Tíminn - 20.05.1993, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 20. maí 1993
Tíminn 7
Kengúruhópurinn, þverpólitísk samtök fulltrúa á EB-þinginu, með fund á íslandi.
Rætt við þrjá alþingismenn sem sátu fundinn:
Island og Evrópusamstarf
í gær lauk tveggja daga fundi Kengúruhópsins svokaliaöa, þver-
pólitískra samtaka þingmanna á þingi Evrópubandalagsins. Hópur-
Ínn var stofnaður áríö 1979 og er markmiö hans að vinna að fram-
gangi aukins samruna Evrópubandalagsríkjanna. Fundurínn á fs-
landi var fyrsti fundur Kengúruhópsins utan ríkja EB. Auk Evrópu-
bandalagsþingmannanna sátu fundinn þingmenn og
fyrírtækjastjómendur frá EFTA-ríkjunum. Fulltrúar Tslands vom
þingmennimir Guðrún Helgadóttir, Eyjólfur Konráð Jónsson, Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir, Páll Pétursson, sem eiga sæti i EFTA-
nefnd Alþingis, og Vilhjálmur Egilsson, formaður nefndarinnar.
Páll Pétursson
„Umræðumar á fundinum voru yf-
irleitt nokkuð hreinskilnar, en þær
snérust um stækkun Evrópubanda-
lagsins í norður. Menn sögðu mein-
ingu sína og létu í ljós væntingar
sínar og langanir. Það kom fram hjá
einum ræðumanni að útþensla
bandalagsins kæmi ekki til af góðu,
því það hefði verið siður Evrópu-
þjóða að þegar allt var komið í kiessu
heima hjá þeim að fara þá í land-
vinninga og reyna að leggja eitthvað
undir sig. Nú eru þeir að reyna að
leggja undir sig norðrið. Hópurinn,
sem hingað kom, kennir sig við
kengúru sem hoppar yfir allar hindr-
anir, en ég held að réttara væri að
kalla hann jarðýtuhópinn sem ýtir
öllu á undan sér.“
— Kom eitthvað nýtt fram á þing-
inu um framtíðarsamskipti íslands
og Evrópubandalagsins?
„Iðnaðarráðherra og sjávarútvegs-
ráðherra töluðu fyrir íslands hönd.
Hjá þeim kom fram þessi venjulega
varfæmi; að það væri ekki á dagskrá
að ísland sækti um aðiid að Evrópu-
bandalaginu. Það var svo sem ekki
mikið nýtt í því sem þeir sögðu. Á
hinn bóginn kom fram áköf þrá hjá
Herði Sigurgestssyni, forstjóra Eim-
skipafélagsins, að við ættum að
stefna að umsókn. Þannig að Kol-
krabbinn er sjálfsagt fýsandi aðildar.
Við ímynduðum okkur nú einu sinni
að ef af Evrópsku efnahagssvæði
yrði, þá myndu Evrópusinnar láta
sér það nægja. En það kemur nú í
ljós, sem við höfum óttast margir, að
svo er nú aldeilis ekki.“
— En hvað kom fram í máli þeirra,
sem situ fundinn fyrir hönd Evr-
ópubandalagsins?
„Það kom mjög ákveðið fram að við
ættum engan kost á aðild með öðr-
um hætti en að undirgangast sjávar-
útvegsstefnu EB. Einn af starfs-
mönnum Evrópubandalagsins í
Brussel hélt því fram að íslendingar
ættu ekki alltaf að vera að hugsa um
þennan fisk. Það væri tóm vitleysa
að binda okkur við fiskinn, við ætt-
um fyrst og fremst að einbeita okkur
að bankaviðskiptum og móttöku
ferðamanna. Hann benti á að Lúx-
emborg hefði náð mjög góðum ár-
angri með fjölþjóðabankaviðskipti,
og það ættum við að geta líka. Og
sfðan ættum við góða möguleika á
að fá fleiri túrista, ef við hættum að
ræna ferðamenn, eins og hann orð-
aði það, og fullyrti að hér væri þre-
falt dýrara að lifa fyrir ferðamenn
heldur en í löndum EB. Þetta var svo
sem ekkert nýtt, en menn sögðu
þann hug sinn og það er nauðsyn-
legt að vita hvað Evrópubandalags-
menn eru að hugsa. Stjómmála-
mennimir sýna okkur yfiríeitt meiri
skilning varðandi sérstöðu okkar
heldur en embættismennimir. Það
kom mjög sterklega fram hjá mörg-
um þeirra að ísland ætti að gerast
Evrópubandalagsþjóð og þeir lýstu
EB reiðubúið til að hjálpa okkur að
nýta fiskimiðin."
— Hvað með aukið samstarf við
Evrópubandalagið?
