Tíminn - 03.03.1994, Qupperneq 2

2
Wmmm
Fimmtudagur 3. mars 1994
Tíminn
spyr...
Hvor haf&i betur, Jón Baldvin
e&a Egill á Seljavöllum?
Gu&ni Ágústsson
alþingisma&ur:
„Ég er í engum vafa, Jón
beygöi Davíö og Davíö Egil. Eg-
ill át ofan í sig, og dró til baka,
ýmis ákvæðj sem hann sagði að
myndu aldrei fara út úr frum-
varpinu. Samkomulag Davíös
og Jóns er um þaö eitt, að áfram
skuli menn horfa á deilur um
íslenskan landbúnað og uppá-
komur sem em óásættanlegar."
Jóhannes Gunnarsson,
form. Neytendasamtakanna:
„Hvomgur — báðir töpuðu.
En neytendur töpuöu þó mest.
í vangaveltum nefndarinnar
um framtíðarskipan með GATT
kemur ótvírætt fram að íslensk-
ir neytendur eigi einskis góðs
að njóta af nýjum GATT-samn-
ingum og þaö er óásættanlegt
með öllu. Ymis þau atriði sem
Neytendasamtökin gagnrýndu
em enn í fmmvarpinu.
Við teljum fráleitt að landbún-
aðarráðherra (hver sem hann
er) fari meb forræði yfir verð-
jöfnunargjöldum og tollum
eins og þama er gert ráö fyrir. í
öðm lagi er fráleitt að þama er
ekki eingöngu verið að fjalla
um landbúnaöarvörur heldur
líka iðnaðarvömr. Og viö fáum
ekki betur séö, m.v. greinar-
gerö, að það eigi í það minnsta
að tryggja ab ekki komi til verö-
samkeppni frá þessum inn-
fluttu vömm, meö því að hafa
þær að lágmarki jafndýrar og
þær innlendu, ef ekki dýrari".
Egill Bjamáson ráöunautur:
„Þeir féllu bábir á prófinu".
Siguröur Geirdal bœjarstjóri:
Innrás í Kópavoginn
Kópavogur er í mikilli tísku um
þessar mundir ef marka má eft-
irspum eftir byggingarló&um
þar. Undanfarin ár hefur fleiri
lóöum veriö úthlutaö í Kópa-
vogi en í Reykjavík, Gar&abæ
og Hafnarfíröi tÚ samans. Búast
má viö aö íbúum Kópavogs
fjölgi um hátt í tvö þúsund á
næstu ámm því í Kópavogs-
dalnum em nú um 450 íbúöir í
byggingu og um helgina vom
fyrstu ló&imar í Fífuhvamms-
landi auglýstar lausar til úthlut-
unar.
í þessum fyrsta áfanga í Fífu-
hvammslandi er gert ráð fyrir um
eittþúsund manna byggb sem
gerir um 300 íbúðir. Siguröur
Geirdal, bæjarstjóri í Kópavogi,
segir marga hafa sýnt áhuga á
lóðunum. „Það hefur verið örtröð
á skipulagsdeildinni síðan við
auglýstum lóðimar lausar til út-
hlutunar. Það komu hér yfir 50
manns í gær, sumir að sækja um
og aörir ab kynna sér málib." Sig-
urður segir að viss svæði séu alltaf
í tísku og nú sé það Kópavogur-
inn. „Eitt af því sem gerir þetta
spennandi hjá okkur er að við er-
um með 60 hektara af grænum
svæðum víðs vegar um svæðiö,
það em t.d vellimir hjá Breiða-
bliki og tennisvellir og sundlaug
Brýnustu lífsnau&synjar, sér-
staklega matvæli, hafa á und-
anfömum samdráttarámm
hækkaö mun minna í veröi en
margir aörir hlutir sem flestir
geta fremur sparaö viö sig
þegar illa árar.
Næstminnstar hækkanir hafa
orðið á fatnabi og síðan raf-
magni og hita. Þetta fernt (mat,
föt, hita og rafmagn) munu
flestir geta verið sammála ab séu
þær naubsynjar sem fólk getur
hvað síst án verið og hvað erfið-
ast er að skera niður. En sam-
kvæmt útreikningum Hagstof-
unnar fer nú fjórðungur
(25,4%) heimilisútgjaldanna í
þessar nauðsynjar að meðaltali.
