Morgunblaðið - 09.11.2008, Qupperneq 36

36 Bókarkafli
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2008
Jólablað Morgunblaðsins
Stórglæsilegt sérblað tileinkað jólunum
fylgir Morgunblaðinu föstudaginn
28. nóvember.
Meðal efnis er:
• Jólafötin á alla fjölskylduna.
• Hátíðarförðun litir og ráðleggingar.
• Uppáhalds jólauppskriftirnar.
• Uppskriftir að ýmsu góðgæti til að borða á
aðventu og jólum.
• Hefðbundnir jólaréttir og jólamatur.
• Smákökur.
• Kökuuppskriftir
• Eftirréttir.
• Jólakonfekt.
• Jólauppskriftir frá kokkum.
• Vín með jólamatnum.
• Laufabrauð.
• Gjafapakkningar.
• Jólagjafir.
• Kertaskreytingar.
• Jól í útlöndum.
• Jólakort.
• Jólabækur og jólatónlist.
• Jólaundirbúningur með börnunum.
• Margar skemmtilegar greinar sem tengjast
þessari hátíð ljóss og friðar.
Allar nánari upplýsingar veitir Katrín Theódórsdóttir
í síma 569 1105 eða kata@mbl.is.
Ásamt fullt af öðru spennandi efni
og fróðleiksmolum.
Auglýsendur!
Pantið fyrir klukkan 16,
föstudaginn 21. nóvember.
E
rla Bolladóttir hefur sent
frá sér sögu sína, Erla,
góða Erla. Í bókinni rek-
ur Erla sögu Guð-
mundar- og Geirfinns-
málsins, en hún var einn
sakborninga í því.
Bókin er ævisaga og Erla segir frá
æsku sinni og uppvexti og kynnum
sínum af Sævari Ciesielski og öðrum
þeim sem tengdust þessu umtal-
aðasta sakamáli Íslandssögunnar.
Hún rekur ítarlega hvernig yf-
irheyrslur yfir henni fóru fram og
segir rannsóknaraðila ljóslega hafa
skapað mynd af atburðarás, sem
þeir lögðu ofurkapp á að sanna. Sjálf
hefði hún sagt ósatt í tilraunum til að
gera rannsakendum til hæfis, losna
úr gæsluvarðhaldi og komast aftur
til litlu dóttur sinnar og Sævars.
Í síðasta hluta bókarinnar rekur
Erla líf sitt eftir að hún afplánaði
dóm sinn. Hún sökk í eitur-
lyfjaneyslu, en hefur nú náð að
byggja upp nýtt líf.
Hér eru birtir hlutar úr 12. kafla
bókarinnar. Millifyrirsagnir eru
Morgunblaðsins.
Rannsókn í kreppu
Það var að kvöldi 3. maí 1976.
Rannsóknin var í mikilli kreppu þar
sem ekki hafði tekist að fá saklausu
fjórmenningana til að gangast við
þeim verknaði sem þeim var ætlaður
samkvæmt skýrslum okkar hinna.
Sýnt var að ekki yrði hægt að fram-
lengja gæsluvarðhaldsúrskurðinn
yfir þeim að öllu óbreyttu og allt
stefndi í að þeir yrðu fljótlega látnir
lausir.
Í yfirheyrsluherberginu í Síðu-
múla sátu þeir Örn Höskuldsson,
Hallvarður Einvarðsson og Eggert
Bjarnason. Ég hafði séð Hallvarð áð-
ur og var mér meðvituð um að hann
væri æðri Erni að embætti og kæmi
ekki að rannsókn málsins sjálfur. En
nú var augljóslega eitthvað í uppsigl-
ingu. Alvarlegt yfirbragð þessara
manna gaf það skýrt til kynna.
Þeir tóku að yfirheyra mig en
fljótlega sögðu þeir mér að þeir
væru þarna til að hjálpa mér og nú
þyrfti ég að taka á honum stóra mín-
um til að rifja enn einu sinni upp at-
burðarásina í Dráttarbrautinni í
Keflavík nóttina forðum. Þeir væru
þarna til að hjálpa mér við það vegna
þess hversu þungbært það gæti
reynst mér að muna hvað fram hefði
farið. Maður hefði látið lífið og eðli-
lega reyndi ég að útiloka minn-
inguna um það. Þeir væru þarna til
að styðja mig og hjálpa. Við skyldum
byrja á byrjuninni og það væri ekk-
ert fyrir mig að óttast. Ég skyldi
bara láta þetta koma.
„Upprifjunin“ hófst og orðalag var
allt mjög varfærnislegt. Þeir spurðu
mig gjarnan spurninga sem fólu í sér
orð eins og „hvort mér fyndist sem“,
„mig minnti“, „mér virtist“ og „það
gæti verið“.
Smám saman fór ég að átta mig á
því hvað til stóð. Ég átti að segjast
hafa banað Geirfinni. Það var það
sem þeir höfðu í huga.
