Tíminn - 01.07.1992, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Miövikudagur 1. júlí 1992
„Bretum væri nær að skoða refaveiðar sínar en gagnrýna hvalveiðar,"
segir Thorvald Stoltenberg:
Norðmenn bíta frá sér
Framkvæmdanefnd Evrópu-
ráðsins lét hafa eftir sér í gær
að hún væri yfir sig hneyksluð á
ákvörðun íslendinga og Norð-
manna um að hefja hvalveiðar í
atvinnuskyni.
„Framkvæmdanefndin telur að
þessi einhliða ákvörðun sé mjög
neikvæð og skref aftur á bak, eink-
um í ljósi nýlokinnar umhverfisráð-
stefnu í Ríó,“ segir í yfirlýsingu sem
Manuel Marin fiskveiðifulltrúi lét
flölmiðlum í té.
„Ég vona að þessar þjóðir sem
hyggjast veiða hvali í atvinnuskyni
endurskoði þessa ákvörðun sína og
efli þar með þá ímynd sína meðal
annarra þjóða að þær virði um-
hverfi sitt og láti ekki viðgangast
viðbjóðslegar veiðiaðferðir," sagði
Manuel Marin.
Fulltrúum í framkvæmdanefnd-
inni þykir sem íslendingar og Norð-
menn leiki tveimur skjöldum. Haft
var eftir einum þeirra í gær að „það
væri furðulegt þegar ríki þykjast
vera framarlega í umhverfismálum
en sína svo á sér þessa hlið.“
Fulltrúar úr Framkvæmdanefnd
Evrópubandalagsins sitja þing al-
þjóða hvalveiðiráðsins í Glasgow
sem áheyrnarfulltrúar.
Það stóð hins vegar ekki á svari
frá Norðmönnum þegar þeir voru
gagnrýndir fyrir að ætla að hefja
hvalveiðar á næsta ári. Þeir sögðu
fullum hálsi að ef hvalveiðar væru
villimannlegar ættu Bretar að líta
sér nær og skoða refaveiðarnar
sömu augum.
Umtalsveröur flótta-
mannastraumur frá
Bosníu-Herzegövínu
til Þýskalands:
Á annaó
hundrað þús-
und flótta-
menn frá
Júgóslavíu
Um 137.000 flóttamenn frá
Júgóslavíu, sem dvelja í Þýska-
landi, hafa sótt um hæli sem pól-
itískir flóttamenn þar f landi frá
því að bardagar hófust f Júgó-
slavíu.
Þýska stjómin greindi frá
þessu í gær en í yfiriýsingu frá
þýska þinginu segir að 74.854
fióttamenn hafi komið til lands-
ins frá Júgóslavíu á síðasta ári.
Það sem af er þessu ári hefðu
þegar komið 62.289 flóttamenn
til Þýskalands. Talið er að búast
megi við umsóknum um hæli frá
a.m.k. 10.000 Króötum, Bo-
sníumönnum og Serbum sem nú
þegar dvelja í suðurhluta Þýska-
Íands en ekld hafa sótt um hæli.
Þjóðverjar tóku að kregast
vegabréfsáritunar f apríl síðast-
liðnum af fólkl frá Bosníu- Herz-
egovínu tíl þess að koma í veg
fyrfr flóðbylgju stríðsflótta-
manna. í síðusta mánuðl slök-
uðu Þjðóverjar þó á krofum sín-
um og hleyptu inn í landið flótta-
mönnum efþeir voru sjúkir, áttu
ættingja fyrir í Þýskahndi eða
velvildarmenn. Þctta gerðu þeir
loks í kjölfar miklllar gagnrýni
bæði heima og eriendis.
— Reuter/Krás.
Utanríkisráðherra Noregs, Thor-
vald Stoltenberg, sagði að ákvörðun
um að hefja hvalveiðar væru í fullu
samræmi við sjónarmið Norð-
manna í umhverfisverndarmálum. í
viðtali við norska útvarpið sagði
hann að veiðarnar væru studdar vís-
indalegum rökum enda sýndu rann-
sóknir að hrefnustofninn í norð-
austur Atlantshafi þyldi vel að úr
honum væri veitt. Hann sagði einn-
ig að veiðiaðferðir með skutli hefðu
breyst mjög til batnaðar á seinni ár-
um.
„Ef málið snýst um veiðiaðferðina
þá eru Norðmenn meira en fúsir til
þess að taka þátt í alþjóðlegu sam-
starfi á þeim vettvangi. En þá verð-
ur líka að skoða málið í víðara sam-
hengi. Svo dæmi sé tekið þá verður
líka að skoða það hvernig Bretar
drepa refi. Eru menn fúsir til þess?"
spurði Stoltenberg í gær.