Meðfylgjandi línurit sýnir
glöggt hve gífurlegur munur
hefur verib á verbhækkunum
einstakra vöruflokka sem Hag-
stofan kannar verðið á vegna
útreiknings framfærsluvísitöl-
eiga að rísa þama. Það er ekkert
svæði sem getur keppt við okkur
hvab þaö varðar."
Fyrstu lóbum í Kópavogsdalnum
var úthlutað árið 1990 og fyrstu
íbúamir fluttu þar inn haustið
1992. Eftirspum eftir lóðunum
var strax miklu meiri en gert
haföi verið ráb fyrir að sögn Sig-
urðar. „Vib reiknuðum með ab
lóbirnar í dalnum myndu endast
fram yfir aldamót en þær em allar
búnar núna. Þess vegna var
ákveðiö ab fara yfir Reykjanes-
brautina upp í Fífuhvammslandið
sem er í raun framhald af daln-
um. Dalurinn sjálfur mun allur
byggjast upp á örfáum ámm svo
það er ekki úr vegi að tala um inn-
rás í Kópavogsdalinn."
Sigurður segir aö slík innrás hafi
bæöi kosti og galla í för meö sér.
„Það er auövitaö erfitt peninga-
lega en hefur þá kosti að hægt er
að skipuleggja allt svæðið í einu,
bæði íbúöarhúsnæði, þjónustu,
útivistarsvæði o.fl. Á þann hátt
gengur uppbyggingin betur upp.
Til dæmis er þá hægt aö byggja
upp félagslega þjónustu samhliöa
uppbyggingu íbúðarhúsnæöis.
Þaö em tveir leikskólar í bygg-
ingu, annar í dalnum og hinn
uppi á hæðinni. Sá fyrri veröur
tilbúinn í apríl. Hann kemur
unnar mánaðarlega.
Á fimm ámm, frá 1988 til 1993,
hækkaði verð á matvömm „ab-
eins" í kringum 45%, sem flest-
um mun aö vísu þykja nóg. En á
sama tímabili hafa t.d. veitinga-
hús og hótel hækkað verö sinn-
ar þjónustu um 80%. Og verð á
orlofsferðum og rekstrarkostn-
aður heimilisbílsins hefur
hækkað um hátt í 100%.
Metið á að vísu sá liður sem
teljast verður meb þeim allra
brýnustu, einmitt hjá mörgum
þeirra launalægstu. Þab sem
flokkast undir liðinn heilsu-
vemd (lyf, læknisþjónusta og
tannlæknakostnaður), kostar
nú að meðaltali 120% meira en
áriö 1988.
Sem vænta má, hefur vægi
stærstu liða heimilisútgjald-
anna algerlega snúist við á þess-
um ámm. Árið 1988 fóm 20,5%
heimilisútgjaldanna í mat en
nokkuð á undan börnunum og
því veröa í honum böm úr öðmm
hverfum til aö byrja með. Síðari
leikskólinn veröur tilbúinn eftir
eitt og hálft ár þegar flestir íbúar
hverfisins verba fluttir inn. Fyrri
hluti gnmnskólans í dalnum
verbur tilbúinn í haust og seinni
hluti hans næsta haust. Yngstu
bömin byrja í honum strax í
haust en reiknað er með að þau
elstu klári skólagönguna í þeim
skóla sem þau em í nú. Á þennan
hátt er hægt að samhæfa upp-
bygginguna þegar þetta gerist
svona hratt."
Það er einkum tvennt sem veld-
15,6% í heimilisbílana. Nú hef-
ur hlutfall matvælanna lækkaö í
16,3%. En rekstur bílanna tekur
nú orðið 17,8% heimilisútgjald-
anna. Enda em bílamir orðnir
stærsti einstaki liðurinn heimil-
isútgjaldanna, eða jafnstór og
allur húsnæðiskostnaðurinn
(húsnæði, rafmagn, og hiti).
