Morgunblaðið - 09.03.2006, Blaðsíða 30

Morgunblaðið - 09.03.2006, Blaðsíða 30
30 FIMMTUDAGUR 9. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN ÉG VARÐ þeirrar blessunar að- njótandi að komast að í fjögurra vikna endurhæfingu á Reykjalundi í janúar sl. Fram að því hafði Reykjalundur verið mér eitthvað sem ég þekkti af afspurn en ekki snert neitt við mér, eða ég gert mér grein fyrir því hvað í raun færi þar fram. Að vísu vissi ég að Samband íslenskra berklasjúklinga og brjóstholssjúklinga, SÍBS, ræki það og að aðal tekjulind félagsins væri Happdrætti SÍBS og ýmis framleiðsla sem unnin er á Múla- lundi. En þegar ég fór að kynna mér starfsemina á Reykjalundi. Komst ég að því að hún hefur þróast í ým- is endurhæfingarsvið í gegnum tíð- ina, sem í dag eru: svið fyrir gigt- sjúka, fyrir geðsjúka, fyrir þá sem hafa orðið fyrir áfalli í mið- taugakerfi, fyrir króníska sjúkdóma (Parkinson), fyrir fólk sem á við langvinn verkjavandamál að stríða, fólk sem glímir við ofþyngd, börn og ungmenni sem ekki hafa náð eðlilegum þroska, auk sérstakra endurhæfingarsviða fyrir annars vegar hjartasjúklinga og hins vegar lungnasjúklinga. Á hverju sviði er starfsmannateymi og hafa þau í áranna rás náð að þróa með ágætum aðferðir og tækni í endurhæfingu innan hvers sviðs. Þegar hjúkr- unarfræðingurinn hringdi í mig og tjáði mér að ég ætti að mæta þarna í fjögurra vikna endurhæfingu, sem læknir minn hafði pantað, var ég ekkert uppveðraður þó ég þyrfti á þessu að halda, heldur fylltist kvíða, því ég vissi ekkert hvað biði mín. Þannig leið mér morguninn þegar ég keyrði frá Keflavík til Reykjalundar. Enda vissi ég þá varla hvar staðurinn var í Mos- fellsbæ og villtist því þarna um morguninn í svarta myrkri og rign- ingu, en komst þó með góðra manna hjálp að Reykjalundi, en með hnút í maganum. Síðan bar ég inn mínar föggur og tilkynnti komu mína. Tók þá á móti mér hjúkrunarfræðingurinn sem hafði í upphafi hringt í mig og var hin elskulegasta. Fór hún svo með mig upp á þriðju hæð, þar sem ég átti að dvelja með- an á endurhæfingunni stæði og vísaði mér til herbergis og setti mig inn í það helsta sem biði mín. Frá þeirri stundu fór mér að líða betur. Síðan fór ég í viðtöl til þeirra aðila sem myndu vera með mig í endurhæfingu. Viðtal við taugalækni, sjúkraþjálfa, iðjuþjálfa og talmeina- fræðing, en til Reykjalundar var ég kominn ásamt þremur öðrum vegna Parkinsonveiki. Allir voru þessir fræðingar elskulegir er þeir spurðu mig um líðan mína og mældu þrek mitt og ástand. Síðan leiddu þeir mig inn í þann sann- leika sem mér bæri að meðtaka. Eftir þessi viðtöl fór ég virkilega að finna mig eins og heima. Og ekki var það verra, að þau sem voru með mér, reyndust svo vera hinir bestu félagar, enda samdi okkur vel og oft var gaman í þjálf- uninni. Á Reykjalundi er unnið stórkost- legt starf til að hjálpa þeim sem eiga undir högg að sækja í lífinu, vegna sjúkdóma og áfalla. Þar vinnur frábærlega fært og elsku- legt fólk, sem leggur sig allt hundr- að prósent fram við að gera veru þeirra sem þar dvelja árangursríka og ánægjulega. Það er alveg sama hvert er farið um deildir og ganga Reykjalundar. Allstaðar kemur fram þessi góði andi sem þar er. Og með veru minni þar, er ég nú fullviss um, að allir sem þangað koma í meðferð, verða eftir dvölina betri menn með nýja lífssýn, annað er bara ekki hægt. Allavega hef ég fundið þá breytingu hjá sjálfum mér og séð hjá öðrum. Enda er endurhæfingin fyrir Park- insonveika