Tíminn - 24.02.1995, Blaðsíða 1

79. árgangur
Föstudagur 24. febrúar 1995
39. tölublaö 1995
SIMI 631600
Brautarholti 1
STOFNAÐUR 1917
Sýnist aö áfengið muni hækka í verði
ÁTVR er kolólöglegt fyrirtæki.
Þab er rökstutt álit eftirlits-
stofnunar EFTA. Hefur stofnun-
in, ESA, tilkynnt fjármálaráöu-
neytinu um niburstööu sína
sem er sú ab einkaréttur ÁTVR
til innflutnings og heildsölu-
dreifingar á áfengi sé brot á
EES-samningnum.
ESA gerir ekki athugasemdir vib
einokunarverslun ríkisins á smá-
sölu meb áfengi. íslensk stjórn-
völd hafa 6 vikur til ab leiörétta
kúrsinn í áfengissölumálum. Þrjú
fmmvörp sem snerta máliö em
fyrir Alþingi. Ekki eru þó taldar
miklar líkur á ab þau verbi af-
greidd sem lög frá þessu þingi,
enda fyrirstaba þó nokkur.
Rolf Johansen stórkaupmabur
' !'
er einn þeirra sem veriö hefur
umbobsmabur fyrir áfengi hér á
landi um langt árabil. Hann segir
ab til þessa hafi umbobsmenn
áfengistegunda þegiö lítilsháttar
umbobslaun, 5 til 7%. Nú blasi
vib allt önnur vinnubrögö í
áfengisinnflutningi. Umboös-
menn munu breytast í heildsala
og því fylgja ýmsar kvabir sem
þeir hafa ekki þurft ab sinna til
þessa.
„Ég get ekki séb annaö en ab
áfengi þurfi ab haekka í veröi, og
er þab þó nógu hátt fyrir," sagöi
Rolf í vibtali viö Tímann í gær.
„Þetta er dýr vara sem innflytj-
endur þurfa í framtíöinni aö hafa
á lager. Þeir þurfa aö leysa vömna
út úr tolli. Og eflaust munu menn
þurfa aö lána til veitingahúsanna
í þessu ótrygga ástandi sem nú
er," sagöi Rolf Johansen og spáöi
því ab nýir innkaupahættir boö-
uöu hærra verö, ef ríkiö ætti af fá
sama í kassann og áöur.
Júlíus P. Guöjónsson innflytj-
andi á u.þ.b. 240 þúsund flöskum
af Smirnoff-vodka árlega, sagbi ab
sér fyndist ab eblilegt væri ab lag-
erhald áfengis flyttist til Tollvöm-
geymslunnar í framtíöinni. Hann
sagbi ennfremur aö hugsa mætti
sér aö Tollvömgeymslan eignaöist
núverandi lagerhúsnæöi ÁTVR,
sem er út af fyrir sig tollvöru-
geymsla af stærra taginu.
„Ég vil nú ekkert tala fyrir abra,
en ég held aö þar sem verib er ab
tala um háar upphæöir í inn-
heimtu fyrir hiö opinbera, komi
ekki til greina ab tala um greiöslu-
frest til vibskiptavina. Jafnvel
samkeppnin á markaönum
mundi ekki leyfa slíkt. Þessi vib-
skipti yröu aö þessu leytinu eins
og ÁTVR rekur þetta í dag," sagöi
Júlíus.
Júlíus sagði aö skattur af vodka
eöa viskí væri einhvers staöar ná-
lægt 2.000 krónur, en flaskan seld
út úr Ríkisbúöunum á 2.280 krón-
ur. Enginn heilvita maður gæti
eöa vildi lána þessa fjármuni.
„Þaö vita allir ab álagning hjá
ÁTVR hefur verib 45%., þaö er
þegar tekið er mib af innkaups-
veröi ásamt flutningsgjöldum. Ég
geri ekki ráö fyrir aö sú álagning
breytist neitt, þótt ég viti ekki
hvaö Áfengisverslunin ætlar aö
gera," sagöi Júlíus P. Guöjónsson.
Þrjú fmmvörp hafa verib lögb
fram á Alþingi, sem snerta breyt-
ingar á löggjöf um innflutning og
sölu áfengra drykkja, tvö frá fjár-
málaráðherra og eitt frá dóms-
málaráöherra. í fyrra fmmvarpi
fjármálaráöherra er lagt til að
einkaréttur ÁTVR á innflutningi
og heildsölu meö áfengi verði af-
numinn. í seinna frumvarpinu er
lagt til aö í staö þess aö ríkib afli
tekna meö hagnaði af áfengissölu
veröi lagt gjald á áfengi. Fmm-
varp dómsmálarábherra gerir ráb
fyrir þeim breytingum á áfengis-
lögum aö afnuminn veröi einka-
rétmr ríkisins til innflutnings og
heildsöludreifingar áfengis. ■
Nýta 50 m. kr. heimild á fjár-
lögum til jöfnunar húshitun-
arkostnabar:
Ni&urgreiösla
aukist um 8,3%
Ákveðið hefur verið að nýta
heimildir á fjárlögum þessa árs
til að auka niðurgreiðslu á raf-
orku til húshitunar um allt að
50 milljónir króna á ári. Talið er
að þetta lækki hitunarkostnað
hjá „meðalfjölskyldu" sem
kyndir með rafmagni um 7.600
krónur á ári eða 8,3%.
