Tíminn - 08.03.1994, Side 9

Þribjudagur 8. mars 1994
KHru1tó|2Ta.wmB
9
Súper 301
Frá Fribriki fónssyni og Elínborgu Þóru Þor-
bergsdóttur í Belgíu.
Fimmtudaginn 3. mars endur-
vakti Bill Clinton, forseti Banda-
ríkjanna, með tilskipun súper-
301 ákvæði utanríkisviðskipta-
laga frá árinu 1988 og er þessi að-
gerð Clintons nýjasti kaflinn í
hinni endalausu sögu viöskipta-
deilna Bandaríkjanna og Japan.
Súper-301 ákvæði þetta skyldar
ríkisstjóm Bandaríkjanna til þess
að skilgreina opinberlega þau
lönd sem stunda „ósanngjama
viðskiptahætti" við Bandaríkin
(þ.e.a.s. hindra aðgang banda-
rískra fyrirtækja að mörkuðum
sínum) semji um niðurfellingu á
þessum viöskiptahindmnum inn-
an 128 mánaöa, en grípi til refsi-
aðgerða ef samningaumleitanir
bera ekki árangur. Ahrif súper-
301 eiga meö þessu að stuðla að
opnun erlendra markaba fyrir
bandaríska framleiðslu.
Þegar súper-301 gekk í gildi 1988
var líftími þess takmarkaður í tvö
ár og eftir þann tíma sá George
Bush, þáverandi Bandaríkjafor-
seti, til þess ab ákvæðið var ekki
endurnýjað. Gildi súper-301 sem
markaðsopnunartóls er mjög um-
deilt og af mörgum jafnvel talib
skaða viðskiptahagsmuni Banda-
ríkjanna fremur en þjóna þeim og
ennfremur gæti verið vafasamt ab
notkun þess háttar einhliða að-
gerða í alþjóðaviðskiptum sam-
rýmist alþjóöaviðskiptum GATT.
Stuðningsmenn súper-301 telja
hins vegar að notkun þess ætti
ekki ab stríða gegn reglum GATT,
þar sem það styrki GATT í þeirri
viðleitni ab stuðla að opnara al-
þjóðaviðskiptaumhverfi. Þessu til
stuðnings benda þeir á hvaða
áhrif súper-301 hafði þegar það
var fýrst notað árið 1989. Þá voru
Brasilía, Indland og Japan nefnd
til og strax á eftir létu Japan og
Brasilía undan þrýstingi Banda-
ríkjanna. Rétt áður en listinn var
kynntur höfðu Subur- Kórea og
Taiwan látið undan þrýstingnum
og sloppið við tilnefningu. Þetta
sýnir, segja stuðningsmenn
ákvæðisins, ab einhliða aðgerðir
sem þessar bera árangur.
Andstæðingar ákvæðisins telja
hins vegar að árangur þess sé stór-
lega ýktur. Indland og Brasilía
hafi þvertekið fyrir að semja við
Bandaríkin með súper-301 hótan-
ir yfir sér og stefnubreyting Brasil-
íu hafi komið til vegna stjómar-
skipta þar í landi, ekki vegna súp-
er-301. Japan neitaði einnig að
semja út frá ákvæðishótuninni en
bauð minni háttar eftirgjöf, aöal-
lega varðandi ofurtölvur og gervi-
hnetti sem hjálpaði ríkisstjóm
George Bush að koma í veg fyrir
nýjar aðgerðir gegn Japan árið
1990. Árangur ákvæbisins gegn
Suður-Kóreu og Taiwan er einnig
umdeildur, þar sem andstæðingar
þess telja undanlát þessara þjóða
hafa komið til vegna þess hve
mjög þau em háð hervernd
Bandaríkjanna.
Súper-301 hefur einnig verið
gagnrýnt af GATT, nú síðast af að-
REUTER
Vín
Samningavibræbur
komast á rekspöl
Fultrúar Króata og Múslima í
Bosníu hófu samningaviðræð-
ur á ný í gær í Vín um hvemig
koma mætti á varanlegum
friði í heimalandi þeirra og
hvemig haga bæri samskipt-
um þjóðanna þar. Að sögn
bandarískra samningamanna
miðaði samningaviðræðunum
ágætlega.
Sarajevo
Serbar brjóta
vopnahlé
Serbneskir byssumenn héldu
uppi linnulausri skothríð á
bæinn Maglaj í norðurhluta
Bosníu, en Maglaj er bær mús-
lima. Þessi skothríð er brot á
vopnahléi sem á að vera í gildi
á þessum slóðum og átti aö
nota til að hafa skipti á látn-
um hermönnum.
jerúsalem
Ófriölegt fyrir
botni Miöjaröarhafs
Þær yfirlýsingar hafa borist
út, bæði úr herbúðum ísraels-
manna og Palestínumanna, að
þessir aðilar hafi nú tekib upp
beint og milliliðalaust sam-
band í því skyni að bjarga frið-
arviðræöunum. Þeim viðræð-
um var sem kunnugt er frestaö
eftir að ísraelskur landnemi
drap um 40 Palestínumenn í
mosku í bænum Hebron fyrir
skömmu.