alveg frábær. Hún dýpkar líka skilning manns á eðli sjúkdómsins og hvernig á að takast á við hann. Og ef menn halda áfram að stunda þær æfingar sem kenndar eru þegar heim er komið er öruggt, að þeir munu lifa betra lífi, og lengja sjálfsbjörg sína til muna, sem í raun er visst krafta- verk. Og fyrir utan þessa mik- ilvægu hluti þurfum við sem lifum með krónískan sjúkdóm að skilja, að heilbrigði býr í huganum. Sem þýðir; að það er svo margt hægt að gera og mörgu hægt að breyta, ef maður hugsar jákvætt. Reykjalundur er svo sannarlega vin í eyðimörkinni. En hann hefur ekki fengið þá umfjöllum sem skyldi, né almennt skilning landans Reykjalundur, vin í eyðimörkinni Hafsteinn Engilbertsson fjallar um Reykjalund og þakkar fyrir sig Hafsteinn Engilbertsson ’Ég vil þakka þeim semgerðu mér það kleift, að fá að dvelja á Reykja- lundi. Þeim sem önn- uðust mig og endur- hæfðu. Þeim sem voru með mér á deild- inni og þeim sem ég kynntist þar.‘ HÉR á eftir verður haldið áfram að rekja athugasemdir mann- réttindafulltrúa Evr- ópuráðsins í skýrslu um Íslandsheimsókn sína. Mannréttinda- fulltrúinn kveðst ánægður með aðstöðu hælisleitenda hjá Reykjanesbæ. Hann leggur þó til, að þeim verði oftar séð fyrir fari til Reykjavíkur svo draga megi úr einangrun þeirra. Um skýrslutökur yfir hælisleitendum segir mannréttinda- fulltrúinn að fyrsta viðtal fari yfirleitt fram í viðurvist full- trúa Rauða kross Ís- lands (RKÍ). Flestum umsóknum sé synjað nokkuð fljótt, oftast vegna þess að þær skortir grundvöll eða vegna samninga um flutning til annarra landa, sem taki umsóknina til meðferðar. Fái um- sóknin hins vegar frekari meðferð, sé hælisleitandinn aftur yfirheyrður í viðurvist fulltrúa RKÍ. Sá geti þá veitt honum ráðgjöf og vísað á lög- menn, en um ókeypis lögfræðiað- stoð sé ekki að ræða nema ákvörð- un Útlendingastofnunar sé kærð til dómsmálaráðuneytis. Þá sé veitt 5 tíma lögfræðiaðstoð. Sér hafi einnig verið tjáð að umsókn- um um hæli væri gjarnan mjög ábóta- vant, en með því að veita hælisleitendum ókeypis lögfræðiaðstoð frá upphafi, megi bæta umsóknirnar. Það myndi og auka máls- hraða og draga úr kærum til dóms- málaráðuneytis. Í skýrslunni segir að íslenskir dómstólar geti endurskoðað ákvarðanir yfirvalda varðandi hæli, þó ekki sé ljóst að hve miklu marki, þar sem mjög fá mál hafi farið til dómstóla í gildistíð nú- verandi laga. Segist fulltrúinn telja að alltaf ætti að vera hægt að áfrýja hælisleitenda- málum til sjálfstæðs og óhlutdrægs úrskurð- araðila sem ætti að vera til þess bær að meta hvert mál fyrir sig. Segir mannréttindafulltrúinn ís- lensk stjórnvöld mega taka til at- hugunar hvort fulltrúi RKÍ ætti ekki að vera viðstaddur þegar flytja þurfi einstakling brott af landinu, til að tryggja gegnsæi slíkra að- gerða. Í skýrslunni eru stjórnvöld hvött til að beita ekki ákvæðum útlend- ingalaga, sem heimila brottvísun þeirra sem ólöglega eru staddir hér úr landi, og gera refsivert að hafa fölsuð skilríki undir höndum, í trássi við 31. gr. flóttamannasátt- málans, sem mælir fyrir um að að- ildarríki skuli ekki beita flóttafólk refsiaðgerðum vegna ólöglegrar innkomu eða veru í landinu. Þá gerir mannréttindafulltrúinn athugasemdir við 45. gr. útlend- ingalaga. Samkvæmt ákvæðinu má ekki senda útlending til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir sem geta leitt til þess að hann skuli teljast flóttamaður eða ef ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis. Hins vegar