Tíminn - 23.07.1991, Page 6

6 Tíminn
Þriðjudagur 23. júlí 19S
Tíminri
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin I Reykjavik
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Glslason
Aðstoðanitstjóri: Oddur Óiafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrlmsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Glslason
Skrlfstofur:Lyngháls 9,110 Reykjavfk. Sími: 686300.
Auglýslngasfml: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1100,- , verð I lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Vandi Þorsteins Pálssonar
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra hefur sýnt
það í yfírlýsingum sínum og embættisverkum til
þessa, að hann ætlar fýrir sitt Ieyti að varast kollsteyp-
ur í stjórn fiskveiðimála.
Sjávarútvegsráðherra vill láta raunsæi ráða gerðum
sínum. Hann viðurkennir að á síðustu 7-8 árum hafa
þessi mál verið að mótast undir yfírstjórn fráfarandi
sjávarútvegsráðherra, Halldórs Ásgrímssonar. Eins
og jafnan þegar vel tekst til um löggjöf hefur þess ver-
ið gætt á undanförnum árum að ná víðtækri sam-
stöðu um lög og lagabreytingar á sviði fiskveiði-
stjórnunar. Þá sögu þekkir Þorsteinn Pálsson.
Heildstæð lög um fiskveiðistjórn voru sett 1984.
Megingrundvelli hinnar fyrstu lagasetningar hefur
verið haldið, en ýmsu breytt í einstökum atriðum eft-
ir því sem reynslan gaf tilefni til. Fiskveiðilöggjöfín
hefur því síður en svo verið óumbreytanleg og stöðn-
uð, heldur endurskoðun háð án þess að meginundir-
stöðu hennar væri raskað.
Frá hvaða sjónarmiði sem málið er skoðað er það
æskilegt í lýðræðisþjóðfélagi að eðlilegt samhengi í
svo mikilvægri löggjöf, sem hér um ræðir, geti hald-
ist. Nýjar ríkisstjórnir í lýðræðislöndum taka ekki við
stjórnartaumum til þess að framkvæma byltingar.
Lýðræðislegum stjórnarskiptum ráða aðrar aðstæð-
ur. Það sem vel hefur gefíst á að halda sér.
Þorsteini Pálssyni er ljóst að hann tekur við góðum
arfí þar sem er mótun fiskveiðistefnunnar síðan 1984.
Hann þekkir auk þess hvernig unnið hefur verið að
þessari mótun. Hann veit og viðurkennir að Sjálf-
stæðisflokkurinn á þingi hefur í raun stutt fiskveiði-
stefnu Halldórs Ásgrímssonar í höfuðdráttum öll
þessi ár. Hver sá sjávarútvegsráðherra, sem af raun-
sæi tekst á við þessi mál, hefur ekki í önnur hús að
venda. Þetta er Þorsteini Pálssyni ljóst og ber vitni
góðri dómgreind hans.
Sú staðreynd hins vegar að Sjálfstæðisflokkurinn
hefur fimbulfambað um þessi mál í flokksþingsálykt-
unum er komin til af þvf að vægja þurfti fyrir minni-
hlutahópum um þessi mál í flokknum, sem sumir
hverjir eru þó áhrifamiklir í heildarsamsetningu
flokksins. Að þessu leyti hefur Sjálfstæðisflokkurinn
svo „rúma“ stefnu í sjávarútvegsmálum að hún jafn-
gildir því að vera engin stefna. Hún hefur flast út.
Þegar svona stendur á um stefnumörkunina þarf
engan að undra þótt aðalvandamál Þorsteins Pálsson-
ar sé hvort hann fær að vera í friði fyrir samráðherr-
um sínum, jafnvel forsætisráðherranum sjálfum, að
ekki sé minnst á kratana sem ekki spara að lýsa yfir
því að þeir ætli að krefjast þess af Þorsteini Pálssyni
að hann taki upp veiðileyfastefnuna, þótt þeir viti að
þá á sjávarútvegsráðherra ekki aðra undankomuleið,
en að segja af sér. Að öðrum kosti er gengið á rétt
hans.
Spurningin er: Verður andstaða Þorsteins Pálssonar
gegn veiðileyfastefnunni honum að falli? Ef til vill
ekki. En sjávarútvegsráðherra er í vanda staddur
gagnvart samstarfsmönnum sínum. Þeir ætla ekki að
láta hann í friði.
Drasl í fjörum
Þrátt fyrir ítaricga alþjóðasamn-
inga um losun úrgangs og eitur-
efna f sjó cr enginn vafi á því að
slíkar reglur eru þverinrotnar, svo
að sorphaugamatur af allri hugs*
anlegri gerð er fljótandi um allan
sjóum aílan hebn og rekur á fjörur
hvar sem þær er að finna, ekkert
síður á afviknum stöðum þar sem
sjaldan er stigið niður mannsfæti
en á þéttbýlum og fjölfómum stöð-
Hirðuleysi
ísletulingar fara ekki varhluta af
þessum brotum gegn lögum um
mengun sjávar af mannavöldum.
