Skinfaxi - 01.11.1941, Page 14

62
SIvINFAXI
átlar. Einstaklingarnir, karlar sem konur, sogast eftir
öldufalli nautna og stundargeðhrifa, án alls skynsam-
iegs augnamiðs. Heimhugann skortir.
Þvi fer fjarri, að við séum á heimleið. Einum, glæsi-
legasta íslenidingi á síðari tímum var eitt sinn líkt við
Gunnlaug ormstungu, en ætti ekkert Gilsbakkaheimili
hak við sig. Þetta á við um of marga okkar. Víða blasa
við í landinu erlend mannvirki. Við getum ekki varizt
kvíða: Erlend þjóð gæti komizt milli okkar og landsins,
laðað fram möguleika þess, sem við nytum svo aðeins
sem náðarbrauðs. Hitt er hinsvegar vist: Islenzk menn-
ing er að verða eíns og jörð, sem leggst í eyði, er hinir
ungu skulu taka við af foreldrunum. Þessa þróun verð-
ur að stöðva. Menning okkar er ekki hégómi. Ilana má
ekki selja fyrir sigarettur og vín eða tölustafi i brezk-
um bankabókum. Hún er viðnám íslendinga fyrr og
síðar við aðstæðum landsins, ómissandi lykill að gull-
kistum ytri gæða, en einkum, að við skynjum fegurð
ættjaraðarinnar og göfgi íslenzks lundarfars, dreng-
skapar og siðgæðis í eigin fari, og beitum þessu.
„Heimleiðis“ hétu kvæðin, er Stepiian G. orti og til-
einkaði oklcur ungmennafélögum. Heimilin mörg eru
svipir hjá sjón. Hversvegna? Menn fara svo mjög að
heiman. Norðmenn hafa cignazt Heimskringlu ineð því
að lesa liana. íslenzk menning verður eins og fátæklegt
heimili og iifvana, ef ekki er rækt lögð við liana. Ilöld-
um því heim.
Ef lil vill verður hin margrædda „sambúð“ langvinn
í landi okkar. Tvennskonar þróun mætti hugsa sér í
því sambanidi: a) Að „gesturinn“ kenndi okkur sína
tungu og siðu, sem eðlilega verða aðrir en þeir, sem
hann tíðkar á friðartímum iieima lijá sér, og verri, því
að „þar sem enginn þekkir mann.........“. b) Að við
kenndum „gestinum“ heimilisvenjur okkar. Slíkt væri
ckki. óhugsandi. Sagan þekkir þess dæmi, að undirok-
aðar smáþjóðir sigri þannig ofjarla sína. En sýna ekki