Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1968, Page 14

um að notfæra sér þessa kennslu.
Þeim hefur vafalaust fundizt,
blessuðum, að þeir þyrftu ekki í
skóla til að læra að elda ofan í
karlana.
Á fyrstu árum félagsins kom
það fram, að hér á Akureyri
yrði maður til heimilis, sem lærði
að leiðrétta áttavita. Einn af fé-
lagsmönnum fór til Reykjavíkur
og bætti við sína þekkingu hjá
skólastjóra Stýrimannaskólans
því námi, er nægði til að full-
nægja starfinu. Hefur hann síðan
leiðrétt hér áttavita í áratugi.
Skipstjórum félagsins hefur,
áður en verkleg sjóvinnukennsla
hófst í Stýrimannaskólanum,
fundist sumir stýrimenn, sem
komu úr Stýrimannaskólanum,
ekki vera nógu vel búnir verk-
legri kunnáttu, sem að sjómanna-
starfinu laut. Set ég hér tillögu,
sem félagið samþykkti á fundi 21.
des. 1924:
„Skipstjórafélag Norðlendinga
felur Fiskifélagi Islands að
beita sér fyrir því, að verkleg
kunnátta í sjómennsku sé gerð
að skilyrði fyrir burtfarar-
prófi frá Stýrimannaskólanum
í Reykjavík.“
Skipstjórafélagið barðist mik-
ið fyrir því, bæði áður og eftir að
það gekk í FFSÍ, að maður frá
sjómannasamtökum yrði kosinn í
stjórn Síldarverksmiðja ríkisins.
Vita allir, sem þekkja gang þess
máls, hvern endi það fékk.
Annað árið, sem félagið starf-
aði, komu þær raddir fram innan
þess, að nauðsynlegt væri að
stofna pöntunarfélag fyrirfélags-
menn. Með því móti fengju þeir
neyzluvörur sínar ódýrari en í
verzlunum.
Pöntunarfélagið skyldi vera al-
gjörlega óháð skipstjórafélaginu
fjárhagslega, en bera nafnið
„Pöntunarfélag skipstjóra." En
þetta varð aldrei nema umtalið.
Margar fleiri hugsjónir fædd-
ust innan skipstjórafélagsins, sem
ýmist náðu aldrei fram að ganga
eða þá ekki fyrr en mörgum árum
14
síðar og jafnvel áratugum. Vil ég
sérstaklega nefna vigtun síldar,
sem var eitt allra mesta baráttu-
mál félagsins, og allir sem til
þekkjavita,hvenær komst í fram-
kvæmd. Mun ég ekki draga meira
fram af tillögum og fundarsam-
þykktum úr bókum félagsins, af
svipuðu tagi og að framan er lýst.
Félagslegur áhugi um alla
starfsemi félagsins var í bezta
lagi til ársins 1926. Þá fer félags-
áhuginn dvínandi. Fundir komust
ekki á, þótt boðaðir væru, félags-
gjöld greiddust ekki og allt virt-
ist á niðurleið. Þann 31. janúar
1926 er haldinn aðalfundur, en
þar með var fundahald búið það
árið. Félagið féll í öldudal.
Haustið 1927 eru félagar farnir
að tala um að ná saman fundi, til
þess annaðhvort að leggja félagið
niður eða reyna að lífga það við.
Þeir, sem að þessari hugmynd
stóðu, hafa ekki verið ánægðir
með, að félagsstarfsemin félli
með öllu niður. Hinn 18. des.
1927 er fundur haldinn, og í fé-
lagið ganga 11 nýir félagar. Þar
með er upplausn félagsins forðað.
Það bjargaðist yfir þessa ónota-
legu kyrrstöðu og deyfð, sem virð-
ist hafa gripið meðlimi félagsins.
Það komst upp úr öldudalnum.
Eftir þetta áfall tel ég, að fé-
lagið hafi þroskazt mikið, félags-
andinn varð sá, að slíkt mætti
ekki koma fyrir aftur. Því bætt-
ust alltaf nýir starfskraftar,
gjöld greiddust og öll starfsemin
komst í fastara form. Líða nú ár-
in með eðlilegri félagsstarfsemi.
En alltaf öðru hverju er að skjóta
upp þessum „réttinda“-málum,
ekki innan félagsins þó. Nú eru
það önnur félög, sem fara fram á
að skipstjórafélagið veiti þeim
aðstoð við að ná auknum réttind-
um þeirra manna, sem hafa minni
fiskimannapróf, en það var ólyst-
ugur biti eftir það sem á undan
var gengið innan félagsins. Þótt
allt færi fram í bróðerni, þóttust
þeir, sem til félagsins leituðu í
þessum málum, fara bónleiðir frá
borði.
Stuttu eftir að Farmanna- og
fiskimannasamband íslands var
stofnað í Reykjavík, barst félag-
inu bréf frá sambandinu, þar sem
skýrt var vel og skilmerkilega frá
stofnun þess og hver tilgangurinn
væri með henni.Var félaginu með
þessu bréfi boðin aðild að sam-
bandinu.
Þar kom eitt vandamál, sem
þurfti mikillar og vandlegrar
yfirvegunar, áður en endanleg
ákvörðun er tekin um svo stórt
mál: að binda félagið innan ann-
arra félagssamtaka. Var málið
rætt á fundum, en einnig utan
funda, þegar félagar hittust, og
sýndist sitt hverjum. Þó munu
yfirleitt allir hafa verið á það
sáttir, að ekki yrði til lengdar
hægt að standa utan við þessi
samtök. En hjá mörgum kom
fram ótti við það, að þegar félag-
ið væri komið í sambandið, mundu
smám saman dragast frá félag-
inu mörg þeirra mála, er það
hafði barizt fyrir. Þetta mundi
hafa þau áhrif, að félagsáhuginn
dofnaði, og gæti það haft slæm
áhrif á allt félagslífið, sem þó
væri sjálfstætt félag innan sam-
bandsins.
Önnur hlið var á málinu, sem
ekki er veigaminni. Það voru þau
gjöld, sem til sambandsins þyrfti
að greiða. Alla tíð hafði félags-
gjöldum verið stillt mjög í hóf,
enda var félagið eins og fyrr er
getið alltaf í fjárþröng, ef eitt-
hvað átti að gera, og kæmi eitt-
hvað óvænt fyrir, sem kostaði
fjárútlát, var það venjulega leyst
með samskotum félagsmanna. En
þessa hlið á málinu var ekki hægt
að leysa þannig. Nú yrðu að koma
hækkandi gjöld á meðlimi félags-
ins. Eftir umtöl, fundahöld og
vangaveltur gekk félagið í sam-
bandið, og það sem hvað mest
flýtti því var það, að Skipstjóra-
félagið Aldan í Reykjavík var í
sambandinu, en allt frá stofnun
Skipstjórafélags Norðlendinga
hafði verið góð samvinna milli
þessara félaga um hagsmuna- og
öryggismál félaganna.
Meðlimir félagsins eru í dag
frá Akureyri, Húsavík, Grenivík,
Árskógsströnd, Hrísey, Dalvík og
Ólafsfirði. Sézt á þessú, að nafn
VÍKINGUR