Tíminn - 05.02.1991, Síða 16

AUGLVSINGASÍMAR: 680001 & 686300
AKTU EKKI ÚT
f ÓVISSUNA.
AKTUÁ
5UBARU
®lngvar
Helgason hf.
Sævarhöfða 2
Sími 91-674000
Ií niinn
ÞRIÐJUDAGUR 5. FEBRÚAR 1991
Skreiðarviðskipti við Nígeríu draga dilk á eftir sér:
Skreiðarviðskipti kosti
ríkið yfir einn milljarð
Seðlabanki íslands hefur samþykkt að taka ríkisskuldabréf frá
Nígeríu upp í skreiðarskuldir Nígeríumanna. Bankamenn telja að
þarna sé um sæmilega trausta pappíra að ræða og þess vegna
verjandi að leysa, að hiuta tii, þetta gamla mái með þessum
hætti. Talið er að opinber aðstoð vegna Nígeríuviðskipta muni
nema a.m.k. einum milljarði króna.
Mál þetta á rætur að rekja allt aft-
ur til ársins 1983. Þá seldu íslend-
ingar skreið til Nígeríu með góðum
arði. Markaður fyrir skreið var
nægur og Nígeríumenn greiddu
gott verð fyrir, enda var verð á olíu
hátt. Þegar heimsmarkaðsverð á ol-
íu lækkaði versnaði efnahagur Níg-
eríumanna og stjórnarfar varð
óstöðugt. íslenskir skreiðarútflytj-
endur hættu að fá greitt í dollurum
en fengu borgað í nairum, sem er
nígeríski gjaldmiðillinn, þ.e.a.s. ef
þeir fengu á annað borð eitthvað
greitt. Nairan hefur hríðfallið og
fæst nú um 12 sinnum minna fyrir
hverja nairu sé miðað við dollar ár-
ið 1986.
Þegar erfiðleikamir hófust á Níg-
eríumarkaði áttu íslenskir skreiðar-
framleiðendur til miklar birgðir af
skreið. Ekki var hægt að finna ann-
an markað fyrir vöruna og þess
vegna freistuðust framleiðendur til
að selja til Nígeríu þrátt fyrir að vit-
að væri að óvíst væri hvort ein-
hverjar greiðslur bærust fyrir vör-
una. íslenska umboðssalan sendi
tvo farma út í maí og ágúst árið
1986 þrátt fyrir að nígerísk stjóm-
völd hefðu bannað innflutning á
skreið. Lítið hefur fengist fyrir
þessa skreið. Vonast var eftir að hún
yrði seld fyrir 50 milljónir naira.
Síðan hefur mikið vatn mnnið til
sjávar og gengi nairu fallið tólffalt
sé miðað við dollar. Nú vonast
menn eftir, ef vel gengur, að fá 36
milljónir naira fyrir skreiðina, sem
ættu að gefa um 3 milljónir dollara.
Nú standa yfir málaferli í Nígeríu
vegna þessara viðskipta.
Skreiðarskuldirnar hafa að sjálf-
sögðu farið í gegnum bankakerfið.
Seðlabankinn hefur barist í þessum
málum í átta ár. Bjöm TVyggvason,
aðstoðarbankastjóri í Seðlabankan-
um, hefur haft með þetta mál að
gera og skrifað skýrslur og gert út-
reikninga um það sem mæla má í
metmm. Hann sagði að í fyrra hefði
verið áætlað að opinber aðstoð
vegna Nígeríuskreiðarviðskipta
næmi um einum milljarði króna og
sú tala hefði hækkað síðan. Skreið-
arframleiðendur hafa fengið aðstoð
í því formi að vextir og dráttarvext-
ir hafa verið felldir niður. Auk þess
hefur hluti af skreiðarlánum verið
felldur niður.
Skreiðarskuld frá árinu 1986 var
sett á skuldabréf til 22 ára með
ábyrgð frá nígerísku ríkisstjórn-
inni. Hingað til hefur verið staðið
við greiðslur af bréfunum og menn
vona að svo verði áfram þau 19 ár
sem eftir em. Þess vegna telur
Seðlabankinn rétt að taka ríkis-
skuldabréf frá Nígeríu upp í hluta af
þeim skreiðarskuldum sem verið
hafa í vanskilum. Bréfin gefa ekki
nema 5% vexti.
Efnahagsástand í Nígeríu er að
lagast samfara hækkandi olíuverði.
Nígeríumenn em komnir í sátt við
alþjóðlega bankakerfið. Þeir fá íyr-
irgreiðslu frá Alþjóðlega gjaldeyris-
sjóðnum, en hafa jafnframt gengist
undir ströng skilyrði varðandi
gengisskráningu sem koma illa við
almenning í Nígeríu.
Þrátt fyrir þessa ráðstöfún Seðla-
bankans em öll skreiðarviðskipti
ekki enn komin á hreint. Bankinn
telur að nú sé komið að öðrum að
sýna lit, sérstaklega ríkissjóði og
ríkisbönkunum. Horfur em á að
ríkissjóður verði að taka á sig 180
milljóna skreiðarskuld sem gamli
Útvegsbankinn var í ábyrgðum íyr-
ir. -EÓ
Mannslátið við Faxamarkað:
Gögn erlendis frá
Rannsóknarlögreglu ríkisins bár-
ust í gær gögn eriendis frá sem
gera henni kleift að bera kennsl á
lík mannsins sem fannst illa
brunnið við Faxamarkað á föstu-
dagskvöld, en eins og kunnugt er þá
var um útlendan mann að ræða.