nýtur útlendingur ekki slíkr- ar verndar ef skynsamlegar ástæð- ur eru til að álíta hann hættulegan samfélaginu eða öryggi ríkisins. Ítrekar mannréttindafulltrúinn ákvæði 3. gr. flóttamannasáttmál- ans og segir það bæði afdrátt- arlaust og óvefengjanlegt að ekki megi vísa einstaklingi á brott sem líklegt er að muni sæta pyntingum, ómanneskjulegri eða niðurlægjandi meðferð eða refsingu, jafnvel þótt hann sé hættulegur öryggi ríkisins. Segir mannréttindafulltrúinn þetta vera grundvallarskilyrði sem ekki megi víkja frá undir nokkrum kringumstæðum. Erlendar konur í Kvennaathvarfi Í skýrslunni er einnig sagt frá heimsókn í Kvennaathvarfið. Talið er mikilvægt athugunarefni að um 1⁄3 þeirra kvenna sem til athvarfsins leita sé erlendur. Þær skorti oft fjölskyldu og tengslanet á Íslandi og eigi því ekki í önnur hús að venda til að flýja ofbeldi á heimili. Margar erlendar konur sem verði fyrir ofbeldi af hálfu íslenskra maka sinna og sambýlismanna, ótt- ist einnig að verða vísað af landi brott ef þær yfirgefa þá. Mælir fulltrúinn með því að stjórnvöld grípi til aðgerða sem tryggi að þær fái að dvelja áfram í landinu þó þær skilji við menn sína. Segir hann einnig að sumar þessara kvenna þurfi vegna aðstæðna sinna fjár- hagsaðstoð frá Félagsþjónustunni og megi það alls ekki verða til þess að þeim verði neitað um framleng- ingu á dvalarleyfi. Einnig ætti að taka sérstakt tillit til stöðu er- lendra kvenna við upplýsingagjöf og þjónustu við þolendur ofbeldis. Lokaorð Alþjóðahús hefur bent á mik- ilvægi þess að tryggja stöðu er- lendra kvenna sem beittar eru of- beldi í parasamböndum. Þó ekki hafi enn komið inn á borð í Al- þjóðahúsi tilvik þar sem erlendri konu í slíkri stöðu hafi verið vísað úr landi, er staða þeirra engu að síður ekki nógu skýr, t.d. myndu breytingar á lögum um útlendinga þar sem kveðið væri á um rétt kvenna sem beittar eru ofbeldi til að fá framlengingu dvalarleyfis eða jafnvel búsetuleyfi fyrr en ella verða mun til bóta. Eins og vikið var að í fyrri grein um skýrslu mannréttindafulltrúans, ber, í ljósi stöðu hans og hlutverks, að gefa fullan gaum að at- hugasemdum hans og tillögum. Þess utan væri það Íslandi til fram- dráttar að taka þessar athugasemd- ir alvarlega og gera þær úrbætur sem þarf. Það mundi verða til þess að Ísland uppfyllti væntingar um- heimsins, sem nú þegar lítur til okkar sem leiðandi ríkis á sviði mannréttinda. Um skýrslu mann- réttindafulltrúa Evrópuráðsins Margrét Steinarsdóttir fjallar um málefni hælisleit- enda og erlendra kvenna í ofbeldissamböndum Margrét Steinarsdóttir ’Alþjóðahús hef-ur bent á mik- ilvægi þess að tryggja stöðu er- lendra kvenna sem beittar eru ofbeldi í para- samböndum.‘ Höfundur er lögfræðingur Alþjóðahússins. Marteinn Karlsson: „Vegna óbilgjarnrar gjaldtöku bæjar- stjórnar Snæfellsbæjar af okk- ur smábátaeigendum, þar sem ekkert tillit er tekið til þess hvort við megum veiða 10 eða 500 tonn, ákvað ég að selja bát- inn og flytja í burtu.