Tíminn - 24.09.1991, Síða 3

Þriðjudagur 24. september 1991
Tíminn 3
Sigurgeir Steingrímsson, Ingunn Ásdísardóttir og Úlfar Bragason hafa séð um undirbúning Snorrahátíöar, sem haldin verður næstkomandi sunnudag. Tfmamynd Áml Bjama
750 ár liðin frá því Snorri Sturluson sagði: „Eigi skal höggva“:
750 ára ártíðar Snorra minnst
í gær voru liðin 750 ár frá því að Snorri Sturluson var veginn í
Reykholti. Þess er minnst með ýmsum hætti þessa dagana. Næst-
komandi sunnudag kl. 15 verður haldin minningarhátíð í Háskóla-
bíó þar sem skáld og fræðimenn munu minnast Snorra. Á næstunni
verður Heimskringla gefín út með nútímastafsetningu.
Á Snorrahátíðinni á sunnudaginn
mun Ólafur G. Einarsson mennta-
málaráðherra flytja stutt ávarp.
Lesið verður úr verkum Snorra og
skáldin Vilborg Dagbjartsdóttir,
Matthías Johannessen, Ingibjörg
Haraldsdóttir og Þorsteinn frá
Hamri flytja Ijóð. Þá mun Gunnar
Karlsson prófessor flytja fyrirlestur
um sagnfræðinginn Snorra Sturlu-
son, og Vésteinn Ólafsson prófess-
or ætlar að flytja fyrirlestur sem
hann nefnir Af sjónarhóli Snorra.
Inn á milli dagskráratriða verður
fléttað sönglögum í flutningi Átta
fóstbræðra undir stjórn Árna Harð-
arsonar. Kynnir á samkomunni
verður Bergljót Kristjánsdóttir
lektor, en umsjón með dagskránni
hefur Ingunn Ásdísardóttir leik-
stjóri.
Borgarstjórn Reykjavíkur átti
frumkvæði að því að minnast
Snorra í gærkvöldi í Viðey. Þar las
m.a. borgarstjórinn í Reykjavík frá-
sögn af vígi Snorra. í gær var líka
sérstök minningarathöfn í Reyk-
holti í umsjón sóknarnefndar
Reykholtskirkju. Borgfirðingar
gera fleira til að minnast Snorra. í
safnahúsinu í Borgarnesi stendur
nú yfir sýning á verkum borg-
firskra skálda, en þar er Snorri í
öndvegi.
Á næstunni mun Heimskringla
koma út í nýrri og nútímalegri út-
gáfu, en Heimskringla og Snorra-
Edda eru þau rit sem hvað mest
hafa haldið nafni Snorra á lofti í
750 ár.
Síðastliðin 3 ár hefur staðið yfir
bygging svokallaðrar Snorrastofu í
Reykholti. Þar verður í framtíðinni
hægt að skoða og kynnast verkum
Snorra. Þar verður einnig íbúð fyr-
ir fræðimann sem getur sinnt
rannsóknum á sviði bókmennta og
sögu. Bygging Snorrastofu er vel á
veg komin. Ljóst er þó að einhver
tími mun líða áður en húsið verður
tekið í notkun. Heimamenn hafa
að stærstum hluta haft forystu um
að fjármagna bygginguna. Norð-
menn hafa þó styrkt bygginguna
myndarlega, en í síðustu heimsókn
Ólafs Noregskonungs til íslands,
sumarið 1988, gaf hann 1 milljón
norskra króna til Snorrastofu. -EÓ
Heilbrigðisráðherra telur að enn sé talsvert hægt að
hagræða í heilbrigðisþjónustunni:
Viö erum að hagræða,
ekki að skera niður
Fyrsta umferð heimsbikarmóts Flugleiða var tefld á Hótel Loftleið-
um í gærkvöld. Myndin er tekin þegar keppendur í þessu sterkasta
skákmóti, sem haldið hefur veríð héríendis, voru að setjast að tafii.