Eins fjarstæðukennt og það var að
játa á mig morðið á Geirfinni fylgdi
tilhugsuninni um það sérkennilegur
léttir. Með því tæki ég á mig sökina
eftir að hafa logið sökum upp á sak-
lausa menn. Ég hafði glatað æru
minni daginn sem ég skrifaði undir
falska skýrslu um morðið á Guð-
mundi Einarssyni og verið kvalin
síðan af djúpri skömm og sekt-
arkennd. Með því að játa á sjálfa mig
morðið á Geirfinni myndi ég á engan
hátt endurheimta æruna en á ein-
hvern hátt jafna stöðuna.
[…]
Rannsóknarmennirnir héldu
áfram að mala um hversu vel þeir
skildu að ég hlyti að muna þetta
mjög óljóst vegna áfallsins sem slík-
ur verknaður hefði valdið mér og
sögðust sjálfir myndu hjálpa mér í
gegnum þetta. Smám saman fann ég
uppgjöfina innra með mér. Ég fann
hvernig hugsunin brást, baráttan
fjaraði út og ég gaf mig á vald þeirra,
tilbúin að segja það sem þeir vildu
heyra.
Með einbeittri aðstoð allra við-
staddra var klambrað saman frá-
sögn. Spurningarnar leiddu og svör-
in fylgdu. Andrúmsloftið varð þó
vandræðalegt þegar kom að því að
setja saman eitthvað sennilegt um
það hvernig ég hefði banað mann-
inum.
Enginn viðstaddra fór í grafgötur
um hvað var að gerast. Allir voru
meðvitað að taka þátt í að fá fram
falska játningu mína um manns-
morð. Sjálf hafði ég á tilfinningunni
að þeir væru orðnir svo aðþrengdir í
rannsókn málsins sem gekk hvorki
né rak að þeir þyrftu að verða sér úti
um játninguna til að sýna fram á ein-
hvern árangur. Auk þess hlyti ég að
verða meðfærilegra vitni í gæslu-
varðhaldi en ég var á meðan ég gat
alltaf farið heim aftur til barnsins
míns.
Játningin var í fyrstu bæði ein-
kennileg og mjög óljós. Samkvæmt
henni hafði mér fundist sem Sævar
hefði lagt eitthvert áhald upp í hend-
ur mínar án þess þó að ég gæti sagt
hvaða áhald þar væri um að ræða
eða myndi hvernig það liti út. Og
hann átti að hafa útskýrt fyrir mér
hvernig ég ætti að halda á því. Ég
gat ekki fengið mig til að nefna skot-
vopn, það var of fáránlegt. Og rann-
sóknarmenn hikuðu við að nefna
slíkt að fyrra bragði af ótta við að
styggja mig um of. En eftir miklar
jafnvægislistir allra í yfirheyrslunni
náðist fram játning á því að ég hefði
gert eitthvað sem hefði orðið til þess
að Geirfinnur lét lífið í Dráttarbraut-
inni í Keflavík aðfaranótt 20. nóv-
ember 1974. En það var ekki fyrr en
allt annað var komið fram sem orðið
riffill var notað yfir margumrætt
áhaldið.
Eftir meira en tíu klukkustundir
var sagan komin vel á veg og menn
stóðu upp og teygðu úr sér ánægðir
með dagsverkið. Hallvarður hrósaði
mér í hástert fyrir dugnað minn og
kjark og sagði að ég væri góð stúlka.
Svo hvarf hann en kom að vörmu
spori aftur með rjómaís sem hann
rétti mér hróðugur. Þetta voru verð-
laun fyrir frammistöðuna.
[…]
60 daga varðhald
Það tók ekki langan tíma að vél-
rita skáldskapinn frá deginum áður.
Í framhaldi af því opnaði Örn Hösk-
uldsson dómsbókina sína og tók upp
blekpennann. Í bókina hóf hann að
skrifa á formlegu máli úrskurð sinn
um sextíu daga gæsluvarðhald.
Það var ekki fyrr en þá að ég átt-
aði mig. Sextíu dagar? Af hverju? Ég
var búin að gera eins og þeir vildu.
Varla var ég líkleg til að spilla sönn-
unargögnum. Hvað með Júlíu? Átti
ég ekki að fá að sjá hana í sextíu
daga? Hvað yrði um hana? Þetta
hlaut að vera einhvers konar mis-
skilningur. Ég grét og bað Örn að
gera þetta ekki. Ég væri búin að játa
þrátt fyrir að muna ekki að hafa
skotið neinn. Ég væri reiðubúin að
gera hvað sem var fyrir hann. Hvað
vildi hann meira?
[…] Rannsóknarmenn höfðu und-
Þú drapst nefni
ERLA BOLLADÓTTIR
VAR ALRÆMT
GLÆPAKVENDI Í
HUGUM LANDS-
MANNA ÞEGAR HÚN
VAR AÐEINS TVÍTUG.
HÚN HEFUR SKRIFAÐ
SÖGU SÍNA.
Lífsreynsla Erla Bolladóttir var ung að árum sakborningur í einu umdeild-
asta og umtalaðasta sakamáli liðinnar aldar.