Tíminn - 21.10.1989, Qupperneq 2

12
HELGIN
Laugardagur 21. október 1989
VÁTRYGGIMGAFÉLAG
ÍSLANDS HF
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í eftirtaldar bifreiðir sem skemmst
hafa í umferðaróhöppum:
Renault 19 GTS árgerð 1989
Opel Omega GL árgerð 1988
Daihatsu Charade TS árgerð 1988
Chevrolet Monza árgerð 1988
Fiat Uno 45 árgerð 1988
Volvo 744 árgerð 1987
Citroen AX 14 árgerð 1987
Suzuki Swift GT árgerð 1987
VW Golf Memphis árgerð 1987
Toyota Little Ace árgerð 1987
Skoda 120 L árgerð 1987
Mazda 323 1300 árgerð 1986
Toyota Corolla GT árgerð 1985
Fiat 127 GL árgerð 1985
Daihatsu Charade árgerð 1984
Lada Sport árgerð 1984
Toyota Carina árgerð 1983
Ford Escort GL árgerð 1982
SAAB 900 GLS árgerð 1982
BMW 520 árgerð 1982
Lada Sport árgerð 1982
Suzuki Alto árgerð 1981
Mazda 323 1500 árgerð 1981
Volvo 244 árgerð 1979
Bifreiðirnar verða sýndar að Höfðabakka
Reykjavík, mánudaginn 23 . október 1989, I
12-16.
Á SAMA TÍMA:
Á Selfossi:
MMC Colt 1200 GL árgerð 1982
Á Patreksfirði:
Subaru E-10 4x4 árgerð 1987
Tilboðum sé skilað til Vátryggingafélags íslands,
Ármúla 3, Reykjavík, eða umboðsmanna fyrir kl.
17 sama dag.
Vátryggingafélag íslands h.f.
- ökutækjatryggingar -
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
Laus staða
Lektorsstaða á sviði tölfræði og hagrannsókna við viðskipta- og
hagfræðideiid Háskóla (slands er laus til umsóknar.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna ríkisins.
Umsóknir, ásamt rækilegri skýrslu um vísindastörf umsækjenda,
ritsmíðar og rannsóknir, svo og námsferil og störf, skulu sendar
menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 150 Reykjavík, fyrir 15.
nóvember n.k.
Styrkir til háskólanáms
í Noregi og Svíþjóð
1. Norsk stjórnvöld bjóða fram styrk handa íslenskum stúdent eða
kandídat til háskólanáms í Noregi námsárið 1990-91. Styrktímabil-
ið er n íu mánuðir frá 1. september 1990. Til greina kemur að skipta
styrknum ef henta þykir. Styrkurinn nemur um 4.900 n.kr. á
mánuði. Umsækjendur skulu vera yngri en 35 ára og hafa stundað
háskólanám í a.m.k. 2 ár.
2. Sænsk stjórnvöld bjóða fram nokkra styrki handa erlendum
námsmönnum til að stunda nám í Svíþjóð námsárið 1990-91.
Styrkir þessir eru boðnirfram í mörgum löndum og eru öðru fremur
ætlaðir til náms sem eingöngu er unnt að leggja stund á í Svíþjóð.
Styrkfjárhæðin er 5.270 s.kr. á mánuði námsárið, þ.e. 9 mánuðir.
Til greina kemur að styrkur verði veittur í allt að þrjú ár.
Nánari upplýsingar um styrki þessa fást í menntamálaráðuneytinu,
Hverfisgötu 6, 150 Reykjavík, en umsóknir um síðartöldu styrkina
skulu sendar til Svenska Institutet, box 7434, S-103 91 Stockholm,
og lætur sú stofnun í té tilskilin umsóknareyðublöð fram til 1.
desember n.k., en fresturtil að skila umsóknum er til 15. janúar 1990.
Umsóknum um styrk til náms f Noregi skal skila til menntamálaráðu-
neytisins fyrir 1. desember n.k. á sérstökum eyðublöðum sem þar fást.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
19. október 1989.
Þórður biskup Þorláksson reyndi
að fá séra Rafn til að hlýða sér en
hafði ekki erindi sem erfiði. Að
sögn séra Jóns Halldórssonar í
Hftardal var Þórður „guðhræddur
maður, bænrækinn og lítillátur,
hóglyndur og friðsamur." Hér er
hann ásamt konu sinni, Guðríði
Gísladóttur.
Sóknarbörnin
fengu pappír
ekki hlýða en útdeiidi sjálfum sér
sakramentinu enn á ný þann 8.
nóvember 1688. Þórður biskup bað
nú prestinn í Steinsholti, Daða Hall-
dórsson, sá hinn sami og gat bam
með Ragnheiði Brynjólfsdóttur, að
áminna Rafn þrisvarsinnum. Slíkum
áminningum var gjaman beitt þegar
menn neituðu að hlýða fyrirskipun-
um andlegra yfirvalda. Var fyrsta
áminningin Ieynileg, næsta í vitna
viðurvist og sú síðasta var flutt af
prédikunarstóli í kirkju.
Rafn hélt áfram að þrjóskast við
og neitaði að hlýða á áminningarnar.
