Tíminn - 30.03.1995, Qupperneq 1

Abbúnabur útigangshrossa algerlega óvibunandi samkvœmt nibur-
stöbum nýrrar skýrslu frá Bœndasamtökunum:
Stór hluti hrossa
hefur hvorki
skjól né hús
Mikiö vantar upp á aö til sé
húspláss eöa gott skjól fyrir
hross á þeim svæöum á land-
inu þar sem þau eru flest. Um
18% hrossa á Norövesturlandi
og 15% hrossa á Suöurlandi
búa viö þaö aö vera á algeru
berangri og eiga hvorki kost á
húsplássi eöa ööru skjóli ef
meö þarf.
Þetta er meöal þess sem kem-
ur fram í skýrslu sem Ólafur R.
Dýrmundsson, ráðunautur hjá
Bændasamtökum íslands, vann
fyrir búnöarmálastjóra og skil-
aöi til Búnaðarþings. í ályktun
þingsins segir aö ástandiö eins
og þaö birtist í þessari úttekt sé
óviðunandi. Skýrslan er unnin
úr svörum sem lögð voru fyrir
búfjáreftirlitsmenn sveitarfélaga
og miðast nær öll við haust og
vetur 1993-1994. Búfjáreftirlits-
menn vom beðnir aö tilgreina
hversu mörg hross á einstökum
bæjum hefðu aðgang að húsum,
góðu skjóli eða hvomgu. Til
húsa vom talin auk hesthúsa
ýmis önnur útihús sem hægt
væri að nýta fyrir hross, s.s. fjár-
hús, fjós, loðdýrahús o.fl.
Svör bárust úr könnuninni frá
98 af 192 sveitarfélögum með
hross á skýrslum, eða frá 51%
sveitarfélaga þar sem hross eru
haldin. Samtals taka svörin til
35.313 hrossa eða 46% af
hrossastofni landsins.
Niöurstaða þessarar könn-
unnar er að allt of mörg hross
búa viö algert skjólleysi, eða
11%. Skýrsluhöfundur segir
brýna þörf fyrir nýja reglugerð
um búfjárhald er taki til aðbún-
aöar og umhirðu hrossa, bæði á
húsi og útigangi.
Undir þetta tekur síðan Bún-
aðarþing í ályktun sinni um
skýrsluna, en þar segir aö óviö-
unandi sé að hross séu á úti-
gangi í skjólleysi eins og sýnt
hafi verið fram á að eigi sér stað.
Jafnframt leggur Búnaöarþing
til að reglum um eftirlit búfjár-
eftirlitsmanna veröi breytt til aö
ná fram samræmdu og öruggara
eftirliti, t.d. með stækkun eftir-
litssvæöa. ■
Ný gjafagrind frá Vírneti hf. í prófun á Hvanneyri:
1. tafla. Þátttaka í könnua á húsakosti fyrir hross.
Landshluti Fjöldi hrossa falls) Hlutfall sveitarfélaga sem svöruðu
Suðvesturland 9.086 86%
Vesturland 10.281 61%
Vestfirðir 1.259 55%
Norðvesturland 20.430 53%
Noröausturland 6.726 45%
Austuriand 4.350 30%
Suðurland 24.652 45%
Samtals 76.784 51%
2. tafla. Svör viö könnun á húsakosti fyrir hross.
Landshiuti Fjöldi hrossa svör Hús Gott skjól Hvorugt
Suövesturland 7.240 100%
Vesturland 5:814 86% 1% 13%
Vestfiröir 530 98% 1% : 1%
Norðvesturland 8.973 70% 12% 18%
Noröausturiand 1.715 94% 4% 2%
,Austurland 1.178 84% 3% 13%
Suðurland 9.862 59% 26% 15%
Samtals 35.312 78% 11% 11%
íslensk hönnun og fram
leiösla sem lofar góöu
Ný gjafagrind frá Vírneti hf. í
Borgarnesi, sem nú er í prófun
hjá Bútæknideild RALA á
Hvanneyri, lofar góöu. Hönn-
un og smíöi gjafagrindarinnar
er alíslensk, en sú útfærsla
sem nú er í prófun hefur tví-
vegis gengiö í gegnum breyt-
ingar sem taka miö af feng-
inni reynslu.