Þá beindi hann máli sínu einnig
gegn Manuel Marin og sagði: „Ég er
furðu lostinn yfir því að vísindaleg-
ar niðurstöður skuli ekki skipta
Manuel Marin neinu máli.“ í því
sambandi skírskotaði hann til þess
að vísindamenn á vegum Alþjóða
hvalveiðiráðsins telja að ekki séu
undir 86700 dýr í hrefnustofninum
í norðaustur Atlantshafi.
Norskir vísindamen telja að skað-
laust sé að veiða 2000 dýr á ári úr
stofninum.
Stoltenberg gagnrýndi einnig Al-
þjóðahvalveiðiráðið fyrir að leggja
ofuráherslu á friðun án þess að taka
nokkurt tillit til stofnstærðar. Nær
væri að leggja áherslu á að viðhalda
ákveðinni stofnstærð.
„Þegar rök umhverfissinna fyrir
friðun bresta fara þeir að tala um
veiðiaðferðir. Það er ekki hlutverk
Alþjóðahvalveiðiráðsins að fjalla um
veiðiaðferðir. Því er einungis ætlað
að fjalla um vemdun stofnsins,"
sagði Stoltenberg.
— Reuter/Krás.
Góð tíðindi fyrir tímabundið fólk, s.s. blaðamenn sem vantar aðeins
eina sekúndu í viðbót:
Klukkum heims-
ins seinkað
Hér koma góðar fréttir fyrir þá sem
eru tímabundnin í dag verður bætt
einni sekúndu við allar klukkur
heimsins. Þetta á rætur að rekja til
þess að hægt hefur smám saman á
snúningi jarðar. Að því mun koma
að sólarhringurinn verður 27 klst.
en ekki 24 klst. eins og nú. Það
versta við þetta er að við verðum að
bíða eftir því til ársins 500 milljón
e. Krist.
Þessi aukatími sem bættist við í
dag kallast „hlaupasekúnda". Er
henni bætt við atómklukkur í rann-
sóknarstofum víðs vegar um heim-
inn nákvæmlega klukkan 0000 GMT
samkvæmt útreikningum ástralskr-
ar mælingastofnunar í Sydney.
Umsjón með verkinu er í höndum
alþjóðastofnunar í París sem fjallar
um snúning jarðar. Vísindamenn og
tímaverðir hvarvetna í veröldinni
verða viðbúnir á miðnætti og stöðva
ofurklukkur sínar í eina sekúndu
samkvæmt sérstökum fyrirmælum
frá þessari stofnun í París. Þá verða
þessar nákvæmustu klukkur heims
aftur í takt við sífellt hægari snún-
ing jarðar.
.Átómklukkur eru ótrúlega ná-
kvæmar," sagði Glenda Sandars,
starfsmaður sérstakrar samhæfing-
arstofnunar, í gær. „Það myndu líða
300.000 ár áður en tvær atómklukk-
ur sem gengju samhliða færu úr
takt hvor við aðra þótt ekki munaði
nema einni sekúndu," sagði hún.
örðin hefur sífellt verið að hægja á
sér frá því hún myndaðist fyrir u.þ.b.
4,5 milljörðum ára. Enginn veit
hversu langur sólarhringurinn var
þá en vísindamenn áætla að fyrir
850 milljónum ára hafi sólarhring-
urinn verið u.þ.b. 20 klukkustundir.
Eftir árafjölda sem talinn er í
milljörðum mun jörðin vart mjakast
og einn sólarhringur þ.e.a.s. einn
snúningur jarðar mun taka heilt ár
miðað við núverandi mælikvarða.
Það mun m.ö.o. taka jörðina jafn-
langan tíma að snúast um sjálfa sig
og að snúast um sólu, sagði Kurt
Lambeck við Canberra háskólann í
Ástralíu. „Þessa er þó það langt að
bíða að spurning er hvort það taki
því að hugsa þessa hugsun til enda,“
sagði hann.
Þörf er á hinum ofurnákvæmu
klukkum á fjölmörgum sviðum. Má
til nefna gagnaflutning um fjar-
skiptanet, einkum ef gögnin eru
umfangsmikil, flutning sjónvarps-
merkja um gervitung! og við rann-
sóknir á öreindum.
Atómklukkur er það nákvæmar að
þær mæla eina milljón milljónustu
af sekúndu en af því má sjá að það
munar um eina heila sekúndu í
þessum klukkum.
Steve Nason, starfsmaður Ástr-
alska símafélagsins, sagði að ein sek-
únda væri mæld með því að finna
sveiflutíðni geislavirka efnisins Sesí-
um 133 við sérstakar aðstæður.
