Tíminn - 26.04.1995, Blaðsíða 11

Miövikudagur 26. apríl 1995
ðíí$N$ltH
11
Ásta Kristín Gubjónsdóttir
frá Sveinseyri
Ásta Kristín Guðjónsdóttir var
foedd á Amamúpi í Keldudal í
Dýrafirði þann 30. ágiíst 1916.
Hún lést að heimili sínu, Vallar-
götu 29, Þingeyri, að kvöldi 13.
apríl s.l.
Ásta var yngst í hópi 13 bama
hjónanna Elínborgar Guðmunds-
dóttur, f. 30. sept. 1875, d. 22.
jan. 1959, og Guðjóns Þorgeirs-
sonar, f. 13. nóv. 1871, d. 22. maí
1957.
Þrjú systkini Ástu lifa hana, en
nöfn systkina hennar em sem hér
segir: Guðbjörg Kristjana, f. 20. ág.
1897, d. 31. des. 1989; Guð-
mundur Jón, f. 26. nóv. 1898,
drukknaði á Valtý 17. mars 1920;
Jóhanna Bjamey, f. 25. sept.
1900, d. 9. ág. 1989; Bjami.Þor-
valdur Stefán, f. 12. okt. 1901, d.
29. okt. 1929; Daðína Matthildur,
f. 30. des. 1903; Ásgeir, f. 25. sept.
1905; Margrét Ingibjörg, f. 10. des.
1906, d. 27. des. 1970; Þorgeir, f.
18. apríl 1908, d. 27. jan. 1936;
Guðmundur Öm, f. 3. jan. 1909,
d. 29. júní 1910; Amfríður Guðný,
f. 17. sept. 1911, d. 27. feb. 1995;
Kristján Guðmundur Jón Skarp-
héðinn, f. 4. jan. 1913, d. 16. des.
1938, ogElínborg, f. 7. nóv. 1914.
Ásta giftist þann 2. nóv. 1940
eftirlifandi manni sínum, Sigur-
jóni Hákoni Haukdal Andréssyni,
f. 5. mars 1916, frá Sveinseyri í
Dýrafirði. Foreldrar hans vom Ól-
afra Jónsdóttir, f. 19. júlí 1882, d.
15. júlí 1979, og Andrés Guð-
mundsson, f. 24. ág. 1884, d. 26.
júlíl962.
Ásta og Sigurjón bjuggu á
Sveinseyri í 22 ár, en flUttu til
Þingeyrar haustið 1962 og hafa
búið þar síðan. Böm þeirra em:
Sólveig Amfríður, f. 5. feb. 1941,
sambýlismaður Matthías Guðjóns-
son, f. 3. maí 1933; Kristján Atli,
f. 29. okt. 1944; Ólaffa Sigríður, f.
23. apríl 1950, maki Guðberg
Kristján Gunnarsson, f. 28. mars
1949; Andrés Sigurður, f. 15. júní
1953, og Elínborg Guðjóna, f. 18.
nóv. 1958, maki Þórður Arason, f.
1. apríl 1958. Bamabömin em
fimmtán og bamabamabömin
fíögur.
Asta Kristín verður jarðsett frá
Þingeyrarkirkju í dag, 26. apríl.
Það er farið að vora fyrir vest-
an, samkvæmt tímatalinu, þótt
ekki sjái þess mikinn stað í nátt-
úrunni. Við vitum þó sam-
kvæmt reynslunni, að jörðin
mun aftur verða iðjagræn áður
en varir og blómskrúð klæða
dýrfirska dali. Hringrás lífsins er
sannkölluð hringrás, án upp-
hafs og endis, og er mannlífið
þar engin undantekning. Sé
þetta haft í huga, er það því í
fullkomnu samræmi að þegar
Ásta frænka leggur í sína hinstu
för þá er sonarsonur hennar að
fermast. Nýr sproti í fjölskyld-
unni er að þroskast, nýtt brum
að springa út. Þaö er fátt sem er
leyndardómsfyllra og meira lof-
andi en blómhnappur eöa brum
sem bíður þess með óþoli að
mega opnast, taka mót sólarljós-
inu, skarta sínu fegursta.