Á myndinni má sjá Jóhann og Solov. Tímamynd: Áml Bjama
Heimsbikarmót Flugleiða í skák hófst í gær:
Sterkasta skákmót
íslandssögunnar
Heimsbikarmót Flugleiða í skák
hófst á Hótel Loftleiðum í gær, en
um er að ræða sterkasta skákmót
sem haldið hefur verið hérlendis,
sé miðað við ELO-stig þátttak-
enda. Skáksamband íslands ann-
ast framkvæmd mótsins. Einn ís-
lenskur skákmaður keppir á mót-
inu, Jóhann Hjartarson, og til
marks um styrk keppendanna er
Jóhann með fæst ELO-stig þátt-
takenda.
Þeir, sem þátt taka í heimsbikar-
móti Flugleiða, eru eftirtaldir
skákmenn í ELO- stigaröð:
Vassily Ivantsjúk Sovétríkjunum
2735, Ánatoly Karpov Sovétríkjun-
um 2730, Valery Salov Sovétríkj-
unum 2665, Alexander Beljavskí
Sovétríkjunum 2655, Alexander
Kalifman Þýskalandi 2630, Jonat-
han Speelman Englandi 2630, Jan
Timman Hollandi 2630, Predrag
Nikolic Júgóslavíu 2625, Ulf And-
erson Svíþjóð 2625, Yasser Seira-
van BNA 2615, Jaan Ehlvest Eist-
landi 2605, Murray Chandler Eng-
landi 2605, Ljubomir Ljubojevic
Júgóslavíu 2600, Lajos Portisch
Ungverjalandi 2570, Boris Gulko
BNA 2565, Jóhann Hjartarson
2550.
Tefldar verða 15 umferðir á mót-
inu og voru keppendur dregnir
saman í fyrstu umferð mótsins sl.
sunnudag. Fyrsta umferð var síðan
tefld í gær og var með eftirfarandi
hætti: Salof-Jóhann, Beljavskí-
Portisch, Karpov-Speelman, Kha-
lifman - Chandler, Gulko-Ehlvest,
Ljubojevic- Timman, Ivantsjúk-Ni-
kolic, Anderson- Seirawan.
Mikið hefur verið lagt í undirbún-
ing heimsbikarmótsins og er rúm
fyrir meir en 600 manns í einu til
að fylgjast með skákunum, m.a. á
32 sjónvarpsskjám. Einnig verða
vandaðar skákskýringar á skákstað
á hverju kvöldi.
—sá
Sighvatur Björgvinsson heilbrigð-
isráðherra segir að tillögur sínar um
sparaað í heilbrigðismálum gangi
eldd út á það að skera niður þjón-
ustu við sjúklinga. Menn haldi enn
fast við þá stefnu að leita leiða til að
hagneða og nýta betur þá peninga
sem til þessa málaflokks fara. Heil-
brigðisráðherra ræddi um heilbrigð-
isþjónustu á samdráttartímum við
Iækna á fundi Læknafélags íslands
síðastliðinn laugardag.
,AUar þjóðir í Vestur-Evrópu og
Norður-Ameríku eru núna að leita
leiða til að draga úr kostnaði við heil-
brigðisþjónustuna og nýta betur það
fé sem í hana fer. Þar erum við engin
undantekning," sagði ráðherra í
samtali við Tímann.
Á fundinum vakti Sighvatur athygli
á því að launakostnaður í heilbrigðis-
þjónustunni væri sá þáttur sem hefði
vaxið mest á síðustu árum. Fram
kom að heilbrigðisráðherra Finn-
lands hefur sent finnska læknafélag-
inu bréf þar sem hann fer fram á að
læknar fallist á að lækka laun sín um
10%. Heilbrigðisráðherra var spurð-
ur hvort hann teldi koma til greina
að fara svipaða leið hér á landi. „Ég
vil ekkert um það segja. Menn hljóta
náttúrlega að huga að því áður en
farið er að draga úr þjónustunni,
hvort hægt er að fá jafngóða þjón-
ustu fyrir minna fé með aukinni hag-
ræðingu. Ef valið stendur milli þess
að draga úr launakostnaði f heild eða
loka fleiri sjúkrarúmum á sjúklinga,
þá held ég að flestir vilji horfa á
launakostnaðinn frekar en að fjölga á
biðlistum," sagði heilbrigðisráð-
herra.
