Tíminn - 03.03.1994, Qupperneq 11

Fimmtudagur 3. mars 1994
orll
Stórfelldar framfarir í
vændum í fjarskiptum
Um þessar mundir er aö
hefjast framkvæmd, sem á
eftir að valda stórfelldum
framfömm í fjarskiptum okkar
við útlönd. Þetta er lagning ljós-
leiöarasæstrengs, svonefnds
CANTAT 3, sem lagður er frá Kan-
ada noröur eftir botni Atlantshafs
til Bretlands, Danmerkur og
Þýskalands, með greinar til ís-
lands og Færeyja. Stefnt er að því
aö ljósleiðarinn veröi tekinn í
notkun seint á þessu ári.
Að undanfömu hefur orðið
nokkur umræöa um útflutning á
raforku frá íslandi með sæstreng
til annarra Evrópulanda. í því
efni em skiptar skoðanir og er
skemmst að minnast umfjöllunar
Jóns Sigurðssonar á Grundar-
tanga, er líkti því við nýlendu-
stefnu, þar sem íslendingar yrðu
fómarlömb fjársterkra erlendra
aðila.
ísland eignaraðili
Allt ööm máli gegnir um þá
framkvæmd, sem hér um ræöir,
þó að lítið hafi á opinbemm vett-
vangi verið rætt um ljósleiðarasæ-
strenginn. Hér er um 400 millj-
óna dollara samstarfsverkefni að
ræða milli 24 símafyrirtækja
beggja vegna Atlantshafs, sem
Póstur og sími er aðili að með 23
milljóna dollara framlagi. Væri
synd aö segja að Símamálastofn-
unin léti sinn hlut eftir liggja í aö
vera þátttakandi í framfömm á
fjarskiptasviðinu, eins og hér er
raunin.
Jón Þóroddur Jónsson, yfirverk-
fræðingur fjarskiptasviðs Pósts og
síma, hefur í blaðaviötali bent á
að þessi þróun muni hafa áhrif
jafnt á tómstundir og atvinnu,
fjölmiðlun og fræöslu. Lægri
kostnaður geri fleimm fýsilegt aö
sinna störfum sínum, hvort sem
er innanlands eöa utan, meö
hjálp tölvu- og símasambands. Sá
möguleiki opnist fólki að velja sér
búsetu eftir eigin höfði og stunda
fjarvinnslu verkefna fyrir aðila
hvar sem er í heiminum. Þessi
tækni geri fjölmiðlum fjárhags-
lega kleift að nema ný lönd og
bjóða upp á aukna þjónustu.
Sæstrengurinn er lagður sömu
leið og Golfstraumurinn fer, sem
við megum þakka að ísland er
byggilegt og býr að auðugum
auðhndum til sjávarins. Vissulega
mun þessi nýja, stórbætta teng-
ing við umheiminn gera okkur
kleift að taka virkari þátt í alþjóö-
legu atvinnulífi á alla vegu og því
verða til þess að efla þjóðfélagið á
ýmsa lund. Meö tilkomu hans
opnast ýmsir möguleikar á fjar-
vinnslusviöi, sem meðal annars
auðvelda allan gagnaflutning.
Þessi merka framkvæmd á vænt-
anlega eftir að skaffa mörg ný
störf víðsvegar um land.
Ingvi G. Ingvason, markaösfræð-
ingur hjá Útflutningsráði, benti á
það í grein í Morgunblaöinu í
fyrravor aö hann teldi það næsta
skref okkar íslendinga aö stofna
fyrirtæki eöa samstarfshóp áhuga-
aðila, sem ynni að markaðssetn-
ingu og sölu á þjónustu íslenskra
fyrirtækja er gætu unnið í fjar-
vinnslu. Þá þyrfti Póstur og sími
að vera í lykilhlutverki sem fjár-
sterkur aðili. Ingvi bendir meöal
annars á að með nýjustu tækni
tengist íslendingar umheiminum
á þann hátt aö það skipti engu
máli hvort viðmælandi sé staddur
í sömu götu eða annarri heims-
álfu.
Sæstrengurinn er í heild um
7.300 kílómetrar að lengd. Hann
mun liggja um áttatíu kílómetr-
um sunnan Vestmannaeyja, en
frá honum verður grein til Vest-
mannaeyja, sem kemur í land í
Klaufinni, skammt frá Stórhöfða.
Stjómbúnaði veröur komiö upp í
Símstöðinni í Eyjum og frá henni
verður síðan lagður strengur til
lands á Suðurlandi.