-HEI
Tveir alþingismenn Sjálfstæbis-
flokksins, Guðmundur Hall-
varösson og Ingi Björn Alberts-
son, greiddu atkvæði gegn
bráðabirgðalögunum sem ríkis-
stjómin setti á verkfall sjó-
manna í janúarmánuði. Afstaða
ur vinsældum Kópavogsins að
mati Siguröar. „í fyrsta lagi er
þetta bæði fallegt og gott bygg-
ingarland og í öðm lagi er fólk
hrifið af því hvað þetta er mib-
svæðis, enda er orðið miklu
styttra úr Kópavogi niður í mibbæ
en úr ýmsum hverfum í Reykja-
vík. Ef teiknaður er hringur sem
nær yfir Hafnarfjörðinn, upp í
Mosfellsbæ og vestur á Seltjarnar-
nes er dalurinn í miðju hans."
Sigurður segir ab útlendingar séu
fljótir að átta sig á þessu. „Það
vom útlendingar hér um daginn
aö skoða lóðir fyrir fyrirtæki. Þeir
sjá engin bæjarmörk héma og
sögöu strax að Kópavogsdalurinn
væri miöjan í 150 þúsimd manna
byggð!"
Skráð atvinnuleysi í Kópavogi
var rúmlega 4% í síðasta mánuði.
Siguröur segir ab það sé ekki síst
ástæöan fyrir framkvæmdagleð-
inni í bænum. „Við erum, eins og
sjálfsagt flest sveitarfélög á land-
inu, ab ganga eins langt og við
getum í framkvæmdum, út af at-
vinnuástandinu. Atvinnutæki-
fæmm hefur fjölgaö mikið í bæn-
um og núna vinna hér álíka
margir utanbæjarmenn og Kópa-
vogsbúar em sem vinna annars
staðar."
-GBK
Þjófur á
Snæfellsnesi
Brotist var inn í gmnnskólana á
Hellissandi, Ólafsvík og Gmnd-
arfirði aöfaranótt mibvikudags.
Á Hellissandi var einnig brotist
inn í sjoppu og stoliö þaðan
peningum. Peningum var
sömuleiðis stolið úr skólunum
á Fiellisandi og Gmndarfirði en
á Ólafsvík höfðu þjófamir ekk-
ert upp úr krafsinu. Á öllum
stöðunum urðu nokkrar
skemmdir á hurðabúnaði. Alls
var stolið á bilinu 50-60 þúsund
krónum. Málið er í rannsókn
en ekki er vitaö hverjir vom að
verki. -GBK
Bílvelta í
Öræfum
Þrír fiienn sluppu með lítils-
háttar meiðsl þegar bíll þeirra
valt hjá Hnappavöllum í Óræf-
um um 100 km vestan vib Höfn
í Homafirði síðdegis í gær.
Mennimir sem em erlendir
vom á bílaleigubíl og virðist
sem bílstjórinn hafi misst
stjóm á honum á malarvegi.
Bíllinn fór út af veginum og
valt þrjár veltur. Senda varð
kranabO eftir bílnum sem er
mikið skemmdur. Mennimir
komust að bænum Hnappa-
völlum þar sem lögreglu var til-
kynnt um atburðinn. -GBK
þeirra fékk því ekki breytt að
fmmvarp tU stabfestingar á lög-
unum var samþykkt við abra
umræðu málsins með 34 at-
kvæðum gegn 24. Fimm þing-
menn vom fjarverandi við at-
kvæðagreiðsluna. - EÓ
Hlutfallslegar hækkanir einstakra útgjaldaliða i framfærsluvísitölunni
frá 1988 til 1993
120
Matvörur Fatnaöur Rafmagn Drykkjarv. Húsgðgn og Snyrtiv. og Tómstundir Veitingahús Orlofsferöir Figin Heilsuvernd
og skór hiti og tóbak heimilisb. snyrting menntun hótel bilreiö
Hwmild: Hagstola Isiands
Athyglisvert er ab beinn kostnabur einstaklinga vegna lyfjakaupa og lœknisþjónustu hefur ab mebaltali hækkab
hátt í þrísvar sinnum meira (120%) en mebalverb helstu matvara (45%) frá árinu 1988. Framfœrslukostnabur
(vísitalan) hefur ab jafnabi hœkkab um tœplega 70% á sama tíma.
Allt aö þrefaldur munur á veröhœkkunum helstu útgjaldaliöa heimil-
anna á hálfum áratug:
Brýnustu nauösynjar
hækkaö langminnst
Guðmundur og Ingi
Björn voru á móti