Gjafagrindin er hönnuð til aö
fóðra sauðfé bæði inni í húsum
og utanhúss. Prófanir benda til
þess aö gjafagrindin sé að
mörgu leyti heppilegri kostur
heldur en venjulegur garði.
Meira pláss er á hverja kind og
þær koma oftar að grindinni til
að éta heldur en að venjulegum
garöa. Allt aö 20 kindur komast
Bóndi ab norban sem lagbi inn í sláturhús 80-90 kílóa folaldsskrokk:
Gat fengið 4-5 kíló
til baka úr kjötboröinu
Bóndi aö noröan haföi sam-
band viö Tímann til þess aö
benda á hversu gríöarlegur
verömunur getur veriö á því
sem bændur fá greitt fyrir
folaldakjöt og því veröi sem
kjötiö er selt á út úr búö.
Hann tók dæmi af folaldi
sem hann lagði inn í sláturhús
sl. haust. Skrokkurinn vóg 80-
90 kg. en fyrir hvert kíló fékk
bóndinn um 90 krónur miðað
við aö kjötið lendi í fyrsta
flokk. Heildarverð folaldsins
taldi bóndinn þannig vera um
8 þúsund krónur. Frá því
dregst síöan flutningskostnað-
ur, sjóðagjöld og fleira.
Bóndinn kvaðst síöan hafa
séð folaldalundir í kjötborði
hjá sama fyrirtæki og tók að
sér slátrunina. Kílóveröið á
folaldalundunum þar var
1400-1500 krónur og honum
reiknaðist til að miðað viö
þetta verö fengi hann 4-5 kíló
af folaldinu í kjötborðinu fyrir
þann pening sem hann fékk
fyrir allan skrokkinn í slátur-
húsi. ■
að grindinni í einu og slæðingur
er með minna móti. Þá bendir
reynslan einnig til að hægt sé að
stjórna gjöf betur meö gjafa-
grindinni, en stuðst er við víd-
eóupptökur viö prófunina.
Gjafagrindin miðast viö aö
einn rúllubaggi sé gefinn úr
henni í einu. Grindin er í fjór-
um hlutum, sem mynda ramma
utan um heyrúlluna. Tvær hiöar
rammans standa á jörðinni en
hinar tvær eru á hjólum í rásum
á gafl-grindunum. Þannig
ganga þær saman þegar rúllan
minnkar og féb þrýstir á. Grind-
urnar eru smíöaðar úr heitgal-
vaniseruðum stálprófílum.
Verðiö mun vera rúmlega 40
þúsund krónur eftir því sem
næst veöur komist.
Islenska umbobs-
salan kaupir Vél-
ar og þjónustu
I byrjun þessa mánaöar
keypti íslenska umboös-
salan öll hlutabréf í inn-
flutningsfyrirtækinu Vél-
um og þjónustu. Fyrirtæk-
iö hefur nú þegar samein-
aö innflutningsdeild sína
viö rekstur Véla og þjón-
ustu.
í fréttatilkynningu frá
Vélum og þjónustu kemur
fram aö fyrirtækiö mun
áfram halda nafni sínu og
allir starfsmenn hjá fyrir-
tækjunum bábum munu
vinna þar áfram. íslenska
umboðssalan hefur verib
umsvifamikil við innflutn-
ing lyftara og á sviöi flutn-
ingaþjónustu. Vélar og
þjónusta hafa sem kunnugt
er verið í hópi stærstu inn-
fytjenda á vinnuvélum og
landbúnaðartækum.
Hjá þessum sameinuðu
fyrirtækjum starfa um 30
manns, en rúmlega helm-
ugur þeirra vinnur þjón-
ustustörf. Forsvarsmenn
fyrirtækisins segja ýmsar
breytingar fyrirhugaöar á
þjónustuþáttum sem miöi
að bættri þjónustu viö viö-
skiptamenn. ■