Mánudagsblaðið - 23.10.1972, Blaðsíða 2

2
AAánudagsblaðið
Mánudagur 23. október 1972
IEIKHÚ
LEIKFÉLAG REYKJAVIKUR:
FÓTATAK
Höf.: Nína Rjörk Árnadóttir. —- Leíkstj.: Stefán Baldursson
Að missa verk ur höndum sér
Það er gleðilegur vottur alvör-
unnar í íslenzku leiklistarlífi, LR-
útgáfunni, að í byrjun leikársins
skulu ekki allar helztu kvenstjörn
ur félagsins vera ófrískar, eins
og varð, þegar þær fyrst komust
á regiulegt mánaðarkaup hérna
um áriðpþótt sumar þeirra slömp
uðust af fram á mitt leikár, oft
meira af vilja en mætti.
Nú háir þessi mannlegi veik-
leiki ekki stjörnunum okkar og
mæta þær nú frískar og fullar af
áhuga og hæfileikum til starfs-
ins. Og hvað er þá að?
Ekki margt ennþá, nema —
þær vantar verkcfni, verðugt verk
efni til að spreyta sig á. S.l. mið-
rikudagskvöld frumsýndi Leik-
félag Reykjavíkur nýtt íslenzkt
leikhúsverk. EÓTATAK, eftir
IRínu Björk Arnadóttur. Þótt
verk þetta sé einfalt í sniðum, þá
er hugmyndin mjög þokkaleg.
Gallinn er sá, að höfundur hefur
ekki unnið nærri nógu vel úr
þeim viði, sem fyrir héndi er, og
verra, látið verkið í hendur leik-
stjóra, sem hvergi bætir úr né
kippir því upp úr þeirri lægð og
leiðindum, sem allur fyrri helrrt-
ingur verksins, því miður, ber á
borð.
Nína Björk hefur samið ein-
þáttunga og tekizt all-þokkalega,
þó aldrei eiginlega slegið í gegn.
Þetta mun frumraun hennar í að
semja heilt leiksviðsverk og
reyndar er aðalkosturinn sá, að
verkið er tiltölulega stutt. Þó
nær það sér örlítið á strik eftir
hlé, en þá hafa mcnn almcnnt
tapað trúnni á verkið, nema ætt-
ingjar og vinir, auk þcss hóps
frumsýningagesta Iðnós, sem tel-
ur það siðferðilega skyldu sína
að klappa í tíma og ótíma. Þá
þótti nokkur nýlunda, að í þetta
skipti slógu þeir nýtt met, klöpp-
uðu fyrir kynningu lcikara á
sjálfum sér, sem mun einsdæmi,
líkt og t.d. menn klöppuðu fyrir
bókartitli án þess að kynna sér
efni og meðferð þess.
Fótatak fjallar um lítið þorp,
auðmann, pólitískan hugsjóna-
mann, (þegar hann er fullur),
fisksala, ungt nýgift par; þrjár
konur, Jónu verkamannskonu,
Sesselju og Huldu, auðmannsdótt
urina, auk aðalpersónunnar Mar-
grétar hinnar lömuðu. Margrét
er einskonar trúnaðarkona þorps-
ins, beggja kynja, mild og blíð,
skapgóð og þekkileg. Henni er
kunnugt um allt, sem eitthvað
er, þekkir hvers manns raunir og
vonir, drauma og áhugamál. Hún
er einskonar „instituion" staðar-
ins, miðstöð alls sem máli skiptir.
Eina leyndarmáliö, sem hún þeg-
ir yfir eða, réttar sagt, trúir eng-
um fyrir, er, að hún muni bráð-
Iega fá máttinn í fæturna. Þó
stenzt hún ekki mátið og segir
Huldu frá þessu leyndarmáli, en
þó ckki fyrr cn mátturinn er kom
inn, að mcstu. Hulda er hálfvit-
laus á taugum, velferðarþjóðfé-
lags afbrigði með mciri auð cn
aðrir. Við þessi tíðindi bregður
hcnni svo við, að hún telur Mar-
grétu ætla að hlaupa á brott með
föður sínum, ekkli, og skilja sig
cftir á spítala. Aðrar persónur
verksins bregðast við á líkan hátt,
allar hcimta þær óbcint að Mar-
grét komi aftur í stólinn, og leikn
um Jýkur með þv/, að þær — í
hryllilega symbólskum og aula-
legu atriði — fá ósk sína upp-
fyllta, hlekkja hana í gullinn
hjólastól — annað symból —
á sjálfan jóladaginn, daginn, sem
Margrét heldur sitt fyrsta boð.
Eins og sjá má á þessari mjög
svo einföldu lýsingu á gangi
leiksins er hugmyndin ekki afleit.
Það sem aflcitt er, er að höfund-
ur hefur hvorki gefiö sér tíma né
persónulegt tækifæri til að vinna
úr hugmynd sinni, snyrta hana
og fága, byggja upp samtölin og
hnitmiða þau, í stað þcss að tala
í scnn tæpitungu og um leið gera
sumar ágætar persónur, scm gætu
hafa orðið, að hálfgerðum mærð
arvofum. Utan Margrétar má
heita að engin pcrsóna Ieiksins sé
cftirminnileg og þær skortir svo
mjög persónuleika, að þær eru
gleymdar í hléi, sem ættu að vera
minnisstæðar a.tn.k. út verkið.
