Morgunblaðið - 14.09.2008, Qupperneq 32

32 SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
G
ætir þú hugsað þér að skjót-
ast í mjaðmaaðgerð til
Singapore? Láta fjarlægja
brjósklos á Indlandi? Fara í
hjartaþræðingu í Taílandi?
Menn skyldu fara varlega
í að fussa og sveia yfir slík-
um uppástungum. Al-
þjóðavæðingin blómstrar sem aldrei fyrr – einnig
í heilbrigðisgeiranum.
Það hefur þekkst að sprenglært heilbrigð-
isstarfsfólk úr austri sé ráðið á vestræna spítala
en nú virðist straumurinn farinn að liggja í hina
áttina. Þeim fjölgar stöðugt sjúklingunum sem
ferðast yfir sjó og land í leit að lækningu á fjar-
lægum slóðum. Þetta fyrirbæri hefur verið kallað
lækningaferðamennska (e. medical tourism) og
er útlit fyrir sprengingu á þessu sviði á allra
næstu árum.
Þannig greindi The Economist frá því nú í
ágúst að tugir milljóna vantryggðra Bandaríkja-
manna væru í æ ríkari mæli farnir að horfa til
annarra landa til að sækja sér læknisþjónustu á
broti þess verðs sem hún myndi kosta þá heima
fyrir. Hið sama má segja um þarlend trygginga-
félög og vinnuveitendur, sem margir hverjir
standa straum af kostnaði við heilbrigðisþjónustu
starfsmanna sinna. Á sama tíma væru bestu spít-
alarnir í Asíu orðnir jafnir eða betri að gæðum og
sjúkrahús í hinum vestræna, ríka heimi.
Heilbrigðis- og ferðamálayfirvöld í Taílandi
eru meðal þeirra sem gera sér grein fyrir sókn-
arfærunum sem felast í þessu. Þar á bæ líta menn
einfaldlega á lækningaferðamennsku sem enn
eina tegund ferðamennsku, líkt og náttúru–-og
menningarferðir erlendra ferðamanna, sól-
strandaferðir, golfferðir, viðskiptaferðir og fleira
í þeim dúr. „Það eru milljónir viðskiptavina á
þessum markaði, sem vex stöðugt,“ segir dr.
Sompoch Nipakanont, einn af aðstoðarfor-
stjórum Bangkok sjúkrahússins á Phuket eyju
(BHP). „Tækifærin innan þessa geira verða mý-
mörg á þessari öld.“
Undir þetta tekur Kenneth Mays, markaðs-
stjóri Bumrungrad spítalans í Bangkok, stærsta
einkarekna spítalans í álfunni, sem meðhöndlar
yfir milljón sjúklinga árlega. „Áður sóttu sjúk-
lingar helst þjónustu til Evrópu og Bandaríkj-
anna,“ segir hann. „Það sem er tiltölulega nýtt er
að Asía er komin sterk inn.“
Einkasvíta með öllum þægindum
Báðir vita hvað þeir syngja. Sjúkrahúsin sem
þeir starfa fyrir eru meðal 333 einkarekinna spít-
ala í Taílandi sem hafa hagnast verulega á lækn-
ingaferðamennskunni undanfarin ár. Alls nutu
1,54 milljónir erlendra ríkisborgara sjúkrahúss-
þjónustu þar á síðasta ári. Taílenska heilbrigð-
isráðuneytið býst við að árið 2010 verði þeir
komnir í 2 milljónir og skilji þá eftir sig um 192
milljarða íslenskra króna í taílenska hagkerfinu.
Þá eru ótaldar tekjurnar sem Taílendingar hafa
af þeim fjölda ferðamanna sem sækja sér heilsu-
bót eða heilsudekur í einhverjum þeirra 1076
heilsulinda (spa) sem skráðar eru í landinu og/eða
kaupa sér lyf eða bætiefni, framleidd af heima-
mönnum.
Þegar spítalar á borð við BHP og Bumrungrad
eru skoðaðir fer ekki á milli mála að forkólfar
þeirra leggja mikið upp úr að sannfæra við-
skiptavini um að þeir standi vestrænum sjúkra-
húsum fyllilega á sporði. Því til sönnunar veifa
þeir alþjóðlegum gæðavottunum á borð við ISO
og TQM (Total Quality Management for Hospit-
al) og lofsamlegum umfjöllunum vestrænna tíma-
rita á borð við Newsweek um starfsemina sem
þar fer fram. Kynnisferð um spítalana sannfærir
vestrænan blaðamann enda um að þarna séu há-
tæknisjúkrahús af fullkomnustu gerð sem ráði
við allt frá einföldu heilsufarseftirliti til flóknustu
hjartaskurðlækninga.
Meðvitaðir um mikilvægi erlenda markaðarins
hafa spítalarnir tveir komið sér upp margháttaðri
þjónustu við erlenda sjúklinga. Báðir hafa fjöl-
skipað lið túlka á sínum snærum en 100 manns
sem tala 12 ólík tungumál (m.a. skandinavísk)
starfa við túlkaþjónustu á Bumrungrad. Sérstök
30 manna deild vinnur við samræmingu ferla
vegna sjúklinga frá útlöndum. Allir 600 læknar
spítalans tala ensku. Það á enginn að þurfa að
misskilja neitt í ferlinu.