Vitað er að sæstrengir, eins og
Scotice og Icecan, hafa orðið fyrir
skemmdum vegna til dæmis veið-
arfæra skipa. Reynt er að búa svo
um hnútana nú, að ljósleiöara-
strengurinn fái aö vera í friði.
Þetta er meðal annars gert meö
nýrri tækni og nákvæmari vinnu-
brögöum við lagningu hans en
áöur hafa tíðkast. Þess vegna ætti
aö liggja fyrir ömgg staðsetning
hans á botninum fyrir öll fiski-
skip og aðra, sem em aö athafria
sig á þeim svæðum sem sæstreng-
urinn liggur um.
Eigi að síður em gerðar fyrir-
byggjandi ráðstafanir til aö
tryggja sem best að samband
rofni ekki við umheiminn. Fyrst í
staö veröur notað núverandi ör-
bylgjukerfi og annað aö Hraun-
hóli í Vík í Mýrdal og mun allt að
fjórðungur símarásanna fara um
gervitungl til aö minnka líkur á
algjöru sambandsleysi við um-
heiminn ef sæstrengur bilar. Þeg-
ar er búið að reisa jarðstöö á Höfn
í Homafirði, sem mun í fyllingu
tímans fyrirvaralaust geta tekiö
við allri símanotkun sem annars
fer um strenginn.
Tífalt fleiri rásir til útlanda
í sæstrengnum em þrjú ljós-
þráðapör (3 þræöir) og á hverju
pari er flutningsgetan 2,5 Gb/s,
en hver Gb/s getur flutt þúsund
milljón bita á sekúndu. Tvö pör
veröa strax tekin í notkun, en
þriðja parið verður til vara. Póstur
og sími keypti einn sextánda
þessarar flutningsgem eða einn
155 Mb/s straum, en hver Mb/s er
milljón bitar á sekúndu. Seinna
verður hægt aö tvöfalda þessa
eign án þess að greiða nokkuö
meira fyrir hana. Em því raun-
vemleg kaup Pósts og síma tveir
155 Mb/s straumar, sem jafngild-
ir flutningsgetu á þremur sjón-
varpsrásum og 3780 talsímarás-
um, en það er tífaldur rásafjöldi
til útlanda miðað við það sem nú
er. Hér er því meö tilkomu þessar-
ar framkvæmdar um stórkostleg-
an ávinning að ræða fyrir íslend-
inga.
eh.
Verslunarráð á villigötum
aö, má furðulegt heita að
Verslunarráö íslands, sem
hefir reyndum kaupsýslu-
mönnum á að skipa og hag-
fræðing í stöðu framkvæmda-
stjóra, skuli boða samdráttar-,
stefnu á samdráttarskeiði. Það
er góð og gild regla að auka, en
ekki minnka, opinber umsvif
þegar lægö er og atvinnuleysi.
Slíkt blæs lífi í viöskiptin og á
því hagnast kaupmenn ekki síð-
ur en launþegar. Ekki bætir þaö
úr skák hjá þeim félögum í
Verslunarráðinu að vilja ráðast
á garðinn þar sem hann er
lægstur. Þeir beina spjótum sín-
um að sjúkum og öldruðum,
þegar þeir krefjast kr. 8 millj-
LESENDUR
aröa spamaðar í heilbrigðiskerf-
inu. Var ekki nógu hart að geng-
ið af þeim Sighvati Björgvins-
syni og Guðmundi Áma Stef-
ánssyni?
Það er kaldhæðnislegt að heild-
amiðurskuröur í ríkisrekstri,
sem Verslunarráösmenn vilja, er
um kr. 12 milljarðar, en sú er
nálega sama upphæðin og skatt-
svikin em talin nema skv. ítar-
legri könnun á sl. ári. Liggur
ekki beinna við að uppræta
skattsvikin og jafna fjárlagahall-
ann með þeim hætti? Fyrirtæk-
in í landinu hafa verið losuð við
aðstöðugjaldið, en það var nán-
ast eini skatturinn sem mörg
þeirra greiddu. Á sama tíma
vom skattleysismörk einstak-
linga færð niður í sultartekjur.
Nýlega var tilkynnt um þreföld-
un verðs á sumum lyfjum. Sjúk-
lingar hafa þó ekki kvartað, en
það gerðu apótekarar!
Ætlast verður til þess af hag-
fræðingum aö þeir leiðbeini
umbjóðendum sínum. Oftar
gerist þó hitt að þeir bergmáli
kröfur hagsmunahópa og sam-
taka. Svo langt ganga þeir
stundum í þeirri iðju aö fræöi-
greinin snýst upp í andhverfu
sína. Eldri borgari
DAGBOK

TT
mars
62 dagur ársins - 303 dagar eftir.
