Tíminn - 12.12.1986, Page 14
14 Tíminn
JÓLABLAÐ II
Það var engan veginn stysta leiðin
sem ég hafði valið til að ferðast frá
New York til Þýskalands. Hinn
þrúgandi hiti allt þetta sumar í
Washington hafði leitt til þess að
mig dreymdi um köld lönd og ferskt
loft. Við sigldum fram hjá Græn-
landi. Síðan lá leiðin til Noregs,
Danmerkur og Þýskalands.
Það var í september, sem ég kom
til Bad Godesberg, og bjó á Hótel
Schaumburger Hof á bökkum
Rínar. Gömul vel haldin hótel hafa
alltaf heillað mig og mér leið vel á
þessu hóteli. Við upplýsingaborð
þess sat ungur greindarlegur maður
og svaraði spurningum gestanna.
Hann sagðist heita Stein. Eg leitaði
upplýsinga hjá honum.
„Segið mér eitt, hr. Stein, ég
þykist vita að þetta gamla geðslega
hótel eigi sér sína sögu. Er það ekki
rétt?“
„Hér hafa margir heimsfrægir
menn búið.“
„Hafið þér unnið hér í mörg ár?“
„Ég vinn hér aðeins að sumarlagi.
Ég er stúdent og nem bókmenntir.
Ég hef áhuga á að vinna hér í
sumarléyfum mínum vegna þess
hversu allt nágrennið andar hér af
sögu. Litlu húsin, sem standa hér allt
í kring, eru undir náttúruvernd.“
„Ég hef verið heppin að lenda á
þessu hóteli. Ég er nýkominn frá
Ameríku. Mig langar til að fara á
einhverja gamla bjórstofu og kynn-
ast Þjóðverjum þar. Getið þér ráð-
lagt mér í þessum efnum?“
„Það get ég. Ef þér gangið til
vinstri eftir að þér komið út úr
hótelinu og upp á horn og beygið
síðan til hægri inn Turmstrasse, þá
er fljótlega á vinstri hönd bjórstofan
Steinhaus. Sú bjórstofa hefur verið í
450 ár í eigu sömu fjölskyldunnar.
Þetta er ekki nema fimm mínútna
gangur héðan."
„Þakka yður fyrir upplýsingarnar,
hr. Stein.“
„Þeir byrja að drekka bjórinn
svona úr því klukkan er orðin sex.“
Ég fór í Steinhaus. Við skenki-
borðið var einn stóll laus og þar
settist ég. Drakk nokkra bjóra og
virti fyrir mér lífið á bjórstofunni.
Það voru þessa stundina miklar um-
ræður um fótbolta. Menn voru ekki
á sama máli. Ég virti vertinn fyrir
mér. Hann var meðalmaður á hæð,
frekar gildvaxinn, alvarlegur, og var
með gullspangargleraugu. Ég ákvað
að leita ráða hjá honum.
„Afsakið", sagði ég. „Ég er ný-
kominn til Þýskalands og er að
svipast um eftir skraddara í þessu
hverfi. Getið þér hjálpað mér?“
Hann svaraði ekki strax. Tók af
sér gullspangargleraugun, þurrkaði
vandlega af þeim rétt eins og hann
þyrfti að yfirvega þessa spurningu,
áður en hann svaraði, og loks tók
hann til máls:
„Skraddari? Yður vantar skradd-
ara?“
„Rétt er það.“
„Sjáið þér manninn, sem situr við
borð þarna úti á miðju gólfi og
syngur?"
„Já.“
„Hann erskraddari og heitirToni.
Þér skuluð tala við hann.“
„Ekki get ég gengið beint til hans,
bráðókunnugs mannsins, og ávarpað
hann.“
Brosviprur mynduðust á andliti
vertsins, en svo dóu þær út og hann
hagræddi gleraugunum á nefinu á
sér og sagði.
„Toni er ekki sérlega formlegur.
Farið til hans og berið honum kveðju
mína.“
Eftir að hafa sagt þetta fór vertinn
að þvo glös, settlega og vandlega.
Enginn gestanna gat komið vertin-
um úr jafnvægi, hversu þyrstur sem
Pétur Eggerz hefur sentfrá sér
skáldsöguna Ævisaga Davíðs.
Hún hefst skömmu eftir stríð,
segir frá snjöllumfjármálamanni
sem kynnist ungum manni,
Davíð að nafni, og rœður hann
til starfa hjá sér í Washington.
Petta starfDavíðs þvingar upp á
hann upplýsingum um menn og
málefni, sem lionum hefði verið
kœrast að vita ekkert um. Hann
er sjálfur í sífelldri spennu, og í
kringum hann er eilíf spenna.
Hann leitar ráða hjá
trúverðugum og greindum
Bandaríkjamanni, sem
ráðleggur honum að yfirgefa
Ameríku og fara til Pýskalands.
Davíð gerir þetta, og í
Þýskalandi kynnist hann
mörgum nýjungum og
œvintýrum. Hérfer á eftir kafli
úr bókinni.
hann var. Ég gekk að borðinu þar
sem Toni sat. Hann leit á mig, lauk
við að syngja lagið, áður en hann
sagði:
„Ætlið þér að tala við mig?“
„Vertinn sendi mig og bað mig að
bera yður kveðju sína. Ég heiti
Davíð, nýkominn frá Ameríku."
„Nú, svo Peter sendi yður?“
„Heitir vertinn Peter?“.
„Já, það heitir hann. Alvarlegur
maður, sem allir virða í þessari
bjórstofu. Auk þess er hann í kirkju-
kórnum hérna. Hefur íallega dimma
djúpa rödd.“
„Hvernig kemst hann frá bjórstof-
unni á sunnudagsmorgnum til þess
að syngja í kirkjunni?"