Biskup reyndi að koma þeim á
framfæri við Rafn og ritaði t.d. bréf
til séra Einars Einarssonar í apríl
1689 þar sem hann segir að Rafn sé
„floginn suður í Garð“ áður en
tekist hafi að áminna hann í þriðja
sinn. f bréfinu segir biskup m.a.:
„Guð náði þennan vandræðamann
og leiði hann aftur á réttan veg. Guð
gefi að hann mætti við áminningam-
ar nokkuð þar við skiptast svo ei
komi til stærstu vandræða fyrir þess-
um vesalings manni, en vilji hann
aungvu þessu gegna þá legg ég hans
mál réttilega vera komið frá oss
andlegum til veraldlegs yfirvalds
tilhlutunar og atkvæða.“
Rafn lofar öllu fögru
á Alþingi þegar svipan er
komin á loft
Rafn fór sínu fram þrátt fyrir
hótanir Þórðar biskups. Þórður vís-
aði þá málinu til Alþingis sumarið
1689. Lögréttumenn töldu þar eð
þessi „vandræðamaður hefði einskis
aktað góðar áminningar síns sóknar-
prests," væri rétt að hýða hann.
Alþingi vísaði í þessu sambandi til
tilskipunar frá 1650 um að hýða bæri
menn sem ekki hlýddu reglum kirkj-
unnar og einskis virtu áminningar
prófasts eða biskups. Rafn hefur
líklega séð að best væri að láta
undan fyrst svona var komið. Bað
hann Þórð Þorláksson biskup og
séra Einar Einarsson fyrirgefningar
á orðum sínum og hátterni. Lofaði
hann að taka opinbera aflausn hið
fyrsta. Rafn virðist hafa náð að
sannfæra lögréttuna um einlægni
sína því að honum var sleppt við
hýðingu.
Hér hafði Rafn talað um hug sér
því að þegar á reyndi neitaði hann
að taka opinbera aflausn. Allt sat
því við það sama. Þórður biskup
ákvað þá að reyna sjálfur að koma
Jón biskup Vfdalín skrifaði séra
Gissuri bréf þar sem hann áminnti
hann um að hegða sér vel, „því
þér eruð sá sem undan yðar
söfnuði eigið að gjöra með kristi-
legu og guðrækilegri eftirdæmi
bæði f orðum og verki.“
vitinu fyrir hann og ritaði honum
bréf í ágúst 1689. Þar segir biskup
m.a.: „Nú veit ég að Guð hefurgefið
yður þá visku (ef réttilega brúkað
vilduð) að Guð vill ekki hafa nokkra
hræsni eður yfirdrepsskap heldur
einfalda og auðmjúka játning synd-
anna og eitt kramið og sundurknos-
að hjarta en ekki uppblásið af hof-
móðugheitanna og drambsemdar
anda, djöflinum hverjum þér hafið
máske heldur að hlítt en skyldi og er
því ekki að furða þó yður upptekt
fengi slæma endalikt."
Rafn dó árið 1691, ókvæntur og
barnlaus. Ekki er vitað til þess að
hann hafi látið af óhlýðni sinni áður
en hann hvarf úr þessum heimi.
Hinn þrætugjarni prestur
í Meðallandsþingum
Gissur Bjamason er talinn vera
fæddur árið 1660. Hann var sonur
séra Bjarna Sveinssonar í Meðal-
landsþingum og konu hans Ólafar
Eiríksdóttur. Hann hóf nám í Skál-
holtsskóla og vígðist sem prestur
árið 1687. Séra Gissur gerðist í
fyrstu kapellán hjá föður sínum og
fékk brauðið eftir hans dag árið eftir.
Gissur hóf snemma deilur við
sóknarmenn sína. Harðvítugastar
urðu þó deilur hans við Pál bróður
sinn, lögréttumann í Fljótum. Sak-
aði Páll séra Gissur um tíundarsvik.
Gissur svaraði fyrir sig með því að
meina Páli að vera við messu hjá sér.
Páll neitaði að ganga til altaris hjá
bróður sínum og kærði hann fyrir
séra Þorleifi Árnasyni, prófasti á
Kálfafelli. Séra Þorleifur reyndi að
sætta bræðurna en það mistókst.
Lenti séra Þorleifur sjálfur í harðvít-
ugum deilum við séra Gissur.
Fór svo að lokum að séra Gissur
var sviptur kjól og kalli á presta-
stefnu á Þingvöllum 1701. í dóms-
niðurstöðunni segir að Gissur hafi
m.a. gerst sekur um að ríða til
Skálholts sunnudaginn 23. janúar
1701 og að ríða til baka á sjálfri
kyndilmessu 2. febrúar sama ár. Slík
ferðalög á helgum dögum voru
stranglega forboðin á þessum tíma.
Auk þess kom fram að Gissur hafði
stolið slægjum á engjum frá sóknar-
börnum sínum.
Gissur flæktist á næstu árum um
Árnessýslu, var m.a. í Grímsnesi í
nokkur ár og „var flestum bæði
óþekkur og óþokkaður og óþakklát-
ur þeim sem honum gott gjörðu,“
eins og segir í prestasögum séra Jóns
Halldórssonar. í prestseklunni sem
fylgdi í kjölfar Stóru-bólu 1707 fékk
Gissur prestsembætti að nýju og
fékk Breiðavíkurþing. Þetta var
mest fyrir tilstilli Odds lögmanns
Sigurðssonar sem þá fór með emb-
ætti stiftamtmanns. Ekki leið á löngu
þar til séra Gissur lenti í deilum við
séra Þórð, prófast á Staðarstað. Á
prestastefnu 1713 var gengið í að
sætta þá séra Gissur og séra Þórð og