9. vika
Sólris kl. 8.29
sólarlag kl. 18.52
Dagurínn lengist
um 6 mínútur
Kvennadeild Skagfirb-
ingafélagsins í Reykjavík
Verðum með góukaffi í Drangey,
Stakkahlíð 17, sunnudaginn 6.
mars kl. 14. Kvennakór syngur og
spiluö veröur félagsvist.
Frá Samtökum iðnaöarins:
Almennur félagsfundur
um samkeppnismál
Samtök iönaðarins halda al-
mennan félagsfund um sam-
keppnismál í samkomusalnum á
Hallveigarstíg 1, í dag, fimmUi-
daginn 3. mars, kl. 16. Georg Ól-
afsson og Guðmundur Sigurðsson
frá Samkeppnisstofnun munu
fjalla um verkefni Samkeppnis-
stofnunar, samkeppnislög og -
regliu og svara fyrirspumum.
Ný bók frá Skákprent:
Arfur skáksnillings
Skákarfur Aljekíns III eftir Alex-
ander Korov er komin út á vegum
Skákprents í þýðingu Jörundar
Hilmarssonar.
Ætti bókin að vera öllum skák-
unnendum kærkomin.
Tveir íslenskir strengja-
leikarar „debutera" meb
Sinfóníunni
í kvöld, fimmtudaginn 3. apríl,
verða sinfóníutónleikar í Há-
skólabíói kl. 20. Hljómsveitar-
stjóri er Jan Krenz og einleikarar
Gréta Guðnadóttir og Svava Bem-
harðsdóttir.
Á efnisskránni er: Franz Schu-
bert: Rosamunda, forleikur. W.A.
Mozart: Sinfonia Concertante f.
fiðlu og víólu. L. van Beethoven:
Sinfónía nr. 3 — Eroica.
Hljómsveitarstjórinn Jan Krenz
er pólskur, fæddur 1926. Fyrir ut-
an aö vera einn mikilvirkasti
hljómsveitarstjóri Póllands hefur
Krenz stjómað hljómsveitum
eins og Lundúnafílharmóníunni,
Orchestre de la Suisse Romande
og Fílharmóníuhljómsveit Len-
ingrad (St. Pétursborgar). Hann
hefur stjómað á mörgum alþjóö-
legum tónlistarhátíöum, einnig
hefur hann fengiö verölaun fyrir
hljóöritanir. Krenz hefur hlotib
ýmsar viðurkenningar fyrir störf
sín að tónlistarmálum í Póllandi
og víðar.
Svava Bemharðsdóttir víóluleik-
ari lauk doktorsprófi frá Juilliard
School of Music í New York árib
1989, en fiðluleikarinn Gréta
Guðnadóttir vinnur nú aö sinni
doktorsritgerð um íslenska fiblu-
tónlist við Florida State Univers-
ity í Bandaríkjunum.
SKÁKÞRAUT
Wallner-Stopel, Austurríki
1980. Svartur leikur og vinnur.
1......Bc4. 2. Del, Dc3+
3. Dxc3, Bfl mát.
APÓTEK
Kvðld-, nætur- og helgidagavarvla apóteka I
Raykjavik frá 25. febr. til 3. mars er I Reykjavlkur
apóteki og Borgar apóteki. Það apótek sem fyrr er
nefnt annast eítt vörsluna frá kl. 22.00 aó kvöldl tíl
kl. 9.00 aó morgni virka daga en kl. 22.00 á sunnu-
dögum. Upplýsingar um læknis- og tyfjaþjónustu
eru gefnar I síma 18888.
Neyöarvakt Tannlæknafálags Islands
er starfrækt um helgar og á stórhátlðum. Simsvari 681041.
Hafnarfjöróun Hafnarfjarðar apótek og Norðurbæjar apó-
tek em opin á virkum dögum frá kl. 9.00-18.30 og ti skiptis
annan hvem laugardag Id. 10.00-13.00 og sunnudag Id.
10.00-12.00. Upplýsingar I simsvara nr. 51600.
Akureyri: Akureyrar apótek og Sljömu apótek eru opin
virka daga á opnunaitima búða. Apótekin skiptast á sina
vikuna hvort að sinna kvöld-, rrætur- og helgidagavöislu. A
kvöldin er opiö i þvl apóteki sem sér um þessa vörslu, U U.
19.00. A helgidögum eropiö frá Id. 11.00- 1Z00 og 20.00-
21.00. A öðrum tímum er lyfjafræðingur á bakvakt Upplýs-
ingar eru gefnar i sima 22445.