Það vekur þó einna mestu athygli blaðamanns
hversu mikið er lagt upp úr aðbúnaði sjúkling-
anna á þessum tveimur taílensku einkasjúkra-
húsum. Hlýlegar og íburðarmiklar biðstofurnar
minna á setustofur eða lobbý á fimm stjörnu hót-
elum og eru ekkert í líkingu við einfalt spítalaum-
hverfið á Íslandi. Bestu sjúklingaherbergin eru
eins og flottustu svítur með eldhúshorni, flat-
skjám, huggulegu sófahorni og aukarými með
rúmi fyrir aðstandendur. Stoltar útskýra hjúkr-
unarkonurnar á BHP að þær bjóði upp á „pillow
menu“ – fjórar ólíkar tegundir af koddum vegna
ólíkra þarfa sjúklinganna. Óski sjúklingar eftir
því eru þeir sóttir út á flugvöll – í limmósínu – og
sem dæmi um yfirgripsmikila þjónustu Bumr-
ungrad eru sex à la carte veitingastaðir sem sér-
hæfa sig í alls kyns alþjóðlegri matreiðslu auk al-
þjóðlegra keðja á borð við Starbucks og
McDonalds. Þá eru ótaldar fjölbreyttar verslanir
spítalans sem selja allt frá matvöru til bóka og
barnafatnaðar.
Barnalæknadeild sjúkrahússins er sannkallað
ævintýraland með glaðlega litum veggjum, leik-
tækjum og fjörlegum skreytingum sem gleðja
litlar lasnar sálir. Hið sama er uppi á teningnum á
Rutnin augnsjúkrahúsinu, einkareknu fjöl-
skyldufyrirtæki sem aðallega þjónustar þó taí-
lenska augnsjúklinga. Þar hafa menn útbúið fjar-
Tæknilegt Á Bumrungrad sjúkrahúsinu getur sjúklingurinn
fylgst með útskýringum og skýringamyndum læknisins á skjá.
Glæsilegt Það væsir ekki um aðstandendur á betri einkasvít-
unum á Bumrungrad sjúkrahúsinu í Bangkok.
Íburður Nýtískulegan bar í anda fínustu hótela er að finna á
deild erlendra sjúklinga á Bumrungrad sjúkrahúsinu.
Lúxuslækning á spott
Á sama tíma og Íslendingar
stynja yfir biðlistum í heil-
brigðiskerfinu býðst þeim
fyrsta flokks spítalaþjónusta á
fjarlægum slóðum … og það
fyrirvaralaust. Bergþóra Njála
Guðmundsdóttir kynntist því
hvernig lækningaferða-
mennska er að verða að stór-
atvinnuvegi í Taílandi.
Morgunblaðið/Bergþóra Njála
Þægindi Á bestu herbergjunum á Bangkok spítalanum á Phuket er boðið upp á „pillow menu“ með fjórum ólíkum gerðum kodda fyrir sjúklingana.
Eitt hundrað og sex Íslendingar fengu í
fyrra meðferð á sjúkrahúsunum tveimur í
Taílandi; BHP og Bumrungrad. Ef „norrænu
sjúklingaformúlunni“ er beitt, að 60% séu
ferðamenn sem lenda í óhöppum og slysum
og 40% ferðist gagngert til Taílands að
leita sér lækninga, þá eru íslensku slysatúr-
istarnir 63 en hinir 43.
Þessir 43 leita aðallega eftir lýtaaðgerð-
um og tannlækningum.
En fjöldi Íslendinga hefur farið í heilsu-
ferðir til Taílands frá því Heimsklúbbur Ing-
ólfs – Príma gekkst fyrir þeirri fyrstu 2001.
Þá dvelja menn á heilsustofnunum sér til
hressingar og heilsubótar og fara í ítarlega
læknisskoðun.
43 í lækningaferð
Það er ekki einasta að Ís-
lendingar fari í lækn-
ingaferðir erlendis, heldur
hafa útlendingar einnig
komið hingað til lands í
þeim erindagjörðum.
Á árum áður komu Svíar
talsvert hingað í áfeng-
ismeðferð, en nú eru það
„Íslenskir útlendingar“; Ís-
lendingar sem búsettir eru
erlendis og eru þ.a.l. ekki
með íslenska sjúkratrygg-
ingu, sem sækja áfengis- og
vímuefnameðferð í gamla
landinu. Árið 2007 voru 13
slíkir sjúklingar innritaðir í
afeitrun á Sjúkrahúsið Vog
og 1. janúar 2008 til dags-
ins í dag eru þeir orðnir 14
talsins. Á Vík og Staðarfell
voru innritaðir 5 sjúklingar
árið 2007 sem ekki voru
með íslenska sjúkratrygg-
ingu og það sem af er árinu
í ár eru þeir orðnir 4.
Meðan bandaríski herinn
var á Miðnesheiði var eitt-
hvað um að erlendar konur
færu í lýtaaðgerðir hér á
landi og munu slíkar lækn-
ingaferðir, einkum frá
Bandaríkjunum, hafa haldið
áfram. Um tíma komu Norð-
menn hingað til lands í
magaminnkanir, en þeim
ferðum lauk, þegar ásókn
Íslendinga sjálfra í slíkar
aðgerðir jókst.
Psoriasissjúklingar hafa
komið í lækningaferðir til
Íslands og þá í Bláa Lónið.
Hugmyndir hafa verið
uppi um að stofna til
sjúkrahúss og/eða heilsu-
stofnunar sem byði útlend-
ingum í lækningaferðir til
Íslands.
Áfengisstopp og magaminnkun