Atómklukkur heimsins verða
stilltar saman við móðurklukkuna í
París með boðum sem berast um að-
þjóðlegt símanet og hefur sú aðgerð
í för með sér ónákvæmni um einn
milljarðasta úr sekúndu að sögn Na-
sons. — Reuter/Krás.
Sarajevo - I gær lentu flugvélar
hlaðnar matvælum og lyfjum í
Sarajevo í fyrsta sinn í þrjá mánuði
eöa frá því aö umsátrið um borgina
hófst. Fulltrúar flóttamannahjálpar
S.Þ. hugöust dreifa 26 tonnum af
hjálpargögnum sem komið var
með I gær af fjórum herflugvélum
Frakka. Þetta eru fyrstu flugvélam-
ar sem lenda á flugvellinum frá því
að friðargæslusveitir S.Þ. náðu
honum undir sig á mánudaginn
var. Carrington lávarður sem reynt
hefur aö miðla málum milli stríö-
andi aðila sagöi í London I gær að
hann hygðist halda til Sarajevo
síðar I þessari viku og reyna að
blása nýju lifi [ friöarviðræðumar.
Algeirsborg - Ibúar Alsír voru
hvattir til þess að sýna stillingu í
gær eftir að rlkisstjórinn Mohamed
Boudiaf var ráðinn af dögum. Bryn-
drekar óku um götur þar sem sjá
mátti aö fólk hafði safnast saman.
Fólkið var ýmist í biöröðum eftir
brauði eða dagblöðum og reyndi
að fá fréttir af atburðinum. Aðrir
sátu hnípnir á bekkjum og ræddu
morðið. ( Beirút létu fylgismenn
Hizbolla-flokksins, sem hliðhollur
er klerkastjórninni í (ran, hafa eftir
sér aö Boudiaf hefði ekki átt betra
skiliö þar sem hann hefði bundið
endi á lýöræöið í Alsír.
Kíev - Þingiö í Úkraínu samþykkti
I gær aö veita fbúum Krímskagans
víðtækt sjálfræði. Samþykktin tek-
ur m.a. til viðskipta Krímbúa við út-
lönd sem og sjálfstjómar í félags-
og menningarlegum málum.
Bonn - Samsteypustjórn Helmut
Kohls slapp með skrekkinn frá þvl
aö klofna I atkvæðagreiðslu um
fóstureyðingar eftir að samkomu-
lag náðist á elleftu stundu um
framkvæmd aukinnar heilsugæslu.
Soeng Cantonment Site - Yf-
ir 2000 hermenn sem fylgt hafa
konungssinnum að málum í Kamb-
ódíu undirrituðu samkomulag við
friðargæslusveitir S.Þ. og afhentu
vopn sín í gær. Þetta er fyrsta skref
þeirra til venjulegs lífs eftir meira
en 12 ára hernaðarbrölt og skærur.
Bangkok - Þeir fáu sem eftir eru
af stjómarandstöðunni í Burma
höfðu sig ekki til þess að stinga
uppá að Nóbelsverölaunahafanum
Aung San Suu Kyi yrði leyft að
taka þátt í umræðum um nýja
stjórnarskrá landsins. Þessar um-
ræður eru fyrirhugaðar síðar á
þessu ári. Aung San Suu Kyi er
einn helsti andófsmaður stjóm-
valda í Burma og situr nú í stofu-
fangelsi.
Manila - Fidel Ramos hershöfð-
ingi hét því að hann myndi reisa
Filippseyjar úr rústum I forsetatíð
sinni og eyjarnar yrðu stórveldi
undirhans stjórn. Uppreisnargjarn-
ir hermenn fögnuðu valdatöku
hans með því að sprengja banka
og járnbrautarstöð í loft upp.
Jóhannesarborg - Afríska
þjóðarráðið sem ræður sér ekki
fyrir reiði, hefur krafist þess að er-
lend riki beiti stjórnvöld í Pretoríu
þrýstingi svo morðum linni og
hraða megi umbótum í lýöræöisátt.
Aden - Yfirvöld í Jemen eru nú
fúsari en áður til þess að gera
samning við S.Þ. svo koma megi í
veg fyrir að þær hörmungar sem
áttu sér stað fyrr í þessum mánuði
endurtaki sig. Þessar hörmungar
tengjast flóttafólki frá Sómalíu en
fréttir í fjölmiölum um framkomu yf-
irvalda i Jemen hafa verið þeim
síst til álitsauka. Forsætisráðherra
Jemen sagði í Genf í gær að þjóð-
ir heims yrðu að hjálpa landi hans
að kljást viö flóttamannavandann
en þúsundir Sómaia streyma nú til
Jemen.