“ Sigríður Halldórsdóttir skrif- ar um bækur Lizu Marklund sem lýsa heimilisofbeldi. Hulda Guðmundsdóttir: „Ég tel að það liggi ekki nægilega ljóst fyrir hvernig eða hvort hinn evangelísk-lútherski vígsluskilningur fari í bága við það að gefa saman fólk af sama kyni …“ Aðsendar greinar á mbl.is www.mbl.is/greinar UNDANFARNAR vikur hefur dunið á landsmönnum málflutn- ingur fjölmargra aðila um aukna skattbyrði launafólks og lífeyr- isþega og fullyrðingar fjármálaráðherra um hið gagnstæða. Þó niðurstöður aðila hafi verið mótsagna- kenndar, þá verður að segja að svo virðist sem allir hafi nokkuð til sín máls vegna meðferðar sinnar á tölulegum upplýs- ingum. Því er nefni- lega þannig farið með tölulegan samanburð og tölfræðilega úr- vinnslu, eins og fyr- irsögn greinarinnar vísar til, að með góðu vali á viðmiðunarpunkt- um er hægt að fá, liggur við, hvaða niðurstöðu sem er. Skattbyrði hækkar – skattprósenta ekki Deilt er um það hvort skatt- byrðin hafi aukist á lægstu tekjur. Stefán Ólafsson, Félag eldri borg- ara og fleiri hafa bent á að þar sem skatttekjur ríkissjóðs og sveitarfélaga hafa aukist og að þeir sem hafa lægstu tekjur greiða stærri hluta tekna sinna í skatta en áður, þá hljóti að mega draga þá ályktun að skattbyrðin hafi aukist hjá þessum hópi. Benda þeir á, að séu 70.000 kr. mánaðarlaun frá árinu 1994 látin fylgja neysluverðsvísitölu, þá greiði launþeginn/lífeyrisþeginn hærri hluta tekna sinna í skatta af framreiknuðum mánaðartekjum sínum árið 2006 en viðkomandi gerði árið 1994. Fjármálaráðherra segir aftur á móti að sá sem hafi 100.000 kr. í tekjur á mánuði í dag greiði lægri skatta en sá sem hafði 100.000 kr. í tekjur á mánuði árið 1994 og það hafi í för með sér að skattbyrðin hafi minnkað. Fljótt á litið virðast báðir hafa rétt fyrir sér, en þeir eru líka að skoða ólíka hluti. Ráðherrann er að skoða skatthlutfall af sama nafnverði, en hinir eru að skoða skattbyrði á sömu rauntölunni. Með þessum sama rökstuðningi þá ætti ráð- herrann líka að fá þá niðurstöðu að kaupmáttur 100.000 króna hafi minnkað frá 1994 til 2006. Og þar með fá þá niðurstöðu að kaup- máttur hafi ekki aukist á tíma- bilinu. Ég er nú ekki viss um að hann vilji fallast á það. Aukin skattbyrði skerðir kaupmátt Guði sé lof, að flestir hafa hærri tekjur árið 2006 en 1994. Það þýð- ir að þeir eru jafn- framt að greiða hærri skatt en áður. En ef annars vegar tekjur einstaklings með 70.000 kr. mánuði í janúar árið 1994 eru látnar fylgja neyslu- verðvísitölu og hins vegar ráðstöf- unartekjur, þá kemur ýmislegt forvitnilegt í ljós. Ég hef stillt upp tveimur dæmum. Í fyrra dæminu, læt ég 70.000 kr. tekjur einstaklings árið 1994 halda raungildi sínu og í síð- ara dæminu læt ég ráðstöf- unartekjur sama einstaklings halda raungildi sínu. Það skal við- urkennt að einhver ónákvæmni fæst vegna afrúnnunar, en hún er óveruleg. Upplýsingar um hækkun vísitölu er fengnar af vef Hagstof- unnar, en hún reyndist vera 47,5% frá janúar 1994 til janúar í ár. Dæmi I Laun fylgja neysluverðsvísitölu Liður 1994 2006Hækkun Laun 70.000 103.000 47,5% Lífeyrissjóður 2.800 4.100 47,5% Skattar 600 7.400 1230% Ráðstöfunartekjur 66.600 91.500 37,4% Dæmi II Ráðstöfunartekjur fylgja neysluverðsvísitölu Liður 1994 2006Hækkun Laun 70.000 115.000 64,3% Lífeyrissjóður 2.800 4.600 64,3% Skattar 600 13.400 2233% Ráðstöfunartekjur 66.600 98.000 47,5% Niðurstöðurnar eru sláandi. Í fyrra dæminu vantar 6.500 kr. upp á að ráðstöfunartekjur haldi raun- gildi sínu, en síðara dæmið sýnir að laun þurfa að hækka sem nem- ur 35% umfram hækkun vísitölu (64,3/47,5) eða um 18 prósentustig til að raungildi ráðstöfunarstöf- unartekna haldist óbreyttar. Allt vegna þess að skattleysismörk hafa ekki fylgt neysluverðs- vísitölu. Til að kaupmáttur verði hærri árið 2006 en hann var árið Lygi, hvít lygi og tölfræði Marinó G. Njálsson fjallar um skattbyrði og skattaprósentu Marinó G. Njálsson
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.