnar lánafyrir-
greiðslu annarrar en aðrir húsbyggjend-
ur, en forsvarsmenn þess hafa ekki í
hyggju að láta deigan síga heldur hyggj-
ast hefjast handa og hrinda þessari
hugmynd í framkvæmd. Þetta form er
þekkt annars staðar á Norðurlöndunum
og hafa Leigjendasamtökin sérstaklega
kynnt sér starfsemi sænsku samtakanna
HSB, Hyresgásternas sparkasscoch byg-
gnadsförbund, þetta form leigustarfsemi
í Svíþjóð nýtur mikilla vinsælda og hafa
samtökin byggt rúmlega 400 þúsund
íbúðir á 60 ára ferli.
- JGK
heilbrigðismála á mann mæld í dollurum. Fyrri talan fyrir ísland er 12.632 dollarar (uþb 6100 kr.) Seinni talan 910 dollarar (uþb. 4400 kr.)
Útgjöld til heilbrigðismála á íbúa í nokkrum löndum:
ÍSLAND KEMUR VEL liT
— er í 10. sæti af 19 þjóöum íhópi OECD ríkja
■ Kostnaður við heilbrigðisþjónustu okkar íslendinga
er lágur miðað við hversu góð hún er, ef miðað er við
tölur sem Davíð Á.Gunnarsson, forstjóri ríkisspítalanna,
lagði nýlega fram á fundi stjórnskipaðrar nefndar, sem
m.a. hefur það hlutverk að skoða fjármál og stjórnkerfí
sjúkrahúsanna. Það má því spyrja hvers vegna byrjað er
á því að hrófla við rekstri þar, með útboðum, þegar spara
á í útgjöldum ríkisins.
„Hér er hár meðalaldur, ungbarnadauði sá lægsti sem
þekkist og heilsufar íbúa nokkuð gott“, sagði Davíð í
samtali við Tímann, og þó svo að stærð heilbrigðisþjón-
ustunnar sé í fíestum tilfellum mjög óhagstæð rekstrar
eining, þá virðast útgjöldin til heilbrigðismála fyllilega
standast samanburð við þau lönd sem við berum okkur
helst saman við“
Samkvæmt útreikningum sem Davíð
hefur gert þá eru útgjöld til heilbrigðis-
mála á íslandi á hvern mann árið 1980
u.þ.b. 4400 kr. (þar sem um samanburð
við önnur lönd er að ræða þá reiknar
Davíð þetta í dollurum. Þetta eru 910 $
og í umreikningi er miðað við meðal-
gengi dollarans árið 1980 4,8 Ný krónur).
Þá er ekki tekinn með kostnaður ríkisins
vegna tannlækninga, stofnana þroska-
heftra og sjúkradagpeninga. Ef hann er
tekinn með þá hækkar þessi tala upp í
985$ eða u.þ.b. 4700 kr.
Kostnaður á íbúa er hæstur í Svíþjóð
1.366$ og hækkar upp í 1.945$ ef
ofangreindir þættir eru teknir með. Sviss
kemur næst með 1.164 dollara, þá
Bandaríkin og Noregur með 1.096$.
Danmörk e/ með 866$ og Finnland 587.
Lægst liggja hins vegar Grikkland með
155 dollara á mann og írland og Ítalía
með 443 og 444 dollara.
í skáritinu sem hér fylgir kemur þetta
vel fram. Almenna reglan er sú að eftir
því sem þjóðarframleiðsla er meiri á
íbúa, því hærri eru framlög til heilbrigð-
ismála á íbúa. Framlög íslendinga eru
þó lág miðað við hvað þjóðarframleiðsl-
an er mikil.
Ef skoðaðar eru tölur OECD frá árinu
1982, kemur fram að íslendingar eyða
7,2% af brúttó þjóðarframleiðslu til
heilbrigðismála, á meðan Svíar eyða
9,2%, Bandaríkin 9,6%. í hópi OECD
þjóðanna eru íslendingar nálægt miðju.
í tíunda sæti af 19 þjóðum.
Þetta verður að teljast mjög hagstæður
samanburður fyrir ísland, að hlutfallið
skuli ekki vera hærra þar sem stærðin á
íslensku heilbrigðisþjónustunni verður
að teljast óhagkvæm og allir virðast vera
sammála um það að gæði þjónustunnar
Betra er að fara
seinna yfir akbraut
en of snemma.

sjúkrastöðv-
ar SÁÁ á
lokastigi
— íslenskar inn-
réttingar í
stöðinni
■ Bygging sjúkrastöðvar SÁÁ í Graf-
arvogi er nú á lokastigi og ef svo heldur
sem horfir mun stöðin verða tilbúin til
notkunar fyrir miðjan nóvember.
Múrhúðun er lokið og málarar komnir
langt með sitt verk. Nú stendur yfir
vinna við að koma fyrir viðarklæðn-
ingum í loft og setja upp skilrúm úr tré
og síðan verður hafist handa við að
koma öðrum innréttingum fyrir. Gert ér
ráð fyrir að tréverkið kosti um 3
milljónir kr. og það er sett upp af
Trésmiðju Þorvaldar Ólafssonar í Kefla-
vík og Trésmiðjunni Akri á Akranesi
sem urðu hlutskörpust er verkið var
boðið út.
- FRI
Stúdenta-
leikhúsið:
Dagskrá úr
verkum
Edwards
Bond
■ Annað kvöld kl. 20.30 frumsýnir
Stúdentaleikhúsið samantekt úr verkum
Edwards Bond, sem HávarSigurjónsson
hefur þýtt. Sýningin fer fram í Félags-
stofnun stúdenta við Hringbraut. Þetta
er fyrsta frumsýning vetrarins hjá
leikhúsinu, en í vetur mun það verða
með sýningar í Félagsstofnun og stærri
verkefni í Tjamarbíói. Leikstjóri Bond
dagskrárinnar er Hávar Sigurjónsson,
Haraldur Jónsson hannaði búninga,
tónlist og leikhljóð sér Einar Melax um.
Ljósameistari er Ágúst Pétursson.
Edward Bond er íslendingum fyrst
og fremst kunnur af leikritinu Hjálp,
sem Iðnó flutti 1968, en hann er kunnur
í Bretlandi, þar sem hann hóf feril sinn
sem leikskáld fyrir atbeina Royal Court
leikhússins. Þekktustu verk hans em
Brúðkaup páfans, Hjálp, Lér og Hafið.
- JGK
■ Sviðsmynd úr Hafinueftir Bond, sem
Stúdentaleikhúsið sýnir kafla úr í kvöld.