Á kveðjustund leitar hugur
minn vestur til þeirra stunda
þegar Ásta, móðursystir mín, var
ung kona, útsprungin rós; þegar
hún var á hátindi lífs síns, eign-
aðist börn, annaðist börn og bú,
auðgaði nánasta umhverfi sitt
meö hlýju; elskuleg frænka, eins
og hún var raunar til dauðadags.
Ásta var fædd á Arnarnúpi í
Keldudal í Dýrafirði. Hún var
yngst þrettán barna ömmu og
afa. Hún giftist Sigurjóni Andr-
éssyni frá Sveinseyri árið 1940v
t MINNING
og hófu þau strax búskap á
Sveinseyri í félagi við foreldra
Sigurjóns, Ólafíu Jónsdóttur og
Andrés Guðmundsson. Skammt
er á milli Sveinseyrar og Vé-
steinsholts í Haukadal, þar sem
foreldrar mínir bjuggu, og var
ýmislegt sem stuðlaði að nánum
samgangi milli heimilanna.
Móöurforeldrar mínir bjuggu
hjá okkur, börnin frá Sveinseyri
sóttu skóla inn í Haukadal, svo
að nærri má geta að oft var tíð-
farinn spottinn milli bæjanna.
Fyrst eftir að vélmenningin hélt
innreið sína í sveitina áttu pabbi
og Sigurjón saman dráttarvél.
Ekki minnkaði samgangur Vé-
steinsholts- og Sveinseyrarfólks
við þetta. Sameignin útheimti
ákveðið skipulag: sá sem þurfti á
vélinni að halda, sótti hana til
hins. Oft kom þaö í hlut ein-
hvers af yngri kynslóöinni að
fara eftir vélinni og er ég þess
fullviss að alltaf fórum við glöð
til starfans. Móttökurnar á bæj-
unum voru þannig.
Ég minnist þess hve gaman
var að koma að Sveinseyri. Allir
léku á als oddi og gáfu sér tíma
til að tala við okkur, sem vart
höfðum slitið barnsskónum.
Samræðurnar voru líka með
þeim hætti ab unglingnum
fannst hann hafa eitthvað til
málanna að Ieggja, honum
fannst hann gjaldgengur í heimi
hinna fullorðnu. Og ekki spillti
viðurgjömingurinn í búrinu hjá
Ástu frænku. Hún var líka alltaf
svo létt og kát og virtist hafa
gaman af að rabba við okkur og
rifja upp eitt og annað frá æsku
sinni. Það fór heldur ekki fram
hjá unglingnum hve ástfangin
og innileg þau Ásta og Sigurjón
voru við hvort annað. Eg veit
reyndar að þau vom það alla tíð.
Á þessum stundum var Ásta
frænka alveg til í aö rifja upp eitt
og annað frá fyrri tíð og hlusta á
ungar frænkur segja frá seinasta
balli í Haukadal, úti á Ingjaldss-
andi eba inni á Þingeyri. Hún
var svo skilningsrík á æskuna,
hún Ásta. Mér finnst ég geta
heyrt glettinn hlátur hennar
þegar ég minnist þessara dýr-
mætu stunda.
I einni af þessum ferðum
smakkaði ég í fyrsta sinn sardín-
ur og tómata. Mér var gefinn
tómatur, en þorði ekki að borða
hann, ef hann myndi ekki
smakkast. Ég sat fast við minn
keip að hafa hann frekar með
mér heim. Þegar inn í Krókana
kom var ég farin ab þefa af tóm-
atnum og svo kom að ég beit í
hann áður en ég kom heim,
sennilega af ótta við að aðrir
yrðu svo fúsir til þess að ég fengi
lítið sjálf.
Þegar Ásta og mamma heim-
sóttu hvor aðra, þá fylgdi hin
alltaf þeirri aðkomnu heim á
leið. Þá var margt skrafað og ef
maður hegðaði sér vel fékk maö-
ur hugsanlega að vera þriðja
hjól á vagni, fjórða eða fimmta
...; allt eftir því hve margt smá-
fólk var með í för. Eitt var þó
einkennilegt við þessar „heim-
anfylgjur" þeirra systra: þegar
kom að því að sú, sem hafði ver-
ið sótt heim, skyldi snúa við, þá
fylgdi aðkomusystirin henni
heim undir túnfótinn til baka.
