Tíminn - 12.10.1994, Page 4

4

Miðvikudagur 12. október 1994
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Utgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Stakkholti 4, 105 Reykjavík
Inngangurfrá Brautarholti.
Sími: 631600
Símbréf: 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Prentun: Prentsmiðja
Frjálsrar fjölmiblunar hf.
Mánabaráskrift 1400 kr. m/vsk. Verb í lausasölu 125 kr. m/vsk.
Samningar og
vaxtahækkun
Tónninn frá þingi Alþýðusambands Austur-
lands, sem haldinn var um síóustu helgi, er for-
smekkur þess sem koma skal í kjarasamningum
vetrarins, en samningar helstu launþegasamtak-
anna eru lausir um áramót. Krafan er mannsæm-
andi líf öllum til handa, en ekki aðeins fyrir
suma. Launajöfnuður og réttlæti er það sem bar-
ist verður fyrir og að launþegar fái að njóta þeirr-
ar uppsveiflu sem boðuð er í atvinnulífinu.
Þingið telur að komandi kjarasamningar verði
undir forystu landssambanda og sama krafa hef-
ur komið fram hjá forystumönnum verkalýðsfé-
laga á Norðurlandi. Er allt útlit fyrir að lands-
samtökin muni leiða næstu samningaviðræður
og leggja áherslur á þau sérmál sem uppi eru í
hinum ýmsu landshlutum.
Fyrir nokkrum dögum kynnti forsætisráðherra
þjóðhagsspá og stærði sig af uppsveiflu og hag-
vexti í sjónmáli. Afkoma fyrirtækja fer batnandi
samkvæmt spánni, sem í raun er byggð á afar
veikum forsendum.
í ljósi þess ætti að vera nokkurt svigrúm fyrir
kjarabætur og hlýtur launþegahreyfingin að
ganga fast eftir því að þær komi hinum lægra
launuðu til góða, en gangi ekki allar til hálauna-
manna, eins og verið hefur undanfarin ár.
En strax er farið að slá varnagla við því að kjör-
in verði bætt í komandi samningum. Morgun-
blaðiö slær upp ummælum framkvæmdastjóra
Verðbréfamarkaðs íslandsbanka um að hækkun
skammtímavaxta sé óhjákvæmileg. Er m.a. vísað
til væntanlegra heildarsamninga og staðhæft að
þeir muni valda vaxtahækkun.
Hér á auðsjáanlega að tryggja fyrirfram að lána-
stofnanir og hinir betur megandi skaðist hvergi
ef kjör alþýðunnar verða bætt. Eins er varað við
að ekki verði gerðar nema svokallaðar hóflegar
kröfur. Þær eru, eins og allir vita, að láglauna-
fólkið á að sætta sig við bág kjör, en aldrei er
minnst á aö þeir sem hærri hafa tekjurnar kunni
sér hóf í kröfugerð.
Boðuð vaxtahækkun er þeim mun furöulegri
fyrir þá sök að verðbólga á einu ári stendur á
núlli og jafnvel neðar. Vel má kalla þetta stöðug-
leika, en eru fremur kreppueinkenni en styrk
fjármálastjórn. Að hækka vexti við slíkar aðstæð-
ur á lítið skylt við skynsamlega stýringu efna-
hagslífsins og verður því ekki trúað fyrr en á
reynir að peningastofnanir grípi til slíkra óyndi-
súrræða, síst þegar kjarasamningar eru að nálg-
ast.
Forystumenn launþegasamtaka búa sig undir
harðan slag við atvinnurekendur og ríkisvald.
Kröfurnar eru augljósar og fer friður á vinnu-
markaði eftir því hvort samningsaðilar bera
gæfu til að semja um réttlátar kjarabætur hinum
lægst launuöu til handa og lagfæra meinlega
galla á skattalöggjöf, sem koma á launafólki og
lífeyrisþegum til góða, eða hvort enn einu sinni
á að hygla eignafólki og hátekjumönnum á
kostnað almennra launþega.