Sighvatur sagði að enn sem komið
væri gengju tillögur heilbrigðisráðu-
neytisins ekki út á það að skera niður
þjónustu í heilbrigðisgeiranum.
„Það sem við viljum fyrst gera, eins
og allar aðrar þjóðir í kringum okk-
ur, er að reyna að nota betur þá pen-
inga, sem í heilbrigðisþjónustuna
fara, með árangursríkari hætti en
gert er. Við erum ekkert að byrja á
þessu núna. Þetta er verk, sem menn
hafa verið að vinna, og var undirbúið
í tíð fyrrverandi heilbrigðisráðherra.
Við munum halda því áfram af fullri
ákveðni."
Heilbrigðisráðherra hefur vakið at-
hygli á lélegri nýtingu á tækjum og
húsum f heilbrigðisþjónustunni.
Hann var spurður hvort hægt væri
að segja að íslendingar hefðu ofifjár-
fest í heilbrigðismálum. Hann sagð-
ist ekki vilja orða það svo, en ljóst
mætti vera að hægt hefði verið að
nýta betur þá peninga sem settir hafa
verið í fjárfestingar í heilbrigðiskerf-
inu. Sighvatur nefndi sem dæmi að á
Landakotsspítala hefðu um nokkuð
langan tíma verið álíka mörg auð
rúm og nú eru í notkun á St. Jósefs-
spítala í Hafnarfirði. Hann sagði að
það væri því ekki óeðlilegt að menn
veltu fyrir sér hvort ekki væri hægt,
með skipulagsbreytingum, að ná
fram betri nýtingu og jafnframt
reyna að minnka þann langa biðlista
sem er eftir sjúkraplássi fyrir aldraða.
Sighvatur sagði að í framhaldi af til-
lögum heilbrigðisráðuneytisins um
sparnað á sjúkrahúsunum í Stykkis-
hólmi, Blönduósi og Hafnarfirði
væru forráðamenn þessara sjúkra-
húsa að vinna að tillögum um breytt
rekstrarfyrirkomulag. Sighvatur
sagði að ráðuneytið myndi vinna að
tillögunum með þeim og reyna að
finna niðurstöðu sem báðir aðilar
gætu sætt sig við.
Sighvatur sagði að forráðamönnum
sjúkrahúsanna á Reykjavíkursvæð-
inu ætti ekki að þurfa að koma á
óvart að tillögur kæmu fram um
aukið samstarf sjúkrahúsanna á
svæðinu. Fyrrverandi heilbrigðisráð-
herra hefði unnið að tillögum um
þetta og kynnt þær sem sína stefnu.
Verulegur spamaður virðist hafa
orðið vegna lyfjareglugerðarinnar
sem sett var í sumar. Heilbrigðisráð-
herra sagði á fundinum að spamað-
urinn næmi um 200 milljónum á
mánuði. Þetta þýðir að kostnaður
ríkisins vegna lyfjakaupa mun fara
innan við 100 milljónir fram úr áætl-
un fjárlaga, en útlit var fyrir að
kostnaðurinn yrði 400- 500 milljónir
umfram fjárlög. Ástæðan fyrir spam-
aðinum er minni lyfjanotkun og að
lyfjakaupendur taka nú aukinn þátt í
lyfjakostnaði.
„Þetta segir okkur að það er mjög
varhugavert að greiða mjög dýra
þjónustu svo mikið niður að fólk
missi tilfinninguna fyrir því að það sé
að fara með verðmæti," sagði Sig-
hvatur.
Sighvatur sagði að það hefði komið
fram hjá læknum að þeir væru sjálfir
famir að fylgjast miklu betur með
því hvað lyfin kostuðu og tækju tillit
til þess við ávísun á lyf. Upplýsingar
um verð lyfja hefðu ekki verið nægi-
lega aðgengilegar, en úr því hefði
verið bætt.
-sá/EÓ