Þá vildi sú heimsótta sjá á eftir
sinni úr garði og rölti með henni
aftur til baka og sagan endurtók
sig. Svona gat þetta gengið
nokkra hríð. Við krakkarnir ýtt-
um nú frekar undir þetta en hitt.
Við gátum þá verið lengur sam-
vistum og svo kom fyrir að við
náðum orði af hljóðskrafinu.
Það þarf sennilega ekki að taka
fram að það fór vel á með þeim
systrum.
Vetur konungur sat oft tryggi-
lega á valdastóli, þá eins og nú.
Fólk lét það þó ekki aftra sér frá
mannfagnaði. Um jólin var æv-
inlega haldin jólatrésskemmtun
í Haukadal. Þangað komu allir af
nágrannabæjum sem vettlingi
gátu valdið. Þeir sem gátu það
ekki, svo sem kornabörn, voru
einfaldlega borin í bala til
skemmtunarinnar. Þannig
minnist ég þess þegar Ólafía litla
kom fyrst til þessa skemmtana-
halds. Ég dáðist að þessu, þótt ég
væri enn barn, og þótti gott hjá
frænku minni og Sigurjóni að
láta ekki deigan síga.
Þau Ásta og Sigurjón eignuð-
ust fimm börn, tvo syni og þrjár
dætur. Öll hin mannvænlegustu
börn. Eldri sonurinn hefur hald-
ib heimili meb foreldrum sínum
á Þingeyri hin síðari ár og verið
þeim stoð og stytta eftir að
heilsu foreldranna fór að hraka.
Hið sama má segja um miðsyst-
urina, sem býr á Þingeyri. Hún
hefur ekki Iátiö sitt eftir liggja til
ab létta foreldrum sínum lífib.
Þau systkin, sem bjuggu hér
syðra, hafa gert hvað þau gátu í
erfiðum veikindum Ástu síðustu
mánuði, en lögðu mikið á sig til
þess að geta verið samvistum við
hana tíma og tíma og létt henni
lífið. Ásta þráði að fá að deyja
heima og það fékk hún. Allir
lögðust á eitt um að svo mætti
verða. Ásta teygaði síbustu
dropa lífsveigar sinnar á skír-
dagskvöld sl. í faðmi fjölskyld-
unnar.
Það er um það bil ár síðan þær
fengu báðar sams konar dóm,
Adda og Ásta móðursystur mín-
ar, sem sé aö þær væm með
krabbamein. Fyrir Öddu voru
þetta ekki ný sannindi, hún
hafði svo oft áður háð baráttu
við vágestinn og haft betur og
énn á ný freistaði hún þess að
leggjast undir hnífinn, en allt
kom nú fyrir ekki. Mein Ástu var
hins vegar þannig að hún átti
ekkert val. Læknavísindin gátu
ekkert gert nema linað þrautir
hennar. Ásta varð bara að berj-
ast sjálf fyrir lífi sínu.
Þeir, sem ganga svo æðrulaus-
ir gegn örlögum sínum eins og
Ásta frænka, em hetjur. Það þarf
kjark til þess að horfast í augu
við dauðann, vera fullur bar-
áttuanda og vonar, njóta hverr-
ar stundar og vera þakklátur fyr-
ir allt en ekki beiskur, þegar viss-
an um sigur dauðans, fyrr en
seinna, er fyrir hendi. Þab er í
aðstæðum sem þessum að
manngildið fær ekki dulist.
Trúin á Iífið, trúin á frest og
miskunn getur gert kraftaverk.
Það sannaðist á Ástu frænku.
Hver einasti maður, sem kynnt-
ist hetjuskap hennar, fylltist að-
dáun. En þær systur Adda og
Ásta geta nú hönd í hönd fetaö
æðri slóðir, því abeins einn og
hálfur mánuður leið á milli
brottfara þeirra.
Ég bið aðstandendum bless-
unar og kveð mína góðu frænku
með þakklæti í huga. Minning
hennar er sveipuð hlýju og
mildi. Blessun guðs veri með
henni á æðri sviðum.
Kristín Jónsdóttir
íslands-
passinn
á dönsku
Iceland Review hefyr nú gefið
íslandspassan'n vinsæla út á
dönsku og nefnist hann Pas
til Island.