Samviska Alþýbuflokksins
Þab vakti óskipta athygli Garra,
þegar hann fylgdist meb utan-
dagskrárumræbunum á Alþingi í
fyrradag, ab Jóhanna Sigurbar-
dóttir, sem nú er utan flokka,
beindi spjótum sínum sérstak-
lega ab fyrrum félögum sínum í
Alþýbuflokknum. Ávirbingar Jó-
hönnu voru þó ekki um sibferb-
isbresti rábherra, eins og svo
mjög einkenndi málflutning
annarra í stjórnarandstöbunni,
heldur stób Jóhanna í ræbustól
Alþingis og skammabi krata fyrir
ístöbuleysi um leib og hún vitn-
abi í samþykktir flokksþinga Al-
þýbuflokksins, í grundvallar-
stefnumib Alþýbuflokksins og
annab þab sem flokknum ætti
ab vera heilagt.
Gegn fjárlagafrum-
varpinu
Jóhanna lýsti yfir andstöbu vib
fjárlagafrumvarpib um leib og
hún magnabi upp óbótaskamm-
ir yfir þeim jafnabarmönnum,
sem ætlubu enn eina ferbina ab
svíkjast um ab leggja á fjár-
magnseigendur, sem fengju ab
vera óáreittir meban alþýba
manna væri skattpínd upp úr
skónum. Staba Jóhönnu gagn-
vart krötum var ekki ósvipub
stöbu völvunnar í Völuspá, þar
sem frásögnin og upptalningin
úr fjárlagafrumvarpinu stefndi
augljóslega og óumflýjanlega í
eina og aöeins eina átt, ab kra-
tískum ragnarökum. Ögrandi
hélt fyrrverandi félagsmálaráö-
herra áfram prédikun sinni yfir
sínum gömlu félögum og spurbi
hvort þeir þyröu aö heyra meira.
„Vituö þér enn eöa hvað?"
Hún benti á ab ekki væri nóg
með ab kratarnir hefðu svikið
fyrirheitin um fjármagnstekju-
skatt, heldur væri sú hugmynd
uppi í fjárlagafrumvarpinu aö
létta byröarnar á þeim efnameiri
á sama tíma og þúsundir manna
Johanna Siguröardóttir.
berbust í bökkum á mörkum
hungurs og fátæktar. Jóhanna
spuröi hvort þetta væri sú jafn-
aðarstefna sem Alþýðuflokkur-
GARRI
inn hefbi tekið upp. Og hún hélt
áfram — „Vituð þér enn eba
hvab?"
Dimmar kratarósir
Einkavæðing ríkisbankanna er
nú orbiö eitt abaleinkenni þeirr-
ar jafnabarstefnu sem Alþýðu-
flokkurinn hefur tileinkað sér, ef
marka má fjárlagafrumvarpiö.
Jóhanna nefndi þetta gamla
deilumál sem dæmi um ab eitt-
hvað mikið hafi greinilega
breyst frá því síbast var reynt að
þröngva þessu upp á flokkinn í
stjórnarsamstarfinu. Og þab var
ekki allt búið þar meö, því Jó-
hanna hélt enn áfram. „Vituö
þér enn eöa hvað?"
Tillaga um ab takmarka aðgang
aö Háskólanum er nú orbið hlut-
skipti þess flokks, sem árum
saman hefur barist fyrir jafnrétti
til náms og námsframboði á há-
skólastigi fyrir alla. Augljóst var
ab Jóhönnu þótti heldur lítib
leggjast fyrir sinn gamla flokk,
enda var hennar niðurstaba að
sú ójafnaðarstefna, sem jafnað-
arstefna Alþýöuflokksins hefur
reynst vera og birtist m.a. í fjár-
lagafrumvarpinu, væri fullt til-
efni til vantrausts á ríkisstjórn-
ina.
Garri gat ekki lesið annað út úr
ræðu Jóhönnu en ab ragnarök
Jafnaöarmannaflokksins væru
framundan. Hins vegar vantar
enn framhald spádómsins, þó
eflaust geti vammlausir kratar
huggað sig viö vonina um aö
jörð jafnaðarmennskunnar
muni upp koma öbru sinni iðja-
græn. Sú jafnabarmannajörb
verður þá væntanlega undir
verndarvæng völvunnar sjálfrar,
Jóhönnu Sigurbardóttur, en
hvort iðjagræni liturinn gefur
eitthvab til kynna um væntan-
legt eba hugsanlegt stjórnarsam-
starf brestur Garra gobafræði-
þekkingu til ab dæma um.