Þetta kom fram hjá iðnaðar-
ráðherra í gær. Að undan-
gengnum viðræðum milli ráðu-
neytisins, Landsvirkjunar, Raf-
magnsveitna ríkisins og Orku-
búss Vestfjarða hefur verib
samþykkt að ríkissjóður auki
nibrugreiðslu á rafmagni til hit-
unar íbúðarhúsnæðis á algeng-
asta hitunartaxta um 0,12
kr./kWh. frá og með 1. mars. ■ Bjarni M. Sigmundsson, lagerstjóriÁTVR, stendur hér vib stœbur ýmissa ebalvína á lager fyrirtœkisins á Stublahálsi ígœr, eflaust hundrub milljóna virbi
___________________________ /' útsölu. Skipanir utan úr Evrópu boba nú afnám slíkra vörubirgba ríkisins, en heildsalar eiga ab annast um innflutning og birgbahald. Tímomynd cs
✓
ATVR veröur aö losa um innflutning áfengis. Umbobsmenn veröa heildsalar meö öllu sem því fylgir. Rolfjohansen
stórkaupmaöur segist sjá miklar breytingar:
Bankalán heimilanna hœkkuöu um 19 milljaröa en lán fyrirtcekja lœkkuöu um 9 milljaröa aö
raungildi á 5 árum:
Bankalán heimila hækkað
82% en fyrirtækjanna 14%
Besta áriö í sögu fyrír-
tcekisins Kaupþings hf.:
Seldu fyrir 320
milljónir á dag
Afkoma verðbréfafyrirtækis-
ins Kaupþings hf., sem Bún-
aöarbankinn og sparisjóðirnir
eiga sameiginlega, var mjög
gób á síbasta ári, betri en
nokkru sinni í sögu fyrirtækis-
ins. Hagnaður varð 44,3 millj-
ónir króna, eða rúmlega 19%
meiri en árið á undan. Rekstr-
artekjur Kaupþings uxu um
nærri 7% og umfang viðskipta
um 57% og námu þau 73
milljörðum króna. Það þýbir
að viðskiptin á hverjum
vinnudegi námu um 300
milljónum króna. ■
Fyrir fimm ámm skulduðu
heimilin 31,6 milljarða í bönkum
og sparisjóðum. Framreiknab
með lánskjaravísitölu samsvarar
það 38,6 milljörðum nú. Raun-
verulegar bankaskuldir heimil-
anna eru hins vegar 57,5 millj-
arðar og hafa því vaxið um nærri
50% að raungildi á aðeins 5 ár-
um. Bankaskuldir fyrirtækja
voru 107,5 milljarbar fyrir fimm
árum, sem jafngildir 131,3 millj-
örðum í lok síðasta árs. En þá
voru bankaskuldir fyrirtækja að-
eins 122,7 milljarðar og hafa því
lækkað um hátt í §_ milljarða að
raungildi, fyrst og fremst á síð-
asta ári. ■
Á sama tima og skuldir heimil-
anna í bönkunum hafa vaxib
verulega ár frá ári hafa skuldir
fyrirtækjanna minnkaö ab
sama skapi. Þannig minnkuöu
bankaskuldir fyrirtæjrja um 7,4
milljaröa í fyrra á sama tíma og
bankalán tii heimilanna hækk-
uöu um 4 milljaröa. í iok síö-
asta árs voru skuldir fyrirtækj-
anna aöeins 14% hærri en
fimm árum ábur, sem þýbir
nærri 9 milljaröa lækkun ab
raungildi.
Á sama árabili hækkuðu hins
vegar skuldir heimilanna (ein-
staklinga) um 82%, eba nærri 19
milljarða umfram lánskjaravísi-
tölu. Á þessum árum hækkaði
lánahlutfall heimilanna af heild-
arútlánum bankanna ár frá ári, úr
21% í árslok 1989 upp í 27% nú
fimm árum síbar. Á sama tíma
lækkaði hlutfall fyritækjalána
jafnt og þétt úr 70% heildarútlán-
um í árslok 1989 niður í 58% um
síðustu áramót.