Á sama tíma sendi Yasser Ara-
fat frá sér áskomn til Samein-
uðu þjóðanna um að senda frá
sér löngu tímabæra ályktun
þar sem fjöldamorðiö í Hebr-
on yrði fordæmt. Arafat sagði
algjörlega útilokað að setjast
aftur að samningaborði fyrr en
alþjóðasamfélagib hefði með
skýmm og ótvíræðum hætti
tekið á því máli.
ísraelskir hermenn skutu í
gær Palestínumann til bana og
særðu annan í Hebron en þar
áttu sér stað mótmæli þar sem
steinkasti Palestínumanna var
svarað með áðumefndum að-
gerðum.
jáhannesarborg
Svart-hvítlr
hægrimenn
Svartir og hvítir hægriöfga-
menn hittust í gær til ab ræða
um næstu skref í erfiðu banda-
lagi þeirra gegn stjómarskrár-
bundnum kosningum allra
kynþátta sem framundan em.
alframkvæmdastjóra samtak-
anna, Peter Sutherland, fljótlega
eftir að Clinton tilkynnti um end-
umpptöku ákvæðisins. Því hefur
ennfremur verið haldið fram ab
notkun ákvæðisins verði undir
sterkum áhrifum þrýstihópa sem
muni sækjast eftir misnotkun
þess í þágu eigin hagsmuna. Al-
varlegustu áhrif súper- 301 em þó
ab að það skapar hættu á hefndar-
aðgerðum fómarlamba ákvæðis-
ins og þau gætu goldið líku líkt.
ný
Viöskiptaátök myndu magnast
stig af stigi og hætt við að al-
þjóðaviðskiptakerfi GATT hryndi
til grunna ef viöskiptastríð myndi
skella á. Ef það gerðist myndi all-
ur sá árangur sem náöst hefur í af-
námi hafta og í opnun markaða
heimsins hverfa sem dögg fyrir
sólu og ljóst er aö það land sem
myndi tapa mestu á þeiri þróim
yröi það land sem kom öllu af
stað: Bandaríkin!
Vestur-
bakkinn -
Bethlehem
Ástandið er ekki gott á Vestur-
bakkanum í ísrael um þessar
mundir og á þessari mynd má
sjá íraelskan hermann leiða
burt palenstínskan ungling
sem búið er að binda fyrir aug-
un á í gær. Unglingurinn var
handtekinn fyrir grjótkast en
það hefur færst mikið í aukana
í kjölfar fjöldamorðanna í
Hebron.
Símamynd Reuter
Peking
Neita fjölda-
handtökum
Yfirvöld í Kína þvertaka fyrir
ab þau hafi handtekið mikinn
fjölda andófsmanna í síðustu
viku og segjast aðeins hafa tek-
ið þrjá menn í yfirheyrslu hjá
lögreglunni vegna rannsóknar
ákveðinna mála.
Gloucester
„Hryllingshúsiö"
Lögreglan hefur fundið leyfar
af sjö líkum í „húsi hryllings-
ins" í úthverfi Gloucester og
rannsóknarlögreglumenn
sögðust í gær óttast að finna
jafnvel enn fleiri. íbúi hússins,
maður rétt kominn yfir miðj-
an aldur, er gmnaður um að
FÉLAGSMÁLASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
S S S Síðumúla 39 ■ 108 Reykjavík ■ Síml 678500 ■ Fax 686270
T
Styrktar fósturfjölskyld-
ur (professional) fyrir
unglinga óskast
Við óskum eftir samstarfi við fjölskyldur í Reykjavík og
næsta nágrenni, sem tilbúnar eru til að fóstra ungling
tímabundið á heimili sínu.
Við leitum að fólki með menntun í uppeldis-, sálar- eða
félagsfræðum og/eða reynslu af vinnu með unglingum.
Námskeið fýrir verðandi fósturfjölskyldur verður haldið
á næstunni.
Nánari upplýsingar veita Rúnar Halldórsson og Harpa
Sigfúsdóttir, félagsráðgjafar vistunarsviðs, í síma
678500 milli kl. 9.00-12.00 næstu daga.
hafa myrt stúlkumar sem líkin
em af, þar á meðal dóttur sína
sem hvarf sporlaust fyrir sjö
ámm, þá sextán ára gömul.
Maðurinn var í gær úrskurðað-
ur í varðhald fram á föstudag.
Vinningstölur laugardaginn (3^ 5. mars 1994
^3)
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐ Á HVERN VINNINGSHAFA
1. 5aí5 0 5.595.746
2. 4a7ll W 5 118.148
3. 4af5 124 8.217
! 4. 3af5 4.160 571
; Heildarvinningsupphæö þessaviku: 9.580.754 kr.
m BIRGIR
UPPLÝSINGÁR:SlMSVARl91 -68151 UUKKÚÚNA991002
Ætlarðu að missa af þessum
einstöku möguleikum?
Við drögum 10. mars.
4*
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA ÍSLANDS
vænlegast til vinnings