Garri
Hentug er sibblindan
Gaman er að börnunum þegar
þau fara aö sjá, sagbi kerlingin
og ruglaöi saman afkvæmum
mannfólksins og kattarins. En
rétt er það, ab lítið er gaman ab
vibbrögbum „fórnarlamba"
spillingarumtalsins sem böðuð
eru í sviösljósunum um þessar
mundir. Þau eru nefnilega ekk-
ert farin aö sjá og skilja ekki um
hvað málin snúast, fremur en
blindir kettlingar sem ekki hafa
annað af heiminum ab segja en
öryggi og hlýju við spenana
sem sjá þeim fyrir öllum þörf-
um.
Ráöherrar og þeir sem notib
hafa mestrar fyrirgreibslu og
þegiö laun, fríðindi og sporslur
margvíslegar depla ekki auga
þegar fjölmiblafólk er ab bera á
þá ávirðingar. Þeir neita að
skilja að það sé neitt athugavert
vib að ganga í opinbera sjóöi og
sækja sér hnefa.
Allt á þetta aö vera löglegt og
siðlegt og alltaf er vísab til
heimilda og samninga um ab
forgangsaöallinn eigi heimt-
ingu á ríflegum greiöslum fyrir
óskilgreind störf.
Mikil tíðindi
En mestu tíðindin hljóta að
vera þau aö aðrir en æöstu ráöa-
menn og fríðindaliðib, sem á
þeim hangir, eru ab fá sjónina.
Pési og Palli og Gunna og Sigga
eru allt í einu oröin mebvituö
um ab þaö sé ekki sjálfgefiö aö
rábherra skipi mág sinn í tólf
ráö og nefndir og borgi honum
fjórföld prófessoralaun í ofaná-
lag.
Allt í einu er þab orbið umtals-
vert að margfaldur skattsvikari
skuli rukka ríkib um stóra fjár-
upphæð fyrir dulitla skýrslu,
sem telja má mjög vafasamt ab
nokkur þörf hafi verib á að láta
semja.
Embættismaður í margföldum
störfum meb ferbapeninga,
staðaruppbót og mjög ríflega
dagpeninga botnar hvorki upp
né nibur í því að það sé neitt at-
hugavert viö framferöiö og alla
þá fríöindatöku sem hann telur
sér heimila. En skattgreibendur
eru loks farnir að skilja aö svona
Á víbavangi
á ekki að fara meb opinbert fé.
Dagpeningar embættismanna
á ferðalögum eru því soramarki
brenndir aö sumir hverjir fá þá
og allan uppihaldskostnað
greiddan aö auki. Þetta hefur
viögengist lengi, en alþýða
manna hefur ekkert viljað af
þessu vita fremur en svo mörgu
ööru sem fyrirfólkið lætur eftir
sér.
En fyrirfólkinu okkar þykir
heldur ekkert sjálfsagðara en aö
ríkissjóbur, ríkisbankar og ríkis-
þetta og ríkis- hitt borgi allan
lífsstíl þess ríflega og sjái vensla-
fólki fyrir námi á ríkiskaupi,
embættum og tryggri velsæld
yfirleitt.
Aö sjá ekki og
skilja ekki
Nómenklatúran botnar ekkert í
hvaðan á sig stendur veðrið.
Hún þekkir ekki spillingu,
vegna þess aö hún hefur aldrei
séð fyrirbærið og þekkir það
ekki. Talað er um ofsóknir og
einelti, þegar fálmkennd tilraun
er gerð til að siðbæta liðið, sem
gengur illa af þeirri einföldu
ástæðu að sá sem ekki skilur
hvab spilling merkir stendur á
gati þegar hugtakið siðferöi ber
á góma.
Enn sér ekki nema rétt í topp
ísjakans, sem er að koma í sjón-
mál. Hvort meira af honum
kemur í ljós er undir því komið
hvort skattborgarar lýbveldisins
nenna að láta hafa sig áfram að
fíflum og líða fyrirmönnum að
halda ómældri óráðsíu uppi eða
heimta að fá að vita hvað gert er
við aurana sem af þeim eru
teknir og ríkishítin fær aldrei
nóg af.
Fari svo ólíklega að haldið
verði áfram að moka flórinn,
munu mörg sárasaklaus andlit
koma á skjáinn og skilja ekkert í
af hverju er verið aö draga þau
þangað til að svara fyrir sakir
sem engar eru, að eigin áliti.
Það er einfaldlega ekki bannað
með logum ab vera siðspilltur,
og að hinu leytinu er hægt að
vísa til ótal heimilda sem líða
siðleysi.
Þab vita þeir siðblindu.
OÓ