„Þann tíma afgreiðir kona hans.
Hvað vilduð þér annars við mig
tala?"
„Ég kom með sérstakt efni frá
Ameríku, sem mig langar að biðja
yður að sauma úr föt fyrir mig.“
„Athuga má það. Én allt hefur
sinn tíma hér í gamla hluta Bad
Godesberg. Þessi hraði nútímans
fellur okkur ekki. Eins og þér sjáið
er borðið sem ég sit við þakið nótum
og blööum. Ég er nefnilega að
undirbúa söngferðalag fyrir kórinn
okkar. Sú vinna gengur fyrir annarri
og einnig fötunum yðar. Steinhaus
er ákaflega viðkunnanleg bjórstofa.
Hér fær hver maður að sinna sínum
áhugamálum í friði. Ég sit úti á
miðju gólfi og syng. Þeir þarna
gáfumennirnir við tólf manna borðið
ræða sín mál, og upp við skenkinn
standa strákarnir og drekka bjór og
horfa á fótboltann í sjónvarpinu og
arga og arga eftir því hvernig þeirra
mönnum gengur. Ekkert haggar ró
vertsins. Hér var áður ítalskur vert,
sem hét Erik. Hann var nú svo sem
nokkuð góður, blóðheitur eins og
ítalir og stökk upp á nef sér út af litlu
tilefni og tókst ekki að hafa hemil á
gestunum. En Peter sem nú er vert,
þarf ekki annað en að taka af sér
gullspangargleraugun og horfa sín-
um alvarlegu augum á það, sem
honum mislíkar, og allt fellur strax í
Ijúfa löð. Nú, já, ég tek saman
nóturnar og þér fáið yður sæti við
borðið hjá mér.“
„Þakka yður fyrir Toni, má ekki
bjóða yður upp á glas af bjór?“
„Þakka yður fyrir og þá gjarna
einnig snafs til að hita magann.“
„Þér ætlið þá að taka að yður að
sauma fötin?“
„Hugsanlegt er það, þegar tími er
til.“
Við Toni drukkum marga bjóra
og klukkan níu vorum við orðnir
dús.
„Ég hef mikinn áhuga á að kynn-
ast Þjóðverjum. Hvernig fer ég að
því?“
„Það er skoðun mín að hér á
þessari bjórstofu kynnist þú Þjóð-
verjum best, hugsunarhætti þeirra
og viðbrögðum. Hér tala þeir frjáls-
lega og óþvingaö," sagði Toni.
„En hvernig á ég að kynnast
þeim?“
„Þar get ég aðstoðað þig, Davíð.
Líttu á tólf manna borðið þarna úti
í horni. Þetta er fastagestaborð, eða
það sem Þjóðverjar kalla
Stammtisch. Við þetta borð sitja
menn úr öllum stéttum þjóðfélags-
ins, lögfræðingar, læknar, endur-
skoðendur, eigandi þvottahúss,
embættismenn og þarna situr meðal
annars leigubílstjórinn Peter
Schram. Hann var og er niikill
nasisti og færir þeim við tólf manna
borðið fréttir um sitthvað, sem hann
upplifir í starfi sínu. Þeir þarna við
tólf manna borðið segja að það sé
nauðsynlegt að stoppa klukkutíma á
bjórstofu eftir að þeir koma úr vinnu
og áður en þeir hitta eiginkonuna.
Annars verði viðbrigðin of snögg.“
„Nú, það er eins og þeir hlakki
ekki beint til að koma heim til
eiginkonunnar.“
„Hver gerir það?“ segir Toni.
„Sjálfsagt margir.“
„Þá menn þekki ég ekki,“ sagði
Toni.
„Þekkir þú alla menn, sem koma
í Steinhaus?“
„Meir er það, Davíð, ég þekki alla
menn, sem eiga erindi í hinn gamla
hluta Bad Godesberg.“
Toni lét ekki sitja við orðin tóm,
hann kynnti mig fyrir hverjum ein-
asta manni í Steinhaus. Ég fór að
venja komur mínar á þessa bjór-
stofu. Var boðið að sitja við tólf
manna borðið. Mér fannst ég fá
miklu raunsærri mynd af Þjóðverj-
um þarna á bjórstofunni, en af
viðskiptum mínum við þýska emb-
ættismenn. Ég fylgdi nákvæmlega
ráðleggingum þeim, sem Father
Symington hafði gefið mér í þreng-
ingum mínum í Washington.
Þjóðverjum þykir gaman að tala
og eru langorðir, og ósýnt um að
hleypa öðrum að. Það var oft barist
um orðið við tólf manna borðið.
Þetta kvöld tókst Peter Schram
leigubílstjóra að ná því og hélt því
lengi:
„Davíð, það er margt sem kann
að vera erfitt fyrir þig að skilja hér í
Þýskalandi. Eitt eigum við, sem við
þetta borð sitjum, sameiginlegt, að
þér undanskildum. Við höfum allir
setið í fangelsi eða í fangabúðum.
Ég hef verið í ítölskum, frönskum,
enskum og amerískum fangabúðum,
einnig þýskum, samtals í 11 ár.“
„Það er nokkuð stór hluti af
mannsævinni“, sagði Davíð.
„Segja má það, Davíð. Skamm-
byssan er mín líftrygging."
„Heima hjá mér hef ég hlaðna
skammbyssu. Með henni get ég
ákveðið hvenær lífinu skuli lokið.“
„Okkur er nú öilum lífið kærara
en við höldum. Heldur þú að þú
Kaupfélag
V-Húnvetninga
Hvammstanga
óskar öllum