Tíminn - 02.02.1989, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 2. febrúar 1989
Tíminn 3
ASÍ segir aö fjöldi heimila sé rekinn með halla og boðar:
SKAMMTÍMASAMNINGA
OG10% LAUNAHÆKKUN
„í öllu taUnu um vanda atvínnuveganna og haUarekstur
fyrirtækja hefur vandi heimUanna gleymst. Hagur þeirra
hefur breyst umtalsvert og fjárhagsstaða þeirra versnað
undanfarna mánuði og það svo að mörg þeirra eru nú rekin
með haUa,“ sagði Ásmundur Stefánsson forseti ASÍ í gær.
Hagdeild ASÍ hefur tekið saman
upplýsingar um versnandi stöðu
heimilanna og samkvæmt þeim eru
ástæðumar hækkandi verðlag um-
fram tekjur og styttri vinnutími
þannig að yfírvinnu hefur dregist
saman.
Þeir Ásmundur, Örn Friðriks-
son, varaforseti ASÍ, og Ari Skúla-
son hagfræðingur gagnrýndu nokk-
uð meðaltalsútreikninga Félagsvís-
indastofnunar um kjör fólks er
birtir voru fyrir skömmu.
Peir sögðu að þar sem launa-
munur væri verulegur í þjóðfélag-
inu og allmargir verulega hátt
launaðir þá hleyptu þeir meðaltal-
inu upp. í umræðunni um kjörin
hyrfi vandi fjölda fólks og fjöl-
skyldna, sem þægi laun samkvæmt
töxtum, í öllu mcðaltalshjalinu.
ASÍ mennirnir lögðu fram dæmi
um fjárhag tveggja raunverulegra
fjölskyldna og í annarri, þeirri
betur stæðu, er heimilisfaðirinn
járnsmiður, yfirborgaður og vinnur
50 tíma á viku. Konan vinnur
verksmiðjustörf á taxta, 20 tíma á
viku. f>au eiga tvö börn, bæði eldri
en 7 ára og útgjöld þeirra eru 3/4
af útgjöldum vísitölufjölskyldu.
Allar fjármunafærslur fjöl-
skyldnanna í hverjum mánuði eru
greindar á tímabilinu mars 1988-
janúar 1989 og er miðað við út-
gjaldaskiptingu vísitölufjölskyld-
unnar.
Mánaðartekjur fjölskyldunnar
voru á bilinu 116.927 til 129.739.
við þær bættust barnabætur en frá
eru dregin opinber gjöld, lífeyris-
sjóðstillag og stéttarfélagsgjöld og
voru ráðstöfunartekjur á bilinu
101.742 til 112.637 en þegar búið
var að greiða af húsnæði, kaupa í
matinn, endurnýja fatnað og svo
framvegis, voru eftir frá 7,8%
niður í mínus 1,3% af ráðstöfunar-
tekjunum. Það er um þessi mán-
aðamót sem hallinn er 1,3%
Hjá verr stæðu fjölskyldunni er
húsbóndinn starfsmaður í mat-
vælaiðnaði og fær greitt eftir hæsta
taxta. Hann vann 8 yfirvinnutíma
á viku þar til í september að hann
hefur enga yfirvinnutíma haft.
Konan vinnur við algreiðslu og
hefur einn yfirvinnutíma á viku og
föst útgjöld eru 2/3 af útgjöldum
vísitölufjölskyldu. Þau eiga einnig
tvö börn sem bæði eru eldri en 7
ára.
Ráðstöfunartekjur fjölskyld-
unnar að frádregnum skatti, félags-
gjöldum og lífeyrissjóðstilleggi
voru á tímabilinu frá 88.447-91.688
kr.
Þegar útgjöld höfðu verið greidd
samkvæmt útgjaldaskiptingu vísi-
tölufjölskyldunnar var afgangs frá
8,8% niður í 1,9% frá mars til
ágúst.
Þegar yfirvinna húsbóndans féll
út var hins vegar hallarekstur á
heimiiinu sem nam 7,7% til 9,9%
og á öllu tímabilinu var hallinn
1,8%.
Ásmundur Stefánsson sagði í
gær að miðstjórn ASÍ hefði rætt
ítarlega á fundum undanfarið
væntanlegar samningaviðræður og
vegna óvissu í efnahagsmálum teldi
hún að skammtímasamningar við
atvinnurekendur kæmu helst til
greina í stöðunni.
Miðstjórnin hefur sent aðildar-
félögunum hugmyndir sínar um
komandi samningaviðræður. í hug-
myndunum er gert ráð fyrir sam-
floti í samningum, reynt verði að
gera skammtímasamning strax í
febrúar sem gilda skuli til ágúst-
loka.
Farið verði fram á 10% kaup-
hækkun eða að náð verði kaup-
mætti taxta í maí 1988. Þá verði
gamla vísitalan tekin upp aftur,
rauð strik komi inn í samninga,
verðstöðvun verði haldið áfram og
raunvextir verði lækkaðir. - sá
FDutfall svaienda á hveiju tekjubiU sem eru
ánægðir með fjárhagsafkomu fjölskyldunnar.