Þegar Tíminn hafði samband við
RLR í gær var verið að vinna úr
þeim gögnum og því ekki hægt að
segja til um hverrar þjóðar maður-
inn var (yrr en þeirri athugun verð-
ur lokið, en búist var við að henni
lyki í morgun.
Kveikt var í fiskkörum við Faxa-
markað með olíu að kvöldi föstu-
dagsins og fannst líkið skammt frá.
Við rannsókn málsins hefur enn
ekkert komið fram sem bendir til
þess að manninum hafi verið ráðinn
bani.
—GEÓ
Kjaradeila stundakennara Hl:
Veldur seinkunum
á námi stúdenta
Stúdentaráð Háskóla íslands hef-
ur sent frá sér ályktun þar sem
skorað er á yfirvöld og stundakenn-
ara að ieysa úr deiiu sinni hið
fyrsta. Hópur stundakennara við
Háskótann hefur ekki tekið að sér
stundakennslu undanfaríð, til að
þrýsta á leiðréttingu á kjörum sín-
um, en ekkert virðist miða í samn-
ingsátt. Að sögn Sigurjóns Þ. Áma-
sonar, formanns Stúdentaráðs HÍ,
hafa þessar aðgerðir komið illa nið-
ur á fjölda nemenda sem seinkar í
námi af þeirra völdum.
„Þetta kemur verst niður á stúd-
entum í hjúkrunarfræði og sjúkra-
þjálfun vegna þess að þar fellur nið-
ur fjöldi skyldunámskeiða," sagði
Sigurjón. „Það eru ákveðnir hópar
stundakennara sem taka ekki að sér
kennslu svo að þetta kemur misilla
niður á deildunum, ekkert í sumum
deildum, en mismikið í öðrum.“
„Fastráðnir kennarar hér hafa tekið
að sér aukna kennslu til að reyna að
bjarga málum, en það er ekki fram-
tíðarlausn eins og við bendum á í
ályktuninni," sagði Sigurjón einnig.
í ályktun Stúdentaráðs er jafnframt
bent á þá staðreynd að þeir stúdent-
ar sem eru á fyrsta ári í Háskólanum
og „eru meðal annarra þolendur
deilunnar hafa í framhaldsskóla lent
í þremur kennaraverkföllum og nú
virðist svipað ástand vera að skapast
í einstökum deildum Háskólans þótt
ekki sé um verkfallsaðgerðir að
ræða.“ í lok ályktunarinnar segir að
slæmt sé að „kjaradeilur sem þessar
bitni ætíð á nemendum og slíkt
verður að koma í veg fyrir til fram-
búðar."
Formenn nemendafélaga HÍ hafa
einnig sent frá sér ályktun þar sem
þeir hvetja alla deiluaðila í kjara-
deilu þessari til að leggjast á eitt til
að leysa þessa deilu. Þar segir að
ástandið sé óviðunandi og „það er
slæmt að fjöldi stúdenta skuli eiga
það á hættu að seinka í námi, jafnvel
ná ekki að útskrifast, af þessum sök-
um.“
—GEÓ
Viðbrögð ríkisvaldsins við óveðurstjóni:
Hvað skal gera?
f dag verður lögð fyrir ríkisstjóm-
arfund skýrsla um eignatjón sem
varð í óveðrinu sem gekk yfir land-
ið um helgina. Það var forsætisráð-
herra sem óskaði eftir skýrslunni.
Ríkisstjómin mun ræða hvort og þá
hvcmig eigi að bæta einstaklingum
og fyrírtækjum það tjón sem þessir
aðilar hafa orðið fyrir. Þá mun rík-
isstjómin ræða sérstaklega um
þann vanda sem skapaðist eftir að
langbylgjumastur Ríkisútvarpsins á
Vatnsenda féll til jarðar og lang-
bylgjusendingar stöðvuðust.
Líklegt er talið að ríkisstjórnin, í
samráði við Alþingi, taki ákvörðun
um að hefja framkvæmdir við bygg-
ingu nýrrar langbylgjustöðvar. Þá
hefur sú skoðun komið fram að
breyta eigi lögunum um viðlaga-
tryggingar þannig að þær nái til fok-
tjóns. Slík breyting myndi hins veg-
ar ekki ná til þess tjóns sem varð um
helgina og því er ljóst að taka verður
á því sérstaklega. Óvíst er hvort eða
hvernig það verður gert. -EÓ
Forseti íslands, VigdísFinnbogadóttir.opnaðiígœrað
Kjarvalsstöðum sýningu sem nefnist Helsinki - mannltf og saga. Sýn-
ingin er á vegum Helsinkiborgar. Það er finnski listamaðurínn Eero
Manninen sem hér klippir útlínur andlits forsetans út í pappír. Forset-
anum á vinstri hönd er borgarstjórí Helsinki, Raimo llaskivi, og á
hægrf hönd Davfð Oddsson, borgarstjóri Reykjavíkur.
Tlmamynd: Aml Bjama