Hafi eitthvað dregið úr ruslrekan-
um á íslenskum fiörum og sönd-
um frá því sem verst var er það
ekki svo mikið að yfirvöid geti
strokið sér um kviðinn af ánægju
af árangrinum. Og hafi íslenskir
sjófarendur og strandbúar eitthvað
tekiö sig á, þá er sú framför ckki
endanleg. Þar stendur flest til bóta.
Auðvitað eru íslendingar jafnsddr
öðrum um að ganga sóðalega um
sjóinn og sjávarstrendumar og
þurfa strangt eftiriiL Mildð er gert
úr því að eriend skemmtíferðasldp
skilji eftir sig rusl á reki á íslensk-
um hafsvæðum og skai ekki úr þvi
dregið. En flotrusHð er auðvitað
mest frá okkur sjálfum komiö. Það
var td. athygllsvert að fulltrúar
umhverfisráöuneytisins sðgðu á
blaðamannafundl nýlega að olfu-
mengun af gáleysi væri viðvarandi
hér á landi. Síendurtekin olíu-
mengunarslys eiga sér stað á fs-
landi. Hvert einstakt slys er að vísu
talið Irtið, en samtals era þau ekk-
ert smáræði.
I spor uppreisnar-
manna af Bounty
Breska fréttaritíð The Economist
segir frá því í síöasta tölublaði að
dýrafræðingur nokkur frá Háskói-
anum í Cambridge hafi farið rann-
sÓknarfth: til Pitcaimeyfa í Suðun
Kyrrahafi (sem frægar eru fyrir
það að þar settust að fyrir 200 ár-
um uppreisnarmennimir af
HJVI.S. Bounty og foidust þar í
næstum 20 ár með suðurhafs-
meyjum, æxluðust og enn búa þar
afkomendur þeírra).
En svo afskekktar og fámennar
sem Pitcainieyjar eru, þá eru aðrar
eyjar Suður-Kyrrahafsins þó ennþá
fiarlægarí mannabyggðum helms-
álfanna, enda tnargar óbyggðar og
óbyggilegar. Það á m.a. við um
smáeyna Acadíu sem er óbyggt
eyðisker margar dagleiöir frá Pitca-
im og mörg þúsund kílómetra frá
næsta meginlandi. Þar eiga líf-
fræðiugar eigi að síður von á heil-
brigðu náttúrulífi. En Tim Benton
frá Cambridge, viðurkenndum vís-
indamanni, brá í brún þegar hann
kom við á Acadíu og sá varla annað
frásagnarvert úr náttúru eyjarinnar
en þau ósköp af sjóreknu rusli sem
þar var á fiöru. Þetta óbyggða sker
í stórum og dreifðum skeijaklasa á
fáfömum slóöum heimshafanna
var þaldð af fiöruskít sem relrið
hafði óravegu.
Fjörusfcítur
Breski náttúrufræöingurinn geröi
nákvæma skýrslu um samsetnlngu
ruslsins sem hann fann á rúmlega
eins og hálfs kflómetra fiöru eyjar-
innar, sem er álíka vegalengd eins
og Langholtsvegur frá Kleppsvegi
að Skeiðarvogi í Reykjavík. A þess-
ari stuttu fiöru fann hann 953
manngeröa hluti þar sem öllu ægði
saman, en mcst bará ýmsum dufl-
um og hlutum úr þcim og margs
konar fiöskum sem að stórum
hluta voru undan áfengi. En meðal
þcss sem hann telur upp em dósir
undan diykkjarvörum og nlður-
suðumat, plastdrasl hvers konar,
skófatnaöur og leikfong, jafnvel
öndunartæki handa astmaveikum.
Það er m.ö.o. við því að búast að
drasl af öllu tagi geti rekið á mann-
laus eyðisker þúsundir mílna frá
stóru meginlöndunum. Þetta segir
auðvitað sitt um ástand soiphirðu-
mála og vísar í rauninni alveg eins
tll þess sem til fellur af rusH á landi
semsjó.
Mengun af sorpi og hættulegum
efnutn er þegar oróið alvariegasta
umhverfisvemdarmáHð. Glíman
við það er ærið verkefni fyrir ráðu-
neytí umhverfismála.
Garri

WM VÍTT OG BREITT M
; > : VITT UC BHclTT___
Skemmtun og ofbeldi
Hinn geysivinsæli útiskemmti-
staður Miðbærinn í Reykjavík slær
hvert aðsóknarmetið af öðru og
hálffullur strákur, sem glannast
uppi á ljósaskilti undir morgun,
dregur að sér meiri athygli en
samanlagt létt- og þungarokk-
gengið samanlagt á húnaverum og
atlavíkum sumargleðinnar. Um
síðustu helgi geggjuðust um 10
þúsund manns um Miðbæinn eftir
næturlokun kránna og var glatt á
hjalla.