%
§100
X>
5 80
E60
6 40
■a
20
to
0
30-60 60-90 90-120 120-150 150-180 180-210 210+
Hve ánægja fólks með fjárhagsafkomu sína fer lítíð eftír því hvað það hefur í laun kemnr glöggt í Ijós á þessu
línurití Félagsvísindastofnunar, sem hleypur á 30 þús. króna launabilum.
Félagsvísindastofnun - ánægja manna aukist við spennufall í þjóðfélaginu?
Ánægjan vex ekki
með eyri hverjum
Telji einhver að hærri launaupp-
hæðir hækki sjálfkrafa innistæður í
„hamingjusjóðum" landsmanna
fer hann villur vegar ef marka má
niðurstöður nýrrar könnunar Fé-
lagsvísindastofnunar. Stofnunin
spurði þversnið þjóðarinnar í nóv-
ember s.l. (öðru sinni á árinu)
hvort það væri ánægt eða óánægt
með afkomu sína og sinna. Niður-
staðan virtist fyrst og fremst stað-
festa spakmælið: „Nóg á sá sér
nægja lætur“.
I fyrsta lagi kom fram að nær
ekkert fleiri fundust ánægðir í hópi
þeirra sem hafa í kringum 200.000
króna mánaðartekjur en annarra
sem þurfa að komast af með innan
við fjórðungi þeirrar upphæðar.
í öðru lagi kom fram að mun
fleiri voru sáttir við sitt í nóvember
heldur en í maí s.l. vor.
Og í þriðja lagi kom fram að sú
aukna ánægja fannst öll, og meira
til, meðal þeirra sem höfðu innan
við 120.000 kr. fjölskyldutekjur í
nóv. s.l. en hins vegar hafði
„fúlum“ fjölgað í hópi hátekju-
manna - öfugt við það sem flestir
kynnu líklega að ætla.
Af öllu úrtakinu - sem ætlað er
að sýna afstöðu íslendinga á aldrin-
um 18 til 75 ára og eru í enhverju
launuðu starfi - lýstu 63 af hverjum
100 sig ánægða með fjárhagsaf-
komu sína og fjölskyldu sinnar.
Hlutfall óánægðra hafði lækkað úr
41% í maí niður í 37% í nóvember.
Hlutföll ánægðra eftir mismun-
andi fjölskyldutekjum var sem hér
segir (maí innan sviga);
Hlutfall ánægðra:
Tekjubil þús.kr. % nóv. % maí
30-60 57 (40)
60-90 52 (50)
90-120 55 (47)
120-150 61 (58)
150-180 68 (75)
180-210 65 (77)
210 + 80 (85)
Meðaltal 63 (59)
„Marktæk en veik fylgni er milli
ánægju með afkomu og fjölskyldu-
tekna svarenda ... Væntingar fólks
virðast því vera afar mismunandi“,
segir m.a. í skýrslu Félagsvísinda-
stofnunar.
Hátt hlutfall ánægðra í hópi
þeirra sem hafa undir 60 þús.
króna mánaðartekjum kemur
mörgum kannski ekki hvað síst á
óvart. Sá hópur er lítill, 2% alls
úrtaksins, og því ekki ólíklegt að
innan hans séu m.a. lífeyrisþegar í
hlutastörfum, enda nær könnunin
til fólks allt að 75 ára aldri, sem
áður segir.
Líklegt er að það komi ánægðu
láglaunafólki á óvart að 5. hver
fjölskylda skuli óánægð með
210.000 króna mánaðartekjur og
þaðan af meiri. Nær 8. hver fjöl-
skylda í landinu hefur mánaðar-
tekjur yfír þessum mörkum - eða
álíka margar og fjölskyldur sem
hafa minna en 90.000 kr. mánaðar-
tekjur.
Hækkun olíu-
verðs kemur
útgerðilla
í gær heimilaði verðlagsráð hækk-
un verðs svartolíu og gasolíu.
Gasolían hækkar úr níu krónum
lítrinn í tíu krónur og tuttugu aura
sem er um 13,3% hækkun en verð
svartolíu hækkar úr 6700 krónum
tonnið í 7350 krónur eða um ein tíu
prósent.
Að sögn útgerðarmanna leiðir
þessi hækkun til 200 milljóna króna
hækkunar útgjalda útgerðarinnar.
Samkvæmt skýrslum Þjóðhags-
stofnunar hefur afkoma útgerðar-
innar versnað til muna og er nú rekin
með um sjö prósenta meðalhalla.
En fiskverð hefur ekki hækkað nema
um fimm prósent síðastliðna átján
mánuði. jkb
Tímanmynd: Pjetur
Rann í hálkunni
Bílstjóri BMW bifreiðarinnar
missti stjórn á bílnum og rann hann
í hálkunni undir flutningabílinn.
Töluvert högg varð við áreksturinn
en engin slys urðu á fólki. Þess má
geta að bamabílstóllinn í aftursætinu
forðaði bami sem þar sat frá meiðsl-
um.
Óhappið varð á mótum Bitruháls
og Grjótháls. Sjónarvotti varð að
orði að engu væri líkara en BMW
bifreiðin væri á spena hjá mjólkur-
bílnum.