Bókin er þá fáanleg á sex
tungumálum: ensku, frönsku,
þýsku, ítölsku, sænsku og
dönsku.
í henni er að finna fjölda
upplýsinga og fróðleik um
Iand og þjóð til gagns og gam-
ans fyrir erlenda gesti. Fjallað
er í örstuttu máli og léttum
dúr um söguna, svo sem upp-
runa íslendinga, fornritin,
tungumálið, menningu og at-
vinnuvegi. Sagt er frá sér-
stæðri náttúru landsins og
umhverfi, fjöllum, eldi og ís,
heita vatninu og miðnætur-
sólinni. Ýmsum skemmtileg-
um athugasemdum og stað-
reyndum er einnig bætt við til
frekari fróbleiks.
Passinn er 32 blaðsíður, í
svipaðri stærð og broti og al-
gengt er um vegabréf. Lit-
myndir prýða hverja síðu og
er því um óvenjulegan og
skemmtilegan minjagrip að
ræða.
Halldóra Jónsdóttir þýddi
bókina á dönsku. Prentsmiðj-
an Oddi annaðist prentun.
Verö bókarinnar er 398 kr. —
320 kr. án VSK.
Biblían og bókmenntirnar
Út er komið 9. heftið í Ritröð Guð-
fræðistofnunar. Ber það heitið Bibl-
ían og bókmenntimar og er helgað
minningu sr. Jakobs Jónssonar dr.
theol.
Séra Jakob var alla tíð áhugamað-
ur um bókmenntir, ekki síst leikbók-
menntir. Segja má að sá áhugi hans
hafi verið kveikjan að doktorsritgerð
hans, sem bar heitiö Humour and Ir-
ony in the New Testament, og ráðið
miklu um skilning hans á Nýja testa-
mentinu. Yfirskrift þessa rits, Biblían
og bókmenntirnar, er því mjög í
anda sr. Jakobs.
Það eru bókmenntafræðingar,
guðfræðingar og íslenskufræðingar
sem leggja ritinu til efni. Hinn
heimskunni nýjatestamentisfræð-
ingur, dr. Bruce M. Metzger, skrifar
minningarorð um sr. Jakob. Að öðru
leyti er efnið sem hér segir: Dr. Álf-
rún Gunnlaugsdóttir skrifar grein
sem hún nefnir: Með öfugum for-
merkjum. Þrjár skáldsögur frá Suður-
Ameríku. Ásdís Egilsdóttir grein um
5r. jakob jónsson, dr. theol.
biskupasögur, dr. Clarence Edvin
Glad um Lestur og rítskýringu 1. Kor-
intubréfs 8., dr. Einar Sigurbjörnsson
um Píslarsögu og Passíusálma, dr.
Guörún Kvaran um nokkur orð um
málið á Steinsbiblíu, dr. Gunnar Krist-
jánsson grein er hann nefnir Út af
Edens fold. Um Paradísarmissi Miltons
og þýðingu séra Jóns á Bcegisá. —
Gunnar Stefánsson „Ég kveiki á kert-
um mínum". Um trúarleg viðhorf í
kveðskap Davíðs Stefánssonar. Jón G.
Fréttlr af bókum
Friðjónsson um áhríf Biblíunnar á ís-
lenskt mál. Pétur Pétursson um Aft-
urlivarfsreynslu Matthíasar Ólafssonar
og bœndavakninguna á Fellsströnd.
Silja Aðalsteinsdóttir um Trú og sið-
ferði í íslenskum bamabókum og loks
skrifar Svava Jakobsdóttir grein sem
hún nefnir Ljós og litir íAlsnjóa. Loks
eru birtir tveir ritdómar eftir þá dr.
Einar Sigurbjörnsson og dr. Gunn-
laug A. Jónsson, sem er ritstjóri Rit-
raðar Guðfræðistofnunar og skrifar
hann jafnframt inngangsorð að rit-
inu.
Ritiö er alls 296 blaösíður að
stærð. Útgefandi er Guðfræðistofn-
un Háskóla íslands, en umsjón með
útgáfu ritraðarinnar hefur Skálholts-
útgáfan, útgáfufélag kirkjunnar. Rit-
ið fæst í Bóksölu stúdenta, Kirkju-
húsinu Laugavegi 31 og í helstu
bókaverslunum.