Apótek Keflavikur Opið virka daga fiá Id. 9.00-19.00.
Lauganl., helgidaga og almenna Iridaga Id. 10.00-12.00.
Apótek Vestmannaeyja: Opiö virka daga frá kl. 8.00-
18.00. Lokað i hádeginu mili kl. 12.30-14.00.
Selfoss: Selfoss apótek er opið B W. 18.30. Opið er á laug-
ardögum og sunnudögum Id. 10.00-12.00.
Akrsnes: Apótek bæjarins er opið virka daga ti kl. 18.30.
A laugard. kl. 10.00-13.00 og sunnud. Id. 13.00-14.00.
Garóabær. Apótekiö er opið rúmhelga daga kl. 9.00-
18.30, en laugaidaga kl. 11.00-14.00.
ALMANNATRYGGINGAR
HHLSTU BÓTAFLOKKAR:
1. mars1994. Mánaðargneiöslur
Elli/örorkulifeyrir (gnjnnlífeyrír)......... 12.329
1/2 hjónalifeyrir.......................... 11.096
Full lekjutrygging ettilifeyrisþega..........22.684
Full tekjutrygging örorkulifeyrisþega........23.320
Heimilisuppbót..............................7.711
Sérstök heimilisuppbót.........._.............5.304
Bamalifeyrir v/1 bams........................10.300
Meölag v/1 bams ......................... 10.300
Mæðralaun/feöralaun v/1 bams..................1.000
Mæðralaun/feðralaun v/2ja bama................5.000
Mæðralaun/feðralaun v/3ja bama eða fleiri...10.800
Ekkjubætur/ekkilsbætur 6 mánaða .............15.448
Ekkjubætur/ekkilsbætur12 mánaða .............11.583
Fullur ekkjulifeyrir.........................12.329
Dánarbætur i 8 ár (v/slysa)..................15.448
Fæðingarstyrkur..............................25.090
Vasapeningar visbnanna ......................10.170
Vasapeningar v/sjúkratrygginga...............10.170
Daggreiöslur
Fullir fæðingardagpeningar.................1.052.00
Sjúkradagpeningar einstaklings...............526.20
Sjúkradagpeningar fyrir hvert bam á framfæri ...142.80
Slysadagpeningar einstaklings................665.70
Slysadagpeningarfyrirhvertbamáframfæri ....142.80
GENGISSKRÁNING
02. mars 1994 kl. 10.56
Opinb. viðmgengf Gengl
Kaup Sala skr.fundar
Bandaríkjadollar 72,10 72,30 72,20
Stertingspund ....107,62 107,92 107,77
Kanadadollar ......53,38 53,56 53,47
Dönsk króna ....10,803 10,835 10,819
Norsk króna 9,760 9,790 9,775
Sænsk króna 8,984 9,012 9,998
Finnsktmark ....12,974 13,014 12,994
Franskur franki ....12,454 12,492 12,473
Belgískur franki ....2,0590 2,0656 2,0623
Svissncskur franki. 50,41 50,57 50,49
Hollenskt gyllini 37,79 37,91 37,85
Þýsktmark 42,43 42,55 42,49
hölsk líra ..0,04277 0,04291 0,04284
Austum’skur sch 6,030 6,048 6,039
Poftúg. escudo 0,4124 0,4138 0,4131
Spánskur peseti 0,5291 0,5309 0,5300
Japanskt yen 0,6974 0,6994 0,6984
....103,35 103,69 103,52
SérsL dráttarr. ....101,33 101,63 101,48
ECU-EvrópumynL... 81,85 82,11 81,98
Grísk drakma ....0,2926 0,2936 0,2931
KROSSGÁTA
1 2 3 1 * S 6
7 “
9 10
11
12 13 14 15
16 1 17
18 19
29. Lárétt
1 auðveld 4 gróður 7 gruna 8
fjörug 9 nesin 11 gímald 12 týn-
ist 16 hrós 17 grasskera 18 hlass
19 ullarílát
Lóbrétt
1 leikföng 2 heiöui; 3 forfaðir 4
geðvond 5 gifta 6 stjaka 10
megnaði 12 sjó 13 endir 14
greina 15 dreitill
Lausn á síðustu krossgátu
Lárétt
I ból 4 sál 7 úri 8 krá 9 kandíss
II ger 12 óveruna 16 mær 17
síu 18 arð 19 tað
Lóbrétt
1 búk 2 óra 3 lingerö 4 skírust 5
árs 6 lás 10 der 12 óma 13 vær
14 nía 15 aub