Borgarstjórinn okkar nýi tók upp
háttu Harúns A1 Rashid, kalífa í
Bagdad, að blanda geði við þegna
sína og fór Markús Örn í lögreglu-
fylgd um skemmtihverfið alræmda
undir morgun aðfaranótt sunnu-
dags í fylgd öflugs lögregluvarðar.
Hann sá að margir voru fullir og
komst heilu og höldnu heim.
í gær ræddi borgarstjóri svo við
lögreglustjóra um könnunarleið-
angurinn og sá síðarnefndi heitir
því að friða miðborgina að nætur-
lagi. Ef það gengur eftir verður
sami doðinn þar á næturnar og á
daginn.
Úr umferð
Slagplan hefur verið gert og hér
eftir verður „sérsveit" lögreglunn-
ar send á furtana, sem verst láta,
og þeir teknir úr umferð. Þá verða
ekki eftir nema svo sem 9980 fylli-
raftar á besta aldri á ferð um Mið-
borgina, sem ekki komast þaðan
þótt fegnir vildu, vegna skorts á
leigubfium.
Meðalvegalengd milli heimila
Reykvíkinga og Miðbæjarins er 8-
15 kfiómetrar. Það getur því orðið
tafsamt að ganga bara heim og
miklu skemmtilegra að tryllast
með hinum í Miðbænum en að
leggja land undir fót í miðju svall-
inu.
Seinna á svo að bæta 20 lögreglu-
þjónum við liðið, sem fyrir er, og
þá verða nú ekki vandræðin að
halda uppi lögum og reglu.
Fjöldi bara og kráa í skemmti-
hverfinu er hvergi í umræðunni.
Sömu helgina og vanmáttugt lög-
reglulið leiddi borgarstjóra í allan
sannleika um þróun gömlu
Reykjavíkur troðfylltust gjör-
gæsludeildir Borgarspítala og
Landspítala og öndunarvélar voru
fengnar að láni á Landakoti til að
halda lífi í þeim mannskap sem
streymdi inn í gjörgæsluna.
Þar voru á ferð fórnarlömb um-
ferðarinnar. Hvert stórslysið rak
annaö alla helgina og gjörgæslu-
kvótinn í raun sprengdur, þótt
starfsfólk spítalanna taki við öllum
og hlúi að slösuðum eftir bestu
getu þegar þörf krefur.
Sömu helgina og borgarstjórinn í
Reykjavík heimtar að lögreglu-
stjórinn í Reykjavík haldi uppi lög-
um og reglu á ölvuðum og rugluð-
um útisamkomum miðborgarinn-
ar, sem haldnar eru utan dagskrár,
er sjálfur lífsháskinn á ferð í um-
ferðinni.
Hættulega ofbeldið
Á sama tíma og borgarstjórinn
tekur á sig rögg og heimtar að lög-
reglustjóri haldi uppi lögum og
reglu með sérsveitum og viðbótar-
liði löggæslunnar, er í fullri alvöru
uppi umræða um að hækka há-
markshraða bfistjóraklaufanna
allra og æða með hann upp í 110
km á klukkustund á vegum.
Rökin eru þau að það sé hæfileg-
ur hraði, enda „keyra allir á 110“,
segja þeir sem þykjast vita.
Enginn biður um löggæslu til að
afstýra ótímabærum dauða og öm-
urlegum örkumlum fjölda karla,
kvenna og barna af völdum ólög-
legrar umferðar. Enn síður þykir
nokkru skipta allt það gífurlega
eignatjón sem allt það dómgreind-
arleysi veldur.
Rúðubrot í Miðbænum eru tíund-
uð í fréttum og nokkurra tugþús-
unda tjón af þeim sökum er voða-
legt. En milljarðatjón í umferðar-
þvælunni er léttvægt.
110 km hraði á íslenskum vegum
er fáránleg fjarstæða. Þar sem
þessi hraði er leyfður í útlöndum
eru vegir með allt öðru sniði en
hér.
Á íslandi eru vegir aðeins tvær ak-
reinar, sitt í hvora átt, og ekkert bil
á milli þeirra. Kantar utan slitlags
ná hvergi bfibreidd.
Það er óðs manns æði að aka á 90
km hraða á svona vegum, hvað þá
meira. Ekki þarf önnur rök en yf-
irfullar gjörgæsludeildir og tjóna-
skýrslur til að kveða hugmyndina
um meiri hámarkshraða í kútinn.
Svo væri nauðsynlegt að upp risi
valdamaður meðal vor, eins og
borgarstjórinn í Reykjavík, og
heimtaði lögreglustyrk til að halda
uppi lögum og reglu í umferðinni
og mætti gjarna senda „sérsveitir"
á þá, sem hættulegastir eru, og
mikið væri gott ef sá valdsmaður
gerði einkunnarorð borgarstjóra
að sínum, að ekki komi til mála að
gefast upp fyrir ofbeldinu.
Ofbeldið í umferðinni er margfalt
meira en nokkru sinni í skemmt-
anahverfinu í miðbæ Reykjavíkur.
Fórnarlömbin eru til vitnis um
það. OÓ