Sesselja t.d. er ekki annað en
gufa út allt verkið, sama máli
gegnir um HuJdu, þótt hana grípi
nokkur skapbrigði, og aldrei get-
ur höfundur komizt hjá þeim
regingalla að láta Eddu tala tæpi-
tungu, sem unglingarnir gera
ekki í dag, stikla kringum mergj-
að mál, ósvífni og uppreisnarhug
og hugmyndir cins og köttur
kringum heitan graut. Sú týpa á
að vera hið gagnstæða við Huldu,
en höfundi tekst að gera þær í
rauninni svo nauðalíkar og ó-
merkilegar að raun cr að. Því
miður hafa tnenn gert sér góðar
vonir með Nínu Björku, en í
þetta skipti, þá olli verk hennar
vonbrigðum, miklum vonbrigð-
um. Það cr ckki nóg að sýna
spretti né hefja sig til flugs ef
gefizt er upp á sprettinum og
flugið fatast. Segja má, að fyrir
höfundi vaki, að gera skugga-
mynd af þorpssnakki eða þorps-
lífi án upphafs eða cndis. Líka
má segja, að þessi skuggamynd
takist að nokkru leyti í einstaka
atriðum af mjög mörgum, óþarf-
lega mörgum atriðum. Symbol-
ikkin í lokin er svo snubbótt að
hún missir marks cftir það, sem
á undan cr gengið. Meira segja
— og þetta styður upphafs- og
endislausa skuggamynd — þá er
fjöldi lausra þráða í „myndinni".
Lóló og Doddi, hvernig fór? hver
var „vinurinn" Möggu? Góður
höfundur skilur ekki karaktcra í
verki sínu hangandi á bláþræði
— í hengiflugi. Laxncss getur
það máske, en hann hefur þó
alltaf einhverja stefnu, einhvern
aðaltón, sem er það sterkur að
aukaatriði falla í hrcina
gleymsku., eða eru afgreidd svo
átakalaust, að menn missa ekki
sjónar af aðaltcma verksins.
Nína Björk gerir lítinn scm
cngan grcinarmun á aðalatriðum
og aukaatriðum, skapar engar
cftirminnilegar pcrsónur, sterk
einkenni finnast ckki og lcikar-
ar, og leikstjóri hjálpa höfundi
ekki nokkurn skapaðan hlut, því
vissulega hefði mátt leiðbeina höf
undi og sýna henni hvar veikustu
punktar verksins iiggja. Þjóðin,
a. m. k. ekki Reykjavík, er ekki
svo aðframkomin af leiklistar-
þorsta, að ekki hcfði mátt bíða
um stund meðan verkið var betr-
umbætt í viðunanlegt form.
Því miður er það árátta ýmissa
Icikhúsmanna, að gera „allt ein-
faldara" og vissulega hefur sú
stefna mikið til síns máls. Hins-
vegar getur svo farið, að leik-
tjaldamenn gangi einum of langt
t' „cinfaldleik" sínum og sú varð
raunin á Jressari sýningu. Tjöldin
cru einföld, fremur ósmekkleg
og lélega unnin, sviðið, þ.e. allir
veggir titra og skjálfa, feykjast
til þegar gustur kemur á sviðið.
Þetta er efalaust geysilega snið-
ugt, en þar sem ég hefi séð svona
ytra, þá ráða cnn smekkur og
sæmileg virðing fyrir „make-
belive" andrúmslofti leikhússins
— en ckki algjört virðingarleysi
eins og hér kom í Ijós.
Af lcikendum bar mest á
Helgu Bachmann, Margréti, og
Jónu, Gu'Örúnu Slephensen, en
almennt var leikurinn hvorki
fugl né fiskur, þótt, eins og fyrr
segir, smáum sprettum hafi
brugðið fyrir. Þau Soffía Jakobs-
dóttir og Guðmundur Magnús-
son, nýliðar, að ég hygg, vöktu
dálitla athygli í fremur gaman-
sömum hlutverkum nýgiftra
hjóna. A. B.
Godfather
Fi'amhaid af 3. síðu.
verið fleygt. Hann lá á grúfu,
en annar fóturinn stóð upp úr,
stirðnaður. Enginn hefði fund-
ið hann, ef ekki akandi maður,
sem þarna átti Ieið um, hefði
ekki séð skó, sem stóð beint
upp í loftið.
„Hvers vegna gerðuð þið
það?" spurði rannsóknarlög-
reglan um leið og hún dró
teppið ofan af hinum illa
ieikna skrokki Þeir vonuðu að
morðinginn myndi falla saman.
Engin gerðinn gerði það.
Mafían sigrar
Eftir dauða Tony þá hékk
hópurinn saman nokkra stund
en leystist síðan upp. Ró og
friður ríkti aftur í hverfinu og
Mafían héit áfram að gera við-
skipti sín á sinn eigin hátt,
vitandi að þjóðfélagið leyfir
þeim það vegna þess að yfir-
bragðið er svo virðulegt. Lög-
reglan lét sýnast, að hún væri
að leita að morðingja Tonys,
en málið leystist aldrei. Eng-
inn okkar vissi nokkurntíma
hver svikarinn var. (Framhald.)
1 M m ■ *
Hin Sigu
haustfargjöld
gera yöur kleift a3 hverfa um stund
úr svalviðrum þeim, sem oft fylgja
þessum árstíma hér, til að njóta
mildari veðráttu, þar sem ennþá ríkir
sumar.
NotíS yð’ur 25%—30% haustafslátt
okkar til loka október
Ferðaskrifstofurnar og umboSsmenn Loft-
leiða um allt land veita upplýsingar og
selja farseðla.
Sími 25100 beint samband við farskrár-
deild.
LOFTLEIOIR