„Ég sé ekki að bandalagið breyti sér
með þeim hætti að við getum átt þar
nokkra samleiða. Ég tel ekkert vit
fyrir okkur að tengjast því meir, ég
tel þau tengsl þegar orðin of mikil."
Guðrún Helgadóttir
„Þingið var fróðlegt um margt og
margar ágætar ræður haldnar, en
það er nú einhvem veginn svo að því
meira sem maður setur sig inn í
þessi mál því meira fjarlægist maður
þau, að mínu mati. Þessi samtök eru
sá hópur sem hefur mestan áhuga á
sameiningu Evrópu, einfaldlega
vegna þess að þessir menn halda því
fram að þeir séu að sækjast eftir
frjálsri samkeppni. Að mínu viti er
sannleikurinn sá að þeir em að
koma í veg fyrir alla samkeppni.
Vllhjðlmur Egllsson.
Þetta em stórfyrirtæki sem vilja
tryggja sinn hag og sitja ein að kjöt-
kötlunum undir þessum formerkj-
um að þau séu að stuðla að sam-
keppni. Það nægir t.d. að benda á að
enginn þorir að tala um samkeppni í
olíuiðnaðinum. Norðmenn minnast
ekki á samkeppni, þegar kemur að
olíunni."
— Hvað kom helst fram um sam-
skipti EB og íslands á fundinum?
„Það er alltaf sama sagan. Það er
sama hvort það er EES-samningur-
inn eða önnur samskipti við Evrópu-
bandalagið. Stuðningsmenn auk-
inna tengsla íslands við bandalagið
telja alltaf að við getum fengið allt
fyrir ekkert Menn halda því fram að
Guörún Helgadóttir.
við getum gengið frá heildarsamn-
ingnum og fengið síðan einhverja
sérsamninga á eftir. Auðvitað er
þetta algjör blekking. Annað hvort
erum við með eða ekki. Menn verða
bara að gera þetta upp við sig og
hætta svo öllu nöldri."
— Kom eitthvað það fram á fund-
inum sem kom þér á óvart?
„Eiginlega ekki. Þó var það einna
helst það sem breski Evrópuþing-
maðurinn Titley sagði. í máli hans
kom fram að á Evrópuþinginu væri
hver höndin upp á móti annarri. Það
kom líka fram að menn töldu út í
hött að íslendingar fengju einhverja
niðurfellingu tolla án þess að láta
eitthvað á móti.“
— Hvað með aukið samstarf við
Evrópubandalagið?
„Evrópubandalagið byggir ekki á
hugsjón og ég hef enga trú á að
nokkur samtök geti hangið saman á
fjármagninu einu. Þannig að ég held
að þessi Evrópuhugmynd sé dauða-
dæmd. Mér finnst vanta í þetta
grundvallarhugsun. Þetta er einung-
is pressa frá stórfyrirtækjum til að
tryggja sig sjálf og halda samkeppni
frá bandalaginu."
Vilhjálmur Egilsson
„Fundurinn var mjög gagnlegur
fyrir okkur íslendingana, sem á hon-
um vorum. Það kom margt fram,
sem gefúr okkur góða innsýn í það
sem aðrir eru að hugsa varðandi
Evrópubandalagið og stækkun
bandalagsins yfir í EFTA."
— Hvað fannst þér athyglisverðast
af því sem fram kom á fundinum?
„Mér fannst mest áhugavekjandi
það sem Dinkelspiel, Evrópumála-
ráðherra Svía, sagði um aðild ríkja
Mið- og Austur-Evrópu að Evrópska
efnahagssvæðinu. Hann sér það fyrir
sér að þegar EFTA-ríkin verða aðilar
að EB, þá taki gömlu austantjalds-
ríkin sæti þeirra í EES. Hann taldi
eitt erfiðasta verkefni bandalagsins í
framtíðinni að jafna bilið milli aust-
ur- og vesturhluta Evrópu. Svíar
vilja fyrir alla muni fá aðild að EB
1995 og taka þátt í ríkjaráðstefnunni
1996, þegar taka á ákvarðanir um
framtíðarskipulag Evrópubanda-
lagsins. Hughes, sendiherra EB í
Noregi og á Islandi, sagði það tiltölu-
lega auðvelt að koma Svíþjóð og
Finnlandi inn í bandalagið, en Nor-
egur væri erfiðari. Stjómmálamenn
þar væru líka famir að tala þannig,
að það væri ekki á þeim að skilja að
þeir væm á leið inn í bandalagið.
Hughes gat þess líka að stuðnings-
menn Evrópusammnans á Norður-
löndum svertu oft Evrópubandalag-
ið að ósekju. Þeir stunduðu það að
útskýra óvinsælar efnahagsaðgerðir
með bandalaginu. Þetta eða hitt væri
nauðsynlegt vegna tilvonandi aðild-
ar að EB. Eðlilega fer almenningur
að efast um ágæti bandalagsins, þeg-
ar svona er talað.“
— Kom eitthvað það fram í máli
ræðumanna, sem snerti ísland með
óvæntum hætti?
„Það urðu margir til að benda okk-
ur á að hætta að einblfna á fiskinn.
Það væri sama hvort við stæðum fyr-
ir utan eða innan EB, við yrðum að
skapa fjölbreyttara atvinnulíf, ef við
ætluðum að lifa af. Það, sem mér
þótti þó athyglisverðast í þessu sam-
bandi, var það sem Rieke, formaður
alþjóðadeildar þýska seðlabankans
(Bundesbank), sagði. Hann taldi
sjálfstæði bankans byggjast á því að
Þýskaland væri sambandsríki fylkja
og því ekki hægt að miðstýra seðla-
bankanum með sama hætti og t.d. í
Frakklandi og þá væntanlega einnig
hér.“
— Hvað með aukið samstarf ís-
lands og Evrópubandalagsins?
„Ég tel að rétt sé að skoða þá kosti
sem eru í boði. Mér finnst aðiid ís-
lands að Evrópubandalaginu hvorki
óhugsandi né sjálfsögð."
Samstaða með landsfund á laugardaginn:
Samstaða telur hlut-
verki sínu ekki lokið
Samstaöa um óháð island heldur landsfund 22. maí næstkomandl.
Á fundinum veröur rætt um störf og verkefni samtakanna á kom-
andi starfsárí, kosin stjóm og flutt eríndi.
Guðmundur H. Garðarsson, fyrr-
verandi alþingismaður, flytur er-
indi á fundinum um EES-EB og
íslenskan sjávarútveg. Hákon Sig-
urgrímsson, framkvæmdastjóri
Stéttarsambands bænda, ræðir
um íslenskan landbúnað og Evr-
ópska efnahagssvæðið, og Bjami
Einarsson hagfræðingur talar um
ísland og umheiminn.
Samstaða hefur til þessa einkum
beitt sér gegn aðild íslands að Evr-
ópsku efnahagssvæði, m.a. með
söfnun undirskrifta undir kröfuna
um þjóðaratkvæðagreiðslu um
samninginn. Samstaða telur að æ
betur sé að koma f ljós að fullyrð-
ingar talsmanna samningsins um
fjárhagslegan ávinning íslendinga
af honum séu langt frá réttu Iagi.
Þá séu einnig að koma fram ný at-
riði, m.a. varðandi innflutning
Iandbúnaðarvara, sem séu okkur
afar óhagstæð.
Fram hafa komið raddir hér á
landi um að ísland eigi að ganga f
Evrópubandalagið. í ljósi þessa
telja talsmenn Samstöðu að hún
hafi enn mikilvægu hlutverki að
gegna til að stilla saman strengi
þeirra, sem varðveita vilja sjálf-
stæði þjóðarinnar og koma í veg
fyrir að hún sogist inn í evrópskt
stórveldi.
Landsfundur Samstöðu er hald-
inn að Borgartúni 6 í Reykjavík og
hefst næstkomandi laugardag kl.
Leikfélag Dalvíkur:
Fer suður með Strompleikinn
Leikfélagi Dalvíkur hefur verið boð- kvöld, uppstigningardag, og hefst kl.
ið að sýna Strompleikinn eftir Hall- 20.30. Strompleikurinn var frum-
dór Laxness á þingi Bandalags ís- sýndur í Þjóðleikhúsinu haustið
lenskra leikfélaga í Vestmannaeyj- 1961. Ellefu árum síðar var hann
um, sem haldið verður dagana 20.- sýndur hjá Leikfélagi Akureyrar.
23. maí. í leiðinni verður komið við Einn leikenda á Akureyri, Þráinn
á höfuðborgarsvæðinu og leikurinn Karlsson, er leikstjóri uppfærslu
sýndur í Félagsheimili Kópavogs í Dalvíkinga á verkinu. GS.
Fjárfesting í íslenskri
ferðaþjónustu
Samgönguráðuneytið og Byggðastofnun boða til ráð-
stefnu um fjárfestingar í íslenskri ferðaþjónustu á Hótel
KEA, Akureyri, mánudaginn 24. maí nk. kl. 09.00-17.00.
Fjallað verður m.a. um offjárfestingu, bætta nýtingu fjár-
festingar, bætta áætlanagerð, markaðssetningu og hlut
hennar í stofnkostnaði, á hvaða sviðum vantar fjárfest-
ingu, framtíðarhorfur ferðaþjónustunnar á (slandi, nýjar
leiðir við fjármögnun o.fl.
Ráðstefnugjald verður kr. 2.000 og innifelur hádegisverð,
kaffi og með því og ráðstefnugögn.
Samgönguráðuneytið — Byggðastofnun.
POSTFAX TIMANS